Archeokroniek

In deze special staan nieuwe archeologische bevindingen uit de Gelderse Archeologische Kroniek.

Lees intro

94 verhalen

In deze special staan nieuwe archeologische bevindingen uit de Gelderse Archeologische Kroniek. De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019 verschijnt de kroniek alleen digitaal op mijnGelderland.

Door te klikken op het jaartal, spring je naar de overzichtspagina's van de kronieken 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 en 2021.

Betrokken organisaties

Inhoud van een kuil: ijzeren helm van het type Weisenau, een ijzeren schildknop en een bronzen huidschraper. © Ronny Meijer/Museum Het Valkhof CC-BY-NC

Romeinse militaire uitrusting en paardentuig van de Hunerberg te Nijmegen

Gedurende de laatste 70 jaar zijn op de Hunerberg te Nijmegen grote delen opgegraven van het legerkamp uit de Augusteïsche periode (19 tot 16/12 v....

75 jaar bevrijding, oorlogsarcheologie op de Noord-Veluwe

Op 18 april 1945 trokken Canadese soldaten Harderwijk binnen en waren Harderwijk en Ermelo bevrijd. Buiten de verhalen van overlevenden resteren er ook nog relicten...

Detail uit een 3D-scan van een klop van de Romeinse veldheer Varus © Collectie Landesmuseum Mainz; scan en ren- dering Th. Reuter/LfA Sachsen, Dresden CC-BY-NC

Onderzoek naar munten met een klop van VARus

In 9 na Christus werden drie Romeinse legioenen onder het bevel van commandant Publius Quinctilius Varus in het Teutoburgerwoud compleet vernietigd. Over de precieze ligging...

Aardewerk, zogenaamde Belgische waar uit de Romeinse tijd, gevonden aan de zuidkant van het legerkamp op het Kops Plateau © Museum Het Valkhof

Opgravingen op het Kops Plateau

In een samenwerkingsverband van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, nwo-Geesteswetenschappen en Erfgoed Nederland is in 2008 het zogeheten Odyssee-programma opgezet. Dit had het...

Voorbeeldfoto van een proefsleuf © Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY 1.0

Proefsleuvenonderzoek bij de Willem III-kazerne

Op het terrein van de Koning Willem III-kazerne was men van plan drie keerwanden aan te leggen en de hindernisbaan te vernieuwen. Omdat hier het...

De depressie in het zuidoostelijke deel van het plangebied wordt onderzocht. © RAAP

Het verhaal van Huis Schoonbroek bovengronds

In opdracht van de gemeente Apeldoorn heeft het archeologisch bedrijf RAAP in de periode november – december 2021 een proefsleuvenonderzoek en opgraving uitgevoerd in het...

Het wrak in het Zwarte Schaar bij laag water © Archeologie Zutphen CC-BY-NC

Scheepswrak gevonden in Doesburg

In 2015 werd door de archeologen van de gemeente Zutphen een scheepswrak gedocumenteerd dat grotendeels vrij op de drooggevallen oever van het Zwarte Schaar in...

Deksel van een kist Nebelkerven, gevonden bij Hoog Soeren © Gemeente Apeldoorn, CC-BY 4.0

Munitiedepot bij Hoog Soeren/Uddel

Sinds 1998 vindt in opdracht van Kroondomein Het Loo en de gemeente Apeldoorn een onderzoek naar niet gesprongen explosieven plaats in de bossen bij Hoog...

Filmdoosje van Moerman met vondsten uit het Spelderholt © AWA, H. Schotman, CC-BY-SA 4.0

Het Grote Zand

Tot het begin van de twintigste eeuw lag tussen Beekbergen en Hoenderloo het ‘Grote Zand’, een enorme zandverstuiving waarover de dominees O.H. Heldring en R.H....

Vlakfoto van structuur 2 © BAAC, CC-BY-NC

Dorpsstraat 56, proefsleuvenonderzoek in Hall

In de eerste drie maanden van 2019 werden op de es van Hall, een archeologisch monument, proefsleuven aangelegd door BAAC in verband met de toekomstige...

Zilveren lepel van Kops Plateau © G. Bovenberg, Museum Het Valkhof - CC-BY-NC-SA

Romeinse lepels van het Kops Plateau bij Nijmegen, eten of meten?

In het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten van Gelderland in Nijmegen is nog veel te ontdekken. In het kader van een stage zijn onlangs elf Romeinse,...

Onder grote belangstelling wordt de opbouw van de Oosterhoutsedijk onderzocht © Paul Franzen

Archeologische projecten in Nijmegen

In 2015 zijn diverse grote en kleinere projecten binnen de gemeente uitgevoerd. Daaronder was het laatste veldwerk in het kader van het jaren durende project...

Een van de vondsten: de kaasvorm © Team Archeologie, Gemeente Zutphen, CC-BY-NC-SA

Een bijl, een Vikingnaald en oude kaas op de Holsterkamp (Zutphen)

In juni 2020 heeft Team Archeologie van de gemeente Zutphen een opgraving uitgevoerd in het wegcunet van een nieuw aan te leggen verbindingsweg vanaf de...

Detail van de stadsplattegrond uit 1649, Blaeu © Gelders Archief, CC 1.0

Een onderzoek naar de brug voor de Lekpoort

Onder de weg van de Havendijk liggen de overblijfselen van een brug die ooit voor de Lekpoort lag. Dit was een van de stadspoorten van...

Een intacte Siegburg kan wordt geborgen uit één van de waterputten. © Archol

Opgravingen in Smachtenburg

In de zomer van 2017 is door Archol het laatste deel uitgevoerd van een langlopende opgraving in de nieuwbouwwijk Smachtenburg, gelegen tussen de Dorpsstraat en...

Penning uit Roskilde, veertiende eeuw © Archeologie Zutphen CC-BY-NC

Bijzondere vroegmiddeleeuwse vondsten in Zutphen

De Groenmarkt is in de periode 2014-2016 flink op de schop gegaan. Deze herinrichting is uiteraard archeologisch begeleid. De markt is direct te verbinden met...

Vondst van zestiende-eeuwse kazemat onder de Terborgseweg in Doetinchem

Doetinchem is een plaats met een rijke geschiedenis en bestaat al meer dan duizend jaar. Het was een regionaal belangrijke handelsplaats. Daarom werd de stad...

In het depot, aardewerkonderzoek © Rubicon Erfgoed CC BY NC

Een grafheuvel in Elst

In 2011 werd op de plek van de huidige Albert Heijn aan de Valburgseweg in Elst, gemeente Overbetuwe, een grafheuvel opgegraven. Door omstandigheden werd het...

Uitsnede van het sporenoverzicht van de Kelfkensbos-opgraving met de natuurstenen kelder. © A. den Braven CC-BY-NC-ND

Datering Middeleeuwse kelder Kelfkensbos ontrafeld

Tussen 1996 en 1998 heeft de gemeente Nijmegen, voorafgaand aan de bouw van Museum Het Valkhof, opgravingen verricht op het Kelfkensbos. Het onderzoek bracht veel...

Tekening van de situatie in Twello, Gemeente Voorst © RAAP, CC BY NC

Proefsleuvenonderzoek in Twello

In verband met de herontwikkeling tot woningbouwzones van een drietal schoollocaties aan de Troelstralaan, Abraham Kuyperstraat en Frans Halsstraat in Twello verscheen in de Gelderse...

Tekening van de armenschool, gemaakt door Arie Lieman in de periode 1850-1860 © CODA, GA-016554, PD

Graven naar een werkhuis en een armenschool

In januari en februari 2021 heeft het archeologisch bedrijf Greenhouse Advies bv een proefsleuvenonderzoek en een opgraving uitgevoerd in het plangebied De Vlijt 1b in...

In 2018 in de tuin van het klooster Berchmanianum gevonden oorlogsgeld. © Rob Mols, Gemeente Nijmegen

In de oorlogsjaren achtergehouden munten

Op 10 mei 1940 wordt Nijmegen als een van de eerste steden in Nederland bezet. Voor de inwoners verandert er in het dagelijks leven niet...

Archeologen aan het werk op de Markt in Culemborg met zicht op de Lanxmeerpoort © ADC archeoprojecten

Afvalcontainers in de binnenstad van Culemborg

In de historische binnenstad van Culemborg zijn 32 ondergrondse afvalcontainers geplaatst. De binnenstad van Culemborg is op de Archeologische Monumentenkaart geregistreerd als een terrein...

Gelderse Archeologische Kroniek 2021

De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019...

De zuidoostelijke kasteeltoren met aansluitend de oostelijke kasteel-/stadsmuur © Synthegra CC-BY-NC

Restanten van zestiende-eeuws kasteel van Wageningen teruggevonden

In het Bowlespark stond in de zestiende eeuw het kasteel van Wageningen. Deze versterking werd in 1526 door de hertog van Gelre gebouwd in de...

Resten van kasteel Brakel na de aanval van Franse troepen in 1672. © Gelders Archief, 1551 - 3432, PD

Een ruïne, een steenoven en een neergestort vliegtuig

Landgoed Brakel ligt in de gemeente Zaltbommel aan de oostkant van het dorpje Brakel. Het is een rijksmonumentaal landgoed met een zeer hoge archeologische verwachting....

De locatie van het onderzoek op het kadastrale minuutplan uit 1811-1832 © Econsultancy, CC-BY-NC-SA

Proefsleuvenonderzoek Lochem, Nieuweweg

Soms wordt een archeologische verwachting simpelweg geen bewaarheid. In het geval van een proefsleuvenonderzoek door Econsultancy aan de oevers van de Berkel, in Lochem, werden...

Het is toch zilver wat daar blinkt

In 2021 zag een rapport van 656 pagina’s, waar al twee jaar naar werd uitgekeken, het licht: de resultaten van de opgravingen in het tracé...

'Pig Sticker' bajonet, gereinigd © Leo Smole/Gemeente Arnhem CC BY NC

Vroeg middeleeuwse sporen in de Schuytgraaf, Arnhem

In oktober 2020 is onder leiding van Team Archeologie van gemeente Arnhem een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op Bouwveld 1 in de Schuytgraaf. Daarbij is een ...

De opgravingen in Brummen © Gemeente Brummen, CC BY NC

Opgraving in Hall, Dorpsstraat 56

In 2019 werd een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op de es van Hall, waar twee structuren werden aangetroffen. In 2020 volgde daarop een opgraving, want de archeologische...

Opgraving in context. Ter hoogte van de hoogspanningsmasten hebben de Amerikanen op 20 september 1944 met kleine roeiboten een stormaanval over de rivier uitgevoerd. Dit staat nu bekend als ‘de Oversteek'. © P. Franzen

Nijmegen – Landtong Oosterhoutse waarden, opgraving 2014

Tijdens de archeologische begeleiding van een munitiesanering ter hoogte van de landtong tegenover de monding van het Maas-Waalkanaal in de Waal werd in de zomer...

Er is een coupe door de resten van een hutkom gezet. © VUhbs Archeologie

Opgravingen op de Ericahorst in Ede

In het voorjaar van 2017 heeft VUhbs archeologie een opgraving uitgevoerd op de locatie van de oude, inmiddels gesloopte, Ericaschool op de hoek van de...

Engelenburg omstreeks 1750, aan de linkerkant is het kasteel op de hoofdburcht te zien met aan de rechterkant de voorburcht. © J. de Beijer/PD

Herwijnen – een bodemonderzoek op kasteelterrein Engelenburg

Op het terrein van het voormalige kasteel Engelenburg heeft in de periode november 2019 t/m februari 2020 een interessant bodemonderzoek plaatsgevonden. Archeologisch adviesbureau RAAP en...

Het plangebied (blauwe cirkel) op een kaart uit 1714. De kenmerkende langgerekte vorm van het stratenpatroon is goed zichtbaar. © Utrechts Archief

Volmiddeleeuwse bewoningssporen onder het gemeentehuis

Het voormalige gemeentehuis van Geldermalsen aan het Kuipershof is verouderd en voldoet niet meer aan de wensen van de huidige tijd. De gemeente West...

Beker van gebronsd aardewerk © Ronny Meijer / Museum het Valkhof

Nijmegen, stempels op gebronsd aardewerk

In de Romeinse nederzettingen en legerplaatsen van Nijmegen is een kleine hoeveelheid van het zogenaamde ‘gebronsde aardewerk’ gevonden. Het oppervlak van deze bekers en kommen...

Gelderse Archeologische Kroniek 2015

De Gelderse Archeologische Kroniek 2015 is in eerste instantie op papier uitgebracht in Bijdragen en Mededelingen van de Vereniging Gelre. Naderhand is een groot deel...

De locatie, naast de brug © Leo Smole/Gemeente Arnhem CC BY NC

The Bridge too Far

In februari 2018 heeft Team Archeologie van gemeente Arnhem op het Coberco-terrein een archeologisch proefsleuvenonderzoek verricht. Daarbij zijn onder andere resten van de Rietgracht en...

Huis Hamerden, 1968 © G. Dekkers/RCE, CC-BY 4.0

Proefsleuvenonderzoek te Westervoort

Op het terrein van de voormalige havezate Huis Hamerden is in 2016 een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd. De resultaten van het onderzoek bevestigen de verwachting dat er...

Het profiel over een, vermoedelijk middeleeuwse, houtskoolmeiler wordt opgeschaafd © Gemeente Apeldoorn, CC-BY 4.0

Opgraving Uddel 2014

In juni 2014 heeft de Faculteit Archeologie van de Universiteit Leiden drie weken lang onderzoek gedaan naar prehistorische grafheuvels in de Uddeler Heegde, een gebied...

Bügelplattenfibel uit de Late Bronstijd, Culemborg. V 1136. Schaal 2:3. © R. den Boer (Fotograaf); G. Berkenbosch (Tekenaar)

Nederzettingssporen uit de vroege bronstijd en ijzertijd

Enkele kilometers westelijk van de historische binnenstad van Culemborg ligt Parijsch-zuid, een omvangrijke nieuwbouwwijk waar sinds 2013 wordt gebouwd aan 1350 woningen. De wijk Parijsch...

Fragmenten van hakzilver, gevonden bij het onderzoek van de vindplaats Tiel-Passewaaij. Datering: 350-450 n.Chr. © Vrije Universiteit / Stijn Heeren

De zilverschat van Tiel – Passewaaij

In verband met onderzoek naar een schatvondst uit de vijfde eeuw bij Pey (gemeente Echt-Susteren, Limburg) heeft archeoloog Stijn Heeren in 2014 ook nieuw onderzoek...

Opgravingsput voor de Eusebiuskerk © Archeologisch Rapport Arnhem 110

Opgraven om te herbegraven

In mei 2019 heeft Team Archeologie van gemeente Arnhem een opgraving uitgevoerd ten westen van de toreningang van de grote Eusebiuskerk. De aanleiding tot dit...

Team Archeologie Zutphen legt 19e-eeuws muurwerk vrij van de oude Zutphense IJsselkade. © Erfgoedcentrum Zutphen

Geen peil op te trekken?

In september en oktober 2021 is door Team Archeologie van de gemeente Zutphen archeologisch onderzoek uitgevoerd voorafgaand aan de herinrichting van de IJsselkade. Hierbij is...

Onder begeleiding zelf graven. Ruim 2300 volwassenen en kinderen konden het zelf ervaren: archeoloog zijn, echte vondsten vinden © P. Franzen

Nijmegen – Waalbandijk, publieksopgraving 2014

Met steun van vrijwilligers van onder andere de awnen met een financiële bijdrage van de provincie Gelderland heeft de gemeente Nijmegen in het voorjaar van...

Standbeeld van de hertog van Gelre kijkt naar de opgraving van de Jansplaats. © H. Eggink

Een achthoekig gebouw op de Jansplaats

Rond de jaarwisseling van 2020-2021 heeft Team Archeologie van de gemeente Arnhem waarnemingen uitgevoerd op de Jansplaats. Het betrof de vervanging van een riool. De...

Leisteen met een ingekraste tekening van een kind, in 1980 gevonden bij het archeologisch onderzoek van kasteel Heumen © Gelders Archeologisch Centrum Museum G.M. Kam

Vondsten kasteel Heumen

Vanaf oktober 2014 heeft de werkgroep Archeologie van het Erfgoed Platform Heumen zich beziggehouden met de vondstverwerking van materiaal uit kasteel Heumen. Dit materiaal, opgegraven...

De stenen hamerbijl © AWA, H. Schotman, CC-BY 4.0

Na tachtig jaar opgedoken

Soms duurt het even voor een vondst wordt gemeld. De heer Brakke uit Beekbergen meldde via de Archeologische Werkgroep Apeldoorn de vondst van een stenen...

De windvaan © Ronny Meijers/Museum Het Valkhof

De windvaan van Kasteel de Dikke Tinne in Hattem

Het kasteel van de hertogen van Gelre in Hattem heeft de bijnaam de Dikke Tinne. In de tachtiger en negentiger jaren van de vorige eeuw...

Een van de ringbitten van het Kops Plateau (brons, Ø 9,8 cm) © Tekening R.P. Reijnen, Radboud Universiteit, Nijmegen

Kops Plateau, onderzoek paardentuig

In het kader van een promotieonderzoek naar de samenstelling en bewegingen van het Romeinse leger in het Nederrijnse gebied in de eerste eeuw na Christus...

Kaart Econsultancy, De Sporen op kaart uit achttiende eeuw en huidige topografische ondergrond ©

Opgraving Duiven, 2016

Tijdens een opgraving aan de Impact is vastgesteld dat er een archeologische vindplaats aanwezig is uit de bronstijd-ijzertijd. Daarnaast is een greppel uit de middeleeuwen...