OrganisatiesOrganisaties SpecialsSpecials CanonsCanons Regio'sRegio's TijdvakkenTijdvakken Geschiedenis GelderlandThemas RoutesRoutes In de buurtIn de buurt ActueelActueel

Geschiedenis Gelderland

Deze website bevat verhalen uit de geschiedenis van Gelderland.

Struin door de verschillende thema’s, de hoogtepunten uit de provinciale geschiedenis in de Canons en ontdek het verleden van uw streek en gemeente!

U vindt hier ook dé culturele agenda van Gelderland en een overzicht van de bijbehorende culturele en historische organisaties. Daarnaast vindt u ook locatie-gebonden verhalen die gekoppeld zijn aan diverse routes. Deze zijn via de Layar-app of QR-code te beleven.


Wees welkom en kijk rustig rond in de rijkdom van de Gelderse geschiedenis!

De Houtbeek in Stroe

 Wandelen door een prehistorisch gebied

De loop van deze Houtbeek is voor een gedeelte weer hersteld. Om de natuur de ruimte te geven is een voormalige akker opnieuw ingericht en werd de oud…

Meest recente verhalen

Bouw van de verkeersbrug bij Zaltbommel
Het eiland ontsloten: zes bruggen voor de Bommelerwaard
Eeuwenlang werd de Bommelerwaard geheel omsloten door het water van de Waal en Maas. De komst van spoor- en verkeersbruggen bracht daar verandering in. De...
Het Gelderse paard
Het Gelderse paard
In Varsseveld staat een bijzonder standbeeld. Het is een eerbetoon aan een paard. Niet zomaar een knol, maar het paard Amor (1959-1990), een van de...
Kostbare vuurstenen dolk, gevonden bij Lent © Museum Het Valkhof, CC-BY
De rivier gunstig stemmen met offers
De belevingswereld van de vroege bewoners van het rivierengebied was vol van mythen en religieuze betekenis. Ze hadden geen tempels of kerken waar ze hun...
Losser Steenfabriek De Werklust © CC0
Een leven lang liefde voor stenen
Willie Derks uit Druten (81) was 14 toen hij voor het eerst ging werken. Achter de boeken zitten was niks voor hem, hij wilde de...
Huis Zelle (Foto:Peter van der Wielen)
De bestemmingen van landgoed het Zelle
In 1838 wordt het landgoed door de erven van A.J. Grothe verkocht aan R.E. baron van Dorth tot Medler. Nog steeds wordt Huize Zelle door...
Oude Toren op het Hoog te Afferden. Foto Hans Barten
Oude dorpstoren op het Hoog
Op het Hoog, het oude dorpshart van Afferden, staat sinds de veertiende eeuw op het kerkhof een bakstenen toren. Deze oude toren is het laatste...
Familiewapen van de familie Van der Capellen © Arch CC0, Wikimedia
Huis de Boedelhof in Eefde
De Boedelhof wordt gesticht in de tweede helft van de veertiende eeuw. In de tachtigjarige oorlog verwoesten de Spaanse troepen de Boedelhof. Tijdens de belegering...
De zuidoostelijke kasteeltoren met aansluitend de oostelijke kasteel-/stadsmuur © Synthegra CC-BY-NC
Restanten van zestiende-eeuws kasteel van Wageningen teruggevonden
In het Bowlespark stond in de zestiende eeuw het kasteel van Wageningen. Deze versterking werd in 1526 door de hertog van Gelre gebouwd in de...
Overzicht belegering Zaltbommel anno 1574 door Spanjaarden en Staatsen © Stadskasteel Zaltbommel CC-BY-NC
Zaltbommel in Hollandse handen
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog kiest Zaltbommel in 1572 de zijde van Willem van Oranje. De stad wordt hervormd en bereidt zich voor op verdediging tegen...
In 1816 voer het eerste stoomschip over de Waal, en al gauw was de raderboot een vertrouwd beeld. Op de voorgrond van deze tekening uit 1828 van Peter Franciscus Peters is een raderboot te zien. © via Collectie Gelderland Museum het Valkhof
Vernieuwing tijdens de Industriële Revolutie
De industriële revolutie veranderde in de negentiende eeuw de aard van de handel op de Waal. De stoomscheepvaart deed zijn intrede, en talloze maatregelen zorgden...
Flipje viert feest
Het succes van Flipje
Als je Tiel met jam verbindt kom je bij Flipje uit. De grote held van Tiel heeft zelfs een eigen standbeeld en een eigen museum....
De draak van Gelre, Drachenbrunnen op de Markt in Geldern
De Draak van Gelre
De Draak van Gelre is een sage over de ontstaansgeschiedenis van de naam van Gelderland en de herkomst van de mispelrozen in het (oude) wapen...
Willem Sluiter © Portret van dominee en dichter Willem Sluiter (1627-1673) geschilderd door Pieter van Anraadt, (Informatiepunt www.willemsluiter.nl) CC-BY-NC-ND
“Mijn vreugd is in dees’ achter-hoek”
Naar deze bekende dichtregels van Willem Sluiter wordt vaak verwezen bij de streeknaam Achterhoek. Hij publiceert ze in 1668, 350 jaar geleden.
De grote hal van kasteel Cannenburch © Geldersch Landschap en Kasteelen
Familieportretten op Gelderse kastelen
De hooggeboren kasteelbewoners laten zichzelf en hun familieleden portretteren. Hierdoor zijn er in de loop der tijd reeksen familieportretten ontstaan. Deze portretten brengen individueel en...
Holle boom bij kasteelruïne in Hemmen (Bron: Wikimedia)
Landgoed Hemmen
De eigenaar van het landgoed woonde vroeger in een kasteel op zijn land. In de eerste helft van de achttiende eeuw werd het kasteel door...
Josephine Baker in 1950 (Bron: Wikimedia)
Josephine Baker treedt op!
In oktober 1944 trad hier in Café van Lin in Overasselt de wereldberoemde revuester Josephine Baker op. Drie avonden achtereen gaf zij, begeleid door een...
Een prent van het kasteel in Buren in 1612
Het verdwenen kasteel van Buren
Tegenwoordig is er niets meer van te zien, maar vele eeuwen lang heeft Buren een indrukwekkend kasteel.
Willem Johan (Pim) Kolff © Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen CC-BY 3.0
Professor Willem Johan Kolff
Willem Johan Kolff (1911-2009), ook wel Pim genoemd is de uitvinder van de kunstnier, de hart-longmachine, het kunsthart en ontwikkelde de kunstarm, de kunstlong, het...
Gerda Brethouwer © Ina Brethouwer CC-BY-NC-ND
Jij trouwt toch wel want je bent een meisje
Gerda is een vrolijke, kordate boerendochter uit Aalten. Nadat ze haar mulo- en typediploma behaalt, krijgt ze een baan op het gemeentehuis. Tijdens de Tweede...
Oude Calixtuskerk, laat-gotisch met 19e eeuwse houten toren (06-05-2011) © Jane 023 op wikimedia commons cc-by-sa
Calixtuskerk wordt protestant
Op 19 augustus 1627 tekent krijgsheer Matthijs Dulken een verdrag van overgave waarmee er een einde komt aan het Beleg van Groenlo. Prins Frederik Hendrik...
Hotel Dreyeroord
Hoofdkwartier Dreyeroord
In het jaar 1305 is er al iets te lezen over het gebied 'De Dreden' en 'De Drijen'. In de loop der eeuwen is landgoed...
De ondergang van Herwen in de Waal inspireerde kunstenaar Alphons ter Avest tot het kunstwerk Tuimelende Huizen © Alphons ter Avest, project Verdronken dorpen 2011
Dorpen spoelen weg
De bewoners van de dorpen van de Waal stonden machteloos tegenover een zich uitschurende rivierbocht. Verschillende dorpskernen zijn in het water verdwenen.
Ligging van de H. Lambertuskerk op een kaart uit 1930. Bron: Werkgroep Historisch Alphen
Van Sint Petrus naar Sint Lambertus
Al eeuwenlang komen in Alphen de gelovigen samen in dit hooggelegen kerkgebouw aan de Kerkstraat. Op de plattegrond is te zien...
Standbeeld Generaal Christiaan de Wet © Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe
Standbeeld van Generaal Christiaan de Wet
In 1915 vraagt Helene Kröller-Müller beeldhouwer Joseph Mendes da Costa een monument te maken voor de Zuid-Afrikaanse Generaal De Wet, hij was een persoonlijke vriend...
Koningin Wilhelmina opent de sluis bij Weurt in het Maas-Waalkanaal oktober 1927. Bron: gahetna.nl
Dubbele schutsluis in het Maas-Waalkanaal
Het sluiscomplex in Weurt is een goed voorbeeld van een schutsluis. Dit is het type sluizen waarbij schepen van het ene naar het andere waterpeil...
Veluwse klokbeker uit de Nieuwe Steentijd. Foto: Rijksmuseum van Oudheden, Leiden.
Grafheuvels in Ede
De vroege bewoners van de Veluwe worden naar de vorm van het aardewerk dat zij maakten aangeduid als leden van de Trechterbekercultuur. Dit zijn de...
Jonge arbeider in een steenbakkerij in Gelderland, jaren dertig © Nationaal Archief CC0
Gelderse vlamovens
Als gevolg van de brandstofschaarste tijdens de Eerste Wereldoorlog zochten diverse takken van nijverheid naarstig naar mogelijkheden om te bezuinigen op het brandstofverbruik. In de...
Vliegveld Deelen. Het Duitse officierenkamp Klein Heidekamp te Arnhem. Het Kasino, links naast de Gefechtsstand. © Gelders Archief
De som der Deelen
Een groot deel van de voormalige vliegveldbebouwing bevindt zich binnen de gemeentegrenzen van Arnhem. Hieronder volgt informatie over een deel van de belangrijkste gebouwen en...
De Griekse godin Athena (voor de romeinen Minerva), gevonden in een nederzetting bij Ede-Veldhuizen © Museum het Valkhof
Griekse godin in Gelderse grond
De Romeinen hebben veel overgenomen van de Grieken. Zo ook dit beeldje. Naast de naam is er vrijwel niks veranderd aan de vrouw die gewapend...
Domingus Jacob Kaihatu © Moluks Historisch Museum/collectie Familie Kaihatu CC-BY-NC-ND
Molukkers naar Gelderland
Op 15 augustus 1950 komt de Molukse beroepsmilitair Domingus Jacob Kaihatu vanuit Indonesië in Gelderland aan. Als jongeman is hij in 1918 in dienst getreden...
Een tekening van kasteel Drakenburg (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk)
De middeleeuwse burcht Drakenburg
Herwijnen was een rijk dorp en kende in de Middeleeuwen vier belangrijke kastelen. Een daarvan was kasteel Drakenburg.
De Ehze in Almen in 2004 © Peter van der Wielen, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Landgoed De Ehze in Almen
Ten oosten van het dorp Almen ligt landgoed De Ehze met een in 1918 gebouwde villa in Engelse landhuisstijl. Aan deze villa ging een ouder...
Velden in Gelderland
Het kenmerkende landschap van Epe
Enken zijn hoge akkers die je tegenwoordig nog veelvuldig in ons landschap ziet. De verschillende landbouwvormen in de gemeente Epe zijn allemaal ontstaan vanuit de...
Voorzijde fabriek Sparta 1934 © Velorama
Fietsprovincie Gelderland
‘Spring maar achterop bij mij, achterop mijn fiets’. Gers Pardoel zong het al: Nederland is een fietsland. In Amsterdam wordt er dagelijks meer dan twee...
Fort Pannerden
Fort Pannerden
Het Fort Pannerden in de gemeente Lingewaard is gebouwd tussen 1869 en 1871 op basis van een ontwerp van ingenieur J.C. Ninaber uit 1819.
Sideron © Rijksmuseum CC-BY-SA
Bedienden aan het hof: Sideron
In 1763 komt de bediende Sideron als cadeau voor Willem V naar Nederland. Sideron komt van de kust van het Afrikaanse Guinee en is dan...
Voormalig Maristenklooster, project Kloostertuin
Voormalig Maristenklooster
Aan de Pastoor van der Marckstraat in Weurt verrijst nog altijd het grote kloostercomplex dat in 1905 oorspronkelijk door de Ursulinnen van St. Salvator werd...
Archeologen aan het werk op de Markt in Culemborg met zicht op de Lanxmeerpoort © ADC archeoprojecten
Afvalcontainers in de binnenstad van Culemborg
In de historische binnenstad van Culemborg zijn 32 ondergrondse afvalcontainers geplaatst. De binnenstad van Culemborg is op de Archeologische Monumentenkaart geregistreerd als een terrein...
Salih Kinran © Salih Kinran/Gelders Archief, Salih Kinran in de Nederlandse Papierfabriek Oldenhove in Eerbeek CC-BY-NC-ND
Het is hier mooi, er is democratie en er zijn mensenrechten
“Ik ben geboren in het Turkse Suruç, dicht bij de Syrische grens. Eén van mijn broers trok naar Europa en vond werk in de aluminiumfabriek...
Arbeiders in de ENKA (Bron: Gelders Archief)
De opbloei van de Gelderse industrie
Gelderland was een plek waar goedkope arbeidskrachten en exportmogelijkheden samen kwamen. Dat heeft tot een grote industriële bloeiperiode geleid die ruwweg duurde van 1860 tot...
De huidige boerderij Blankenberg op het landgoed Verwolde te Laren, waar de resten liggen van de Blankenborg. © Eduard Camping, kijkdaar.blogspot.nl
Huis de Blankenborg bij Laren
Het versterkte huis de Blankenborg is vermoedelijk gesticht in de tweede helft van de vijftiende eeuw. Het wordt in de zeventiende eeuw door een huwelijk...
Het antependium van het Nijmeegse schippersgilde, 1475-1500 © Museum Het Vaklhof
Het antependium
Voor het altaar in de gildekapel lieten de schippers van het Nijmeegse schippersgilde een kostbaar antependium borduren, een kleed dat van het altaar afhing tot...
Geert-Jan van Oostende, beeld uit video Oogmerk © Plaatsmaken
Oogmerk: Geert-Jan van Oostende
In 2012 is Plaatsmaken begonnen met het filmen van Gelderse kunstenaars in hun atelier. In dit verhaal ziet u Geert-Jan van Oostende.
Luchtfoto van Psychiatrisch Ziekenhuis Wolfheze (Foto: Historisch Museum Wolfheze)
Psychiatrie in Wolfheze
Hoe kan een psychiatrisch patiënt het beste behandeld worden? Die vraag staat in de jaren '60 centraal in het psychiatrische ziekenhuis Wolfheze. Psychiaters ontwikkelen hier...
'Portretten van Willem II, hertog van Gelre, en van Maria van Oostenrijk, hertogin van Gelre' (ca. 1560-1570) gravure Pieter van der Heyden © Rijksmuseum Amsterdam (Rijksstudio) PDM
De Geldersen tegen de Habsburgers
In 1473 wordt Karel de Stoute van Bourgondië hertog van Gelre. Als hij in 1477 sterft streven de Gelderse staten opnieuw naar zelfstandigheid. Hertog Adolf...
De contouren van een van de middeleeuwse boerderijen met palissade of bijgebouwen tekenen zich af © Van Uffelen Multimedia CC-BY-NC
De Graaf van Gelre en wildfosters in middeleeuws Barneveld
Voorafgaand aan de bouw van het bedrijventerrein Harselaar Zuid werd in 2015 in opdracht van de gemeente Barneveld een opgraving uitgevoerd. Op basis van een...
De Grote Sleeburg van de familie Van der Groes met gevelsteen uit 1855 © Werkgroep Historie Worsum
Kasteel Sleeburg in Overasselt
In de dertiende eeuw worden er al ridders van Heumen genoemd als ministerialen van kloosters. Kloostergoederen van de abdij Saint-Valéery-sur-Somme en van het klooster Graefenthal...
Bril © CC0
Landmeters bij de opticien
Iedereen die vanaf het station van Arnhem de bus neemt zal de naam Holsboer Optometrie wel eens hebben gezien. Heel wat minder mensen zullen aan...
Sanatorium in Beekbergen
Honderd jaar strijd tegen tuberculose
Ruim een eeuw geleden zijn cholera en tuberculose (tbc) nog doodsoorzaak nummer één in Nederland. Tegenwoordig komt tbc in Nederland niet meer veel voor en...
Giacomo Martina © Ina Brethouwer CC-BY-NC-ND
Een terrazzobedrijf in Zutphen
Giacomo Martina is meubelmaker in Tauriano di Spilimbergo in noordoost Italië. Hij woont met zijn vrouw Maria en twee zoons in de arme regio Friuli....

Inschrijven nieuwsbrief

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

T 026-3521690
E info@mijngelderland.nl
erfgoed gelderland
© 2018 - mijnGelderland
Disclaimer Colofon
Facebook Twitter Youtube