Archeokroniek
In deze special staan nieuwe archeologische bevindingen uit de Gelderse Archeologische Kroniek. De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019 verschijnt de kroniek alleen digitaal op mijnGelderland.
Door te klikken op het jaartal, spring je naar de overzichtspagina's van de kronieken 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 en 2020.
Betrokken organisaties
-
Vereniging Gelre
De provinciaal-historische Vereniging Gelre sinds 1897De provinciaal-historische Vereniging Gelre beoogt sinds haar oprichting...
-
Gelderse Archaeologische Stichting (GAS)
Archeologische platform voor de archeologie in GelderlandDe Gelderse Archaeologische Stichting is sinds 1930 het archeologische...
Restanten van zestiende-eeuws kasteel van Wageningen teruggevonden
In het Bowlespark stond in de zestiende eeuw het kasteel van Wageningen. Deze versterking werd in 1526 door de hertog van Gelre gebouwd in de...
Een bijl, een Vikingnaald en oude kaas op de Holsterkamp (Zutphen)
In juni 2020 heeft Team Archeologie van de gemeente Zutphen een opgraving uitgevoerd in het wegcunet van een nieuw aan te leggen verbindingsweg vanaf de...
Datering Middeleeuwse kelder Kelfkensbos ontrafeld
Tussen 1996 en 1998 heeft de gemeente Nijmegen, voorafgaand aan de bouw van Museum Het Valkhof, opgravingen verricht op het Kelfkensbos. Het onderzoek bracht veel...
Nijmegen, stempels op gebronsd aardewerk
In de Romeinse nederzettingen en legerplaatsen van Nijmegen is een kleine hoeveelheid van het zogenaamde ‘gebronsde aardewerk’ gevonden. Het oppervlak van deze bekers en kommen...
Nijmegen – Landtong Oosterhoutse waarden, opgraving 2014
Tijdens de archeologische begeleiding van een munitiesanering ter hoogte van de landtong tegenover de monding van het Maas-Waalkanaal in de Waal werd in de zomer...
Middeleeuwse nederzetting Zandwijk
In 2014 zijn bij een archeologische opgraving resten van het middeleeuwse dorp Zandwijk aangetroffen. Het onderzoeksgebied ligt op een steenworp afstand ten noordoosten van het...
Noorderhaven, Zutphen
In de nieuwbouwwijk ‘Noorderhaven’ ten noorden van het stationsgebied van Zutphen is in 2019 een groot molencomplex onderzocht. Tijdens het archeologisch onderzoek zijn de...
Onderzoek naar munten met een klop van VARus
In 9 na Christus werden drie Romeinse legioenen onder het bevel van commandant Publius Quinctilius Varus in het Teutoburgerwoud compleet vernietigd. Over de precieze ligging...
Gelderse Archeologische Kroniek 2019
De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019...
Een grafheuvel in Elst
In 2011 werd op de plek van de huidige Albert Heijn aan de Valburgseweg in Elst, gemeente Overbetuwe, een grafheuvel opgegraven. Door omstandigheden werd het...
Gelderse Archeologische Kroniek 2020
De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019...
Afvalcontainers in de binnenstad van Culemborg
In de historische binnenstad van Culemborg zijn 32 ondergrondse afvalcontainers geplaatst. De binnenstad van Culemborg is op de Archeologische Monumentenkaart geregistreerd als een terrein...
Hof van Holland in Nijmegen-Noord
In het kader van de ontwikkeling van Nijmegen-Noord wordt regelmatig archeologisch onderzoek uitgevoerd. In 2016 is begonnen met de ontwikkeling van plangebied Hof van Holland,...
Dorpsstraat 56, proefsleuvenonderzoek in Hall
In de eerste drie maanden van 2019 werden op de es van Hall, een archeologisch monument, proefsleuven aangelegd door BAAC in verband met de toekomstige...
Vitensterrein, ‘Hoge West’ te Zutphen
Het Hoge West is een rivierduin langs de IJssel, ten zuiden van de stad Zutphen. De naam slaat op het hoge deel van...
Opgraving in Hall, Dorpsstraat 56
In 2019 werd een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op de es van Hall, waar twee structuren werden aangetroffen. In 2020 volgde daarop een opgraving, want de archeologische...
Scheepswrak gevonden in Doesburg
In 2015 werd door de archeologen van de gemeente Zutphen een scheepswrak gedocumenteerd dat grotendeels vrij op de drooggevallen oever van het Zwarte Schaar in...
Proefsleuvenonderzoek in Twello
In verband met de herontwikkeling tot woningbouwzones van een drietal schoollocaties aan de Troelstralaan, Abraham Kuyperstraat en Frans Halsstraat in Twello verscheen in de Gelderse...
Opgravingen in Smachtenburg
In de zomer van 2017 is door Archol het laatste deel uitgevoerd van een langlopende opgraving in de nieuwbouwwijk Smachtenburg, gelegen tussen de Dorpsstraat en...
Een oud stuk Arnhem in een modern jasje
Wie nu de zuidelijke binnenstad van Arnhem bezoekt, ziet een nieuw stadsdeel. Na de oorlog vond hier wederopbouw plaats en ook tijdens de afgelopen tien...
Plangebied Grote Boel in Nijmegen
Het plangebied Grote Boel is gelegen binnen een zone, waar minstens vanaf het middenneolithicum bewoning is geweest. Dit plangebied wordt gefaseerd ontwikkeld. Gezien de kans...
Opgraving in Doesburg, 2014
Het verzorgingshuis St. Elisabeth in Doesburg wordt in verschillende fasen gesloopt en herbouwd. De eerste fase vond plaats in 2014. De oudste archeologische vondsten die...
Proefsleuvenonderzoek Lochem, Nieuweweg
Soms wordt een archeologische verwachting simpelweg geen bewaarheid. In het geval van een proefsleuvenonderzoek door Econsultancy aan de oevers van de Berkel, in Lochem, werden...
Bijzondere vroegmiddeleeuwse vondsten in Zutphen
De Groenmarkt is in de periode 2014-2016 flink op de schop gegaan. Deze herinrichting is uiteraard archeologisch begeleid. De markt is direct te verbinden met...
Herwijnen – een bodemonderzoek op kasteelterrein Engelenburg
Op het terrein van het voormalige kasteel Engelenburg heeft in de periode november 2019 t/m februari 2020 een interessant bodemonderzoek plaatsgevonden. Archeologisch adviesbureau RAAP en...
Proefsleuvenonderzoek bij de Willem III-kazerne
Op het terrein van de Koning Willem III-kazerne was men van plan drie keerwanden aan te leggen en de hindernisbaan te vernieuwen. Omdat hier het...
Vondsten kasteel Heumen
Vanaf oktober 2014 heeft de werkgroep Archeologie van het Erfgoed Platform Heumen zich beziggehouden met de vondstverwerking van materiaal uit kasteel Heumen. Dit materiaal, opgegraven...
De Overasseltse en Hatertse vennen
De Overasseltse en Hatertse vennen zijn al sinds de prehistorie een bijzonder gebied. Het vennengebied ligt op een dekzandrug die ongeveer twee meter boven...
Opgravingen op het Kops Plateau
In een samenwerkingsverband van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, nwo-Geesteswetenschappen en Erfgoed Nederland is in 2008 het zogeheten Odyssee-programma opgezet. Dit had het...
De Graaf van Gelre en wildfosters in middeleeuws Barneveld
Voorafgaand aan de bouw van het bedrijventerrein Harselaar Zuid werd in 2015 in opdracht van de gemeente Barneveld een opgraving uitgevoerd. Op basis van een...
Het Grote Zand
Tot het begin van de twintigste eeuw lag tussen Beekbergen en Hoenderloo het ‘Grote Zand’, een enorme zandverstuiving waarover de dominees O.H. Heldring en R.H....
Een opgraving op bedrijventerrein Harselaar-Oost
In juni en juli 2017 is door archeologisch onderzoeksbureau Archol uit Leiden een grote opgraving uitgevoerd in het gebied tussen Harselaar-Oost, de spoorlijn Amersfoort-Apeldoorn en...
Diverse prehistorische vondsten in Gorssel
Voorafgaand aan de realisatie van de nieuwbouwlocatie Grooterkamp, direct ten zuiden van Gorssel, zijn er bij archeologisch onderzoek enkele toevalsvondsten gedaan. Het betrof enkele stukken...
Proefsleuven bij de Geldersche Toren
In opdracht van Rijkswaterstaat realiseerde Waterschap Vallei en Veluwe in 2018 veertien geulen, verspreid langs de IJssel, waaronder het tracédeel Geldersche Toren.
Vroeg middeleeuwse sporen in de Schuytgraaf, Arnhem
In oktober 2020 is onder leiding van Team Archeologie van gemeente Arnhem een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op Bouwveld 1 in de Schuytgraaf. Daarbij is een ...
Restanten van het oude Stadhuis van Wageningen
De bouw van het nieuwe stadhuis van Wageningen zorgde slechts voor een kleine bodemingreep. Binnen de funderingen bleef de bodem nagenoeg onaangeroerd, alleen de funderingssleuven...
Opgraving in Putten, Rimpeler
In Nederland zijn de grote ontwikkelingen qua woningbouw of industrieterreinen jaarlijks op de vingers van één hand te tellen. In Putten werd in 2017 bedacht...
The Bridge too Far
In februari 2018 heeft Team Archeologie van gemeente Arnhem op het Coberco-terrein een archeologisch proefsleuvenonderzoek verricht. Daarbij zijn onder andere resten van de Rietgracht en...
Mysterie onder water
In 2014 zijn door de AWN-afdeling Zuid-Veluwe en Oost-Gelderland samen met de Landelijke Werkgroep Archeologie Onder Water inspectieonderzoeken uitgevoerd naar de Romeinse resten in de...
Opgraving van de Wittewijvenbult in Eefde
Wist u dat de eerste goed gedocumenteerde opgraving van een grafheuvel in Eefde was? En dat deze werd uitgevoerd door de eerste hoogleraar archeologie ter...
Opgravingen op de Ericahorst in Ede
In het voorjaar van 2017 heeft VUhbs archeologie een opgraving uitgevoerd op de locatie van de oude, inmiddels gesloopte, Ericaschool op de hoek van de...
De windvaan van Kasteel de Dikke Tinne in Hattem
Het kasteel van de hertogen van Gelre in Hattem heeft de bijnaam de Dikke Tinne. In de tachtiger en negentiger jaren van de vorige eeuw...
Een romeins grafveld in Huissen
Tussen 29 augustus en 9 oktober 2014 is door het ADC, in samenwerking met de AWN (Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie), een Romeins grafveld...
Nijmegen – Waalbandijk, publieksopgraving 2014
Met steun van vrijwilligers van onder andere de awnen met een financiële bijdrage van de provincie Gelderland heeft de gemeente Nijmegen in het voorjaar...
Opgraving Epe, Korte Kuipersweg
In november en december 2018 werd in het hart van Epe een opgraving uitgevoerd door EARTH Integrated Archaeology, ter voorbereiding op de nieuwbouw van een...
Opgraving Uddel 2014
In juni 2014 heeft de Faculteit Archeologie van de Universiteit Leiden drie weken lang onderzoek gedaan naar prehistorische grafheuvels in de Uddeler Heegde, een gebied...
Keizershoeve in Ewijk
In het kader van de aanleg van de ontsluitingsweg voor de wijk Keizershoeve III in Ewijk is archeologisch onderzoek uitgevoerd door RAAP. Uit dit onderzoek...
Proefsleuvenonderzoek in Lochem
De energietransitie stelt ons voor grote opgaves, vooral ruimtelijk gezien. Een van de meest voorkomende oplossingen tot nu toe is de aanleg van zonneparken, waaronder...
Kleine vondsten ontdekt bij de ArcheoHotspot in Nijmegen
Sinds 2016 bestaat in Museum Het Valkhof in Nijmegen de ArcheoHotspot, als zogenaamd ‘citizen science’ project. De ArcheoHotspot wordt bemenst door vrijwilligers en iedereen kan...
Romeinse lepels van het Kops Plateau bij Nijmegen, eten of meten?
In het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten van Gelderland in Nijmegen is nog veel te ontdekken. In het kader van een stage zijn onlangs elf Romeinse,...
Restanten van zestiende-eeuws kasteel van Wageningen teruggevonden
In het Bowlespark stond in de zestiende eeuw het kasteel van Wageningen. Deze versterking werd in 1526 door de hertog van Gelre gebouwd in de...
Een bijl, een Vikingnaald en oude kaas op de Holsterkamp (Zutphen)
In juni 2020 heeft Team Archeologie van de gemeente Zutphen een opgraving uitgevoerd in het wegcunet van een nieuw aan te leggen verbindingsweg vanaf de...
Datering Middeleeuwse kelder Kelfkensbos ontrafeld
Tussen 1996 en 1998 heeft de gemeente Nijmegen, voorafgaand aan de bouw van Museum Het Valkhof, opgravingen verricht op het Kelfkensbos. Het onderzoek bracht veel...
Nijmegen, stempels op gebronsd aardewerk
In de Romeinse nederzettingen en legerplaatsen van Nijmegen is een kleine hoeveelheid van het zogenaamde ‘gebronsde aardewerk’ gevonden. Het oppervlak van deze bekers en kommen...
Nijmegen – Landtong Oosterhoutse waarden, opgraving 2014
Tijdens de archeologische begeleiding van een munitiesanering ter hoogte van de landtong tegenover de monding van het Maas-Waalkanaal in de Waal werd in de zomer...
Middeleeuwse nederzetting Zandwijk
In 2014 zijn bij een archeologische opgraving resten van het middeleeuwse dorp Zandwijk aangetroffen. Het onderzoeksgebied ligt op een steenworp afstand ten noordoosten van het...
Noorderhaven, Zutphen
In de nieuwbouwwijk ‘Noorderhaven’ ten noorden van het stationsgebied van Zutphen is in 2019 een groot molencomplex onderzocht. Tijdens het archeologisch onderzoek zijn de...
Onderzoek naar munten met een klop van VARus
In 9 na Christus werden drie Romeinse legioenen onder het bevel van commandant Publius Quinctilius Varus in het Teutoburgerwoud compleet vernietigd. Over de precieze ligging...
Gelderse Archeologische Kroniek 2019
De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019...
Een grafheuvel in Elst
In 2011 werd op de plek van de huidige Albert Heijn aan de Valburgseweg in Elst, gemeente Overbetuwe, een grafheuvel opgegraven. Door omstandigheden werd het...
Gelderse Archeologische Kroniek 2020
De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019...
Afvalcontainers in de binnenstad van Culemborg
In de historische binnenstad van Culemborg zijn 32 ondergrondse afvalcontainers geplaatst. De binnenstad van Culemborg is op de Archeologische Monumentenkaart geregistreerd als een terrein...
Hof van Holland in Nijmegen-Noord
In het kader van de ontwikkeling van Nijmegen-Noord wordt regelmatig archeologisch onderzoek uitgevoerd. In 2016 is begonnen met de ontwikkeling van plangebied Hof van Holland,...
Dorpsstraat 56, proefsleuvenonderzoek in Hall
In de eerste drie maanden van 2019 werden op de es van Hall, een archeologisch monument, proefsleuven aangelegd door BAAC in verband met de toekomstige...
Vitensterrein, ‘Hoge West’ te Zutphen
Het Hoge West is een rivierduin langs de IJssel, ten zuiden van de stad Zutphen. De naam slaat op het hoge deel van...
Opgraving in Hall, Dorpsstraat 56
In 2019 werd een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op de es van Hall, waar twee structuren werden aangetroffen. In 2020 volgde daarop een opgraving, want de archeologische...
Scheepswrak gevonden in Doesburg
In 2015 werd door de archeologen van de gemeente Zutphen een scheepswrak gedocumenteerd dat grotendeels vrij op de drooggevallen oever van het Zwarte Schaar in...
Proefsleuvenonderzoek in Twello
In verband met de herontwikkeling tot woningbouwzones van een drietal schoollocaties aan de Troelstralaan, Abraham Kuyperstraat en Frans Halsstraat in Twello verscheen in de Gelderse...
Opgravingen in Smachtenburg
In de zomer van 2017 is door Archol het laatste deel uitgevoerd van een langlopende opgraving in de nieuwbouwwijk Smachtenburg, gelegen tussen de Dorpsstraat en...
Een oud stuk Arnhem in een modern jasje
Wie nu de zuidelijke binnenstad van Arnhem bezoekt, ziet een nieuw stadsdeel. Na de oorlog vond hier wederopbouw plaats en ook tijdens de afgelopen tien...
Plangebied Grote Boel in Nijmegen
Het plangebied Grote Boel is gelegen binnen een zone, waar minstens vanaf het middenneolithicum bewoning is geweest. Dit plangebied wordt gefaseerd ontwikkeld. Gezien de kans...
Opgraving in Doesburg, 2014
Het verzorgingshuis St. Elisabeth in Doesburg wordt in verschillende fasen gesloopt en herbouwd. De eerste fase vond plaats in 2014. De oudste archeologische vondsten die...
Proefsleuvenonderzoek Lochem, Nieuweweg
Soms wordt een archeologische verwachting simpelweg geen bewaarheid. In het geval van een proefsleuvenonderzoek door Econsultancy aan de oevers van de Berkel, in Lochem, werden...
Bijzondere vroegmiddeleeuwse vondsten in Zutphen
De Groenmarkt is in de periode 2014-2016 flink op de schop gegaan. Deze herinrichting is uiteraard archeologisch begeleid. De markt is direct te verbinden met...
Herwijnen – een bodemonderzoek op kasteelterrein Engelenburg
Op het terrein van het voormalige kasteel Engelenburg heeft in de periode november 2019 t/m februari 2020 een interessant bodemonderzoek plaatsgevonden. Archeologisch adviesbureau RAAP en...
Proefsleuvenonderzoek bij de Willem III-kazerne
Op het terrein van de Koning Willem III-kazerne was men van plan drie keerwanden aan te leggen en de hindernisbaan te vernieuwen. Omdat hier het...
Vondsten kasteel Heumen
Vanaf oktober 2014 heeft de werkgroep Archeologie van het Erfgoed Platform Heumen zich beziggehouden met de vondstverwerking van materiaal uit kasteel Heumen. Dit materiaal, opgegraven...
De Overasseltse en Hatertse vennen
De Overasseltse en Hatertse vennen zijn al sinds de prehistorie een bijzonder gebied. Het vennengebied ligt op een dekzandrug die ongeveer twee meter boven...
Opgravingen op het Kops Plateau
In een samenwerkingsverband van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, nwo-Geesteswetenschappen en Erfgoed Nederland is in 2008 het zogeheten Odyssee-programma opgezet. Dit had het...
De Graaf van Gelre en wildfosters in middeleeuws Barneveld
Voorafgaand aan de bouw van het bedrijventerrein Harselaar Zuid werd in 2015 in opdracht van de gemeente Barneveld een opgraving uitgevoerd. Op basis van een...
Het Grote Zand
Tot het begin van de twintigste eeuw lag tussen Beekbergen en Hoenderloo het ‘Grote Zand’, een enorme zandverstuiving waarover de dominees O.H. Heldring en R.H....
Een opgraving op bedrijventerrein Harselaar-Oost
In juni en juli 2017 is door archeologisch onderzoeksbureau Archol uit Leiden een grote opgraving uitgevoerd in het gebied tussen Harselaar-Oost, de spoorlijn Amersfoort-Apeldoorn en...
Diverse prehistorische vondsten in Gorssel
Voorafgaand aan de realisatie van de nieuwbouwlocatie Grooterkamp, direct ten zuiden van Gorssel, zijn er bij archeologisch onderzoek enkele toevalsvondsten gedaan. Het betrof enkele stukken...
Proefsleuven bij de Geldersche Toren
In opdracht van Rijkswaterstaat realiseerde Waterschap Vallei en Veluwe in 2018 veertien geulen, verspreid langs de IJssel, waaronder het tracédeel Geldersche Toren.
Vroeg middeleeuwse sporen in de Schuytgraaf, Arnhem
In oktober 2020 is onder leiding van Team Archeologie van gemeente Arnhem een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op Bouwveld 1 in de Schuytgraaf. Daarbij is een ...
Restanten van het oude Stadhuis van Wageningen
De bouw van het nieuwe stadhuis van Wageningen zorgde slechts voor een kleine bodemingreep. Binnen de funderingen bleef de bodem nagenoeg onaangeroerd, alleen de funderingssleuven...
Opgraving in Putten, Rimpeler
In Nederland zijn de grote ontwikkelingen qua woningbouw of industrieterreinen jaarlijks op de vingers van één hand te tellen. In Putten werd in 2017 bedacht...
The Bridge too Far
In februari 2018 heeft Team Archeologie van gemeente Arnhem op het Coberco-terrein een archeologisch proefsleuvenonderzoek verricht. Daarbij zijn onder andere resten van de Rietgracht en...
Mysterie onder water
In 2014 zijn door de AWN-afdeling Zuid-Veluwe en Oost-Gelderland samen met de Landelijke Werkgroep Archeologie Onder Water inspectieonderzoeken uitgevoerd naar de Romeinse resten in de...
Opgraving van de Wittewijvenbult in Eefde
Wist u dat de eerste goed gedocumenteerde opgraving van een grafheuvel in Eefde was? En dat deze werd uitgevoerd door de eerste hoogleraar archeologie ter...
Opgravingen op de Ericahorst in Ede
In het voorjaar van 2017 heeft VUhbs archeologie een opgraving uitgevoerd op de locatie van de oude, inmiddels gesloopte, Ericaschool op de hoek van de...
De windvaan van Kasteel de Dikke Tinne in Hattem
Het kasteel van de hertogen van Gelre in Hattem heeft de bijnaam de Dikke Tinne. In de tachtiger en negentiger jaren van de vorige eeuw...
Een romeins grafveld in Huissen
Tussen 29 augustus en 9 oktober 2014 is door het ADC, in samenwerking met de AWN (Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie), een Romeins grafveld...
Nijmegen – Waalbandijk, publieksopgraving 2014
Met steun van vrijwilligers van onder andere de awnen met een financiële bijdrage van de provincie Gelderland heeft de gemeente Nijmegen in het voorjaar...
Opgraving Epe, Korte Kuipersweg
In november en december 2018 werd in het hart van Epe een opgraving uitgevoerd door EARTH Integrated Archaeology, ter voorbereiding op de nieuwbouw van een...
Opgraving Uddel 2014
In juni 2014 heeft de Faculteit Archeologie van de Universiteit Leiden drie weken lang onderzoek gedaan naar prehistorische grafheuvels in de Uddeler Heegde, een gebied...
Keizershoeve in Ewijk
In het kader van de aanleg van de ontsluitingsweg voor de wijk Keizershoeve III in Ewijk is archeologisch onderzoek uitgevoerd door RAAP. Uit dit onderzoek...
Proefsleuvenonderzoek in Lochem
De energietransitie stelt ons voor grote opgaves, vooral ruimtelijk gezien. Een van de meest voorkomende oplossingen tot nu toe is de aanleg van zonneparken, waaronder...
Kleine vondsten ontdekt bij de ArcheoHotspot in Nijmegen
Sinds 2016 bestaat in Museum Het Valkhof in Nijmegen de ArcheoHotspot, als zogenaamd ‘citizen science’ project. De ArcheoHotspot wordt bemenst door vrijwilligers en iedereen kan...
Romeinse lepels van het Kops Plateau bij Nijmegen, eten of meten?
In het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten van Gelderland in Nijmegen is nog veel te ontdekken. In het kader van een stage zijn onlangs elf Romeinse,...
