Joan Derk van der Capellen tot den Pol

Politieke ideeën

In 1741 wordt Joan Derk van der Capellen tot den Pol geboren in het Tielse huis van zijn grootvader, Derk Reinier van Bassen. Die is eerder om zijn verlichte ideeën ontslagen als burgemeester van Arnhem. Hoewel hij later veel over neemt van verlichte politieke denkers als Fletcher en Price wordt Joan eerst sterk beïnvloed door zijn grootvader. Kort gezegd komen zijn politieke ideeën erop neer dat hij een naar een regeervorm wil waarbij de macht zo is verdeeld dat de partijen elkaar in evenwicht houden. Zo is hij tegen de te grote invloed van de adel en is hij voor afschaffing van de gehate drostendiensten. Zijn ideeën hebben grote invloed op de Amerikaanse Revolutie. Hij heeft rechtstreeks contact met onder andere John Adams.

Manifest

Om zijn doel te bereiken, gaat Van der Capellen ver. Hij roept in zijn beroemde democratisch manifest van 1781 op tot bewapening. De door de Patriotten gevormde ‘vliegende legertjes’ zijn het gevolg. Van der Capellen schrijft dit op de Heerlijkheid Appeltern waar hij dan woont. Joan Derk van der Capellen is een van de pioniers van de democratie Hij zoekt contact met de opstandelingen in de Verenigde Staten, die zich los willen maken van Engeland. Hij verzamelt geld en wapens voor hen in Hij levert zo een belangrijke bijdrage aan het ontstaan van de eerste democratische staat ter wereld, de Verenigde Staten. Een plaquette aan de gevel van zijn woonhuis in Zwolle herinnert daar nog aan.

Verdiensten

Joan Derk van der Capellen verdient een ereplaats in onze vaderlandse geschiedenis. In Nederland heeft zijn werk geleid tot de opstand van de patriotten in 1785 en het verdrijven van de stadhouder Willem V in 1795. Daarna vinden in 1797 de eerste democratische verkiezingen plaats en krijgt Nederland in 1798, als een van de eerste landen ter wereld een democratische grondwet. Joan Derk van der Capellen sterft jong. Nog net geen 43 jaar oud, overlijdt hij in 1784 in Zwolle. De laatste jaren van zijn leven, na de dood van zijn vader in 1780 woont hij in Appeltern waar hij ook zijn magnum opus schrijft.

Bronnen en verder lezen:

Rechten

Joep van den Brink, De Tuut, CC-BY-NC