OrganisatiesOrganisaties SpecialsSpecials CanonsCanons Regio'sRegio's TijdvakkenTijdvakken Geschiedenis GelderlandThemas RoutesRoutes In de buurtIn de buurt ActueelActueel

Geschiedenis Gelderland

Deze website bevat verhalen uit de geschiedenis van Gelderland.

Struin door de verschillende thema’s, de hoogtepunten uit de provinciale geschiedenis in de Canons en ontdek het verleden van uw streek en gemeente!

U vindt hier ook dé culturele agenda van Gelderland en een overzicht van de bijbehorende culturele en historische organisaties. Daarnaast vindt u ook locatie-gebonden verhalen die gekoppeld zijn aan diverse routes. Deze zijn via de Layar-app of QR-code te beleven.


Wees welkom en kijk rustig rond in de rijkdom van de Gelderse geschiedenis!

Kasteel Landfort in de Oude IJsselstreek

 Een adellijke havezate van eigenaar naar eigenaar

Onbekende oude bouwgeschiedenis De eerste akte met de vermelding Landfort dateert van 1434 wanneer Derrick van Bronckhorst het huis koopt. Johan Grev…

Meest recente verhalen

Joris Ivens aan het werk
Joris Ivens, de dwarse filmer uit Nijmegen
Op 18 november 1898 ziet een van de belangrijkste en meest omstreden filmmakers van Nederland het levenslicht in Nijmegen. Joris Ivens, geprezen om zijn kunstzinnige...
Schilderij 'Nachtelijke brand in een dorp' van Adam Colonia (1685)
Dorpsbranden in de Bommelerwaard
Dorpsbranden kwamen in vroeger tijden vele malen vaker voor dan tegenwoordig. Oorzaken waren de noodzaak van het veelvuldig gebruik van vuur in huis én het...
Gele rijders
De Gele Rijders
De 11de Afdeling Rijdende Artillerie is hun officiële naam, zelf noemen ze zich 11 AfdRA, maar Arnhemmers kennen deze militairen als 'de Gele Rijders'.
Boerderij Pastoor van der Marckstraat 1 in Weurt. Het hoge deel van de boerderij is goed te zien vanaf de zijkant. Waarschijnlijk in opdracht van een heer of klooster gebouwd.
Forse T-boerderij met overwelfde kelder
Een van de meest in het oog springende grote boerderijcomplexen in het Rijk van Nijmegen-West is de boerderij aan de Pastoor van der Marckstraat in...
Gedenkteken 17 september 1944 op gevel Hotel Sionshof (Bron: Wikimedia, foto: 'Havang(nl)')
Verzetsstrijder Jan van Hoof
Jan Jozef Lambert van Hoof (Nijmegen, 7 augustus 1922 - Nijmegen, 19 september 1944) was een Nederlandse verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor de Tweede...
De kapel in Bemmel (Foto: M. Janssen Reinen)
Onze Lieve Vrouw van de Bloeiende Betuwe
Tussen Bemmel en Huissen staat een klein kapelletje bovenop een heuvel. Het kapelletje, ter ere van Onze Lieve Vrouw van de Bloeiende Betuwe, is er...
Romaans doopvont in de Sint Victor.
Oude Sint Victor
De oude Sint Victor in Batenburg heeft een bewogen geschiedenis. Het moeten de eerste heren van Batenburg, oudste bron 1080, zijn geweest die het als...
ir PJ van Voorst Vader eigenaar van landgoed De Bockhorst in 1906 Collectie Belangenvereniging Spankeren
Eigenaren van De Bockhorst van Middeleeuwen tot heden
De Bockhorst wordt voor het eerst genoemd in een samenvatting van een koopakte uit 1456. Op 4 april 1456 verkopen de gebroeders Gerrid en Derck...
Roland Schimmel, Zwarte zon
Oogmerk: Roland Schimmel
In 2012 is Plaatsmaken begonnen met het filmen van Gelderse kunstenaars in hun atelier. Bijzondere werkprocessen van kunstenaars, en gedachten die daarbij horen, worden zo...
Oude materialen uit Wezendorp Neerbosch
Wezendorp Neerbosch
Weeskinderen worden tegenwoordig opgevangen in moderne opvanghuizen. Maar vroeger was er maar weinig opvang voor wezen, die zelf moesten zien rond te komen. Daar probeerde...
Mastenbroekerpolder in Hattem
Hattem overstroomt
Sinds mensenheugenis is het water in de IJssel niet zo hoog geweest als februari 1825. Een zware noordwester storm heeft het water op 4 februari...
De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen
Inbraakkolken
Vroegere dijkdoorbraken hebben hun sporen nagelaten in het landschap. Bij een doorbraak schuurt het binnenstromende water een gat in de bodem. Die gaten zien we...
Dijkmagazijn Deest op de Waalbandijk. Foto Hans Barten
Dijkmagazijn Deest
Langs de grote rivieren staat een groot aantal dijkmagazijnen. Deze dijkmagazijnen zijn gebouwd in de tijd van de polderdistricten en in de tijd dat veel...
Belegering Zaltbommel door de Spanjaarden op een kaart van 1599. Noord is onder. De schipbrug over de Waal is te zien. Links het Spaanse leger. © Rijksmuseum, maker anoniem - PD
Tachtigjarige Oorlog: Beleg van Zaltbommel
De Spanjaarden belegerden in 1599 tijdens de Tachtigjarige Oorlog de stad Zaltbommel. De troepen van de Spaanse bevelhebber Mendoza vochten er tegen de manschappen van...
Aan het eind van de twintigste eeuw geven leden van Het Gelders Orkest workshops aan middelbare scholieren (Bron: Gelders Orkest)
Muziek voor iedereen
Het cultuurbeleid van Gelderland was in de jaren vijftig en zestig vooral een cultuurspreidingsbeleid. Was er op muziekgebied met Het Gelders Orkest reeds een provinciale...
H. Servatiuskerk te Appeltern vanaf zuid-oostzijde. © Gerard Kouwenberg, 2014
Kerk gebouwd als reactie na ruzies met de hervormden
De oude Rooms-Katholieke Kerk in Appeltern, gebouwd volgens de eerste schriftelijke vermelding in 1134 of eerder, kent een stormachtige geschiedenis waarbij meermaals wapens tussen katholieken...
Het huis op Hof te Dieren in 1880 © Twickel archief, Delden
Dieren
Bij binnenkomst van Dieren via de Arnhemsestraatweg passeert men eerst de Hof te Dieren met zijn rijke historie en landerijen, waarvan naast uitgestrekte bossen ook...
Boerderij 't Uiversnest. Foto Hans Barten
Boerderij 't Uiversnest in Deest
De naam van boerderij 't Uiversnest verwijst naar het nest van de uiver ofwel de ooievaar. Deze vogel siert al decennia lang het bovenlicht van...
Touw © cco
Langman touw: historisch innovatief
Zwarte pietjes van de V&D, Italiaanse designertassen, een Singaporees hotel en gigantische Hollywoodproducties als Pirates of the Caribbean en The Hobbit. Wat hebben ze met...
Westerbouwing te Arnhem
Westerbouwing
Vanaf het terras van de Westerbouwing heeft u een prachtig uitzicht dat reikt van Driel tot Nijmegen en van Arnhem naar het Reichswald in Duitsland....
Graafseweg in Rijkswegennet 1821 © Gemeente Wijchen
Graafseweg, een weg met geschiedenis
Voor de Franse inval van 1795 bestonden er in de Republiek der Zeven Vereenigde Nederlanden geen nationale wegverbindingen. In de Franse tijd veranderde dat. De...
Zouavengraf op de begraafplaats Ewijk
Zouaven in Ewijk en Winssen
Zowel op de begraafplaatsen van Ewijk als van Winssen zijn stille getuigen van de Zouaven-geschiedenis te vinden. Rechts...
Zuid-Holland: Slot Loevestein
De grensstreek Gelderland - Zuid-Holland
De grens tussen Zuid-Holland en Gelderland is het resultaat van zowel de natuur als de mens. Hij bestaat deels uit de rivier de Linge, maar...
Veel kunstenaars legden de weidsheid van het rivierenlandschap vast, vaak vanwege het landschap zelf, maar op deze ets om de fortificaties rond Nijmegen in beeld te brengen (Mattheus Berkenboom, 1705). © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof
Een weidse rivier aan een on-Nederlandse stuwwal
De ligging van Nijmegen, aan de voet van de stuwwal en aan de oever van een weidse rivier, maakte van de stad en het omliggende...
Deil Gezicht op Linge 1900
Kastelendorp Deil
Absolute winnaar als kastelendorp in de West-Betuwe: maar liefst zeven adellijke huizen had Deil ooit!
Balletdanseresje in de beeldentuin bij het Kröller-Müller museum © Via Collectie Gelderland Historisch Museum Ede
Beeldentuin Kröller-Müller Museum
Architect Henry van de Velde wees Bram Hammacher, directeur van het Kröller-Müller Museum, in 1947 op de mogelijkheid om de beeldencollectie buiten het museum voort...
De Voorst Huis de Voorst achteraanzicht juni 2004
Van Keppel geeft huis De Voorst allure
Huis De Voorst behoorde tot een ring van havezates rond Zutphen, maar was lange tijd van geringe betekenis. Daar kwam verandering in toen het in...
Zicht op de stad Wageningen met links het kasteel. Tekening uit 1730 © Het Gelders Archief PDM
Kasteel Wageningen
Op de Veluwezoom langs de Rijn en grenzend aan Het Sticht van de bisschop van Utrecht ligt Wageningen. Deze plek is zo strategisch dat Karel...
Een poster van de band Moan
Arnhemse Rock Scene
Herinnert u zich deze nog: Long tall Ernie and the Shakers, Hank the Knife and the Jets en The Moans? Bands die in de jaren...
Kerkbanken
Kerken in westelijk Gelderland
Een zondagochtend in Opheusden. Grote gezinnen in donkere kleding lopen richting de kerk. De mannen dragen zwarte pakken, de vrouwen en meisjes dragen lange rokken...
Hoofden lokale heren in de kapitelen van de zuilen
Voormalige Mariakerk, de hertog was hier
Het staat vast dat de eerste kapel van Bergharen gebouwd werd op een prehistorisch grafveld. Dat werd opzettelijk ook op andere...
Deze bronzen kokerbijl uit circa 1000 voor Christus is in 2004 gevonden bij Tiel. © Museum het Valkhof
Een Drentse bijl in Tiel
Rond 1000 voor Christus ontstond in Noordoost-Nederland een bronsindustrie, ondanks het feit dat de materialen waar brons van wordt gemaakt niet in Nederlandse bodem te...
Luchtfoto van vliegbasis Deelen © Gelders Archief
Rumor has it
In times of war zijn de plannen en volgende stappen van de vijand grotendeels giswerk. Spionage- en verzetsgroepen in bezet Nederland werken vanaf 1943 nauw...
Het wapen van Gelderland
Vlag, volkslied en wapen
Zoals elke provincie heeft ook Gelderland een eigen vlag, wapen en zelfs een volkslied. De vlag en het wapen zijn officieel goedgekeurd door de Hoge...
Personeel aan het werk in een ijzergieterij in Deventer
IJzer in Gelderland
De Veluwe werd vroeger gebruikt als ijzerwingebied. Hier kwamen duizenden kilo's ijzererts uit ijzeroer en klapperstenen.
Op dit fraaie bakje staat het eigendomsgraffito van de Romeinse ruiter Rufus. © Museum het Valkhof
De schrijfsels van ruiter Rufus
De eenvoudige zinnetjes en woorden die de Romeinse soldaten op hun spullen hebben achtergelaten, wordt graffiti genoemd. Meestal zijn dergelijke teksten zeer bruikbaar om...
Band Kinkobra Appelpop 2011
Het is het sfeertje wat 't em doet
Appelpop is uitgegroeid tot het grootste popfestival in zijn soort. Appelpop is inmiddels een festival met nationale en zelfs internationale bekendheid. In 2001 bezochten naar...
De laagte van de molenvijver en de mogelijke plek van de watermolen bij De Bockhorst. Foto Marianne Poorthuis
De watermolen op de Assenbeek
Op donderdag 7 oktober 1613 reisden de heren jonker Beerlics vanden Capelle en landmeter Bernard Kempinck namens het hof van Gelderland naar Spankeren. De aanleiding...
Utrecht: Zicht op Wageningen 1730 © Gelders Archief PD
De grensstreek Gelderland - Utrecht
Utrecht en Gelderland hoorden vanaf de vijfde eeuw lange tijd tot hetzelfde Frankische rijk. In de achtste eeuw nam de Karolingische dynastie, waar ook Karel...
Houten opstapje, gevonden in een oude put uit de tweede eeuw © Museum het Valkhof
Handig houten opstapje
Dat er nog een houten voorwerp gevonden is uit de tijd van de Romeinen is ontzettend bijzonder. Meestal vergaan houten voorwerpen snel of werden ze...
B24-Liberators boven hun doel © PD
'Vergissingsbombardement' op Arnhem
Op 22 februari 1944 kostte het verwoestende Amerikaanse bombardement op Nijmegen ruim 800 mensen het leven kostte. Minder bekend is dat diezelfde dag ook Arnhem,...
Gangeskes in Aalten © Ina Brethouwer
Gängeskes in Aalten
Aalten wordt gekenmerkt door zeven glooiingen, die nog uit de ijstijd stammen. Bovendien stroomt de fraaie beek ‘De Slinge’ door het centrum. Op deze plek...
Silhouet van Nadine Rosen (Tentoonstelling Grensgevallen, Markt 12 Museum, Aalten.) Er is geen beeld van Nadine Rosen bewaard gebleven.
Op de vlucht uit Duitsland
Op 17 maart 1939 doet Nadine Rosen, een gevluchte Joodse journaliste uit Berlijn, aangifte bij de Officier van Justitie in Zutphen van diefstal van vier...
Kasteel Wijchen door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Een kasteel voor een paarlen halssnoer
De beroemdste bewoners van het kasteel te Wijchen zijn Emilia van Oranje-Nassau, dochter van Willem van Oranje, en haar echtgenoot Emanuel van Portugal. Emilia's broer...
Gerrit Schuurkamp werkte twaalf jaar lang als houtskoolbrander voor de firma Beekman. © Lian van der Zon
Het is een zwart beroep
Gerrit Schuurkamp (1936) werkte twaalf jaar lang als houtskoolbrander voor de firma Beekman. Gerrit was een van de laatste branders die nog werkte op de...
Huis Geldersweert, naar onbekend voorbeeld, 1723. Door J. Stellingwerf © Wikimedia
Huis Geldersweert
Het huis Geldersweert stond in de gelijknamige uiterwaard, ook wel 'de Gelderse weert'. Waar 'weert' staat voor uiterwaard en 'Gelderse' voor de eigenaar. De eigenaren...
Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief
Overstromingen door hoogwater en ijsgang
Voordat er dijken waren, waren overstromingen niet zo’n probleem voor de bewoners van de Waaloevers. Door op hoge plekken te wonen kon men zich tegen...
Beesd Voorstraat 1900
Beschermd dorpsgezicht Beesd
Het dorp Beesd heeft met de Voor-, Midden-, en Achterstraat een planmatige aanleg welke stamt uit de Middeleeuwen.
Brabant: Kaart van Brabant
De grensstreek Gelderland - Brabant
De rivier de Maas vormde eeuwen terug al de grens tussen Gelderland en Brabant. Vanaf de opkomst van het graafschap Gelre in de elfde eeuw...
Ansicht Ewaldenkerk Druten zonder spits
De Ewaldenkerk in Druten
De Ewaldenkerk in Druten is uniek omdat ze de enige kerk in Nederland is, die is gewijd aan de Heilige Ewalden. De Ewalden waren missionarissen...

Inschrijven nieuwsbrief

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

T 026-3521690
E info@mijngelderland.nl
erfgoed gelderland
© 2018 - mijnGelderland
Disclaimer Colofon
Facebook Twitter Youtube