OrganisatiesOrganisaties SpecialsSpecials CanonsCanons Regio'sRegio's TijdvakkenTijdvakken Geschiedenis GelderlandThemas RoutesRoutes In de buurtIn de buurt ActueelActueel

Geschiedenis Gelderland

Deze website bevat verhalen uit de geschiedenis van Gelderland.

Struin door de verschillende thema’s, de hoogtepunten uit de provinciale geschiedenis in de Canons en ontdek het verleden van uw streek en gemeente!

U vindt hier ook dé culturele agenda van Gelderland en een overzicht van de bijbehorende culturele en historische organisaties. Daarnaast vindt u ook locatie-gebonden verhalen die gekoppeld zijn aan diverse routes. Deze zijn via de Layar-app of QR-code te beleven.


Wees welkom en kijk rustig rond in de rijkdom van de Gelderse geschiedenis!

Watermolen de Ruitersmolen

 Papiermolens op de Veluwe

In 1839 waren de molens elk afzonderlijk in bezit van Derk Albert Boks en mevrouw Hackvort te Loenen. Pachter op deze molen was L. van Gerrevink. In 1…

Meest recente verhalen

Foto van de medewerkers van de Dienst Gemeentewerken Renkum, die zich bezighield met het opgraven en identificeren van gesneuvelde Duitse militairen. Bron: Gelders Archief
Oorlogsgraven en identificatie
Kort na de bevrijding ontstond de behoefte het bergen van gesneuvelde militairen en overleden burgers centraal te regelen. Hiertoe werd de Dienst Identificatie en Berging...
Rumpt Notarishuis
Notarishuis in Rumpt
Een opvallend gebouw langs de dijk is het voormalige Notarishuis, een villa in Chalet-stijl.
Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC
Voorbeeld, de ramp van 1855
Sinds de bedijking is het rivierengebied geteisterd door honderden overstromingen, de ene ernstiger dan de andere. Er bestaan verslagen van de grotere rampen. Die werden...
Tekeningen met onder meer de 'blauwe' gerechtssteen van Batenburg. Bron: Erfgoedstudiehuis Land van de Heerlijkheden
De Blauwe Steen van Batenburg
Bij de hoek van de Grootestraat/Kruisstraat te Batenburg ligt een zogenoemde Blauwe Steen. Er zijn in Nederland enkele van deze stenen...
Flipje viert feest
Het succes van Flipje
Als je Tiel met jam verbindt kom je bij Flipje uit. De grote held van Tiel heeft zelfs een eigen standbeeld en een eigen museum....
Polderschuur in Oldebroek
Historie van de polderschuur
Halverwege de Zomerdijk, tussen Elburg en Noordeinde, staat de polderschuur. Deze schuur had een belangrijke functie in de voormalige polder van Oosterwolde. Het was een...
Bakstenen tegel uit tweede of derde eeuw na Chr. gevonden bij Romeinse steenbakkerij bij De Holdeurn. © Museum Het Valkhof, CC-BY
Waalstenen bakken
Wat de steenkolen waren in Zuid-Limburg of het gas in Groningen, dat is de rivierklei in het rivierengebied: een kostbare delfstof. In heel Nederland zijn...
Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen
Zandwinning bij de Waal
In het rivierengebied wordt niet alleen klei, maar ook veel zand gewonnen. Het wordt gebruikt als bouwmateriaal in cement, bijgemengd met klei voor baksteen en...
't Veerhuis (Bron: Stichting Open Monumentendag)
't Veerhuis in Opheusden
Op de zuidelijke oever van de Neder-Rijn vinden we het Heusdense veerhuis, gebouwd tussen 1776 en 1809.
Schilderij van Jan van Arckel (Foto: collectie Stadskasteel Zaltbommel)
Ridder Jan van Arckel
Soms kom je namen van clubs of verenigingen tegen waarvan je je afvraagt waar ze vandaan komen. Zo heeft voetbalvereniging Jan van Arckel in Ammerzoden...
Gezicht op het N.S.-station Heerde te Heerde, met de diesel-electrische rangeerlocomotief nr. 621 (serie 600) van de N.S. met een goederentrein naar Apeldoorn (Fotograaf: Albers, L., uitgever: Most & Zn, P. v.d. opmerkingen, afbeelding behoort tot de Collectie De Pater)
Heerde: een beknopte geschiedenis
Al in de steentijd leven er mensen in de bossen en op de heidevelden van de gemeente Heerde, waar nu toeristen fietsen en wandelen. Het...
Lithografie, voorstellende de Waterpoort te Tiel vanaf het Plein, 1980. Collectie Flipje en Streekmuseum Tiel
Waterpoort in Tiel
De Gelderse plaats Tiel is gelegen aan de Waal. Net als alle grote plaatsen langs de rivieren beschikt ook deze stad over een haven. In...
Levy's gezin © Nationaal Onderduikmuseum
Het zevenjarig jongetje dat moet onderduiken in Aalten
Vader Philip Levy - beroep veehandelaar - woont samen met zijn vrouw Elwine Levy-Meyer en zoon Joop (geboren 1935) in de Spoorstraat 35 in...
Vliegveld Deelen. Het Duitse officierenkamp Klein Heidekamp te Arnhem. Het Kasino, links naast de Gefechtsstand. © Gelders Archief
De som der Deelen
Een groot deel van de voormalige vliegveldbebouwing bevindt zich binnen de gemeentegrenzen van Arnhem. Hieronder volgt informatie over een deel van de belangrijkste gebouwen en...
Meester Gerrit J. van Sloten van de lagere school Elspeet (Foto: Streekarchivariaat Noord-West Veluwe)
De bovenmeesters van Nunspeet
Bovenmeesters speelden in de 19e en 20e eeuw een belangrijke rol in de gemeente Nunspeet. Zij waren niet alleen onderwijzers, maar door hun functie hadden...
Kasteel Merckenburg
Burcht Merckenburg in Heukelum
Kasteel Heukelum, vanouds genaamd Merckenburg, is gelegen buiten het oude vestingstadje Heukelum op de grens van Gelderland en Zuid-Holland. Het was de roemruchte familie van...
Een Arnhemse kelder uit de Middeleeuwen © NTR Academie
Middeleeuwse kelders in Arnhem
Arnhem is misschien bekend als modestad, of vanwege de Slag om Arnhem. Maar onder de grond zijn ook heel wat verrassende dingen te vinden. In...
De Martinuskerk in Rijswijk © Stichting Oude Gelderse Kerken
Martinuskerk in Rijswijk
Rijswijk is een rustiek dijkdorp met uitzicht over de Lek. De torenspits van de Martinuskerk ziet u al van verre staan. De Martinuskerk wordt nog...
Enspijk pontveer
Van Enspijk naar Mariënweerd
Grote delen van Enspijks grondgebied behoorden vroeger tot de abdij Mariënweerd.
Een vliegtuig van de luchtlandingsoperatie
Vrijheid valt uit de lucht in Nederasselt
Op zondag 17 september 1944 vinden in Overasselt en Nederasselt een van de grootste luchtlandingsoperaties aller tijden. In de weilanden ten noorden van beide...
Enspijk IJsbaan. Foto: Louisa de Keizer
Vrije tijd in Enspijk
Enspijk heeft twee locaties die ook buiten de plaats zeer bekend zijn.
Steunpenning uitgegeven ter gelegenheid van de watersnood in 1926 (Bron: Historische Vereniging Tweestromenland)
Waterbeheersing
Het dijkherstel in Overasselt werd door het dijkbestuur van het Rijk van Nijmegen voortvarend ter hand genomen en in 1926-1927 uitgevoerd. Ook was het bestuur...
Well (rechts) vanaf de dijk bij Ammerzoden
Onderwijs in Well
Het onderwijs in Well in de Bommelerwaard heeft altijd een de bredere betekenis voor het dorp gehad.
Holle boom bij kasteelruïne in Hemmen (Bron: Wikimedia)
Landgoed Hemmen
De eigenaar van het landgoed woonde vroeger in een kasteel op zijn land. In de eerste helft van de achttiende eeuw werd het kasteel door...
Het kijkglas van een kwakzalver uit de vijftiende eeuw © Museum het Valkhof
Kijkglas van een kwakzalver
Dat er tegenwoordig met allerlei medische apparaten uit urine afgeleid kan worden of iemand een ontsteking of andere ziekte heeft is al bijzonder, maar dat...
Kasteel Slangenburg
Benedictijnen op Slangenburg
In oktober 1945 nemen benedictijnen hun intrek in kasteel Slangenburg te Doetinchem. Het huis wordt ingezegend door de abt van Oosterhout en zo begint het...
Op deze tijdelijke Duitse begraafplaats op het terrein van de Saksen Weimar-kazerne in Arnhem, lagen bijna 150 soldaten begraven. Bron: Gelders Archief © Fotocollectie Nico Kramer
De laatste regels van Wolfgang en Josef
In september 1944, toen de geallieerden bij Arnhem probeerden door te stoten naar Duitsland, vochten de Duitse korporaal Wolfgang Dinkel en de Oostenrijkse geniesoldaat Josef...
De Griekse godin Athena (voor de romeinen Minerva), gevonden in een nederzetting bij Ede-Veldhuizen © Museum het Valkhof
Griekse godin in Gelderse grond
De Romeinen hebben veel overgenomen van de Grieken. Zo ook dit beeldje. Naast de naam is er vrijwel niks veranderd aan de vrouw die gewapend...
Het voormalig weeshuis in Buren
Een verhaal van een weeskind
Gerard van den Berg werd in 1935 als 1,5-jarige jongen opgenomen in het Koninklijk Weeshuis in Buren en woonde daar achttien jaar.
Hogeschool Arnhem mei 2007 © M. Minderhout
Berend Hendriks
Berend Hendriks staat te boek als een van de grondleggers van de Arnhemse School, een beweging in de kunst die zich kenmerkt door het integreren...
Hoofden lokale heren in de kapitelen van de zuilen
Voormalige Mariakerk, de hertog was hier
Het staat vast dat de eerste kapel van Bergharen gebouwd werd op een prehistorisch grafveld. Dat werd opzettelijk ook op andere...
Havezate de Magerhorst (Bron: Havezate de Magerhorst)
Havezate de Magerhorst
Veel Liemerse voormalige havezaten lijden aan enige vorm van verval. De huidige eigenaar van de Magerhorst streefde ernaar om zijn huis zoveel mogelijk iets van...
Voorbereidingen voor de aanleg van het Twentekanaal bij Lochem, 1930 (Bron: Nationaal Archief Den Haag)
De Achterhoek wil kanalen
Op 1 juli 1933 is het eerste deel van de werkzaamheden voor de aanleg van het Twentekanaal officieel afgesloten met de opening van het sluizencomplex...
De Koningsheuvel, een van de twintig voorchristelijke monumenten in de directe omgeving van het vroegere Wolfhezer kerkje.
Het verdwenen dorp Wolfheze
Een kerkje met een pastorie en daaromheen enkele verspreide boerenbedrijfjes: zo groot zal het middeleeuwse dorpje Wolfheze zijn geweest. Het geheel besloeg enkele hectaren.
Papierfabriek Schut te Heelsum © Schoolplaat Wolters
Papierproductie op de Veluwe
In eerste instantie zal de Veluwe niet snel geassocieerd worden met industrie. Toch speelt het natuurgebied al sinds de zestiende eeuw een grote rol in...
Voormalig NCS BC6 Zuiderzeetram nu bij Gooise Tramweg Maatschappij © Erik Swierstra
De Zuiderzeetram
De Zuiderzeetram verbond Hattemerbroek en Nunspeet via Elburg met elkaar. Een zijtak legde een verbinding tussen Wezep en De Zande (Overijssel). De Zuiderzeetram reed slecht...
Jan van Arnhem © Geldersch Landschap & Kasteelen
Bewoners van Rosendael: Jan en Janne Margriete van Arnhem
Johan (Jan) van Arnhem (1636-1716) is een veelzijdig en begaafd man die Rosendael internationale vermaardheid bezorgt. Hij is erudiet, gelovig en een echte kunstliefhebber. Door...
Kasteel Bloemestein bij Culemborg toegeschreven aan Antonina Houbraken 1700-1724 © Antonina Houbraken (1700-1724), RKD, cc-by
Kasteel Bloemestein
Bij de rivier de Lek is aan de verhoogde oeverwal van het riviertje de Meer de stad Culemborg ontstaan als een handelsnederzetting. Op deze economisch...
Gewend ruiterzegel, Reinoud I met banier voor zich © Gelders Archief 0243-18-5
Graaf Reinoud I, de gekke graaf van Gelre
De Gelderse graaf Reinoud I wordt vaak vooral herinnerd als ‘gekke graaf’. Tijdens de slag bij Woeringen (Duitsland) zou hij een klap op zijn hoofd...
Artistieke impressie van de hand van Paul Becx (Mierlo) van het crematieritueel in het Laat-Romeinse grafveld in de Uitvindersbuurt. Copyright Gemeente Ede
Laat Romeinse bewoning in Ede
In de Romeinse tijd was de Rijn de grens (Limes) van het Romeinse rijk. Ten zuiden van de Rijn bevond zich het Romeinse rijk. Op...
Aan het eind van de twintigste eeuw geven leden van Het Gelders Orkest workshops aan middelbare scholieren (Bron: Het Gelders Orkest)
Een Gelders voorvechter van cultuurspreiding
'Niemand denkt eraan om de kraaminrichtingen alleen in het westen te concentreren, alleen op artistiek en cultureel gebied wordt de nataliteit bijzonder sterk in het...
De Ijzergieter © C. Ellfers, Collectie Gelderland, DRU
IJzerproductie in de Oude IJsselstreek
In de bodem van Oost-Nederland komt veel ijzeroer voor van hoge kwaliteit. Om kwalitatief hoogwaardig ijzer te kunnen maken is echter meer nodig. Zoals kalksteen,...
Het provinciehuis in Arnhem
Het Huis der Provincie in Arnhem
Met de bouw van het huidige provinciehuis uit 1954 willen de bestuurders de terugkeer van een heus kasteel op de markt van Arnhem. Het gebouw...
Het huis op Hof te Dieren in 1880 © Twickel archief, Delden
Dieren
Bij binnenkomst van Dieren via de Arnhemsestraatweg passeert men eerst de Hof te Dieren met zijn rijke historie en landerijen, waarvan naast uitgestrekte bossen ook...
De Martinus Nijhoffbrug in Zaltbommel (Bron: Wikimedia, Michielverbeek)
De aantrekkingskracht van Zaltbommel
Zaltbommel is al meer dan duizend jaar oud. Het wordt voor het eerst vermeld in een oorkonde uit het jaar 850. In al die jaren...
Oude Kerk omstreeks 1905 (Bron: Wikimedia)
De Oude Kerk in Oosterbeek
De Oude Kerk aan de Benedendorpseweg in het Gelderse dorp Oosterbeek is sinds de Reformatie een protestantse kerk en maakt deel uit van de PKN....
Kasteel Keppel in Laag-Keppel 1743 © Tekening Jan de Beijer. Beeldbank Nederlandse Kastelenstichting.
Kasteel Keppel in de gemeente Bronckhorst
In de Achterhoek zijn in 2005 zes gemeenten samengevoegd onder de naam Bronckhorst. In de middeleeuwen worden in dat gebied een groot aantal kastelen gesticht...
Huis Zelle (Foto:Peter van der Wielen)
De bestemmingen van landgoed het Zelle
In 1838 wordt het landgoed door de erven van A.J. Grothe verkocht aan R.E. baron van Dorth tot Medler. Nog steeds wordt Huize Zelle door...
St. Martinuskerk in Velddriel
De Gemeente Gods
Sipke Vrieswijk is jarenlang de charismatische leider van een religieuze beweging, de Gemeente Gods. Wat begint als een religieuze gemeenschap groeit onder zijn leiding uit...
Hervormde kerk Winssen op de kleine begraafplaats
De Hervormde kerk in Winssen
Aan de Notaris Stephanus Roesstraat nummer 11 staat op een kleine begraafplaats de Hervormde kerk. Het is in haar huidige gedaante een t-vormig gebouwtje, gebouwd...

Inschrijven nieuwsbrief

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

T 026-3521690
E info@mijngelderland.nl
erfgoed gelderland
© 2018 - mijnGelderland
Disclaimer Colofon
Facebook Twitter Youtube