Archeokroniek

In deze special staan nieuwe archeologische bevindingen uit de Gelderse Archeologische Kroniek.

Lees intro

94 verhalen

In deze special staan nieuwe archeologische bevindingen uit de Gelderse Archeologische Kroniek. De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019 verschijnt de kroniek alleen digitaal op mijnGelderland.

Door te klikken op het jaartal, spring je naar de overzichtspagina's van de kronieken 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 en 2021.

Betrokken organisaties

Mesheft met messingbeslag uit de zestiende eeuw © Gemeente Zutphen

Opgraving in Doesburg, 2014

Het verzorgingshuis St. Elisabeth in Doesburg wordt in verschillende fasen gesloopt en herbouwd. De eerste fase vond plaats in 2014. De oudste archeologische vondsten die...

Inhoud van een kuil: ijzeren helm van het type Weisenau, een ijzeren schildknop en een bronzen huidschraper. © Ronny Meijer/Museum Het Valkhof CC-BY-NC

Romeinse militaire uitrusting en paardentuig van de Hunerberg te Nijmegen

Gedurende de laatste 70 jaar zijn op de Hunerberg te Nijmegen grote delen opgegraven van het legerkamp uit de Augusteïsche periode (19 tot 16/12 v....

De achtergevel van het huis met de aanzet van de aanbouw © Peter Schut CC-BY-NC

Restanten van het oude Stadhuis van Wageningen

De bouw van het nieuwe stadhuis van Wageningen zorgde slechts voor een kleine bodemingreep. Binnen de funderingen bleef de bodem nagenoeg onaangeroerd, alleen de funderingssleuven...

Aardewerk, zogenaamde Belgische waar uit de Romeinse tijd, gevonden aan de zuidkant van het legerkamp op het Kops Plateau © Museum Het Valkhof

Opgravingen op het Kops Plateau

In een samenwerkingsverband van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, nwo-Geesteswetenschappen en Erfgoed Nederland is in 2008 het zogeheten Odyssee-programma opgezet. Dit had het...

De locatie, naast de brug © Leo Smole/Gemeente Arnhem CC BY NC

The Bridge too Far

In februari 2018 heeft Team Archeologie van gemeente Arnhem op het Coberco-terrein een archeologisch proefsleuvenonderzoek verricht. Daarbij zijn onder andere resten van de Rietgracht en...

Detail uit een 3D-scan van een klop van de Romeinse veldheer Varus © Collectie Landesmuseum Mainz; scan en ren- dering Th. Reuter/LfA Sachsen, Dresden CC-BY-NC

Onderzoek naar munten met een klop van VARus

In 9 na Christus werden drie Romeinse legioenen onder het bevel van commandant Publius Quinctilius Varus in het Teutoburgerwoud compleet vernietigd. Over de precieze ligging...

Onder grote belangstelling van burgers en bestuurders werd in een dag een werkput aangelegd en weer dichtgemaakt © Paul Franzen

Romeinse haven te Ubbergen

Op de noordrand van de Nijmeegse stuwwal ligt een serie Romeinse forten en militaire installaties. Deze zijn niet allemaal gelijktijdig in gebruik geweest, maar volgen...

Selectie van artefacten, opgegraven in Doetinchem © Tekening: RAAP Oost, in copyright RAAP

Opgravingen in Doetinchem

Aan de Randweg Oost in Doetinchem is tussen 30 september en 9 december 2013 in twee fasen een opgraving uitgevoerd door raap Archeologisch Adviesbureau. In...

Filmdoosje van Moerman met vondsten uit het Spelderholt © AWA, H. Schotman, CC-BY-SA 4.0

Het Grote Zand

Tot het begin van de twintigste eeuw lag tussen Beekbergen en Hoenderloo het ‘Grote Zand’, een enorme zandverstuiving waarover de dominees O.H. Heldring en R.H....

Vlakfoto van structuur 2 © BAAC, CC-BY-NC

Dorpsstraat 56, proefsleuvenonderzoek in Hall

In de eerste drie maanden van 2019 werden op de es van Hall, een archeologisch monument, proefsleuven aangelegd door BAAC in verband met de toekomstige...

De situatie in Lochem © Synthegra Archeologie

Proefsleuvenonderzoek in Lochem

De energietransitie stelt ons voor grote opgaves, vooral ruimtelijk gezien. Een van de meest voorkomende oplossingen tot nu toe is de aanleg van zonneparken, waaronder...

Zilveren lepel van Kops Plateau © G. Bovenberg, Museum Het Valkhof - CC-BY-NC-SA

Romeinse lepels van het Kops Plateau bij Nijmegen, eten of meten?

In het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten van Gelderland in Nijmegen is nog veel te ontdekken. In het kader van een stage zijn onlangs elf Romeinse,...

Onder grote belangstelling wordt de opbouw van de Oosterhoutsedijk onderzocht © Paul Franzen

Archeologische projecten in Nijmegen

In 2015 zijn diverse grote en kleinere projecten binnen de gemeente uitgevoerd. Daaronder was het laatste veldwerk in het kader van het jaren durende project...

Resten van kasteel Brakel na de aanval van Franse troepen in 1672. © Gelders Archief, 1551 - 3432, PD

Een ruïne, een steenoven en een neergestort vliegtuig

Landgoed Brakel ligt in de gemeente Zaltbommel aan de oostkant van het dorpje Brakel. Het is een rijksmonumentaal landgoed met een zeer hoge archeologische verwachting....

Gelderse Archeologische Kroniek 2015

De Gelderse Archeologische Kroniek 2015 is in eerste instantie op papier uitgebracht in Bijdragen en Mededelingen van de Vereniging Gelre. Naderhand is een groot deel...

Leisteen met een ingekraste tekening van een kind, in 1980 gevonden bij het archeologisch onderzoek van kasteel Heumen © Gelders Archeologisch Centrum Museum G.M. Kam

Vondsten kasteel Heumen

Vanaf oktober 2014 heeft de werkgroep Archeologie van het Erfgoed Platform Heumen zich beziggehouden met de vondstverwerking van materiaal uit kasteel Heumen. Dit materiaal, opgegraven...

Tekening van de situatie in Twello, Gemeente Voorst © RAAP, CC BY NC

Proefsleuvenonderzoek in Twello

In verband met de herontwikkeling tot woningbouwzones van een drietal schoollocaties aan de Troelstralaan, Abraham Kuyperstraat en Frans Halsstraat in Twello verscheen in de Gelderse...

Vuurstenen bijl met waaiervormig blad (12,6 x 7,2 x 2,2 cm) © H. de Kruijf CC-BY-NC

Diverse prehistorische vondsten in Gorssel

Voorafgaand aan de realisatie van de nieuwbouwlocatie Grooterkamp, direct ten zuiden van Gorssel, zijn er bij archeologisch onderzoek enkele toevalsvondsten gedaan. Het betrof enkele stukken...

Vondst van zestiende-eeuwse kazemat onder de Terborgseweg in Doetinchem

Doetinchem is een plaats met een rijke geschiedenis en bestaat al meer dan duizend jaar. Het was een regionaal belangrijke handelsplaats. Daarom werd de stad...

Fragmenten van hakzilver, gevonden bij het onderzoek van de vindplaats Tiel-Passewaaij. Datering: 350-450 n.Chr. © Vrije Universiteit / Stijn Heeren

De zilverschat van Tiel – Passewaaij

In verband met onderzoek naar een schatvondst uit de vijfde eeuw bij Pey (gemeente Echt-Susteren, Limburg) heeft archeoloog Stijn Heeren in 2014 ook nieuw onderzoek...

Tekening van een beker met een dubbele wand (70-120 n.Chr.), afkomstig uit de pottenbakkerij op De Holdeurn © Gelders Archeologisch Centrum Museum G.M. Kam

Holdeurns aardewerk

In september (2015, red) kwamen in het Gelders Archeologisch Centrum Museum G.M. Kam honderdveertig specialisten op het gebied van het Romeins aardewerk bijeen ter gelegenheid...

Verschillende mesolithische vuurstenen pijlpunten © Gemeente Zutphen

Vitensterrein, ‘Hoge West’ te Zutphen

Het Hoge West is een rivierduin langs de IJssel, ten zuiden van de stad Zutphen. De naam slaat op het hoge deel van...

Deel van de plattegrond van een huis uit de IJzertijd bij de opgraving in plangebied De Driehoek. © Archol

Een opgraving op bedrijventerrein Harselaar-Oost

In juni en juli 2017 is door archeologisch onderzoeksbureau Archol uit Leiden een grote opgraving uitgevoerd in het gebied tussen Harselaar-Oost, de spoorlijn Amersfoort-Apeldoorn en...

De depressie in het zuidoostelijke deel van het plangebied wordt onderzocht. © RAAP

Het verhaal van Huis Schoonbroek bovengronds

In opdracht van de gemeente Apeldoorn heeft het archeologisch bedrijf RAAP in de periode november – december 2021 een proefsleuvenonderzoek en opgraving uitgevoerd in het...

De contouren van een van de middeleeuwse boerderijen met palissade of bijgebouwen tekenen zich af © Van Uffelen Multimedia CC-BY-NC

De Graaf van Gelre en wildfosters in middeleeuws Barneveld

Voorafgaand aan de bouw van het bedrijventerrein Harselaar Zuid werd in 2015 in opdracht van de gemeente Barneveld een opgraving uitgevoerd. Op basis van een...

Fragment van een glazen armband, oppervlaktevondst bij de werkzaamheden uitgevoerd door de Dienst Landelijk Gebied © AWN Afdeling 16, Nijmegen e.o.

De Overasseltse en Hatertse vennen

De Overasseltse en Hatertse vennen zijn al sinds de prehistorie een bijzonder gebied. Het vennengebied ligt op een dekzandrug die ongeveer twee meter boven het...

Het wrak in het Zwarte Schaar bij laag water © Archeologie Zutphen CC-BY-NC

Scheepswrak gevonden in Doesburg

In 2015 werd door de archeologen van de gemeente Zutphen een scheepswrak gedocumenteerd dat grotendeels vrij op de drooggevallen oever van het Zwarte Schaar in...

Verbrand graan © G. Bovenberg, Valkhof Museum - CC-BY-NC-SA

Kleine vondsten ontdekt bij de ArcheoHotspot in Nijmegen

Sinds 2016 bestaat in het Valkhof Museum in Nijmegen de ArcheoHotspot, als zogenaamd ‘citizen science’ project. De ArcheoHotspot wordt bemenst door vrijwilligers en iedereen kan...

Kaart Econsultancy, De Sporen op kaart uit achttiende eeuw en huidige topografische ondergrond ©

Opgraving Duiven, 2016

Tijdens een opgraving aan de Impact is vastgesteld dat er een archeologische vindplaats aanwezig is uit de bronstijd-ijzertijd. Daarnaast is een greppel uit de middeleeuwen...

Boorpuntenkaart voor de Abraham Kuyperstraat en Troelstralaan, inclusief aangetroffen bodemhorizonten © RAAP Archeologie

Booronderzoek in Twello

Hoewel gravend onderzoek voor veel mensen ‘echte’ archeologie is, moet niet worden vergeten dat juist de archeologische bureau- en booronderzoeken de basis vormen van menig...

De locatie van het onderzoek op het kadastrale minuutplan uit 1811-1832 © Econsultancy, CC-BY-NC-SA

Proefsleuvenonderzoek Lochem, Nieuweweg

Soms wordt een archeologische verwachting simpelweg geen bewaarheid. In het geval van een proefsleuvenonderzoek door Econsultancy aan de oevers van de Berkel, in Lochem, werden...

De zuidoostelijke kasteeltoren met aansluitend de oostelijke kasteel-/stadsmuur © Synthegra CC-BY-NC

Restanten van zestiende-eeuws kasteel van Wageningen teruggevonden

In het Bowlespark stond in de zestiende eeuw het kasteel van Wageningen. Deze versterking werd in 1526 door de hertog van Gelre gebouwd in de...

Penning uit Roskilde, veertiende eeuw © Archeologie Zutphen CC-BY-NC

Bijzondere vroegmiddeleeuwse vondsten in Zutphen

De Groenmarkt is in de periode 2014-2016 flink op de schop gegaan. Deze herinrichting is uiteraard archeologisch begeleid. De markt is direct te verbinden met...

Grote Boel: nederzetting uit de ijzertijd en nieuwbouw © Paul Franzen

Plangebied Grote Boel in Nijmegen

Het plangebied Grote Boel is gelegen binnen een zone, waar minstens vanaf het middenneolithicum bewoning is geweest. Dit plangebied wordt gefaseerd ontwikkeld. Gezien de kans...

Standbeeld van de hertog van Gelre kijkt naar de opgraving van de Jansplaats. © H. Eggink

Een achthoekig gebouw op de Jansplaats

Rond de jaarwisseling van 2020-2021 heeft Team Archeologie van de gemeente Arnhem waarnemingen uitgevoerd op de Jansplaats. Het betrof de vervanging van een riool. De...

Bügelplattenfibel uit de Late Bronstijd, Culemborg. V 1136. Schaal 2:3. © R. den Boer (Fotograaf); G. Berkenbosch (Tekenaar)

Nederzettingssporen uit de vroege bronstijd en ijzertijd

Enkele kilometers westelijk van de historische binnenstad van Culemborg ligt Parijsch-zuid, een omvangrijke nieuwbouwwijk waar sinds 2013 wordt gebouwd aan 1350 woningen. De wijk Parijsch...

Voorbeeldfoto van een proefsleuf © Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY 1.0

Proefsleuvenonderzoek bij de Willem III-kazerne

Op het terrein van de Koning Willem III-kazerne was men van plan drie keerwanden aan te leggen en de hindernisbaan te vernieuwen. Omdat hier het...

In de achteruitkijkspiegel: ontwikkelingen in Eerbeek, Epe en Eefde

Met de pandemie in volle gang zou je misschien verwachten dat 2021 een rustig jaar was, wat archeologie betreft. Niets is echter minder waar! Juist...

Kaart van Tiel, gemaakt door Jacob van Deventer in 1557. Het onderzoeksgebied is met stippellijnen weergegeven. © Bewerking VUhbs CC-BY-NC

Middeleeuwse nederzetting Zandwijk

In 2014 zijn bij een archeologische opgraving resten van het middeleeuwse dorp Zandwijk aangetroffen. Het onderzoeksgebied ligt op een steenworp afstand ten noordoosten van het...

Archeologen aan het werk op de Markt in Culemborg met zicht op de Lanxmeerpoort © ADC archeoprojecten

Afvalcontainers in de binnenstad van Culemborg

In de historische binnenstad van Culemborg zijn 32 ondergrondse afvalcontainers geplaatst. De binnenstad van Culemborg is op de Archeologische Monumentenkaart geregistreerd als een terrein...

Deksel van een kist Nebelkerven, gevonden bij Hoog Soeren © Gemeente Apeldoorn, CC-BY 4.0

Munitiedepot bij Hoog Soeren/Uddel

Sinds 1998 vindt in opdracht van Kroondomein Het Loo en de gemeente Apeldoorn een onderzoek naar niet gesprongen explosieven plaats in de bossen bij Hoog...

Gelderse Archeologische Kroniek 2017

De Gelderse Archeologische Kroniek 2017 is in eerste instantie op papier uitgebracht in Bijdragen en Mededelingen Gelre van de Vereniging Gelre. Naderhand is een groot...

De stenen hamerbijl © AWA, H. Schotman, CC-BY 4.0

Na tachtig jaar opgedoken

Soms duurt het even voor een vondst wordt gemeld. De heer Brakke uit Beekbergen meldde via de Archeologische Werkgroep Apeldoorn de vondst van een stenen...

Het opgraven van een kuil met runderkadavers. © Gemeente Zutphen

Noorderhaven, Zutphen

In de nieuwbouwwijk ‘Noorderhaven’ ten noorden van het stationsgebied van Zutphen is in 2019 een groot molencomplex onderzocht. Tijdens het archeologisch onderzoek zijn de...

Hof van Holland: nauwkeurige documentatie van de profielen © Paul Franzen

Hof van Holland in Nijmegen-Noord

In het kader van de ontwikkeling van Nijmegen-Noord wordt regelmatig archeologisch onderzoek uitgevoerd. In 2016 is begonnen met de ontwikkeling van plangebied Hof van Holland,...

Bierbrouwer en een 14-15e-eeuwse brouwoven in het 'Hausbuch der Mendelschen Zwölfbrüderstiftung' © Stadtbibliothek Nürnberg, Amb. 317.2° (via RAAP-rapport 5526), PD

Ammersoyense brouwoven

Nederland staat bekend om zijn hoge kwaliteit bier: het grootste biermerk wereldwijd is van Nederlandse oorsprong. In Nederland werd in de veertiende eeuw de smaak...

De windvaan © Ronny Meijers/Museum Het Valkhof

De windvaan van Kasteel de Dikke Tinne in Hattem

Het kasteel van de hertogen van Gelre in Hattem heeft de bijnaam de Dikke Tinne. In de tachtiger en negentiger jaren van de vorige eeuw...

Een van de ringbitten van het Kops Plateau (brons, Ø 9,8 cm) © Tekening R.P. Reijnen, Radboud Universiteit, Nijmegen

Kops Plateau, onderzoek paardentuig

In het kader van een promotieonderzoek naar de samenstelling en bewegingen van het Romeinse leger in het Nederrijnse gebied in de eerste eeuw na Christus...

Tekening van de armenschool, gemaakt door Arie Lieman in de periode 1850-1860 © CODA, GA-016554, PD

Graven naar een werkhuis en een armenschool

In januari en februari 2021 heeft het archeologisch bedrijf Greenhouse Advies bv een proefsleuvenonderzoek en een opgraving uitgevoerd in het plangebied De Vlijt 1b in...

'Pig Sticker' bajonet, gereinigd © Leo Smole/Gemeente Arnhem CC BY NC

Vroeg middeleeuwse sporen in de Schuytgraaf, Arnhem

In oktober 2020 is onder leiding van Team Archeologie van gemeente Arnhem een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op Bouwveld 1 in de Schuytgraaf. Daarbij is een ...