Kastelen

Ben jij een echte kasteelliefhebber? Van ruïnes tot trekpleisters, kom van alles te weten over de kastelen in Gelderland!

Lees intro

151 verhalen
Bekijk volledige kaart

Of je nu gefascineerd bent door imposante ruïnes of bestaande trekpleisters, deze route neemt je mee op een boeiende reis langs diverse kastelen in de regio. Verdiep je in de verhalen die deze majestueuze bouwwerken omringen en vergaar kennis over de intrigerende geschiedenis van kastelen en landhuizen in Gelderland.

Zicht op de stad Wageningen met links het kasteel. Tekening uit 1730 © Het Gelders Archief PDM
Kasteel Wageningen
<p>Op de Veluwezoom langs de Rijn en grenzend aan Het Sticht van de bisschop van Utrecht ligt Wageningen. Deze plek is zo strategisch dat Karel...
Kasteel Wisch met zonnewijzer (Bron: Peter van der Wielen)
Kasteel Wisch
<p>Kasteel Wisch is een oase van rust vlakbij het centrum van Terborg. In het park staat de dikste walnotenboom van Nederland. Op het terrein van...
Ansichtskaart van Huis Molecaten © via Collectie Gelderland Beelden in Gelderland
Huis Molecaten en zijn bewoners
<p>Drie families domineren in de bewoningsgeschiedenis van het huis en landgoed Molecaten. Bijna een eeuw lang is dat de familie Van Keppel, opgevolgd door de...
Op dit schilderij wordt het verhaal van Fulco van Berne in 1132 afgebeeld. © Museum voor Religieuze Kunst, PD
Kasteel Bern
<p>In het westen van Gelderland ligt de Bommelerwaard in de huidige gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Door de ligging bij Holland en Brabant worden in dit...
't Huijs Enghuysen door Jan de Beijer in 1743 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0
Kasteel Groot Enghuizen in Hummelo
<p>Er ligt in de middeleeuwen een havezate op het goed Enghuizen dat zelf al in de veertiende eeuw vermeld wordt. Rond 1700 wordt het middeleeuwse...
Kasteel De Kelder na de brand in 1656, getekend door Hendrik de Winter ©
Huis De Kelder in Doetinchem
<p>Door zijn ligging op een hoge oeverwal aan de Oude IJssel profiteert kasteel De Kelder van de vruchtbare grond rond de rivier. Akkers en weilanden...
Kaart van het graafschap Buren, Atlas Maior 1665 © Wikimedia Commons, PDM
Blokhuis te Ravenswaaij
<p>In het rivierengebied nabij Buren liggen in de middeleeuwen veel kastelen en versterkte huizen. De rivieren de Rijn, de Linge en zijstromen hiervan zijn belangrijk...
ir PJ van Voorst Vader eigenaar van landgoed De Bockhorst in 1906 Collectie Belangenvereniging Spankeren
Eigenaren van De Bockhorst van Middeleeuwen tot heden
<p>De Bockhorst wordt voor het eerst genoemd in een samenvatting van een koopakte uit 1456. Op 4 april 1456 verkopen de gebroeders Gerrid en Derck...
Het begin van kasteel Heumen rond 1200. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1188-1585
<p>Even ten zuiden van Nijmegen in de heerlijkheid Heumen lag aan de Maas een imposante waterburcht. Door zijn strategische ligging op de grens van Gelderland...
Gezicht op paleis Het Loo, Cornelis de Kruyff, 1784 - 1828. © Cornelis de Kruyff, Collectie Rijksmuseum, PD.
Paleis Het Loo, een machtig jachtpaleis
<p>Op de zandgronden van de Veluwe vond Stadhouder Willem III (1650-1702) een uitstekende plaats voor zijn jachtpaleis Het Loo. De omgeving bestond uit uitgestrekte heidevelden...
Kasteel Swanenburg © Tekening Abraham de Haen, gravure Hendrik Spilman.
Kasteel Swanenburg in de Oude IJsselstreek
<p>Tussen Gendringen en Megchelen in de gemeente Oude IJsselstreek ligt in een weiland nog het overblijfsel van de onderbouw van een ronde toren. Ooit was...
Huis Babberich (Bron: Huis Babberich)
Huis Babberich
<p>Huis Babberich staat ook bekend onder de naam Halsaf. Die naam zou afkomstig zijn van een legende waarin de dienstmeid van Babberich zes rovers onthoofdde...
Ansichtkaart Huis Suideras bij Vierakker © Gelderland in Beeld
Huis Suideras bij Vierakker
<p>Het goed Suideras aan de Baakse Beek wordt in het leenregister van 1326 al vermeld als bezit van Hendrik van Suderas. Een balk met vermelding...
Huis Baak, Gewassen pentekening 1730 door Cornelis Pronk. © PD
Huis Baak in de gemeente Bronckhorst
<p>Van de middeleeuwse burcht Baak op de tekening van Cornelis Pronk uit de 18de eeuw is niets meer terug te zien in het huidige witgepleisterde...
Huis Leemcuyl getekend op een kaart van 1776, getekend door Johann Heinrich Merner © Gelders Archief CC BY 1.0
Huis Leemcuyl in Oud-Zevenaar
<p>Een oorkonde van keizer Hendrik III van het Heilige Roomse Rijk vermeldt in 1050 de vesting Oud-Zevenaar. Daar krijgt een van de grootste havezaten van...
Een olieverfschilderij van Hof Borculo in de achttiende eeuw, door een anonieme schilder © Stedelijk Museum Zutphen, PD
Kasteel Borculo in Berkelland
<p>De stad Borculo heeft weinig betekenis gehad zonder haar kasteel. Op de voorburcht vindt in 1337 de stichting plaats van de St. Joriskapel. Er ontstaat...
De brand in de voorgebouwen van Walien, getekend circa 1759 © RKD Nederland Instituut voor Kunstgeschiedenis, PD
Havezate Walien te Winterswijk
<p>Alles wat rest van de rijke woon- en bouwgeschiedenis van de havezate Waliën is een keldermuur met een ingemetselde schoorsteenfries uit de zestiende eeuw en...
Hall, gemeente Brummen © PD
Huis Westerburg bij Hall
<p>Tussen Hall en Oeken lag het huis Westerborch of Westerburg. Het bestond al in de vijftiende eeuw, maar van een stichtingsdatum is niets bekend. In...
Potloodtekening huis 't Oye © via CollectieGelderland Stedelijk museum Zutphen
Huis ’t Oye bij Zutphen
<p>De Sint-Walburgiskerk in Zutphen bezit in de veertiende eeuw in de voormalige buurtschap Eme verschillende goederen waaronder ’t Oye. Op een kleine heuvel wordt later...
Overzicht van de ruïne van kasteel De Nijenbeek, 2008. © Galen, P. (Paul) van, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA.
Ruïne De Nijenbeek
<p>Het kasteel 'De Nijenbeke', een verdedigingsburcht aan de IJssel, komt al 1296 in geschriften voor. Destijds werd het bewoond door ridder Theodericus, ook Dirk genoemd,...
Huis Schaffelaar © GLK – Ton Rothengatter, cc-by
Huis Schaffelaar
<p>Het kasteelachtige huis Schaffelaar dateert uit 1852 en valt meteen op door zijn afwijkende vormgeving. Het is een zeldzaam voorbeeld is van een buitenhuis in...
Kasteel De Essenburgh van binnen © PD
Kasteel De Essenburgh bij Harderwijk
<p>Dichtbij de Zuiderzee ligt op de noordrand van de Veluwse zandgronden vanaf de tiende eeuw het brinkdorp Nunspeet. Vanaf de middeleeuwen ontstaan er op de...
Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
Kasteel Oudenborgh in Rhenoy
<p>De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis...
Kasteel Poederoyen tussen 1600 en 1672. © Gelders Archief, PD
Kasteel Poederoyen
<p>Ingeklemd tussen Holland en Brabant is het gebied van de Bommelerwaard strategisch steeds van groot belang geweest. Er wordt beweerd dat de heer van Heusden...
Willem V, door Johann Georg Ziesenis © PD
Huis Reigersvoort bij Tricht
<p>Na de zeventiende eeuw verschuift vaak het zwaartepunt van het landgoed van het kasteel naar de boerderij. Economisch is de boerderij altijd al de spil...
Kasteel den Bramel te Vorden © Peter van der Wielen CC BY-SA 3.0 NL
Buitenplaats Den Bramel bij Vorden
<p>In de middeleeuwen heeft er ten noorden van Vorden waarschijnlijk een eenvoudige versterkte woning gestaan te midden van het ‘Hoff te Bramel’ dat in 1396...
Kasteel Engelenburg in de achttiende eeuw (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk) ©
Kasteel Engelenburg bij Herwijnen
<p>Tussen Gelre en Holland ligt in de Middeleeuwen een omstreden grensgebied. Vanaf de elfde eeuw worden er al versterkte huizen en kastelen gebouwd door de...
Huis Loenen en oprijlaan
Huis te Loenen
<p>Het huis te Loenen, of Loinen, zoals de archaïsche schrijfwijze luidt, dankt zijn naam waarschijnlijk aan zijn positie. Het woord Loenen, dat 'waterloop' betekent, wijst...
Het Huis te Dort, bij Gorssel, Abraham de Haen (II), 1724. © Publiek domein
Huis Dorth in Lochem
<p>Op de grens met Overijssel ligt in het noorden van de Achterhoek de gemeente Lochem. Rond 900 bevindt zich daar al een nederzetting met een...
Kasteel Bloemestein bij Culemborg toegeschreven aan Antonina Houbraken 1700-1724 © Antonina Houbraken (1700-1724), RKD, cc-by
Kasteel Bloemestein
<p>Bij de rivier de Lek is aan de verhoogde oeverwal van het riviertje de Meer de stad Culemborg ontstaan als een handelsnederzetting. Op deze economisch...
Vooraanzicht Kasteel Middachten met brug over de binnengracht in de achttiende eeuw © Jan de Beijer, Collectie Gelders Archief, PD
Nieuwe parkaanleg bij Huis Middachten rond 1700
<p>Aan het einde van de zeventiende eeuw lieten de nieuwe bewoners van Middachten, Godard van Reede en zijn echtgenote Ursula van Raesfelt (en later Reinhard...
De Antoniuskapel in Sinderen
Voormalig kasteel Sinderen
<p>Kasteel Sinderen is waarschijnlijk in de dertiende eeuw gesticht. In 1251 treedt Rudolf van Sinderen op als 'advocatus' van Sinderen. Mogelijk is hij de bouwheer...
Huis Scherpenzeel in 1749 getekend door Pieter Jan van Liender. De woontoren uit de veertiende eeuw is in het midden nog duidelijk te herkennen aan de hoger geplaatst kap en de torentjes. © Rijksmuseum
Huis Scherpenzeel
<p>De plaatsnaam ‘Scarpenzele’ komt voor in een oorkonde uit 1254, waarbij ‘zeel’ in dit geval ‘huis’ kan betekenen. Gelegen in het grensgebied van de bisschoppen...
Huis Molecaten © M. Van de Leeuw, Wikimedia, CC-BY-SA 3.0
Huis en landgoed Molecaten bij Hattem
<p>Rond Hattem, het meest noordoostelijke punt van de Veluwe, is het landschap ontstaan in de ijstijd toen het dooiwater beekjes veroorzaakte in de stuwwallen. Molecaten...
Het hoofdgebouw van slot Well in 2014. © Monique van der Steen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed via CollectieGelderland
Slot Well in Maasdriel
<p>De loop van de rivier de Maas in de Bommelerwaard verandert in de middeleeuwen regelmatig. De afzetting van vruchtbare grond en landwinning, maar ook overstromingen...
Zijaanzicht Kasteel De Rees, circa 1750 © Topografisch-Historische Atlas, Stedelijk Museum Zutphen via CollectieGelderland
Huis De Rees
<p>Oorspronkelijk als havezate, – een versterkt huis of hoeve -, gesticht in het begin van de vijftiende eeuw ligt De Rees tussen Brummen en Leuvenheim...
Kasteel Oud Spaensweert op de kaart "Den Ysselstroom van Isseloort tot voor de stad Deventer" (1719) © Gelders Archief PD
Kasteel Oud Spaensweert bij Steenderen
<p>Aan beide zijden van de toenmalige loop van de IJssel, bij Steenderen en Brummen, strekt zich in de middeleeuwen het goed Spaensweert uit. Het goed...
Barlham op een tekening uit 1743 © CC0
Het verdwenen kasteel Barlham
<p>Een van de oudste kastelen rond Doetinchem waarvan niet meer dan een heuvel met een gracht bij een boerderij over is, is Barlham. De boerderij...
Huis Swanepol bij Zevenaar, voor de sloop © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY 4.0
Huis Swanepol in Zevenaar
<p>Zevenaar is vanwege zijn strategische ligging belangrijk voor de hertogen van Gelre en Kleef. Vanaf 1355 is Zevenaar in Kleefse handen en pas na het...
Schets van het kasteel-landhuis in de achttiende eeuw. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1355-heden
<p>De familie Van Groesbeek is vanaf 1335 ruim drie eeuwen lang heer en meester in de heerlijkheid Heumen. Zij bouwt een donjon van de ridders...
Ansichtkaart van Huize Muiswinkel Ravenswaaij. De boer zit met zijn gezin op de bank voor de boerderij met schuur en hooiberg. © Gelderland in Beeld, 40811.
Hofstede Muiswinkel bij Ravenswaaij-Buren
<p>Aan de Korne, een zijriviertje van de Linge, ontstaat Buren, dat belangrijk wordt door het huwelijk van Anna van Egmond met Willem van Oranje in...
't Kasteel Bronkhorst van voren, 1730-1731 © Gelders Archief PD
Kasteel te Bronkhorst
<p>De heren van Bronckhorst zetelen vanaf de twaalfde eeuw op de heuvel ten westen van Bronkhorst. Dit stadje ontstaat als nederzetting op de voorburcht van...
Zijaanzicht huis Spijk in Spijk © Roelant Roghman, 1646-1647
Huis Spijk te Spijk
<p>Geografisch behoort Spijk bij de Gelderse Tielerwaard. Bestuurlijk ligt het ingewikkelder. Vóór 1800 bestaat de grensplaats Spijk uit de heerlijkheid Nedereinde die onder Holland valt,...
Kasteel Ter Horst bij Loenen
Kasteel Ter Horst
Wijnand Hackfort, burgemeester van Arnhem, liet nabij het dorp Loenen in 1557 een kasteel bouwen. De neo-classicistische gevel aan de ingangszijde werd eind 18e eeuw...
Brugdijk en Kinkelenburg 1998 © Joop Verburg CC-BY-SA
Huis Brugdijk
<p>Het oorspronkelijke gebouw stamt uit de veertiende eeuw. Er stond een toren en het was een écht kasteel. In de achttiende eeuw werd de slotgracht...
Boerderij Het Woolbeek bij Laren in 1970, ongeveer op dezelfde plaats als het middeleeuwse huis Woolbeek. © J. Harenburg, via CollectieGelderland, Regionaal Archief Zupthen
Huis Woolbeek bij Laren
<p>Rond Lochem liggen in de middeleeuwen langs de rivier de Berkel veel kastelen en havezaten. In de bosrijke gebieden van Almen en Verwolde worden al...
Het Huis Rooderloo bij Ruurlo door Jan de Beijer (1743) © Rijksmuseum, PD
Kasteel Ruurlo in Berkelland
<p>De oorspronkelijke naam ‘Roderlo’ is opgebouwd uit ‘rode’ dat gerooid bos en ‘lo’ dat open parkbos betekent. De naam Ruurlo voor kasteel en dorp...
Het Huis in Oosterhout, 1649. © Fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen, publiek domein.
Kasteel Notenstein en huis Oosterholt in Oosterhout
<p>De strategische ligging van Nijmegen tegen de helling aan de zuidzijde van de rivier de Waal levert bewoning op door onder anderen de Romeinen en...
Huis Mathena getekend door Erwin Hogeboom © via Collectie Gelderland Liemers Museum
Huis Mathena in Zevenaar
<p>Op een strategische plaats vlak bij de Rijn en zijn zijrivier de Aa wordt in de Middeleeuwen Mathena gesticht. De naam is afgeleid van ‘Maet...
'T huis te 'Seventer' door Jan de Beijer, 1745 © Via Wikipedia, Publiek Domein
Huis Sevenaer in Zevenaar
<p>In 1414 krijgt Derick II Smullinck toestemming van de heer van Kleef om dichtbij het kasteel Sevenaer iets te ‘timmeren’. Waarschijnlijk betreft het de...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl