Een nieuwe toekomst voor Dijkmagazijn Beuningen

De Waal als natuurlijke en beteugelde rivier - De gereguleerde Waal 4

Dijkmagazijn Beuningen in 2010.

Langs de Waaldijken zijn op verschillende plekken nog zogenaamde dijkmagazijnen te vinden. De meeste dijkmagazijnen werden in de negentiende eeuw gebouwd. Een van deze dijkmagazijnen ligt in Beuningen. Deze werd vermoedelijk gebouwd tussen 1870 en 1900, voorafgaand aan de periode waarin ook de nabijgelegen dijkmagazijnen van Weurt, Ewijk en Winssen werden gebouwd. Het dijkmagazijn in Beuningen was het hoofdgebouw in deze serie.

Deze tekst maakt onderdeel uit van de special Verbeelding van de Waal, De Waal als natuurlijke en beteugelde rivier, thema De gereguleerde Waal.

Het dijkmagazijn werd gebouwd naast het huis van de hoofddijkwachter van het gebied. Het is het grootste dijkmagazijn van het Land van Maas en Waal. Anders dan de meeste andere dijkmagazijnen is het deels in de dijk gebouwd, waardoor er aan de dijkzijde feitelijk maar één verdieping is. Via de bovenverdieping kom je op de dijk.

Overgebleven dijkmagazijnen

De laatste overstroming in het rivierengebied vond plaats in 1926. Verschillende dijkmagazijnen werden daarna afgebroken. Anderen werden tijdens de oorlog vernield. De overgebleven dijkmagazijnen verloren na 1970 definitief hun functie, omdat modern onderhouds- en noodmaterieel centraal werd opgeslagen. Betere infrastructuur en een verder gecentraliseerde aanpak in waterschapswereld maakten dat mogelijk. Sommige dijkmagazijnen bleven daarna nog in gebruik als gewone opslagplaats.

Nieuwe functies

Al snel ontstond het besef dat de dijkmagazijnen tot het waterstaatserfgoed zouden moeten behoren, juist ook vanwege hun regelmatige spreiding langs de rivierdijken. Met hun typerende vormgeving en locatie vertellen ze - samen met dijken, sluizen en gemalen – het verhaal van de strijd tegen het water. Veel magazijnen zijn tegenwoordig aangewezen als gemeentelijk of rijksmonument, waardoor zij tijdens de recente dijkversterkingen niet verloren gingen. Tegenwoordig hebben veel dijkmagazijnen een nieuwe functie gekregen, zoals bezoekerscentrum, atelier of galerie.

Stichting Het Dijkmagazijn

Bij de dijkversterking van de jaren ’90 dreigde het dijkmagazijn in Beuningen gesloopt te worden. Door de oprichting van Stichting Het Dijkmagazijn is dit voorkomen. Het dijkmagazijn, dat nog steeds eigendom is van het waterschap, is gerestaureerd en aangewezen als rijksmonument. Tegenwoordig doet het dienst als informatie-, educatie- en bezoekerscentrum over het landschap in Beuningen.

Vervolg: Een nieuwe toekomst voor dijkmagazijn Bemmel

Bronnen:

www.leestekensvanhetlandschap.nl
www.dijkmagazijnbeuningen.nl
www.lingewaardnatuurlijk.nl
www.rijksmonumenten.nl
Reijnen, J. & H. Roodenburg. 2010. Te redden wat er te redden viel. In Land van Maas en Waal staan nog elf voorraaddepots voor dijkbescherming. In: Heemschut, jaargang 87, juni 2010, pp 6-10.
Documentatiemap Stichting Het Dijkmagazijn (Beuningen). Dijkmagazijnen in het Land van Maas en Waal (samengesteld in de periode 2000 – 2015).