Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Frederik Louis Willem baron van Brakell van den Eng © Via Biografisch Woordenboek, bron: Iconografisch Bureau, Den Haag
Baron van Brakell, landbouwvernieuwer en sociaal bewogen ‘ijsbreker’
<p>Geboren in het Gelderse Rijswijk in 1788, vestigde Frederik Louis Willem, baron van Brakell zich in 1809 in het Betuwse Lienden op een boerderij die...
Beeldenstormers houden huis in een kerk
Ketterse predikanten in Tiel
<p>Tot ongeveer 1540 is het katholicisme vrijwel de enige Godsdienst in de Nederlanden. Daarna 'bekeren' velen zich tot het protestantisme. Dat is niet zonder risico.</p>
Slot Loevestein ©
Grensgevallen Gelderse kastelen
<p>Kastelen hebben nogal eens met grenzen te maken. Vaak is de oorsprong van een kasteel de verdedigingsfunctie of strategische ligging. Daarnaast spelen grensconflicten vaak een...
Waaldijk met kerkje van Hien. Het water rechts van de dijk is een strang, een overblijfsel van de Waal dat de dijk ooit bedreigde. (ongedateerd) © C.J. Steenberg, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA 4.0
Rivieren verschuiven
<p>Niet alleen bij extreem hoogwater of ijsgang, ook bij normale waterstanden konden dijken worden bedreigd. Rivierlopen konden naar de dijk toe verschuiven. Langs de Waal...
Publicatie uit 1941: Uitgaansverbod na 21.00 uur
De Tweede Wereldoorlog
<p>10 mei 1940 worden de inwoners van Tiel 's morgens vroeg opgeschrikt door vliegtuigen die naar het westen vliegen. De tweede wereldoorlog is een feit.</p>
Lithografie, voorstellende de Waterpoort te Tiel vanaf het Plein, 1980. Collectie Flipje en Streekmuseum Tiel
Waterpoort in Tiel
<p>De Gelderse plaats Tiel is gelegen aan de Waal. Net als alle grote plaatsen langs de rivieren beschikt ook deze stad over een haven. In...
De huidige staat van het Fort (Bron: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren, foto: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren)
Fort Sint Andries
<p>In 1599, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, bouwden de Spanjaarden ten westen van Heerewaarden Fort Sint Andries (ook wel 'Oud' Fort St. Andries genoemd). Het fort...
Een tekening van een galg
Galgen in het Gelderse rivierengebied
<p>Galgendaal, Galgenberg, Galgeplek, Galgepad en Galgestraatje. Enkele namen van plaatsen en straten in de Betuwe die aan macabere plekken herinneren. Plaatsen waar vroeger een galg...
Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend
Steden aan de Waal
<p>Nederlands oudste steden liggen aan de Waal: Nijmegen, met zijn Romeinse verleden, en Tiel, al een stad in de vroege middeleeuwen. De steden Nijmegen, Tiel...
Kasteel Soelen in Zoelen, 2010 © Kasteelbeheer/Wikimedia Commons, CC
Kasteel Soelen
<p>In 1732 trouwt Willem Hendrik Pieck (1698-1762), eigenaar van kasteel Soelen nabij de Gelderse plaats Buren, met Elisabeth Louisa van Aerssen (1714-1750).</p>
Een straat in Heukelum (Bron: Wikimedia, foto: 'Michiel1972')
Een wandeling door Heukelum
Het is tussen voorjaar en zomer. De bloesem heeft plaats gemaakt voor tientallen appeltjes. Ze glimmen als de wangetjes van een peuter bij moeder achterop...
Een radiowandeling van Radiobaken in Poederoijen, bij de Waterlinie (Bron: Radiobaken)
De Nieuwe Hollandse Waterlinie in Gelderland
<p>Na de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden (1813) werd de waterlinie krachtiger dan ooit.</p>
Werkzaamheden in de uiterwaarden voor Ruimte voor de Rivier en natuurontwikkeling, hier aan het Pannerdensch kanaal. Foto Ruben Smit. © Beeldbank Rijkswaterstaat, Ruimte voor de Rivier, Ruben Smit
De Waal als toekomstopgave
<p>De duizenden jaren oude geschiedenis van de rivier en de mensen die er woonden is overal langs de Waal aan het landschap af te lezen.</p>
1887 het Spaarbankgebouw
Spaarbankgebouw
<p>Al in de negentiende eeuw heeft Tiel een schouwburg in de oude middeleeuwse Sint-Agnietenkapel. Deze schouwburg wordt echter in 1883 op last van de brandweer...
Pottenbakken ©
Pottenbakken
<p>Het ambacht pottenbakken is al eeuwen oud. Werden eerst de potten gemaakt met de hand, later werden ze op de schopschijf gedraaid. De potten waren...
Willem van Oranje, Hendrick Goltzius, 1581 © Rijksmuseum
Buren in de Tachtigjarige Oorlog
<p>Al aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) is Buren betrokken bij het verzet tegen de katholieke Spaanse overheersers. Het door de Spanjaarden bezette...
Portret van prins Maurits, gemaakt door Cornelis Dircksz. Boissens (circa 1620 1625). © Rijksmuseum, CC0
Fort Voorne
<p>Fort Voorne wordt in 1588 gebouwd in opdracht prins Maurits van Oranje, stadhouder en legeraanvoerder van de Staatsen in de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden....
Toekijken bij de gezwollen Maas in Maasbommel © Foto: Jan Rikken
Op de vlucht voor het water
<p>Het zal toch niet weer gebeuren? Dat is wat oudere inwoners in het Land tussen Maas en Waal denken eind 1993 en begin 1995. Het...
Een oude foto van de lantaarn in Lienden
Een gedenkteken voor een Liendense burgervader
<p>In 1909 biedt de burgerij van Lienden, Ingeren en Ommeren haar burgemeester een monumentale lantaarn op een sokkel aan. Op een bronzen plaat staat dat...
Tricht na de windhoos (Foto: ANP Fotoarchief)
De windhoos bij Tricht
<p>Op zondag 25 juni 1967 wordt het Betuwse dorpje Tricht geteisterd door een tropische hitte. De lucht is loodgrijs en de thermometer loopt op tot...
Fort Asperen
De oorlog aan de Linge
<p>Op 10 mei 1940 bereikte het officiële bericht de forten dat Nederland in oorlog was met Duitsland. Nederland was verrast door de aanval en door...
Reclameplaat, voorstellende een bloeiende boomgaard met fabriek, 1950-1960 © Flipje en Streekmuseum Tiel
Zoet goed
<p>De fruitteelt in Gelderland kent een lange geschiedenis die teruggaat tot in de Romeinse tijd. Alhoewel het rivierengebied tegenwoordig nog steeds bekend staat om haar...
De spoorbrug bij Culemborg
De Lekbrug bij Culemborg
<p>De spoorbrug over de Lek bij Culemborg is een baken in het landschap. De huidige brug heeft een illustere voorganger. Die maakt deel uit van...
Schoolgebouw in Asch, graafschap Buren, 18e eeuw. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Het schoolreglement van 'Syne Hoogheyt'
<p>In het Burense onderwijs staat net als in de Republiek de Hervormde kerkleer centraal. Deze verwevenheid van kerk en staat verklaart dat in 1685 de...
Aanleg van de tramlijn, 1906. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
De tramlijn Tiel, Buren, Culemborg
<p>17 november 1906 is het eindelijk zover. Na vijfentwintig jaar onderhandelen wordt de TBC-lijn, de tramlijn Tiel, Buren, Culemborg, geopend. De verwachtingen zijn hoog gespannen:...
Onderdoorgang Randweg Tricht © Ab Donker 2021
Het verdronken bos van Tricht
<p>Vindplaatsen uit het Laat- en Midden-Neolithicum (steentijd) zijn in West Betuwe vrij zeldzaam. Plekken werden vaak maar korte tijd bewoond, bewoners lieten daardoor weinig sporen...
Gelderse Archeologische Kroniek 2015 © Diversen, in copyright
Gelderse Archeologische Kroniek 2015
<p>De Gelderse Archeologische Kroniek 2015 is in eerste instantie op papier uitgebracht in Bijdragen en Mededelingen van de Vereniging Gelre. Naderhand is een groot deel...
Gelderse Archeologische Kroniek 2017 © Diversen, in copyright
Gelderse Archeologische Kroniek 2017
<p>De Gelderse Archeologische Kroniek 2017 is in eerste instantie op papier uitgebracht in Bijdragen en Mededelingen Gelre van de Vereniging Gelre. Naderhand is een groot...
Kaart door Jacob van Deventer, 1560. Hierop zijn onder meer Tiel, Zandwijk, de Linge en Westroijen te zien.
De Linge wordt afgedamd
<p>De rivieren konden tot 1100 elk jaar grote delen van de Betuwe onder water zetten. Tegen die tijd begint de bouw van dijken.</p>
Koningin Juliana bezoekt het rampgebied ©
De ramp van Tricht
<p>Op zondagmiddag 25 juni 1967 werd het dorp Tricht getroffen door een ongekend krachtige windhoos. Vijf inwoners vonden daarbij de dood. In totaal werden meer...
Dit gezin heeft een hutje langs de weg gebouwd. Zij zijn uit hun huis gezet wegens 22,50 gulden huurschuld. Buren, 1933. Foto: Spaarnestad Photo, SFA001012290, G. van Mourik, 1933
In Betuws armoeland
<p>In september 2013 speelt het Buren Toen Theater vier voorstellingen van 'Kroniek van kleine en grote mensen aan de Korne, 1906'. Het is een bewerking...
Kaart van Tiel ©  Frederick de Wit (ca 1668), Gelders Archief RAG-0963-86, PDM
De stad Tiel en ambtman Claes Vijgh in 1572
<p>Op 1 april 1572 werd per ongeluk Den Briel ingenomen door de Geuzen. Dat werd gevolgd door een golf van steden die naar Oranje overgingen,...
Bügelplattenfibel uit de Late Bronstijd, Culemborg. V 1136. Schaal 2:3. © R. den Boer (Fotograaf); G. Berkenbosch (Tekenaar)
Nederzettingssporen uit de vroege bronstijd en ijzertijd
<p>Enkele kilometers westelijk van de historische binnenstad van Culemborg ligt Parijsch-zuid, een omvangrijke nieuwbouwwijk waar sinds 2013 wordt gebouwd aan 1350 woningen. De wijk Parijsch...
Kasteel van Culemborg rond 1650 op stadsplattegrond van Blaeu
Het kasteel van Culemborg
<p>De fundamenten van het kasteel bevinden zich in de Kasteeltuin. Nu staat alleen nog een zestiende-eeuwse muur overeind. Op de plattegrond die Joannes Blaeu rond...
Vloeddeur in theater De Fransche School
Watersnood
<p>In de strenge winter van 1855 vriest de Lek dicht. Als de dooi inzet, ligt de rivier vol ijsschotsen. Die dreigen de doorgang te blokkeren...
Nutsspaarbank met medewerkers, 1989. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Tot Nut van het Algemeen
<p>Een belangrijk 19e eeuws initiatief voor het welzijn van de inwoners van Buren is de oprichting van een eigen departement van de Maatschappij tot Nut...
Kasteel Merckenburg
Burcht Merckenburg in Heukelum
<p>Kasteel Heukelum, vanouds genaamd Merckenburg, is gelegen buiten het oude vestingstadje Heukelum op de grens van Gelderland en Zuid-Holland. Het was de roemruchte familie van...
Boerderij op een terp © Jan Reijnen
Geïsoleerd wonen op een terp
<p>Voor de komst van de stoomgemalen in het land van Maas en Waal werd bij langdurig hoogwater in de Maas de natuurlijke lozing van deze...
Westzijde van Huijs te Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Huijs te Leeuwen en de papenkelder
Aan de Waalbandijk 7 te Boven-Leeuwen staan de overblijfselen van het adellijk Huijs te Leeuwen. Het bestaat uit het zeventiende-eeuwse poortgebouw...
Paus Pius IX, paus van 1846 tot en met 1878
Een Tielenaar in dienst van de paus
<p>Lambertus van Haaf wordt in 1840 in Tiel geboren als zoon van een eenvoudige kleermaker. In 1863 verhuist hij naar Arnhem om handelsreiziger in lakens...
Graaf Georg Frederik van Waldeck Pyrmont veldmaarschalk van het Staatse leger
Het Rampjaar
<p>In 1672 trekken de grote buurlanden de Republiek binnen. Een land dat zelf wordt verscheurd door een burgeroorlog. De Franse koning Lodewijk XIV verovert in...
Het Leeuwens Gemaal © Historische Vereniging Tweestromenland, CC-BY-NC-SA
Stoom en overtollig water
<p>Vanaf 1846 doet een nieuwe revolutionaire manier van waterafvoer zijn intrede in het Land tussen Maas en Waal. Stoomgemalen helpen het water uit de polder...
De oudst bekende kaart van Maas en Waal vertelt het verhaal van de rivieren, dijken en weteringen. © CC0
De slinger van Maas en Waal
<p>De inwoners van het Land tussen Maas en Waal hebben een goed leven. Als de eerste mensen hier rondzwerven barst het van de eetbare planten...
Asperen vanuit de lucht, voor de oorlog © Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie
Asperen op zijn kop
<p>De invasie van de soldaten in 1939 het Asperense dorpsleven volledig op zijn kop. De anders zo rustige gemeenschap van ongeveer 1500 zielen werd aangevuld...
Koperen plaatje met de tekst:' Jacob Cornelis Carl Baron Bieck, gebore den 30 decemb 1737 gestorwen in Den Haag den 19 augustus 1743' © Museum het Valkhof
Ongelukkig geslacht
<p>Het zoontje van Willem Hendrik Pieck, die in de Nederlandse Republiek vele hoge functies had, overleed vroegtijdig op zesjarige leeftijd. Zijn naambordje werd gegraveerd door...
Thea van der Linden met haar neo-renaissance stoel, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck.
Hoe een Culemborgse stoel een erfstuk werd
<p>Al vele jaren koestert de Culemborgse Thea Van der Linden – de Jager een houten stoel, die haar houders na hun trouwen in 1926 aanschaften.</p>
Gispen no 412
Gispen no. 412
<p>De 'Gispen no. 412' is een echte klassieker. De stoel met het verende stalen buisframe is het bekendste ontwerp van Willem Hendrik Gispen (1890-1981). Typisch...
Suus van Buuren met vriendin Jenny
Suus van Buuren in concentratiekamp vermoord
<p>17 November 1942 wordt het joodse meisje Suus van Buuren (rechts op de foto) uit haar huis gehaald en op transport gezet naar kamp Westerbork.</p>
Het fruitcorso van Tiel ©
Een kijkje achter de schermen bij het Tielse Fruitcorso
<p>Sinds de jaren zestig bestaat het corso, dat jaarlijks wordt gehouden in Tiel. Een aantal dorpen maakt dan een praalwagen met zaden en fruit. De...
Stadhuis Culemborg. © CC0
De paardenmeter
<p>Het stadhuis in Culemborg is een bijzonder monument. Het staat al sinds de 15e eeuw op dezelfde plek.</p>

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl