Papiermolen De Vlijt en Koperpletterij De Heus

Papiermolen De Vlijt van Johan Steenbergen de Jonge was de eerste papiermolen in Apeldoorn. De grondlegger van de economische toekomst van het dorp pachtte in het jaar 1593 voor 40 gulden de plaats 'daer die Olie vnd Volmole plach te staen of die Grifte' en timmerde hier een papiermolen. Hij maakte zelf maar enkele jaren papier en verpachtte de molen hierna.

In die tijd kon Steenbergen zich niet gemakkelijk openbaar vertonen aangezien er nogal wat landbouwers waren die hem een pak rammel wilden geven, vanwege het opstuwen van de waterstand in de Grift.

Molencomplex

In de loop der tijd kende de papierfabriek vele eigenaren en groeide deze zeer gestaag. Tot de fabriek in 1808 gedeeltelijk, en in 1816 volledig, in handen kwam van J.H. Gunning. In zijn bezit groeide de fabriek, die inmiddels bestond uit meerdere molens, aanzienlijk in omvang. Gunning verkocht de molen in 1824 voor bijna negentigduizend gulden aan Jan Hendrik Ameshoff. In 1825 bouwde Ameshoff tevens vlakbij de villa Marialust.

Vernieuwing

Ameshoff was een innovatieve ondernemer die constant streefde naar vernieuwing, met als hoogtepunt in 1840 de bouw van een moderne stoomfabriek naast de bestaande molen. Dit had echter niet het gewenste resultaat, want de bloeiperiode van de papierindustrie in Apeldoorn was voorbij en daarom deed hij in 1843 de fabriek over aan Willem Hendrikus de Heus.

Koperpletterij

Deze Utrechtse fabrikant bouwde de papierfabriek om tot koperpletterij. Deze fabriek draaide aanvankelijk alleen op waterkracht, maar indertijd is men overgegaan op een combinatie van stoommachines en waterkracht. In 1930 werd de fabriek afgesloten van de sterk vervuilde Grift en ging men over op elektriciteit. Inmiddels is ook deze fabriek verdwenen.