![](http://mijngelderland.nl/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3506/1982.jpg?center=0.47666666666666668%2c0.35175879396984927&mode=crop&width=160&height=160&rnd=131316505510000000)
Verbeelding van de Waal
Verbeelding van de Waal laat letterlijk alle aspecten van de Waal zien. Vooral in beeld, maar ook in woord.
Lees introDe special is thematisch opgebouwd:
Verbeelding van de Waal is een samenwerkingsproject tussen De Bastei, Museum Het Valkhof, Erfgoed Gelderland, Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, gemeente Nijmegen en Overland. Financieel mogelijk gemaakt door de provincie Gelderland.
Betrokken organisaties
-
De Bastei
Centrum voor natuur en cultuurhistorieEen dagje uit in de natuur bij Nijmegen start hier! In dit interactieve...
-
Erfgoed Gelderland
Samen verleden toekomst gevenErfgoed Gelderland is een coöperatie van en voor erfgoedorganisaties....
-
Valkhof Museum
Kunst en archeologieIn het Valkhof Museum vindt u een topcollectie Romeinse archeologie,...
![Belegering van de stad Nijmegen door Prins Maurits 1591, die voor zijn troepen gebruik maakt van een schipbrug (linksboven) over de Waal. © Regionaal Archief Nijmegen PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3378/schipbrug-nijmegen-reg-archief-nijmegen-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Impressie van de Romeinse brug bij Nijmegen © Illustrator Peter Nuyten](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3384/romeinse-brug-huis-van-de-nijmeegse-geschiedenis-rechten-onbekend.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De boekenkist van Hugo de Groot, gemaakt tussen 1600 en 1615 © Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3471/boekenkist-hugo-de-groot-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Veel kunstenaars legden de weidsheid van het rivierenlandschap vast, vaak vanwege het landschap zelf, maar op deze ets om de fortificaties rond Nijmegen in beeld te brengen (Mattheus Berkenboom, 1705). © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3619/nijmegen-mattheus-berkenboom-1705-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Jan van Goyen – die dit gezicht op de Waal en Valkhofburcht in 1641 schilderde - inspireerde veel schilders met zijn sfeervolle beelden van de brede rivier waaraan de middeleeuwse burcht monumentaal oprijst. © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3622/nijmegen-jan-van-goyen-1641-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze ets van Mattheus Berkenboom uit 1705 laat niet alleen de verdedigingswerken van Generaal Coehoorn zien, maar ook de bedrijvigheid op de Waal. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd//media/3528/gezicht_op_de_vestingwerken_bij_nijmegen_aan_de_waal_nymegen_gefortificeert_door_de_heer_generael_coehoorn_-titel_op_object-_rp-p-1942-290.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Steur was de grootste vis in Nederlandse wateren. Vrouwelijke steuren konden tot vier meter lang worden. Kuit was lekkernij (peelmoes, later kaviaar). © Bron: Universiteit van Amsterdam, Iconographia Zoölogica, 1700-1800. CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2804/steur-urn-gvn-uba01-iz14400025-d02-large.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De kraanpoort aan de Waalkade in Nijmegen omstreeks 1750. De Waal bracht economische activiteit in de vorm van visserij, bedrijvigheid en handel. © Bron: Regionaal Archief Nijmegen CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2796/de-kraanpoort-met-galerij-aan-de-waalkade-f5626.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3228/oeverwal-bij-heeselt-jan-neefjes-overland.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rivierkribben zijn net als steenfabrieken onderdeel van het Waallandschap, hier omstreeks 1836 vastgelegd door de kunstenares Adriana Diderika van Houweninge © Adriana Diderika van Houweninge, Collectie Het Valkhof, PD.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3152/rivierkribben-omstreeks-1836-valkhof-adriana-diderika-van-houweninge.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3240/zaltbommel-ongedateerd-via-cg-stadskasteel-zaltbommel.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze afbeelding van de Sint Elisabethsvloed (1421) is mogelijk een van de eerste schilderijen waarop de Waal staat afgebeeld (linksboven). Het een altaarstukpaneel van een onbekende meester (1490-1495). © Rijksmuseum PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3630/sint-elizabethsvloed-1421-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Restanten van een veldoven aan de Ooijse Bandijk in Groenlanden. © Hylke Roodenburg, CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3654/veldoven-hylke-roodenburg.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![“Toen wij bij Lent afscheid van onzen voerman namen, zagen wij Nijmegen in een soort van Amphitheater voor ons uitgespreid, met de brede Waal voor dezelve,” schreef Willem de Clercq in 1815. © Aquarel Paulus van Liender, 1752, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3716/05-toen-we-bij-lent.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3420/kaart-dijkbreuken-1809-ga.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Zalmvangst op onbekende plek in de Waal in 1918. Het 300 meter lange vangnet wordt met een paardenmolen aan wal getrokken. © Foto: C.J. Hofker, fotocollectie Het Leven (1906-1941), Spaarnestad Photo CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2808/zalmvangst-urn-gvn-sfa03-sfa022807210-large.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3424/uitvouwblad-1855.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Belegering Zaltbommel door de Spanjaarden op een kaart van 1599. Noord is onder. De schipbrug over de Waal is te zien. Links het Spaanse leger. © Rijksmuseum, maker anoniem - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3472/belegering-zaltbommel-1599-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Globale indicatie van de inundatiegebieden en belangrijkste versterkingen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. © Niels Bosboom CC-SA 3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3489/nieuwe_hollandse_waterlinie-niels-bosboom-cc-sa-30.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Mensen brengen zich in veiligheid op de dijk bij doorbraak door kruiend ijs bij Millingen in 1799 © Reinier Vinkeles, Topografie van Nederland, collectie Universiteitsbibliotheek Leiden](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3423/vinkeles-doorbraak-millingen.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rhenus Pater. In 1750 geloofde men niet meer in goden, toch werd Vader Rijn nog vaak afgebeeld, op schilderijen en prenten. © via Wikimedia Commons - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3700/rhenus.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Grafsteen met vermelding van de dam en het Carvium © Museum Het Valkhof, cc-by-sa](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3884/grafsteen-met-dam-en-carvium-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3122/hoogwater-1993-bij-beuningen-rijkswaterstaat-bart-van-eyck.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Foto uit 1908 van een opsnijdster bij een Waalsteenfabriek. © Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, De Nederlandse arbeidersbeweging tot 1918. PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3646/int-inst-soc-gesch-stenen-snijden.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In het kader van een lobby voor een Waalbrug bij Nijmegen werd in 1909 deze kaart uitgegeven, met de nog niet bestaande nieuwe brug als ontbrekende schakel © Museum het Valkhof, I. Jansz, 1909](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3371/kaart-toekomstige-waalbrug-uit-1909-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail van aquarel van Jan van den Call (1656-1706) van het Valkhof en omgeving. Bij de Veerpoort een schipmolen. © Jan van den Call, dianegatief, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3668/van-call-nijmegen-schipmolen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In 1816 voer het eerste stoomschip over de Waal, en al gauw was de raderboot een vertrouwd beeld. Op de voorgrond van deze tekening uit 1828 van Peter Franciscus Peters is een raderboot te zien. © via Collectie Gelderland Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3707/tekening-uit-1828-van-raderboot-door-peter-franciscus-peters-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In het kader van een lobby voor een Waalbrug bij Nijmegen werd in 1909 deze kaart uitgegeven, met de nog niet bestaande nieuwe brug als ontbrekende schakel © Museum het Valkhof, I. Jansz, 1909](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3371/kaart-toekomstige-waalbrug-uit-1909-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Waaldijk met kerkje van Hien. Het water rechts van de dijk is een strang, een overblijfsel van de Waal dat de dijk ooit bedreigde. (ongedateerd) © C.J. Steenberg, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3511/kerkje-hien-rce.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Herstel van de Waalbrug, door de Duitsers in maart 1941. © Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3368/herstel-waalbrug-1941-beelbank-rijkswaterstaat.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3209/zwarte-kuil-bij-loenen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dit schilderij van J.D.C. Veltens laat de watersnood van 1855 als een soort stripverhaal zien met het kruiende ijs, de dijkdoorbraak en het ondergelopen land. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3640/watersnood-1855-jdc-veltens-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Een kaart uit 1657 met de Waal nabij Varik, tussen de Zennewijnse waard en het fort St. Andries, met oude en nieuwe reduijt © Maker: J. Tijnagel, 1657, Website Varik.nl](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3497/varik-oude-weggeslagen-dijk-maker-j-tijnagel-1657-website-variknl.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Koning Lodewijk Napoleon bezoekt in 1809 Dalem aan de Waaldijk in de Tielerwaard © Reinier Vinkeles. Collectie Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3425/vinkeles-koning-lodewijk.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3642/baggermolen-waal-gn15567.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Werkzaamheden in de uiterwaarden voor Ruimte voor de Rivier en natuurontwikkeling, hier aan het Pannerdensch kanaal. Foto Ruben Smit. © Beeldbank Rijkswaterstaat, Ruimte voor de Rivier, Ruben Smit](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3543/ruimte-voor-de-rivier-pannerdensch-kanaal-beeldbank-rijkswaterstaat-ruimte-voor-de-rivier-ruben-smit.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Hoogtebeeld van binnendijkse geulpatronen van voor de bedijking ten westen van Weurt. De laaggelegen zuidelijke geul bestaat uit nat bos en grasland, dat beter bestand is tegen natte omstandigheden dan akkers en boomgaarden. © Jan Neefjes, Overland. Actueel Hoogtebestand Nederland.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6363/k-hoogtebeeld-weurt-met-straatnaam.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Grenspaal tussen Hellouw en Haaften © Rien de Schipper, Overzicht Grenspalen in Nederland, Gelderland 1](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3149/grenspaal-hellouw-en-haaften-rien-de-schipper-overzicht-grenspalen-nl-gld-1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gezicht op de Ooijpolder vanaf de Holleweg bij Berg en Dal, omstreeks 1860. Rivierzanden liggen op de stuwwal hoog boven de huidige rivier. © Museum het Valkhof, Willen Carel Nakken](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3119/gezicht-op-de-ooijpolder-ca-1860-museum-het-valkhof-wc-nakken.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn Beuningen in 2010. © Foto: Havang(nl) - September 2010 - CC-BY-SA-3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6347/k-800px-beuningen_rijksmonument_523168_dijkmagazijn_dijk_41.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6346/vluchtheuvelstraat-dreumel-dijkmagazijn-1995-rce-p-van-gal.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Pelgrimage naar de Keulse domkerk was al vanaf de middeleeuwen populier. Pelgrims konden als souvenier een Driekoningeninsigne kopen, zoals deze uit circa 1400. © collectie Museum Het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3715/01-driekoningeninsigne.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze Romeinse reiskaart – de zogenaamde Tabula Peutingeriana - stamt uit het begin van onze jaartelling en geeft steden en wegen schematisch weer. Museum Het Valkhof bezit een van de weinige middeleeuwse kopieën. © Wikimedia PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3525/tabulapeutingeriana-wikimedia-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vismarkt aan de Waal in Nijmegen in de negentiende eeuw. © Regionaal Archief Nijmegen, via CollectieGelderland.nl CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2816/vismarkt-aan-de-waal-bij-nijmegen-ran-cc0.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Tussen Heerewaarden en Rossum zijn nog de resten te zien van Nieuw Fort Sint Andries. Op de achtergrond de sluizen tussen Waal en Maas, die het fort ooit verdedigde. © René V. - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3484/heerewaarden-2010-06-27-restanten_nieuw_fort_st_andries-rené-v-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Verburgtskolk gezien vanaf de Waaldijk © Google Streetview](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3210/verburgtskolk-gezien-vanaf-de-waaldijk-google-streetview.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De schilder Jan Toorop woonde tussen 1908 en 1916 in Nijmegen. Hij schilderde er weinig, maar maakte wel dit Gezicht op Ooy en de Waal, gezien vanaf de Batavierenweg. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3627/ooy-jan-toorop-1908-16-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Spiegelwaal bij Lent, geopend in december 2015, is een bijzondere nevengeul. Bruggen moesten worden verlengd en er ontstond een eiland: Veur-Lent © Johan Roerink CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3157/nevengeul-de-spiegelwaal-lent-2015-geopend-rijkswaterstaat-johan-roerink.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De ondergang van Herwen in de Waal inspireerde kunstenaar Alphons ter Avest tot het kunstwerk Tuimelende Huizen © Alphons ter Avest, project Verdronken dorpen 2011](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3504/kltuimelende-huizen-alphons-ter-avest2.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Belegering van de stad Nijmegen door Prins Maurits 1591, die voor zijn troepen gebruik maakt van een schipbrug (linksboven) over de Waal. © Regionaal Archief Nijmegen PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3378/schipbrug-nijmegen-reg-archief-nijmegen-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Impressie van de Romeinse brug bij Nijmegen © Illustrator Peter Nuyten](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3384/romeinse-brug-huis-van-de-nijmeegse-geschiedenis-rechten-onbekend.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De boekenkist van Hugo de Groot, gemaakt tussen 1600 en 1615 © Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3471/boekenkist-hugo-de-groot-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Veel kunstenaars legden de weidsheid van het rivierenlandschap vast, vaak vanwege het landschap zelf, maar op deze ets om de fortificaties rond Nijmegen in beeld te brengen (Mattheus Berkenboom, 1705). © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3619/nijmegen-mattheus-berkenboom-1705-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Jan van Goyen – die dit gezicht op de Waal en Valkhofburcht in 1641 schilderde - inspireerde veel schilders met zijn sfeervolle beelden van de brede rivier waaraan de middeleeuwse burcht monumentaal oprijst. © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3622/nijmegen-jan-van-goyen-1641-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze ets van Mattheus Berkenboom uit 1705 laat niet alleen de verdedigingswerken van Generaal Coehoorn zien, maar ook de bedrijvigheid op de Waal. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd//media/3528/gezicht_op_de_vestingwerken_bij_nijmegen_aan_de_waal_nymegen_gefortificeert_door_de_heer_generael_coehoorn_-titel_op_object-_rp-p-1942-290.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Steur was de grootste vis in Nederlandse wateren. Vrouwelijke steuren konden tot vier meter lang worden. Kuit was lekkernij (peelmoes, later kaviaar). © Bron: Universiteit van Amsterdam, Iconographia Zoölogica, 1700-1800. CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2804/steur-urn-gvn-uba01-iz14400025-d02-large.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De kraanpoort aan de Waalkade in Nijmegen omstreeks 1750. De Waal bracht economische activiteit in de vorm van visserij, bedrijvigheid en handel. © Bron: Regionaal Archief Nijmegen CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2796/de-kraanpoort-met-galerij-aan-de-waalkade-f5626.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3228/oeverwal-bij-heeselt-jan-neefjes-overland.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rivierkribben zijn net als steenfabrieken onderdeel van het Waallandschap, hier omstreeks 1836 vastgelegd door de kunstenares Adriana Diderika van Houweninge © Adriana Diderika van Houweninge, Collectie Het Valkhof, PD.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3152/rivierkribben-omstreeks-1836-valkhof-adriana-diderika-van-houweninge.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3240/zaltbommel-ongedateerd-via-cg-stadskasteel-zaltbommel.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze afbeelding van de Sint Elisabethsvloed (1421) is mogelijk een van de eerste schilderijen waarop de Waal staat afgebeeld (linksboven). Het een altaarstukpaneel van een onbekende meester (1490-1495). © Rijksmuseum PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3630/sint-elizabethsvloed-1421-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Restanten van een veldoven aan de Ooijse Bandijk in Groenlanden. © Hylke Roodenburg, CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3654/veldoven-hylke-roodenburg.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![“Toen wij bij Lent afscheid van onzen voerman namen, zagen wij Nijmegen in een soort van Amphitheater voor ons uitgespreid, met de brede Waal voor dezelve,” schreef Willem de Clercq in 1815. © Aquarel Paulus van Liender, 1752, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3716/05-toen-we-bij-lent.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3420/kaart-dijkbreuken-1809-ga.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Zalmvangst op onbekende plek in de Waal in 1918. Het 300 meter lange vangnet wordt met een paardenmolen aan wal getrokken. © Foto: C.J. Hofker, fotocollectie Het Leven (1906-1941), Spaarnestad Photo CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2808/zalmvangst-urn-gvn-sfa03-sfa022807210-large.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3424/uitvouwblad-1855.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Belegering Zaltbommel door de Spanjaarden op een kaart van 1599. Noord is onder. De schipbrug over de Waal is te zien. Links het Spaanse leger. © Rijksmuseum, maker anoniem - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3472/belegering-zaltbommel-1599-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Globale indicatie van de inundatiegebieden en belangrijkste versterkingen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. © Niels Bosboom CC-SA 3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3489/nieuwe_hollandse_waterlinie-niels-bosboom-cc-sa-30.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Mensen brengen zich in veiligheid op de dijk bij doorbraak door kruiend ijs bij Millingen in 1799 © Reinier Vinkeles, Topografie van Nederland, collectie Universiteitsbibliotheek Leiden](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3423/vinkeles-doorbraak-millingen.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rhenus Pater. In 1750 geloofde men niet meer in goden, toch werd Vader Rijn nog vaak afgebeeld, op schilderijen en prenten. © via Wikimedia Commons - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3700/rhenus.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Grafsteen met vermelding van de dam en het Carvium © Museum Het Valkhof, cc-by-sa](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3884/grafsteen-met-dam-en-carvium-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3122/hoogwater-1993-bij-beuningen-rijkswaterstaat-bart-van-eyck.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Foto uit 1908 van een opsnijdster bij een Waalsteenfabriek. © Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, De Nederlandse arbeidersbeweging tot 1918. PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3646/int-inst-soc-gesch-stenen-snijden.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In het kader van een lobby voor een Waalbrug bij Nijmegen werd in 1909 deze kaart uitgegeven, met de nog niet bestaande nieuwe brug als ontbrekende schakel © Museum het Valkhof, I. Jansz, 1909](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3371/kaart-toekomstige-waalbrug-uit-1909-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail van aquarel van Jan van den Call (1656-1706) van het Valkhof en omgeving. Bij de Veerpoort een schipmolen. © Jan van den Call, dianegatief, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3668/van-call-nijmegen-schipmolen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In 1816 voer het eerste stoomschip over de Waal, en al gauw was de raderboot een vertrouwd beeld. Op de voorgrond van deze tekening uit 1828 van Peter Franciscus Peters is een raderboot te zien. © via Collectie Gelderland Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3707/tekening-uit-1828-van-raderboot-door-peter-franciscus-peters-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In het kader van een lobby voor een Waalbrug bij Nijmegen werd in 1909 deze kaart uitgegeven, met de nog niet bestaande nieuwe brug als ontbrekende schakel © Museum het Valkhof, I. Jansz, 1909](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3371/kaart-toekomstige-waalbrug-uit-1909-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Waaldijk met kerkje van Hien. Het water rechts van de dijk is een strang, een overblijfsel van de Waal dat de dijk ooit bedreigde. (ongedateerd) © C.J. Steenberg, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3511/kerkje-hien-rce.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Herstel van de Waalbrug, door de Duitsers in maart 1941. © Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3368/herstel-waalbrug-1941-beelbank-rijkswaterstaat.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3209/zwarte-kuil-bij-loenen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dit schilderij van J.D.C. Veltens laat de watersnood van 1855 als een soort stripverhaal zien met het kruiende ijs, de dijkdoorbraak en het ondergelopen land. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3640/watersnood-1855-jdc-veltens-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Een kaart uit 1657 met de Waal nabij Varik, tussen de Zennewijnse waard en het fort St. Andries, met oude en nieuwe reduijt © Maker: J. Tijnagel, 1657, Website Varik.nl](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3497/varik-oude-weggeslagen-dijk-maker-j-tijnagel-1657-website-variknl.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Koning Lodewijk Napoleon bezoekt in 1809 Dalem aan de Waaldijk in de Tielerwaard © Reinier Vinkeles. Collectie Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3425/vinkeles-koning-lodewijk.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3642/baggermolen-waal-gn15567.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Werkzaamheden in de uiterwaarden voor Ruimte voor de Rivier en natuurontwikkeling, hier aan het Pannerdensch kanaal. Foto Ruben Smit. © Beeldbank Rijkswaterstaat, Ruimte voor de Rivier, Ruben Smit](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3543/ruimte-voor-de-rivier-pannerdensch-kanaal-beeldbank-rijkswaterstaat-ruimte-voor-de-rivier-ruben-smit.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Hoogtebeeld van binnendijkse geulpatronen van voor de bedijking ten westen van Weurt. De laaggelegen zuidelijke geul bestaat uit nat bos en grasland, dat beter bestand is tegen natte omstandigheden dan akkers en boomgaarden. © Jan Neefjes, Overland. Actueel Hoogtebestand Nederland.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6363/k-hoogtebeeld-weurt-met-straatnaam.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Grenspaal tussen Hellouw en Haaften © Rien de Schipper, Overzicht Grenspalen in Nederland, Gelderland 1](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3149/grenspaal-hellouw-en-haaften-rien-de-schipper-overzicht-grenspalen-nl-gld-1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gezicht op de Ooijpolder vanaf de Holleweg bij Berg en Dal, omstreeks 1860. Rivierzanden liggen op de stuwwal hoog boven de huidige rivier. © Museum het Valkhof, Willen Carel Nakken](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3119/gezicht-op-de-ooijpolder-ca-1860-museum-het-valkhof-wc-nakken.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn Beuningen in 2010. © Foto: Havang(nl) - September 2010 - CC-BY-SA-3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6347/k-800px-beuningen_rijksmonument_523168_dijkmagazijn_dijk_41.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6346/vluchtheuvelstraat-dreumel-dijkmagazijn-1995-rce-p-van-gal.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Pelgrimage naar de Keulse domkerk was al vanaf de middeleeuwen populier. Pelgrims konden als souvenier een Driekoningeninsigne kopen, zoals deze uit circa 1400. © collectie Museum Het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3715/01-driekoningeninsigne.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze Romeinse reiskaart – de zogenaamde Tabula Peutingeriana - stamt uit het begin van onze jaartelling en geeft steden en wegen schematisch weer. Museum Het Valkhof bezit een van de weinige middeleeuwse kopieën. © Wikimedia PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3525/tabulapeutingeriana-wikimedia-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vismarkt aan de Waal in Nijmegen in de negentiende eeuw. © Regionaal Archief Nijmegen, via CollectieGelderland.nl CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2816/vismarkt-aan-de-waal-bij-nijmegen-ran-cc0.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Tussen Heerewaarden en Rossum zijn nog de resten te zien van Nieuw Fort Sint Andries. Op de achtergrond de sluizen tussen Waal en Maas, die het fort ooit verdedigde. © René V. - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3484/heerewaarden-2010-06-27-restanten_nieuw_fort_st_andries-rené-v-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Verburgtskolk gezien vanaf de Waaldijk © Google Streetview](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3210/verburgtskolk-gezien-vanaf-de-waaldijk-google-streetview.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De schilder Jan Toorop woonde tussen 1908 en 1916 in Nijmegen. Hij schilderde er weinig, maar maakte wel dit Gezicht op Ooy en de Waal, gezien vanaf de Batavierenweg. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3627/ooy-jan-toorop-1908-16-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Spiegelwaal bij Lent, geopend in december 2015, is een bijzondere nevengeul. Bruggen moesten worden verlengd en er ontstond een eiland: Veur-Lent © Johan Roerink CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3157/nevengeul-de-spiegelwaal-lent-2015-geopend-rijkswaterstaat-johan-roerink.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De ondergang van Herwen in de Waal inspireerde kunstenaar Alphons ter Avest tot het kunstwerk Tuimelende Huizen © Alphons ter Avest, project Verdronken dorpen 2011](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3504/kltuimelende-huizen-alphons-ter-avest2.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)