Leer meer over Gelderse katholieke vakbonden in onze nieuwe special!

Eendenkooi Batenburg: Een bijzondere combinatie van natuurschoon en rijke cultuurhistorie © Olga Spekman CC BY.4.0

Aan de oever van de Vordense Beek ligt bij het dorp Vorden het gelijknamige huis Vorden, tegenwoordig ook Kasteel Vorden genoemd. © Ben Bender CC BY-SA 3.0

Leer meer over Gelderse katholieke vakbonden in onze nieuwe special! © Regionaal Archief Nijmegen PD

Aan beide zijden van de toenmalige loop van de IJssel, bij Steenderen en Brummen, strekt zich in de middeleeuwen het goed Spaensweert uit. © Gelders Archief PD

Huis de Ulenpas in Hoog-Keppel: Van Frans hoofdkwartier naar rijksmonument © Gelders Archief PD

Hier start het Verhaal van Gelderland

Welkom op mijnGelderland! Deze website vertelt de geschiedenis van Gelderland, in canons, routes, specials en losse verhalen.

U vindt hier ook dé culturele agenda van Gelderland en een overzicht van de bijbehorende culturele en historische organisaties.

Kijk rond in de rijkdom van de Gelderse geschiedenis!

Actueel

Bekijk al het nieuws

Tentoonstelling Wim van Woerkom

Veelzijdig en gedreven

29-6-2019 t/m 1-9-2019

Van 29 juni tot en met 1 september is er in het Ateliermuseum Jac Maris...

Lees meer

Speur mee naar ons archeologische erfgoed

Al 100.000 kaarten bekeken

19-6-2019 t/m 31-8-2019

Een maand geleden is de website www.erfgoedgezocht.nl gelanceerd en...

Lees meer

Streektaalfestival Plat Gespöld

Opnieuw met jong talent

15-9-2019

Streektaalfestival Plat Gespöld gaat zondagmiddag 15 september 2019...

Lees meer

Bronnendag

Voor iedereen met interesse in eigen geschiedenis en streek

29-6-2019

Op deze Bronnen- en informatiedag van 29 juni 2019 in het Erfgoedcentrum...

Lees meer

Uitgelicht verhaal

Het teruggevonden doopvont van de Sint Annakerk

Sint Annakerk, Dorpsstraat 48, Bergharen

De forse vieringtoren van de Sint Annakerk steekt boven Bergharen uit. Na vele jaren werd er voor de rooms-katholieken in 1893 een echte kerk gebouwd. De oude Mariakerk aan de Veldsestraat bleef protestants. Het werd een aan Anna te Drieën (Anna, de moeder van Maria, Maria en het kindje Jezus) gewijde neogotische kerk naar een ontwerp van architect C. Franssen.

Opvallend aan de buitenkant is de markante vieringtoren. Even groots is de ingangspartij met het grote, misschien wel aan de kathedraal van Chartres ontleende, roosvenster met daaromheen de vier evangelisten in hardsteen. De kerk heeft een kruisvormi…

Lees meer

Sint Annakerk Bergharen © Erfgoedstudiehuis Land van de Heerlijkheden

Circus De Boecop

Op vijfentwintigjarige leeftijd realiseerde de adellijke jonkheer Jules Brantsen van Rhederoord een compleet bouwwerk in Rheden. Hierin werden negen avondvullende circusvoorstellingen gegeven.

Woonhuis

Deze blokvormige, bakstenen villa heeft een begane grond met verdieping. De kap met plat (trapeziumvormige kap) is voorzien van vier hoekschoorstenen. Het monument is uitgerust...

Witglazen gevlochten mandje uit de productie van de glasfabriek (foto Gerrit van de Veen, Nijkerk).

Glasfabriek Padang

Een tak van industrie die opbloeide, naast de verbouw van tabak, was de fabricage van glas. In de glasfabriek 'Padang' aan de Westkadijk zijn tussen...

Jongeren in de RemiXx

'Een paar jaar terug, we waren een jaar of zeventien, hingen we altijd met onze vriendenclub buiten op straat rond vlakbij onze...

Huis de Wiersse gezien vanaf de beek in de zomer (Foto: Hans Hendriksen)

Buitenplaats de Wiersse

Oog voor tuin en landschap zit duidelijk ook in het bloed van de generaties die elkaar op de Wiersse zijn opgevolgd. Het resultaat is een...

Franz Wilhelm Junghuhn © Verlag Martinus Nijhoff, 'S-Gravenhage - Gedenkboek Franz Junghuhn PD

Via Harderwijk naar de tropen

De man op deze foto is Franz Wilhelm Junghuhn, geboren in Mansfeld (Duitsland). Junghuhn is een ontdekkingsreiziger, geïnteresseerd in de natuur en dan vooral die...

Stemlokaal in Elden, 1966 (Bron: Gelders Archief)

Winst voor de VVD in Arnhem

Hoewel rond 1970 de kabouterbeweging op kwam, waren de liberalen in Arnhem de overwinnaars geworden van de gemeenteraadsverkiezingen van 1970. De VVD won twee zetels...

President Steijnbank © Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe

De President Steynbank (1924)

Het echtpaar Kröller-Müller had grote bewondering voor de voormalig president van de Oranje Vrijstaat, Martinus Theunis Steyn (1857-1916). President Steyn speelde evenals Paul Krüger een...

Gezonder dan water

Bier wordt al eeuwen gebrouwen. In de Middeleeuwen was bier vaak een gezondere keuze dan het vervuilde drinkwater. Het werd daarom dagelijks door jong en...

Bord opgraving Holkerstraat, gemaakt te Harlingen in 1700/1725 (Foto: Archeologische Werkgemeenschap Nederland (AWN), afdeling Vallei en Eemland)

Sporen uit de Middeleeuwen en de Nijkerkse Gouden Eeuw

Op de hoek van de Holkerstraat en de Brink is tijdens opgravingen eind 1997 een groot aantal paalsporen gevonden van een...

Volledige weergave muurschildering in de kooromgang © Eusebiuskerk

Middeleeuwse muurschildering als altaarstuk

De muurschildering, dat een voorstelling van Passie tot Pasen weergeeft, is het enige dat de Slag om Arnhem heeft overleefd in de Eusebiuskerk. De vijf...

Buurtschap Drie

Drie is een buurtschap in het Speulderbos (enige kilometers ten zuiden van Ermelo).

Hof en Leenstelsel

In de eerste helft van de negende eeuw schrijft een monnik in het Benedictijner klooster in Lorsch, dat ongeveer twintig kilometer ten noorden van Mannheim...

Familiegraf van Dobbelmann © Oorlogsgravenstichting, via Oorlogsbronnen

Eerste Silbertanne-moord in Gelderland

'Aktion Silbertanne' ('Actie Zilverspar') was de codenaam voor een serie moordaanslagen die vanaf het najaar van 1943 gepleegd werden als represaille voor aanslagen op Nederlandse...

Een dorp van rubberarbeiders

De manier waarop arbeiders in het verleden woonden en leefden is tegenwoordig wellicht lastig voor te stellen. De herinnering aan het arbeidersleven is in de...

Museum Veluwezoom

Het Museum Veluwezoom is gehuisvest in Kasteel Doorwerth.

Hoofdkwartier Dreyeroord

In het jaar 1305 is er al iets te lezen over het gebied 'De Dreden' en 'De Drijen'. In de loop der eeuwen is landgoed...

Vlag, volkslied en wapen

Zoals elke provincie heeft ook Gelderland een eigen vlag, wapen en zelfs een volkslied. De vlag en het wapen zijn officieel goedgekeurd door de Hoge...

De kom van Buurmalsen

Buurmalsen behoorde samen met Geldermalsen aan de familie Van Malsen.

Rijke Merovingen

In de tweede helft van de derde eeuw na Christus heerste er grote chaos in onze streken. Aan het begin van de vierde eeuw herstelde...

Tractorpulling in Lochem

Op een bloedhete dag in juni 1982 werd voor het eerst in Lochem een ‘trekkertrek’ wedstrijd verreden. Veel mensen zochten verkoeling en lieten de hitte...

Deze ets van Mattheus Berkenboom uit 1705 laat niet alleen de verdedigingswerken van Generaal Coehoorn zien, maar ook de bedrijvigheid op de Waal. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof

Opkomst en bloei van de Hanze

In de middeleeuwen ontwikkelde de handel in onze contreien zich sterk. Ook de handel over de Rijn en de Waal bloeide. Gelderse steden als Nijmegen,...

Tuinbouw in Elst, circa 1910 (Bron: de Gelderland Bibliotheek)

Boeren als veilingmeesters

Rond 1900 was het Rivierengebied een fruit- en tuinbouwgebied. Voor hun afzet waren de boeren afhankelijk van de steden. Een aantal boeren ging zelf naar...

Joris Ivens, de dwarse filmer uit Nijmegen

Op 18 november 1898 ziet een van de belangrijkste en meest omstreden filmmakers van Nederland het levenslicht in Nijmegen. Joris Ivens, geprezen om zijn kunstzinnige...

Buurtschap Leuvenum

Hoewel rond 1200 al sprake is geweest van ontgonnen land wordt Leuvenum als buurtschap in 1593 in schriftelijke stukken vermeld.

Militair tehuis 't Harde © Frank Oosterboer

Militaire tehuizen bij de luitenant-kolonel Tonnetkazerne

Stilzwijgend staan de drie voormalige militaire tehuizen aan de Graaf Reinoldweg in 't Harde. Aan de overkant van de Eperweg ligt de reden van hun...

Het inundatiekanaal bij Tiel

In april 1870 werd het gemeentebestuur van Tiel benaderd met het plan om een inlaatsluis in Tiel te bouwen. De verhoogde stand van het Lingewater...

Detail van de Tabula Peutingeriana met Castra Herculis © PD

Castellum Meijnerswijk, 1e - 3e eeuw na Christus

Op de 'Tabula Peutingeriana' staan de belangrijkste wegen van het Romeinse Rijk. Keizer Augustus stuurde reeds vóór het begin van de jaartelling landmeters op pad...

De Mariënboom in Barlo

In Barlo staat altijd al de lindeboom met de naam “Mariënboom”. De naam herinnert aan een oriëntatiepunt op een kruising van wegen. Iedereen in Barlo...

Oogmerk: Mirjam Kuitenbrouwer

In 2012 is Plaatsmaken begonnen met het filmen van Gelderse kunstenaars in hun atelier. Bijzondere werkprocessen van kunstenaars, en gedachten die daarbij horen, worden zo...

Ambachtelijk snoep maken

De ambachtelijke manier van snoep maken staat op het punt te verdwijnen. In Doesburg wordt dit nog wel gedaan: wat begon met een steelpannetje in...

Nederlands Pluimveemuseum

Maak een reis door de tijd en volg in het museum de boeiende geschiedenis van de kip en het ei. Een antieke broedmachine is in...

Vaandel van de RK Steenfabriek Arbeidersbond Herwen en Aerdt, 1925 © Liemers Museum via CollectieGelderland

Steenfabrieken

In 1834 liet fabrikant J.R. Krepel een stoommachine installeren in zijn koperpletterij in Klarenbeek bij Voorst. Voorheen werd de pletmachine aangedreven door een watermolen. Hij...

De koning te Rijks(museum)

Een aantal topstukken uit de collectie van Paleis Het Loo is momenteel te zien in het Rijksmuseum. Zo worden onder meer een spectaculaire 17e-eeuwse Delfts...

Fanfare St. Caecilia

Fanfare 'Sint-Caecilia' uit Ammerzoden kent een lange geschiedenis. Al in 1847 klinkt er muziek door de 'Ammerooise' straten. In dat jaar wordt de eerste muziekvereniging...

Kasteel Doorwerth

In de noordelijke uiterwaarden van de Rijn tegen de beboste heuvels van de Veluwezoom ligt het karakteristieke Kasteel Doorwerth.

Prentbriefkaart met kasteel Rosendael en luchtballon, circa 1920. © Collectie Toon Nelemans, Rozendaal.

Een luchtballon boven het kasteel

Van kasteel en park Rosendael zijn in de eerste helft van de twintigste eeuw honderden prentbriefkaarten gedrukt. De bezienswaardigheden die voor vermaak en vertier zorgden,...

Otto II and Theophano gekroond door Christus (Bron: Wikimedia, foto: 'Clio20')

De Ottoonse keizers in Nijmegen

Na de Karolingen, de dynastie die het Frankische Rijk regeerde van de achtste tot de tiende eeuw, komen de Ottoonse (Duits-Roomse) keizers aan het bewind....

Vaandel van de R.K. Werkliedenvereniging, afdeling Overasselt © Afkomstig uit de collectie van het KDC/SVAN; gerestaureerd door mw. Lilo Duinkerken.

De identiteit van katholieke vakbonden in een tijd van fusies

Toen in 1853 de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland werd hersteld, konden de Nederlandse katholieken zich op allerlei gebieden gaan organiseren. Zo ontwikkelden ze een nationale...

Commanderij en gasthuizen, vanaf 1200

Op een tekening uit de tweede helft van de zestiende eeuw heeft Aernout Buchelius de negen belangrijkste gebouwen van de stad weergegeven. De windrichtingen zijn...

Schuttersgilde Wals Wieken Milt

Schuttersgilde met leden uit de drie buurtschappen: Wals, Wieken en Milt.

Beeld St. Catharina (Bron: Museum Oud Nijkerk, foto: G. van de Veen)

Een nije kerk

In de late Middeleeuwen werd in Nijkerk de St. Catharinakerk gebouwd (nu de Grote Kerk), het middelpunt van de stad. Behalve...

Landbouwhogeschool Wageningen, 1879, De eerste studenten bij het hoofdgebouw met vaandel © Historie van Wageningen University & Research PD

Gelderse universiteiten

Zowel Wageningen als Nijmegen moesten zich moeite getroosten om hun academie in de wacht te slepen. Beide academies waren aanvankelijk bescheiden van omvang.

Woeste Hoeve Jac Gazenbeek 1969 bron Historisch Museum Ede

De Woeste Hoeve

De Woeste Hoeve stond midden in de eindeloze onherbergzaamheid tussen Apeldoorn en Arnhem. Moeder Eva woonde er met haar twee zoons en een dochter. De...

Van kasteel naar vesting

Rond 1550 waren de middeleeuwse verdedigingswerken van Loevestein verouderd. Prins Willem van Oranje gaf in 1575 de opdracht om Loevestein te...

De Sint Stevenskerk

De Sint Stevenskerk opende haar deuren in 1273. Ze werd in de eeuwen die volgden groter en groter, tot ze in 1560 zo groot was...

St. Willibrorduskerk Ruurlo

Lange tijd kerkten de enkele na de Reformatie overgebleven katholieken in schuilkerken in de omgeving van Ruurlo.

Op het verhoogde stuk tussen de greppels liep de weg die langs de wachttoren ging. Rechts was de fundering van de toren, links de weg (Bron: Flip van Doorn)

Wachtpost Heumensoord

De wachtpost Heumensoord was een laat-Romeinse wachttoren. De toren lag aan de weg van Cuijk naar Nijmegen om Frankische invallen te voorkomen. Tegenwoordig is deze...

Korenmolen De Hoop Klarenbeek

De eerste achtkantige korenmolen, een beltmolen van de gebroeders Borgonjen in Klarenbeek werd in het jaar 1850 op de huidige locatie van "De Hoop" gebouwd....

Ruilverkaveling en riolering rond Ruurlo

Het agrarisch grondgebruik kreeg door een aantal oorzaken met problemen te maken: kleinschaligheid, vererving en versnippering. Ruurlo kende van oudsher veel kleine boerenbedrijfjes.