![](http://mijngelderland.nl/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6363/k-hoogtebeeld-weurt-met-straatnaam.jpg?anchor=center&mode=crop&width=160&height=160&rnd=131883269870000000)
Verbeelding van de Waal
Verbeelding van de Waal laat letterlijk alle aspecten van de Waal zien. Vooral in beeld, maar ook in woord.
Lees introDe special is thematisch opgebouwd:
Verbeelding van de Waal is een samenwerkingsproject tussen De Bastei, Museum Het Valkhof, Erfgoed Gelderland, Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, gemeente Nijmegen en Overland. Financieel mogelijk gemaakt door de provincie Gelderland.
Betrokken organisaties
-
De Bastei
Centrum voor natuur en cultuurhistorieEen dagje uit in de natuur bij Nijmegen start hier! In dit interactieve...
-
Erfgoed Gelderland
Samen verleden toekomst gevenErfgoed Gelderland is een coöperatie van en voor erfgoedorganisaties....
-
Valkhof Museum
Kunst en archeologieIn het Valkhof Museum vindt u een topcollectie Romeinse archeologie,...
![Bakstenen tegel uit tweede of derde eeuw na Chr. gevonden bij Romeinse steenbakkerij bij De Holdeurn. © Museum Het Valkhof, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3643/bakstenen-tegel-romeins-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Op deze ets van Jan Caspar Philips uit 1741 zijn links van de aanlegsteiger van de gierpont baders te zien. © Jan Caspar Philips, 1741, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3730/16-ets-philips-1741-mhv.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Splitsingspunt van Rijn en Waal bij de Schenkenschans omstreeks 1640. De Waal was toen al een grotere tak dan de Rijn. Rond het splitsingspunt liggen veel fortificaties. Noord is onder. © Atlas van Loon, Joh. Jacobi Schort, ca. 1640](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3132/splitsing-rijn-waal-1640-met-schenkenschans-atlas-van-loon-jj-schort.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De schilder Jan Toorop woonde tussen 1908 en 1916 in Nijmegen. Hij schilderde er weinig, maar maakte wel dit Gezicht op Ooy en de Waal, gezien vanaf de Batavierenweg. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3627/ooy-jan-toorop-1908-16-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Impressie van de Romeinse brug bij Nijmegen © Illustrator Peter Nuyten](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3384/romeinse-brug-huis-van-de-nijmeegse-geschiedenis-rechten-onbekend.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In 1828 legde Johann Adolf Lasinsky de afvaart van een groot Hollands houtvlot bij Koblenz vast. Op het vlot zijn hutten gebouwd. Tientallen roeiers sturen het vlot in de goede richting. © Wikimedia PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3532/johann-adolf-lasinsky-koblenz-ehrenbreitstein-1828-wikimedia-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De kraanpoort aan de Waalkade in Nijmegen omstreeks 1750. De Waal bracht economische activiteit in de vorm van visserij, bedrijvigheid en handel. © Bron: Regionaal Archief Nijmegen CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2796/de-kraanpoort-met-galerij-aan-de-waalkade-f5626.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitsnede van kaart uit 1631 van de omgeving van de Ronduit in Bemmel. Naast de redoute ligt een gevaarlijke schaardijk. © Nico van Geelkercken, 1631, Bron: Gelders Archief, PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6354/uitsnede-5152-1636-1-0008-kopie.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6346/vluchtheuvelstraat-dreumel-dijkmagazijn-1995-rce-p-van-gal.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Maurits van Oranje op een schilderij van Michiel van Mierevelt (ca. 1620 – 1630) was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. © Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3488/michiel_jansz_van_mierevelt_-_maurits_prins_van_oranje-edit_1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rhenus Pater. In 1750 geloofde men niet meer in goden, toch werd Vader Rijn nog vaak afgebeeld, op schilderijen en prenten. © via Wikimedia Commons - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3700/rhenus.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gezicht op de Ooijpolder vanaf de Holleweg bij Berg en Dal, omstreeks 1860. Rivierzanden liggen op de stuwwal hoog boven de huidige rivier. © Museum het Valkhof, Willen Carel Nakken](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3119/gezicht-op-de-ooijpolder-ca-1860-museum-het-valkhof-wc-nakken.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Verburgtskolk gezien vanaf de Waaldijk © Google Streetview](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3210/verburgtskolk-gezien-vanaf-de-waaldijk-google-streetview.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Belegering van de stad Nijmegen door Prins Maurits 1591, die voor zijn troepen gebruik maakt van een schipbrug (linksboven) over de Waal. © Regionaal Archief Nijmegen PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3378/schipbrug-nijmegen-reg-archief-nijmegen-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitsnede van een rivierkaart van omstreeks 1830, met het wiel, de nieuwe dijk erachter en daar weer achter de kwelkade. Rivierkaarten geven honderden wielen aan met steeds het jaartal van de bijbehorende dijkdoorbraak, voor zover bekend. © Rivierkaarten, 1e druk, serie 1, 1830-1832](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6351/k-rivierkaart-bemmel-1830.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3228/oeverwal-bij-heeselt-jan-neefjes-overland.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3240/zaltbommel-ongedateerd-via-cg-stadskasteel-zaltbommel.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gehucht Kerkwijk in de Bommelerwaard, voorbeeld van een woerd © Jan Neefjes, Overland, CHW Gelderland 539, 2003 CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3274/kerkwijk-jan-neefjes.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De boekenkist van Hugo de Groot, gemaakt tussen 1600 en 1615 © Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3471/boekenkist-hugo-de-groot-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail van aquarel van Jan van den Call (1656-1706) van het Valkhof en omgeving. Bij de Veerpoort een schipmolen. © Jan van den Call, dianegatief, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3668/van-call-nijmegen-schipmolen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Een kaart uit 1657 met de Waal nabij Varik, tussen de Zennewijnse waard en het fort St. Andries, met oude en nieuwe reduijt © Maker: J. Tijnagel, 1657, Website Varik.nl](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3497/varik-oude-weggeslagen-dijk-maker-j-tijnagel-1657-website-variknl.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Bij de aanleg van de nevengeul bij Lent is veel archeologisch onderzoek gedaan. Daarbij werden delen van het verdwenen fort Knodsenburg blootgelegd, zoals hier te zien op een vogelvlucht uit 1668, helemaal onderaan. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3551/nijmegen-1668-museum-het-valkhof-via-cg.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3642/baggermolen-waal-gn15567.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3424/uitvouwblad-1855.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Waaldijk met kerkje van Hien. Het water rechts van de dijk is een strang, een overblijfsel van de Waal dat de dijk ooit bedreigde. (ongedateerd) © C.J. Steenberg, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3511/kerkje-hien-rce.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3209/zwarte-kuil-bij-loenen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dit schilderij van J.D.C. Veltens laat de watersnood van 1855 als een soort stripverhaal zien met het kruiende ijs, de dijkdoorbraak en het ondergelopen land. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3640/watersnood-1855-jdc-veltens-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Waalhaven van Nijmegen was tot de jaren ’80 een belangrijk industriegebied; daarna nam het belang van de industrie en de haven voor de oude Waalsteden af © Beeldbank Rijkswaterstaat, Henri Cormont](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3537/scheepvaart-op-de-waal-bij-nijmegen-beeldbank-rijkswaterstaat-henri-cormont.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Waaldijk bij Heesselt met peilschaal op 1 februari 1995 © Henri Comront, beeldbank Rijkswaterstaat CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3426/peilschaal-heesselt-1995.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Boerderij Den Hoek te Gameren is gebouwd op een terp © Eduard van Iersel, cc-by-sa](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3273/boerderij_den_hoek_te_gameren-klein.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Globale indicatie van de inundatiegebieden en belangrijkste versterkingen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. © Niels Bosboom CC-SA 3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3489/nieuwe_hollandse_waterlinie-niels-bosboom-cc-sa-30.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vernielde Waalbrug bij Nijmegen. De Waalbrug werd op 10 Mei 1940 opgeblazen vlak voor Duitse troepen de brug konden bereiken. © Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3496/waalbrug-nijmegen-10-05-1940-beeldbank-rijkswaterstaat.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail geschetste kaart van Johan van Gielis uit 1552 (noord onder). Commissarissen van het Hof van Gelre testten de stroom (stippellijn). © Johan van Gielis, Hof van Gelre en Zutphen, Gelders Archief, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3508/gielis-ingezoomd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vismarkt aan de Waal in Nijmegen in de negentiende eeuw. © Regionaal Archief Nijmegen, via CollectieGelderland.nl CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2816/vismarkt-aan-de-waal-bij-nijmegen-ran-cc0.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rivierkribben zijn net als steenfabrieken onderdeel van het Waallandschap, hier omstreeks 1836 vastgelegd door de kunstenares Adriana Diderika van Houweninge © Adriana Diderika van Houweninge, Collectie Het Valkhof, PD.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3152/rivierkribben-omstreeks-1836-valkhof-adriana-diderika-van-houweninge.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Mensen brengen zich in veiligheid op de dijk bij doorbraak door kruiend ijs bij Millingen in 1799 © Reinier Vinkeles, Topografie van Nederland, collectie Universiteitsbibliotheek Leiden](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3423/vinkeles-doorbraak-millingen.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze ets van Mattheus Berkenboom uit 1705 laat niet alleen de verdedigingswerken van Generaal Coehoorn zien, maar ook de bedrijvigheid op de Waal. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd//media/3528/gezicht_op_de_vestingwerken_bij_nijmegen_aan_de_waal_nymegen_gefortificeert_door_de_heer_generael_coehoorn_-titel_op_object-_rp-p-1942-290.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze afbeelding van de Sint Elisabethsvloed (1421) is mogelijk een van de eerste schilderijen waarop de Waal staat afgebeeld (linksboven). Het een altaarstukpaneel van een onbekende meester (1490-1495). © Rijksmuseum PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3630/sint-elizabethsvloed-1421-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Tussen Heerewaarden en Rossum zijn nog de resten te zien van Nieuw Fort Sint Andries. Op de achtergrond de sluizen tussen Waal en Maas, die het fort ooit verdedigde. © René V. - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3484/heerewaarden-2010-06-27-restanten_nieuw_fort_st_andries-rené-v-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Jan van Goyen – die dit gezicht op de Waal en Valkhofburcht in 1641 schilderde - inspireerde veel schilders met zijn sfeervolle beelden van de brede rivier waaraan de middeleeuwse burcht monumentaal oprijst. © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3622/nijmegen-jan-van-goyen-1641-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Kopergravure met stadsgezicht op Nijmegen vanaf de Waal met de in 1784 ingestorte Lappentoren © Ernst Karl Gottlieb Thelott en Hendrik Hoogers, 1784 of later, collectie Museum Het Valkhof CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3506/1982.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Koning Lodewijk Napoleon bezoekt in 1809 Dalem aan de Waaldijk in de Tielerwaard © Reinier Vinkeles. Collectie Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3425/vinkeles-koning-lodewijk.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn Bemmel in 2016. © Foto: Pieter Delicaat, september 2016. Wikicommons, CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6348/k-bemmel_-lingewaard-_dijkmagazijn_pm16-1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![“Toen wij bij Lent afscheid van onzen voerman namen, zagen wij Nijmegen in een soort van Amphitheater voor ons uitgespreid, met de brede Waal voor dezelve,” schreef Willem de Clercq in 1815. © Aquarel Paulus van Liender, 1752, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3716/05-toen-we-bij-lent.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Restanten van een veldoven aan de Ooijse Bandijk in Groenlanden. © Hylke Roodenburg, CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3654/veldoven-hylke-roodenburg.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3122/hoogwater-1993-bij-beuningen-rijkswaterstaat-bart-van-eyck.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Spiegelwaal bij Lent, geopend in december 2015, is een bijzondere nevengeul. Bruggen moesten worden verlengd en er ontstond een eiland: Veur-Lent © Johan Roerink CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3157/nevengeul-de-spiegelwaal-lent-2015-geopend-rijkswaterstaat-johan-roerink.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Kostbare vuurstenen dolk, gevonden bij Lent © Museum Het Valkhof, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3702/dolk-lent.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3420/kaart-dijkbreuken-1809-ga.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3122/hoogwater-1993-bij-beuningen-rijkswaterstaat-bart-van-eyck.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Bakstenen tegel uit tweede of derde eeuw na Chr. gevonden bij Romeinse steenbakkerij bij De Holdeurn. © Museum Het Valkhof, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3643/bakstenen-tegel-romeins-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Op deze ets van Jan Caspar Philips uit 1741 zijn links van de aanlegsteiger van de gierpont baders te zien. © Jan Caspar Philips, 1741, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3730/16-ets-philips-1741-mhv.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Splitsingspunt van Rijn en Waal bij de Schenkenschans omstreeks 1640. De Waal was toen al een grotere tak dan de Rijn. Rond het splitsingspunt liggen veel fortificaties. Noord is onder. © Atlas van Loon, Joh. Jacobi Schort, ca. 1640](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3132/splitsing-rijn-waal-1640-met-schenkenschans-atlas-van-loon-jj-schort.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De schilder Jan Toorop woonde tussen 1908 en 1916 in Nijmegen. Hij schilderde er weinig, maar maakte wel dit Gezicht op Ooy en de Waal, gezien vanaf de Batavierenweg. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3627/ooy-jan-toorop-1908-16-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Impressie van de Romeinse brug bij Nijmegen © Illustrator Peter Nuyten](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3384/romeinse-brug-huis-van-de-nijmeegse-geschiedenis-rechten-onbekend.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In 1828 legde Johann Adolf Lasinsky de afvaart van een groot Hollands houtvlot bij Koblenz vast. Op het vlot zijn hutten gebouwd. Tientallen roeiers sturen het vlot in de goede richting. © Wikimedia PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3532/johann-adolf-lasinsky-koblenz-ehrenbreitstein-1828-wikimedia-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De kraanpoort aan de Waalkade in Nijmegen omstreeks 1750. De Waal bracht economische activiteit in de vorm van visserij, bedrijvigheid en handel. © Bron: Regionaal Archief Nijmegen CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2796/de-kraanpoort-met-galerij-aan-de-waalkade-f5626.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitsnede van kaart uit 1631 van de omgeving van de Ronduit in Bemmel. Naast de redoute ligt een gevaarlijke schaardijk. © Nico van Geelkercken, 1631, Bron: Gelders Archief, PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6354/uitsnede-5152-1636-1-0008-kopie.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6346/vluchtheuvelstraat-dreumel-dijkmagazijn-1995-rce-p-van-gal.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Maurits van Oranje op een schilderij van Michiel van Mierevelt (ca. 1620 – 1630) was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. © Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3488/michiel_jansz_van_mierevelt_-_maurits_prins_van_oranje-edit_1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rhenus Pater. In 1750 geloofde men niet meer in goden, toch werd Vader Rijn nog vaak afgebeeld, op schilderijen en prenten. © via Wikimedia Commons - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3700/rhenus.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gezicht op de Ooijpolder vanaf de Holleweg bij Berg en Dal, omstreeks 1860. Rivierzanden liggen op de stuwwal hoog boven de huidige rivier. © Museum het Valkhof, Willen Carel Nakken](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3119/gezicht-op-de-ooijpolder-ca-1860-museum-het-valkhof-wc-nakken.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Verburgtskolk gezien vanaf de Waaldijk © Google Streetview](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3210/verburgtskolk-gezien-vanaf-de-waaldijk-google-streetview.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Belegering van de stad Nijmegen door Prins Maurits 1591, die voor zijn troepen gebruik maakt van een schipbrug (linksboven) over de Waal. © Regionaal Archief Nijmegen PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3378/schipbrug-nijmegen-reg-archief-nijmegen-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitsnede van een rivierkaart van omstreeks 1830, met het wiel, de nieuwe dijk erachter en daar weer achter de kwelkade. Rivierkaarten geven honderden wielen aan met steeds het jaartal van de bijbehorende dijkdoorbraak, voor zover bekend. © Rivierkaarten, 1e druk, serie 1, 1830-1832](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6351/k-rivierkaart-bemmel-1830.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3228/oeverwal-bij-heeselt-jan-neefjes-overland.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3240/zaltbommel-ongedateerd-via-cg-stadskasteel-zaltbommel.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gehucht Kerkwijk in de Bommelerwaard, voorbeeld van een woerd © Jan Neefjes, Overland, CHW Gelderland 539, 2003 CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3274/kerkwijk-jan-neefjes.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De boekenkist van Hugo de Groot, gemaakt tussen 1600 en 1615 © Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3471/boekenkist-hugo-de-groot-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail van aquarel van Jan van den Call (1656-1706) van het Valkhof en omgeving. Bij de Veerpoort een schipmolen. © Jan van den Call, dianegatief, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3668/van-call-nijmegen-schipmolen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Een kaart uit 1657 met de Waal nabij Varik, tussen de Zennewijnse waard en het fort St. Andries, met oude en nieuwe reduijt © Maker: J. Tijnagel, 1657, Website Varik.nl](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3497/varik-oude-weggeslagen-dijk-maker-j-tijnagel-1657-website-variknl.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Bij de aanleg van de nevengeul bij Lent is veel archeologisch onderzoek gedaan. Daarbij werden delen van het verdwenen fort Knodsenburg blootgelegd, zoals hier te zien op een vogelvlucht uit 1668, helemaal onderaan. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3551/nijmegen-1668-museum-het-valkhof-via-cg.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3642/baggermolen-waal-gn15567.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3424/uitvouwblad-1855.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Waaldijk met kerkje van Hien. Het water rechts van de dijk is een strang, een overblijfsel van de Waal dat de dijk ooit bedreigde. (ongedateerd) © C.J. Steenberg, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3511/kerkje-hien-rce.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3209/zwarte-kuil-bij-loenen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dit schilderij van J.D.C. Veltens laat de watersnood van 1855 als een soort stripverhaal zien met het kruiende ijs, de dijkdoorbraak en het ondergelopen land. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3640/watersnood-1855-jdc-veltens-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Waalhaven van Nijmegen was tot de jaren ’80 een belangrijk industriegebied; daarna nam het belang van de industrie en de haven voor de oude Waalsteden af © Beeldbank Rijkswaterstaat, Henri Cormont](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3537/scheepvaart-op-de-waal-bij-nijmegen-beeldbank-rijkswaterstaat-henri-cormont.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Waaldijk bij Heesselt met peilschaal op 1 februari 1995 © Henri Comront, beeldbank Rijkswaterstaat CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3426/peilschaal-heesselt-1995.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Boerderij Den Hoek te Gameren is gebouwd op een terp © Eduard van Iersel, cc-by-sa](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3273/boerderij_den_hoek_te_gameren-klein.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Globale indicatie van de inundatiegebieden en belangrijkste versterkingen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. © Niels Bosboom CC-SA 3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3489/nieuwe_hollandse_waterlinie-niels-bosboom-cc-sa-30.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vernielde Waalbrug bij Nijmegen. De Waalbrug werd op 10 Mei 1940 opgeblazen vlak voor Duitse troepen de brug konden bereiken. © Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3496/waalbrug-nijmegen-10-05-1940-beeldbank-rijkswaterstaat.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail geschetste kaart van Johan van Gielis uit 1552 (noord onder). Commissarissen van het Hof van Gelre testten de stroom (stippellijn). © Johan van Gielis, Hof van Gelre en Zutphen, Gelders Archief, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3508/gielis-ingezoomd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vismarkt aan de Waal in Nijmegen in de negentiende eeuw. © Regionaal Archief Nijmegen, via CollectieGelderland.nl CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2816/vismarkt-aan-de-waal-bij-nijmegen-ran-cc0.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rivierkribben zijn net als steenfabrieken onderdeel van het Waallandschap, hier omstreeks 1836 vastgelegd door de kunstenares Adriana Diderika van Houweninge © Adriana Diderika van Houweninge, Collectie Het Valkhof, PD.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3152/rivierkribben-omstreeks-1836-valkhof-adriana-diderika-van-houweninge.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Mensen brengen zich in veiligheid op de dijk bij doorbraak door kruiend ijs bij Millingen in 1799 © Reinier Vinkeles, Topografie van Nederland, collectie Universiteitsbibliotheek Leiden](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3423/vinkeles-doorbraak-millingen.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze ets van Mattheus Berkenboom uit 1705 laat niet alleen de verdedigingswerken van Generaal Coehoorn zien, maar ook de bedrijvigheid op de Waal. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd//media/3528/gezicht_op_de_vestingwerken_bij_nijmegen_aan_de_waal_nymegen_gefortificeert_door_de_heer_generael_coehoorn_-titel_op_object-_rp-p-1942-290.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze afbeelding van de Sint Elisabethsvloed (1421) is mogelijk een van de eerste schilderijen waarop de Waal staat afgebeeld (linksboven). Het een altaarstukpaneel van een onbekende meester (1490-1495). © Rijksmuseum PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3630/sint-elizabethsvloed-1421-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Tussen Heerewaarden en Rossum zijn nog de resten te zien van Nieuw Fort Sint Andries. Op de achtergrond de sluizen tussen Waal en Maas, die het fort ooit verdedigde. © René V. - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3484/heerewaarden-2010-06-27-restanten_nieuw_fort_st_andries-rené-v-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Jan van Goyen – die dit gezicht op de Waal en Valkhofburcht in 1641 schilderde - inspireerde veel schilders met zijn sfeervolle beelden van de brede rivier waaraan de middeleeuwse burcht monumentaal oprijst. © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3622/nijmegen-jan-van-goyen-1641-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Kopergravure met stadsgezicht op Nijmegen vanaf de Waal met de in 1784 ingestorte Lappentoren © Ernst Karl Gottlieb Thelott en Hendrik Hoogers, 1784 of later, collectie Museum Het Valkhof CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3506/1982.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Koning Lodewijk Napoleon bezoekt in 1809 Dalem aan de Waaldijk in de Tielerwaard © Reinier Vinkeles. Collectie Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3425/vinkeles-koning-lodewijk.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn Bemmel in 2016. © Foto: Pieter Delicaat, september 2016. Wikicommons, CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6348/k-bemmel_-lingewaard-_dijkmagazijn_pm16-1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![“Toen wij bij Lent afscheid van onzen voerman namen, zagen wij Nijmegen in een soort van Amphitheater voor ons uitgespreid, met de brede Waal voor dezelve,” schreef Willem de Clercq in 1815. © Aquarel Paulus van Liender, 1752, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3716/05-toen-we-bij-lent.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Restanten van een veldoven aan de Ooijse Bandijk in Groenlanden. © Hylke Roodenburg, CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3654/veldoven-hylke-roodenburg.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3122/hoogwater-1993-bij-beuningen-rijkswaterstaat-bart-van-eyck.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Spiegelwaal bij Lent, geopend in december 2015, is een bijzondere nevengeul. Bruggen moesten worden verlengd en er ontstond een eiland: Veur-Lent © Johan Roerink CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3157/nevengeul-de-spiegelwaal-lent-2015-geopend-rijkswaterstaat-johan-roerink.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Kostbare vuurstenen dolk, gevonden bij Lent © Museum Het Valkhof, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3702/dolk-lent.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3420/kaart-dijkbreuken-1809-ga.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3122/hoogwater-1993-bij-beuningen-rijkswaterstaat-bart-van-eyck.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)