Landgoed De Ehze in Almen

Heeckerens hoofdkwartier in de strijd tegen de Bronckhorsten

De Ehze in Almen in 2004

Foto 1/5

Gravure van Hendrik Spilman van De Ehze in Almen op basis van een tekening van Jan de Beijer, 1745/1774

Foto 2/5

De Ehze in Almen getekend circa 1820 na een gedeeltelijke sloop

Foto 3/5

Interieur van De Ehze

Foto 4/5

De Ehze getekend door J.S. Thomassen in 1989

Foto 5/5

Ten oosten van het dorp Almen ligt landgoed De Ehze met een in 1918 gebouwde villa in Engelse landhuisstijl. Aan deze villa ging een ouder huis vooraf en mogelijk een verdwenen kasteel dat rond 1300 op dezelfde plaats stond. De naam is afgeleid van de vroegst bekende eigenaar Frederik van Heeckeren die zich Van der Ese noemde naar het hof Hese, dat tussen Emmerik en Elten lag bij het stamslot Heeckeren.

Het geslacht Van Heeckeren

De stichter van De Ehze uit het geslacht Van Heeckeren overlijdt in 1320. Zijn zoon, Frederik junior, verwerft een hoog aanzien bij het Gelderse Hof. Hij is ook aanvoerder van de Van Heeckerens in de strijd tegen de Bronckhorsten van 1343 tot 1361 en De Ehze is zijn hoofdkwartier. Aanleiding tot deze twisten is de erfopvolging van de hertog van Gelre door zijn twee zoons. In Holland vindt in dezelfde tijd een vergelijkbare partijenstrijd plaats in de vorm van de Hoekse en Kabeljauwse twisten. De familie blijft in het bezit van De Ehze tot 1512 wanneer de laatste Van Heeckeren overlijdt.

Onderwerp van strijd en verbouwingen

Via de familie Van Coevorden komt het kasteel De Ehze in 1567 gedurende twee eeuwen als erfenis in handen van het geslacht Van Lintelo. Tijdens de Tachtigjarige oorlog kiest de familie Van Lintelo de kant van de Spanjaarden en rond 1572 wordt het kasteel verwoest. De familie Van Lintelo herstelt het kasteel en breidt het bovendien zodanig uit dat er in 1654 geschreven wordt over De Ehze als: ‘ een wonder van ’t Graeffschap (…) ende weghen zijne weytsheid meer gelijkende op ene Vorstelijke dan op een edelmanswoning’. Een volgend lid van de familie verbouwt en vernieuwt De Ehze in 1730.

Sloop en nieuwbouw in Engelse landhuisstijl

De Ehze wisselt vanaf 1777 vele malen van eigenaar totdat het huis in 1816 voor het grootste deel gesloopt wordt door Jan Derk Langenberg. Het overgebleven deel wordt in 1905 ingrijpend verbouwd, maar vervolgens in 1918 alsnog gesloopt. In dat jaar bouwt het echtpaar Van der Harst-Janssen het huidige landhuis in Engelse stijl. Mogelijk zijn de kelders nog zestiende-eeuws. Na een deling van het landgoed in 1921 komt De Ehze in handen van de familie Vellinga die het in 1986 schenkt aan de Stichting Het Geldersch Landschap. De villa uit 1918 is in gebruik als verzorgingstehuis. Het omringende park wordt onderhouden en opengesteld als cultuurgoed met respect voor de latere landschappelijke toevoegingen.

Bronnen: