Uitgelicht verhaal

De eerste dijken

De Waal als natuurlijke en beteugelde rivier - Creatief met hoogwater 2

De bewoners van het rivierengebied hebben zich vanaf de middeleeuwen enorme moeite getroost om het water door middel van dijken in te tomen. Dat leidde er toe dat er meer grond in gebruik kon worden genomen, maar gek genoeg leidde het ook tot gevaarlijkere overstromingen.

Deze tekst maakt onderdeel uit van de special Verbeelding van de Waal, De Waal als natuurlijke en beteugelde rivier, thema Creatief met hoogwater. Dorpspolders In de loop van de middeleeuwen wilden mensen hun huizen en akkers liefst helemaal vrijwa…

Lees meer
Jan Neefjes, Overland

De dijken van nu kwamen in de dertiende eeuw tot stand door de kaden van dorpspolders met elkaar te verbinden. © Ruben Smit, 2009. Beeldbank Rijkswaterstaat CC-by

Kaart

Op deze kaart kunt u activeiten, verhalen en organisaties vinden.

Bekijk volledige kaart Toon legenda
  • Canons
  • Organisaties
  • Te bezoeken organisaties
  • Routes
  • Specials
  • Verhalen
Kopie van het Lingenrecht uit 1330. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Dijken ouder dan de stad
De graaf van Gelre gaat in het begin van de 14e eeuw meer waterstaatszaken regelen. Ook in Buren willen de regionale heersers hun gebied beschermen...
1912 Theole een voorbeeld van sportief Tiel. Elftal van Theole in de jaren dertig.
Theole: een voorbeeld van sportief Tiel
Naarmate de mensen meer vrije tijd kregen naast hun werk neemt de neiging toe om verenigingen op te richten, vooral op sportief gebied.
Ad Gerritsen, Zonder titel (1998)
Oogmerk: Ad Gerritsen
In 2012 is Plaatsmaken begonnen met het filmen van Gelderse kunstenaars in hun atelier. Bijzondere werkprocessen van kunstenaars, en gedachten die daarbij horen, worden zo...
Loden kist met bijbehorende flesjes
Loden grafkist met Romeinse vrouw
In 2001 werd tijdens rioleringswerkzaamheden in deze straat een loden grafkist gevonden met daarin de resten van een vrouw van 35 tot 50 jaar oud....
Strijd tussen Gelre en Kleef
Het is 1502. Bijna alle Over-Betuwse dorpen horen bij het hertogdom Gelre, een zelfstandig staatje. Maar Huissen en Hulhuizen horen bij het buurland, het hertogdom...
Een afbeelding van het aanbregnen van versterkingen aan de Diefdijk
De Hollandse verdediging tegen het Gelderse water
Jarenlang heeft Holland zich willen beschermen tegen het water afkomstig uit 'Gelderse' rivieren. De Diefdijk speelt daarbij een belangrijke rol.
Pentekening Huis te Leeuwen Bron Regionaal Archief Nijmegen
Heemkundevereniging Leeuwen
De Heemkundevereniging Leeuwen is in 2009 opgericht. Het werkgebied van de vereniging bestaat ui de dorpen Beneden- en Boven-Leeuwen. Tot 1899 was er slechts sprake...
Stenen Kruis aan de Waalbandijk. Fotografie Hans Barten
Het Steenen Kruis van Afferden
Aan de rivierzijde van de Waalbandijk, aan het einde van de Klapstraat, staat sinds de middeleeuwen in de berm van de dijk het Steenen Kruis.
Dijkmagazijn Deest op de Waalbandijk. Foto Hans Barten
Dijkmagazijn Deest
Langs de grote rivieren staat een groot aantal dijkmagazijnen. Deze dijkmagazijnen zijn gebouwd in de tijd van de polderdistricten en in de tijd dat veel...
Barbarossa ruïne
De Valkhofburcht
In de tiende eeuw was de Duitse koning of keizer (die titel varieerde) heerser over Nijmegen geworden. Graven en andere edelen kwamen tegen hem in...
Museum Kasteel Wijchen bezit een aantal voorwerpen die bij deze opgravingen in Wijchen gevonden zijn
Romeins villaterrein Tienakker in Wijchen
Met de vondst van enkele vuurstenen pijlspitsen en scherven begint in de vroege bronstijd de geschiedenis van De Tienakker in Wijchen. Incidentele vondsten laten zien...
Het plan van de architecten W.P. Meijer en G.J. Uiterwijk voor het 'Strooien Dorp'. Het bevatte 24 woningen en 4 landarbeiderswoningen.
Sociale woningbouw
Het aannemen van de Woningwet in 1901 was een eerste aanzet tot het verbeteren van de sociale woningbouw. Dat was hard nodig, want aan het...
Scheepvaart op de Oude IJssel
Scheepvaart op de Oude IJssel
De boomstamboot uit 175 jaar na Chr. die bij Doesburg werd opgegraven, toont aan dat de Oude IJssel al bijna 2000 jaar wordt bevaren. Over...
Prentbriefkaart, 1980. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Toeristisch Buren
'Het Steedje Buuren, tot welks beschryvinge wy nu overgaan, legt aan een watertje, dat in de Linge valt', aldus Wagenaar in zijn 'Tegenwoordige Staat' uit...
Fort Pannerden
Het fort op de hoofddam bij Pannerden wordt gebouwd tussen 1869 en 1871 voor een bedrag van welgeteld 489.950 gulden.
Aldenhof
Uitbreiding van de stad
De economie van Nijmegen groeide rond 1960 sterk. De bevolking nam toe en de Nijmegenaren werden rijker. Ze gingen prettig wonen steeds belangrijker vinden.
Hondenhut Muntwal 2
Hondenhut
In 1928 is deze wachttoren op Muntwal 2 opnieuw opgebouwd op de 15e-eeuwse fundamenten. In 1942 is het vergroot. Oorspronkelijk stond op deze plaats...
mannen opbankje Geitenkamp
Hoe beklim ik een berg?
Vandaag de dag zie je, op de Geitenkamp, regelmatig een ouder iemand bij je in de bus stappen en de volgende halte alweer uitstappen. Dat...
Schaapskooi Worth-Rheden. In de schaapskooi werd de mest van de schapen door vertrapping gemengd met heideplaggen. Het mengsel was belangrijk als bemesting voor de vele rogge- en boekweitakkers.
Marken
Omstreeks het jaar 1000 ontstonden op de zandgronden van oostelijk Nederland door de toenemende bevolking en de primitieve landbouwmethoden grote problemen, die zich onder andere...
Fruitcorso in Tiel
Het Tielse fruitcorso
Het woord 'monument' suggereert meestal een gebouw, maar ook een traditie kan monumentaal zijn, namelijk 'de moeite waard om te behouden'. Dit geldt zeker voor...
Al in 1984 werd in Rees een monument opgericht ter herdenking van zowel de weggevoerde Joden als de dwangarbeiders in het kamp.
De dwangarbeiders van kamp Rees
In het zuiden van de Gelderse Achterhoek ligt het dorp Megchelen, aan drie kanten omgeven door Duits grondgebied. In de late avond van december 1944...
Kasteel Waardenburg
Landgoed Waardenburg en Neerijnen
Het landgoed Waardenburg en Neerijnen aan de Waal bestaat uit een binnendijks en een buitendijks deel met totaal verschillende landschappen. Binnendijks staan twee oude kastelen,...
Gebouw Hannah van Het Apeldoornsche Bosch
Deportatie vanuit Het Apeldoornsche Bosch
Ooit was het Apeldoornsche Bosch een Joods psychiatrisch ziekenhuis waar patiënten volgens de typisch Joodse traditie konden leven. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waande men zich...
Het Nutsgebouw stond op de plaats van de tegewoordige HEMA. Collectie Gemeentearchief Barneveld
Tot Nut van 't Algemeen
Aan het eind van de achttiende eeuw gingen nog niet alle kinderen naar school en zeker niet zo lang als nu. Er waren mensen die...
Suus van Buuren met vriendin Jenny
Suus van Buuren in concentratiekamp vermoord
17 November 1942 wordt het joodse meisje Suus van Buuren (rechts op de foto) uit haar huis gehaald en op transport gezet naar kamp Westerbork.
Ridders vechten om de burcht in de 13e eeuw
De burcht bij Tiel wordt verwoest
Aan het einde van de twaalfde eeuw is Tiel in het bezit gekomen van de hertogen van Brabant. Die hebben hun machtsgebied rond Leuven en...
Herman is al tweeenzestig jaar lid van de Arnhemse Boys
De Boys in je hart
De Boys zaten eerst op het Cranevelt, daar achter ziekenhuis Rijnstate. Maar het ledenaantal liep al een tijdje terug. Op het laatst hadden we...
Het landschap vertelt
Het landschap vertelt
Als je weet waar je moet kijken, kun je aan een landschap zien wat er vroeger is gebeurd. In het landschap zijn verhalen verborgen over...
Maarten van Rossem in vergulde lijst. A.F.van Goelst Meijer, 1956 Naar het orgineel in de Cannenburg te Vaassen. Collectie Stadskasteel Zaltbommel
Eigenaren van Kasteel De Cannenburgh of Cannenburch
De vroegste vermelding van de Cannenburch dateert uit 1365 en sedert 1402 was het een leengoed van de Gelderse hertogen. In 1543 kocht de legendarische...
De Franse bezetting
De Franse bezetting
Het jaar 1672 staat in de Nederlandse geschiedenis bekend als het Rampjaar. Frankrijk, Engeland en de bisschoppen van Münster en Keulen vielen de Republiek der...
Parkontwerp Biljoen door J.G. Michael, 1784. Bron: Gelders Archief
De kasteelvijver van Biljoen
Vooral de kasteelvijver van Biljoen bevat uitzonderlijk schoon water. De waterkwaliteit is hier zo hoog omdat de vijver niet alleen wordt gevoed door de...
Kasteel Merckenburg
Burcht Merckenburg in Heukelum
Kasteel Heukelum, vanouds genaamd Merckenburg, is gelegen buiten het oude vestingstadje Heukelum op de grens van Gelderland en Zuid-Holland. Het was de roemruchte familie van...
Airborne luchtlandingen 2010. Fotograaf Gert Jan Koster
Operatie Market Garden
Bij operatie Market Garden denken veel mensen aan de slag om Arnhem, bekend uit de film 'A bridge too far'. In de film proberen Britse...
Slachthuis Welgelegen
Slachthuis Welgelegen
In de jaren '20 kreeg de Dienst Gemeentewerken de opdracht om op Welgelegen een nieuw gemeentelijk slachthuis te bouwen. Gemeentelijk Bouwmeester Gerrit De Zeeuw maakte...
De kapel in Bemmel (Foto: M. Janssen Reinen)
Onze Lieve Vrouw van de Bloeiende Betuwe
Tussen Bemmel en Huissen staat een klein kapelletje bovenop een heuvel. Het kapelletje, ter ere van Onze Lieve Vrouw van de Bloeiende Betuwe, is er...
De poort van kasteel Batenburg
Kasteel Batenburg
De ruïne van kasteel Batenburg staat aan de rand van het stadje Batenburg. Ooit was het kasteel een van de belangrijkste en oudste kastelen van...
Beeld van Canisius
Petrus Canisius
Petrus Canisius (1521-1597) werd geboren in de Nijmeegse Broerstraat. Hij werd vooral bekend door zijn catechismus, een boek waarin hij het katholieke geloof uitlegt.
De Wijde Landen (Foto: Léontine van Geffen-Lamers)
De Wijde Landen in Brummen
Aan de overkant van de Bronkhorsterweg in Brummen stond op de plaats waar nu de vijver van De Wijde Landen ligt een koetshuis met schuur...
Kerk met pastorie. Fotografie Hans Barten
Rooms-katholieke pastorie
De pastorie van Horssen werd omstreeks 1890 gebouwd als pastorie voor de oude Rooms-katholieke kerk. In de jaren vijftig van de vorige eeuw is het...
Stemlokaal in Elden, 1966 (Bron: Gelders Archief)
Winst voor de VVD in Arnhem
Hoewel rond 1970 de kabouterbeweging op kwam, waren de liberalen in Arnhem de overwinnaars geworden van de gemeenteraadsverkiezingen van 1970. De VVD won twee zetels...
In deze ovenkamers vonden twintig gezinnen een veilig onderkomen tijdens de Slag om Arnhem in september 1944
Opvang in Steenfabriek de Panoven
Na een vermoeiende tocht vanuit Angeren bereikte de familie Kleberg uit Arnhem uitgeput een boerderij in Lathum. De familie, bestaande uit zeven personen met een...
De Hoge Kuil april 2010
De Hoge Kuijl
De Hoge Kuijl aan de Achterweg is het restant van een dertiende-eeuwse dijkdoorbraak. De Achterweg is in de middeleeuwen deel van de Lekdijk. Die moet...
Echoput
Echoput
Een onopvallend huisje langs de Amersfoortseweg trekt in het midden van de 20e eeuw jaarlijks tienduizenden mensen. Ze staan in de rij om de put...
Kasteel Batenburg in 1732
Kasteel Batenburg
Wanneer kasteel Batenburg precies gebouwd is, is niet zeker. Een steen die voorheen boven de poort was ingemetseld vermeldde dat Batenburg in het jaar 327...
De veerpont bij Brakel (Bron: Gemeente Zaltbommel)
Het dorp Brakel
De oudste vermelding van Brakel stamt uit 1228 ('Bracle'). De naam is mogelijk een samenstelling van het Germaanse brako, dat varen betekent en lo,...
Boer en boerin brengen krentenbrood mee op kraamvisite in de Achterhoek (Bron: NederlandsBakkerijmuseum)
Geboorte in Gendringen
"Het kraamschudden was ook een belangrijk gebeuren, het kind moest bewonderd worden en ging van hand naar hand. Dit gebruik moest zo snel mogelijk na...
De Waag in Doesburg (Bron: Wikimedia, RCE, fotograaf: Sjaak Kempe)
Stadsbierhuys De Waag in Doesburg
Doesburg is een 'drielandenpunt', gelegen op de grenzen van de Achterhoek, Veluwe en Liemers. De stad geniet grote bekendheid door haar gerestaureerde binnenstad: het middeleeuwse...
Otto II and Theophano gekroond door Christus (Bron: Wikimedia, foto: 'Clio20')
De Ottoonse keizers in Nijmegen
Na de Karolingen, de dynastie die het Frankische Rijk regeerde van de achtste tot de tiende eeuw, komen de Ottoonse (Duits-Roomse) keizers aan het bewind....
Bouw van de verkeersbrug bij Zaltbommel
Het eiland ontsloten: zes bruggen voor de Bommelerwaard
Eeuwenlang werd de Bommelerwaard geheel omsloten door het water van de Waal en Maas. De komst van spoor- en verkeersbruggen bracht daar verandering in. De...
Veerweg Druten. Bron: Gelderland in Beeld, Gelderland Bibliotheek
De veerdam van Druten in 1944
Het is 17 september 1944. Operatie Market Garden is begonnen. Honderden vliegtuigen ronken boven Maas en Waal. De jonge Duitse soldaten die de veerpont in...

Culturele en historische organisaties

Bekijk organisaties

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl