Wederopbouw in de Achterhoek
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Achterhoek weer opgebouwd.
Lees intro
93 verhalen
Bekijk volledige kaart
Tegelijkertijd deden veel vernieuwingen hun intrede in het dagelijks leven. Hoe beleefden inwoners van de Achterhoek deze periode en wat zijn de belangrijkste herinneringen aan deze tijd? Voor het project ‘Een nieuwe tijd! Wederopbouw in de Achterhoek’ vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in de Achterhoek in de periode 1940-1965. Het project is een initiatief van elf Achterhoekse gemeenten, uitgevoerd door Gelders Genootschap en Erfgoed Gelderland.
Een paar jaar van ons leven waren we kwijt
<p>Mevrouw Wekking-Idskes (1926) maakte de bevrijding mee toen ze nog in Amsterdam woonde. Ze kwam pas na haar trouwen in 1951 in Lichtenvoorde wonen. Maar...
Weer een vader die ook Hunteler heette
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is twee jaar als haar vader overlijdt. Ze vertelt over hoe ze een tweede vader kreeg en over haar jeugd.</p>
Verliefd, verloofd, getrouwd en verder
<p>Bennie te Roller (1935) en Paulien te Roller-klein Goldewijk (1937) zijn opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. Ze groeien op in een...
Visite op de boerderij
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze herinnert zich...
Een passie voor vliegen
<p>Piet Fontein (1932) ging na afloop van de oorlog bij de Luchtmacht, gedreven door een passie voor vliegtuigen.</p>
Een nieuwe start
<p>Gelderland werd bevrijd en ook voor Vierakker was de oorlog voorbij. “Het gewone leven ging weer verder,” stelt Dick Groot-Obbink (1936).</p>
Mijn oudste herinnering
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
Langzamerhand werd het leven iets luxer
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Meisjes moesten naar de huishoudschool
<p>Siet Halbersma-Petri (1934) is geboren op de Tusseler in Lochem. Haar officiële naam is Marietje maar haar jongste broertje kon geen Rietje zeggen. Die zei...
‘Dina, now kriegen wi’j et bèter!’
<p>Eduard Riewald (23-06-1939) is geboren en getogen in Doesburg. Hij kijkt terug op de tijd direct na de Tweede Wereldoorlog. Het is een tijd met...
Een kind in oorlogstijd
<p>Als kind van drie jaar hebben de laatste oorlogsmaanden een enorme indruk achtergelaten op Jan van Hal (1941). Hij vertelt over de oorlog en wat...
Het café ingeruild voor de officiersmess
<p>Voor Gerrit Scholten was er nooit twijfel over de toekomst. Hij zou het café van zijn vader overnemen. Van een officiële horeca-opleiding is het niet...
Brieven in geheime binnenzak
<p>In de oorlog werd de tiener B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent ingezet als koerier van het verzet. Onopvallend fietste hij vele kilometers met belangrijke berichten...
Ik was zes jaar toen de oorlog uitbrak
<p>Siet Halbersma-Petri (1934) is geboren op de Tusseler in Lochem. Haar officiële naam is Marietje maar haar jongste broertje kon geen Rietje zeggen. Die...
Koffie bij de bakker na de vroegmis
<p>Voor ontspanning hoefde de heer B. Venderbosch (1930) niet ver van huis. Zijn vader was bakker en op zondag kwamen de boeren hun brood ophalen...
Van boerderij naar huishoudschool naar verpleging
<p>Henny Hamer-Jansen is geboren op 14 december 1945 in Warken. Voor de oorlog telde het gezin vier kinderen. Henny kwam net na de oorlog, haar...
Schrale tijden
<p>Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942 in de Molenstraat. Haar vader was manufacturier. Hij maakte kleingoed, zoals ondergoed, jurken, korsetten, beha’s, wol...
Verzet en herdenken
<p>Op 23 september 2019 zit ik aan tafel bij mevrouw Alie Faas-Tragter (1935), geboren en getogen in Borculo. Ze vertelt me haar herinneringen aan de...
Rijksdaalders uit de kassa
<p>De heer B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent zag zijn eerste televisie-uitzending in Nijmegen. Hij was daar in militaire dienst. Een leverancier van tv-toestellen en radio’s...
Mijmeringen over de schouwburg
<p>Maran Olthoff is in 1942 geboren aan de Bosweg in Lochem. De Schouwburg vond ze een magisch gebouw met die grote donkere zaal vol sombere...
Oorlogsherinneringen uit Lochem
<p>Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
‘Iedereen was een hele week druk’
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Haar ouders hadden...
Kerk, knikkeren en kwade zusters
<p>Als kleuter ging mevrouw Lurvink-Boschker (1937) naar de bewaarschool in Lichtenvoorde. Daarna ging ze naar de St.-Jozefschool, die inmiddels afgebroken is. De St.-Jozefschool grensde aan...
‘Geen hof en ook geen beesten’
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze haalt herinneringen...
Grootouders als toevluchtsoord
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
‘Maar dat waren allemaal NSB-ers’
<p>Wim Elferink werd net na de oorlog geboren maar kreeg van zijn ouders veel te horen over de oorlog. Hij vertelt hier over wat er...
Een vluchtkoffertje stond klaar
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Je moest het maar doen zoals het het beste ging
<p>Ouderwetse houten wc’s, wasbeurten in een zinken teil waar zijn ouders zich ook in wasten, drinkwater uit een open put: de heer B. Venderbosch (1930)...
Nooit vooraan in de trein zitten
<p>Ina Groot Enzerink is in december 1952 in Vorden geboren. Haar ouders waren kosters van de gereformeerde kerk. Ze hadden een rijwielzaak en werkplaats. Ina...
We hebben je van school gehaald
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is zes jaar als ze naar de lagere school gaat. Ze heeft altijd school gehad, ook in de oorlog. Ze...
Een nieuwe tijd, een nieuwe verbinding
<p>Eduard Riewald (1939) is geboren en getogen in Doesburg. Hij herinnert zich de tijd dat er geen vaste verbinding was over de IJssel in Doesburg....
Kunst in een nieuwe tijd
<p>Joop Kruip (1935-2016) was kunstenaar in de periode van Wederopbouw. Zijn vrouw Minnie Kruip haalt herinneringen op aan hun leven samen.</p>
Bij ons naast, daar zat de Ortskommandant
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) kan zich geen nare dingen herinneren van de oorlog. Ze was vijf jaar toen de oorlog begon en vertelt over...
Een leven lang onderwijzer
<p>Wim Leijzer was net begonnen aan zijn eerste vaste baan als onderwijzer, toen hij werd opgeroepen voor militaire dienst. Meer dan drie jaar verbleef hij...
Etten bevrijd!
<p>Etten werd bevrijd op 31 maart 1945. Wim Leijzer zat in de laatste fase ondergedoken bij zijn oom en tante om de Duitse arbeidsplicht te...
Gezelligheid onder mekaar
<p>Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942. Zij herinnert zich haar jeugd in de jaren na de oorlog als een gezellige tijd. Boeren...
Je kreeg niets zonder distributiebon
<p>Al vóór de oorlog kwamen er goederen op de bon. Niet alleen lastig voor de consument, maar ook voor de winkeliers! Dat ondervond de heer...
Het leven op de boerderij in de jaren ‘50
<p>Ineke is in mei 1947 geboren als eerste kind van haar ouders op het platteland, zo’n zes kilometer van het dorp Winterswijk. Ze groeide op...
De buurt hielp elkaar
<p>Mientje Rouwenhorst (1928) is tegenwoordig nog steeds actief. Ze doet de tuin (in de linkerhand de rollator en in de rechterhand het harkje) en ze...
Geen geld voor luxe
<p>Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
De Tommy’s stoat op de komme
<p>Het was tweede Paasdag 1945 in Vierakker, toen geallieerde troepen arriveerden. Even later vonden verderop zware gevechten plaats met het verliezende Duitse leger. Dick Groot...
‘Kan die deerne wel koken?’
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze wist al...
Meteen na de oorlog naar school
<p>Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Tien typemachines in de achterkamer
<p>Mevrouw Wekking-Idskes (1926) werkte na het succesvol afronden van de middelbare school kort bij weekblad De Bazuin in Amsterdam. Dat blad werd in de oorlog...
‘Ik weet het lijstje nog bijna uit mijn hoofd!’
<p>Mecheline Dijker is geboren in 1944 in ’s-Heerenberg. Ze groeide op in een groot katholiek gezin. Ze heeft één broer en zes zussen. Als oudste...
Hoe we met weinig tot niets toch veel konden doen
<p>Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
Ruimte voor de auto
<p>Pas tijdens de ruilverkaveling begin jaren ’70 kwamen er in Zieuwent en omgeving geasfalteerde B-wegen. Vóórr die tijd waren er alleen maar zandwegen, zandpaadjes en...
Honkvast...en...onderweg
<p>Herman Regelink is geboren op 20 december 1944 en overleed plotseling op 2 januari 2020. Hij bleef enig kind en woonde zijn hele leven op...
Er was geen stroom en stromend water
<p>Bennie te Roller, geboren op 20 januari 1935, is opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. De oorlog zelf was voor hem min...
Wonen in een voormalig varkenshok
<p>De heer B. Venderbosch (1930) herinnert zich de volle huizen in Zieuwent, tijdens en na de oorlog, nog goed. Grote boerderijen waar soms wel 20...
Een paar jaar van ons leven waren we kwijt
<p>Mevrouw Wekking-Idskes (1926) maakte de bevrijding mee toen ze nog in Amsterdam woonde. Ze kwam pas na haar trouwen in 1951 in Lichtenvoorde wonen. Maar...
Weer een vader die ook Hunteler heette
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is twee jaar als haar vader overlijdt. Ze vertelt over hoe ze een tweede vader kreeg en over haar jeugd.</p>
Verliefd, verloofd, getrouwd en verder
<p>Bennie te Roller (1935) en Paulien te Roller-klein Goldewijk (1937) zijn opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. Ze groeien op in een...
Visite op de boerderij
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze herinnert zich...
Een passie voor vliegen
<p>Piet Fontein (1932) ging na afloop van de oorlog bij de Luchtmacht, gedreven door een passie voor vliegtuigen.</p>
Een nieuwe start
<p>Gelderland werd bevrijd en ook voor Vierakker was de oorlog voorbij. “Het gewone leven ging weer verder,” stelt Dick Groot-Obbink (1936).</p>
Mijn oudste herinnering
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
Langzamerhand werd het leven iets luxer
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Meisjes moesten naar de huishoudschool
<p>Siet Halbersma-Petri (1934) is geboren op de Tusseler in Lochem. Haar officiële naam is Marietje maar haar jongste broertje kon geen Rietje zeggen. Die zei...
‘Dina, now kriegen wi’j et bèter!’
<p>Eduard Riewald (23-06-1939) is geboren en getogen in Doesburg. Hij kijkt terug op de tijd direct na de Tweede Wereldoorlog. Het is een tijd met...
Een kind in oorlogstijd
<p>Als kind van drie jaar hebben de laatste oorlogsmaanden een enorme indruk achtergelaten op Jan van Hal (1941). Hij vertelt over de oorlog en wat...
Het café ingeruild voor de officiersmess
<p>Voor Gerrit Scholten was er nooit twijfel over de toekomst. Hij zou het café van zijn vader overnemen. Van een officiële horeca-opleiding is het niet...
Brieven in geheime binnenzak
<p>In de oorlog werd de tiener B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent ingezet als koerier van het verzet. Onopvallend fietste hij vele kilometers met belangrijke berichten...
Ik was zes jaar toen de oorlog uitbrak
<p>Siet Halbersma-Petri (1934) is geboren op de Tusseler in Lochem. Haar officiële naam is Marietje maar haar jongste broertje kon geen Rietje zeggen. Die...
Koffie bij de bakker na de vroegmis
<p>Voor ontspanning hoefde de heer B. Venderbosch (1930) niet ver van huis. Zijn vader was bakker en op zondag kwamen de boeren hun brood ophalen...
Van boerderij naar huishoudschool naar verpleging
<p>Henny Hamer-Jansen is geboren op 14 december 1945 in Warken. Voor de oorlog telde het gezin vier kinderen. Henny kwam net na de oorlog, haar...
Schrale tijden
<p>Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942 in de Molenstraat. Haar vader was manufacturier. Hij maakte kleingoed, zoals ondergoed, jurken, korsetten, beha’s, wol...
Verzet en herdenken
<p>Op 23 september 2019 zit ik aan tafel bij mevrouw Alie Faas-Tragter (1935), geboren en getogen in Borculo. Ze vertelt me haar herinneringen aan de...
Rijksdaalders uit de kassa
<p>De heer B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent zag zijn eerste televisie-uitzending in Nijmegen. Hij was daar in militaire dienst. Een leverancier van tv-toestellen en radio’s...
Mijmeringen over de schouwburg
<p>Maran Olthoff is in 1942 geboren aan de Bosweg in Lochem. De Schouwburg vond ze een magisch gebouw met die grote donkere zaal vol sombere...
Oorlogsherinneringen uit Lochem
<p>Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
‘Iedereen was een hele week druk’
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Haar ouders hadden...
Kerk, knikkeren en kwade zusters
<p>Als kleuter ging mevrouw Lurvink-Boschker (1937) naar de bewaarschool in Lichtenvoorde. Daarna ging ze naar de St.-Jozefschool, die inmiddels afgebroken is. De St.-Jozefschool grensde aan...
‘Geen hof en ook geen beesten’
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze haalt herinneringen...
Grootouders als toevluchtsoord
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
‘Maar dat waren allemaal NSB-ers’
<p>Wim Elferink werd net na de oorlog geboren maar kreeg van zijn ouders veel te horen over de oorlog. Hij vertelt hier over wat er...
Een vluchtkoffertje stond klaar
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Je moest het maar doen zoals het het beste ging
<p>Ouderwetse houten wc’s, wasbeurten in een zinken teil waar zijn ouders zich ook in wasten, drinkwater uit een open put: de heer B. Venderbosch (1930)...
Nooit vooraan in de trein zitten
<p>Ina Groot Enzerink is in december 1952 in Vorden geboren. Haar ouders waren kosters van de gereformeerde kerk. Ze hadden een rijwielzaak en werkplaats. Ina...
We hebben je van school gehaald
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is zes jaar als ze naar de lagere school gaat. Ze heeft altijd school gehad, ook in de oorlog. Ze...
Een nieuwe tijd, een nieuwe verbinding
<p>Eduard Riewald (1939) is geboren en getogen in Doesburg. Hij herinnert zich de tijd dat er geen vaste verbinding was over de IJssel in Doesburg....
Kunst in een nieuwe tijd
<p>Joop Kruip (1935-2016) was kunstenaar in de periode van Wederopbouw. Zijn vrouw Minnie Kruip haalt herinneringen op aan hun leven samen.</p>
Bij ons naast, daar zat de Ortskommandant
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) kan zich geen nare dingen herinneren van de oorlog. Ze was vijf jaar toen de oorlog begon en vertelt over...
Een leven lang onderwijzer
<p>Wim Leijzer was net begonnen aan zijn eerste vaste baan als onderwijzer, toen hij werd opgeroepen voor militaire dienst. Meer dan drie jaar verbleef hij...
Etten bevrijd!
<p>Etten werd bevrijd op 31 maart 1945. Wim Leijzer zat in de laatste fase ondergedoken bij zijn oom en tante om de Duitse arbeidsplicht te...
Gezelligheid onder mekaar
<p>Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942. Zij herinnert zich haar jeugd in de jaren na de oorlog als een gezellige tijd. Boeren...
Je kreeg niets zonder distributiebon
<p>Al vóór de oorlog kwamen er goederen op de bon. Niet alleen lastig voor de consument, maar ook voor de winkeliers! Dat ondervond de heer...
Het leven op de boerderij in de jaren ‘50
<p>Ineke is in mei 1947 geboren als eerste kind van haar ouders op het platteland, zo’n zes kilometer van het dorp Winterswijk. Ze groeide op...
De buurt hielp elkaar
<p>Mientje Rouwenhorst (1928) is tegenwoordig nog steeds actief. Ze doet de tuin (in de linkerhand de rollator en in de rechterhand het harkje) en ze...
Geen geld voor luxe
<p>Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
De Tommy’s stoat op de komme
<p>Het was tweede Paasdag 1945 in Vierakker, toen geallieerde troepen arriveerden. Even later vonden verderop zware gevechten plaats met het verliezende Duitse leger. Dick Groot...
‘Kan die deerne wel koken?’
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze wist al...
Meteen na de oorlog naar school
<p>Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Tien typemachines in de achterkamer
<p>Mevrouw Wekking-Idskes (1926) werkte na het succesvol afronden van de middelbare school kort bij weekblad De Bazuin in Amsterdam. Dat blad werd in de oorlog...
‘Ik weet het lijstje nog bijna uit mijn hoofd!’
<p>Mecheline Dijker is geboren in 1944 in ’s-Heerenberg. Ze groeide op in een groot katholiek gezin. Ze heeft één broer en zes zussen. Als oudste...
Hoe we met weinig tot niets toch veel konden doen
<p>Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
Ruimte voor de auto
<p>Pas tijdens de ruilverkaveling begin jaren ’70 kwamen er in Zieuwent en omgeving geasfalteerde B-wegen. Vóórr die tijd waren er alleen maar zandwegen, zandpaadjes en...
Honkvast...en...onderweg
<p>Herman Regelink is geboren op 20 december 1944 en overleed plotseling op 2 januari 2020. Hij bleef enig kind en woonde zijn hele leven op...
Er was geen stroom en stromend water
<p>Bennie te Roller, geboren op 20 januari 1935, is opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. De oorlog zelf was voor hem min...
Wonen in een voormalig varkenshok
<p>De heer B. Venderbosch (1930) herinnert zich de volle huizen in Zieuwent, tijdens en na de oorlog, nog goed. Grote boerderijen waar soms wel 20...
