Een symbool van je afkomst

Naar de toekomst kijken 

“Net als andere Surinaamse gezinnen die opgroeiden aan het einde van de twintigste eeuw, keek mijn familie vooral op naar Nederland. Op school in Suriname werd de Surinaamse taal zo min mogelijk gebruikt. Mijn vader keek vooral naar de toekomst in plaats van naar het verleden. Hij leefde van dag tot dag, en ik ging hier als vanzelfsprekend in mee. Toen ik een aantal jaar geleden tijdens een reis in Suriname gevraagd werd of ik iets kon vertellen over mijn familiegeschiedenis in combinatie met het slavernijverleden, stond ik met de mond vol tanden. Ik kon niks precies aangeven. Ik was sprakeloos.” 

Op zoek naar het verleden 

“Dit was het moment dat mijn zoektocht naar het verleden begon. Van allerlei kanten kwam er informatie op mij af: ‘weet je dat de familie Veldwachter van plantage Kerkshoven komt?’. “Toen ben ik mijn verleden gaan onderzoeken en heb ik op de grond van de voormalige plantage Kerkshoven in Suriname gestaan”. 

Het diorama 

In de collectie van het Valkhof Museum bleek een groot diorama te vinden van plantage Kerkshoven, van de hand van Gerrit Schouten. Het diorama is een soort grote kijkdoos van de plantage, met daarop onder andere de woningen van tot slaaf gemaakten, het huis van de directeur en de koffieloods waar de koffiebonen verwerkt werden.    

 “Ik moet zeggen dat het een bijzondere mededeling was, dat dit bestond,” vertelt Stanley. “Voor mij is het diorama veel meer dan gewoon een onderdeel van de collectie. Ik ziet het diorama als een bevestiging: dat ik er mag zijn en dat ik ergens vandaan kom. Een bevestiging waarbij ik niet om het verhaal heen hoef te gaan draaien. Ik kan nu eindelijk aangeven waar mijn achternaam vandaan komt en zelfs aan anderen laten zien waar de Veldwachters ook hebben gewoond en geleefd en dat is bijzonder.” 

Stanley heeft achter de schermen van het Valkhof Museum het diorama bekeken. “Je voelde direct dat waar je naar kijkt de plek is die symboliseert waar je vandaan komt. Ik kan mijn afkomst eindelijk duiden. Het was geen gespeelde emotie, het was net zoals staan op de plek staan waar plantage Kerkshoven heeft gelegen.” 

Lessen voor de toekomst 

Door de jaren heen is Stanley steeds meer het belang van het verleden gaan beseffen. Hij geeft de kennis door aan zijn eigen drie kinderen. Stanley werkt in het onderwijs. “Of het nu Surinaams-Nederlandse kinderen zijn of met een Antilliaanse achtergrond of alleen met een Nederlandse achtergrond, ik laat altijd doorklinken dat ik nooit aan hun menszijn zal komen. Want je bent voor mij belangrijk. Je betekent wat en je mag er zeker zijn. Het verleden kan je ook sterker maken. Dit is een van de belangrijkste dingen die ik hun wil meegeven.”

Bron:

• Interview met Stanley Veldwachter, afgenomen door Else Gootjes en Barbara Esseboom.