De dijkmagazijnen langs de waaldijken werden in de negentiende eeuw gebouwd, maar verloren in de tweede helft van de twintigste eeuw hun functie. Tegenwoordig zijn ze vaak omgevormd tot bezoekerscentrum of galerie. Samen met de dijken, sluizen en gemalen vertellen ze het verhaal van de strijd tegen het water. Een van deze dijkmagazijnen ligt in Bemmel.
Deze tekst maakt onderdeel uit van de special Verbeelding van de Waal, De Waal als natuurlijke en beteugelde rivier, thema De gereguleerde Waal.
Het dijkmagazijn in Bemmel werd in 1867 gebouwd. Het is daarmee voor zover bekend het oudste dijkmagazijn aan de noordoever van de Waal. Het laatste bakstenen dijkmagazijn werd gebouwd in 1928, in Nederasselt aan de Maas. In datzelfde jaar werd ook de kanalisatie van de Maas afgerond. Verschillende dijkmagazijnen werden daarna afgebroken. Anderen werden tijdens de oorlog vernield.
In de Tweede Wereldoorlog kwam Bemmel tijdens Operation Market Garden in de frontlinie te liggen, en raakte het dijkmagazijn zwaar beschadigd. In 1947 werd het herbouwd. Aan de noordkant van het gebouw zijn nog steeds kogelgaten te vinden. In de loop van de twintigste eeuw verloor het gebouw zijn functie en trad verwaarlozing in.
De overgebleven dijkmagazijnen verloren na 1970 definitief hun functie. Al snel ontstond het besef dat de dijkmagazijnen tot het waterstaatserfgoed zouden moeten behoren, juist ook vanwege hun regelmatige spreiding langs de rivierdijken. Met hun typerende vormgeving en locatie vertellen ze -samen met dijken, sluizen en gemalen – het verhaal van de strijd tegen het water. Veel magazijnen zijn tegenwoordig gemeentelijk of rijksmonument en hebben een nieuwe functie zoals bezoekerscentrum, atelier of galerie.
In 1995 werd het gebouw grondig opgeknapt en verbouwd. In 2000 werd het gebouw overgedragen aan Stichting Lingewaard Natuurlijk, die het samen met de leden van de Natuur- en Vogelwerkgroep Bemmel gebruikt als natuureducatie - en bezoekerscentrum.
Vervolg: Rivierlopen manipuleren
Bronnen:
Overland, in opdracht van De Bastei, Nijmegen, CC-BY-NC
Verbeelding van de Waal
Landschap
1800-1900
Lingewaard
Arnhem e.o.
