Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Noord-west zijde van de Protestantse Kerk in Boven-Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Getouwtrek om de Protestantse Kerk
De Protestantse Kerk aan de Waalbandijk 19 te Boven-Leeuwen, benedendijks, ten oosten van de grote Wiel bij de Molenstraat, is in...
Kasteel Bloemestein bij Culemborg toegeschreven aan Antonina Houbraken 1700-1724 © Antonina Houbraken (1700-1724), RKD, cc-by
Kasteel Bloemestein
<p>Bij de rivier de Lek is aan de verhoogde oeverwal van het riviertje de Meer de stad Culemborg ontstaan als een handelsnederzetting. Op deze economisch...
Vismarkt aan de Waal in Nijmegen in de negentiende eeuw. © Regionaal Archief Nijmegen, via CollectieGelderland.nl CC0
Bloeitijd van de riviervisserij
<p>In de late middeleeuwen begon de bloeitijd van de riviervisserij. Grote trekvissen als zalm en steur konden tot die tijd alleen met spiezen, harpoenen of...
Well (rechts) vanaf de dijk bij Ammerzoden
Onderwijs in Well
<p>Het onderwijs in Well in de Bommelerwaard heeft altijd een de bredere betekenis voor het dorp gehad.</p>
De kronieken van Ammersoyen door John Box, 1870 © Geldersch Landschap & Kasteelen
De kronieken van Ammersoyen
<p>Op uitnodiging van kasteelheer Arthur baron de Woelmont verblijft de Engelse ingenieur en geschiedschrijver John Box in 1868 op kasteel Ammersoyen. Die zomer zijn de...
De Martinuskerk in Rijswijk © Stichting Oude Gelderse Kerken
Martinuskerk in Rijswijk
<p>Rijswijk is een rustiek dijkdorp met uitzicht over de Lek. De torenspits van de Martinuskerk ziet u al van verre staan. De Martinuskerk wordt nog...
Voorkant westzijde van Brouwersstraat 1 © Gerard Kouwenberg, 2014
Boerderijen en woonhuizen aan de Brouwersstraat
<p>De bebouwing aan de Zandstraat, in feite de as van het dorpsgebied, is voornamelijk afkomstig uit de tweede helft van de negentiende eeuw. De huizen...
Kerk van Maasbommel door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Rooms-katholieke kerk Maasbommel, opvolger van middeleeuwse kerk
Van de middeleeuwse kerk, die in 1812 is gesloopt, zijn geen zichtbare resten bewaard gebleven. De kerk stond op het kerkhof...
Kerkbanken
Kerken in westelijk Gelderland
<p>Een zondagochtend in Opheusden. Grote gezinnen in donkere kleding lopen richting de kerk. De mannen dragen zwarte pakken, de vrouwen en meisjes dragen lange rokken...
Geldermalsen in 1966. © RCE cc-by-sa
Van Malsen tot Geldermalsen
<p>Geldermalsen is de grootste kern en naamgever van de gemeente Geldermalsen. In de middeleeuwen Malsen, genoemd naar de Heren van Malsen, afstammelingen van het adellijke...
Graver Veragtert was actief bij de ontzandingen in de Megensche Ham, voorafgaand aan het graven van de Gouden Ham. © P. Deurloo
Wingewest Maas en Waal
<p>Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
m37_kasteelloenen1732.jpg ©
Egbert van Loenen
<p>Niet ver van de Waal stond vroeger in de Betuwe een machtig slot dat eigendom was van ridder Egbert van Loenen. Egbert was dapper en...
Tricht (Bron: Dorpskrant Tricht, www.dorpskranttricht.nl)
Vijftig jaar machinist op watergemaal De Neust
Hermanus Croes moet meer dan een halve eeuw lang een bekend persoon zijn geweest in Tricht. Op 15 augustus 1962 vierde hij zijn gouden jubileum...
1647 de Waterpoort
De Waterpoort
<p>De middeleeuwse stad Tiel kende vier belangrijke uitgangen: de Burensepoort, Westluidensepoort, Zandwijkse poort en bij de toenmalige haven de Kleibergsepoort. In de loop van de...
Kaart van Tiel, gemaakt door Jacob van Deventer in 1557. Het onderzoeksgebied is met stippellijnen weergegeven. © Bewerking VUhbs CC-BY-NC
Middeleeuwse nederzetting Zandwijk
<p>In 2014 zijn bij een archeologische opgraving resten van het middeleeuwse dorp Zandwijk aangetroffen. Het onderzoeksgebied ligt op een steenworp afstand ten noordoosten van het...
Schilderij Anne de Bye met zwarte bediende, ca 1690 © Wikimedia Commons, CC0
Zwarte bediende van Anne de Bye
<p>Nicolaas van Ravesteijn (1661-1750) schilderde rond 1690 Anna de Bye (1636-1713), vrouwe van Wayestein (Wadestein), die net als hij in Zaltbommel woonde. Naast haar is...
Protesten tegen kerncentrale Dodewaard. © Alle rechten voorbehouden.
Protesten
<p>Kernenergie is altijd omstreden geweest, vanwege de gevaren die kleven aan deze manier van energie opwekken.</p>
Toegangsbrug Fort Asperen (Bron: Wikimedia,
Margot Odijk-Rooymans over Fort Asperen
Margot Odijk-Rooymans is vrijwilliger en gids op Fort Asperen. Ze vertelt graag over haar ervaringen in het veld. Van oorsprong is ze docent textiele werkvormen....
Fruitteelt in Tiel, 1949 (Fotograaf: Dolf Kruger, bron: [DKR-10001-5], De Waarheid, Nederlands Fotomuseum)
Tiel in wederopbouw
<p>De periode van herstel en wederopbouw had in Tiel lang geduurd. Dat was niet vreemd. Het gebied behoorde tot de zwaarst gehavende streken van Nederland....
1440 Houten fundament voor de Sint-Maartenstoren
De bouw van een toren op hout
<p>Vanaf 900 hadden de burgers van Tiel een eigen kerk, de Sint-Maarten. Die stond niet op de beste grond en zelfs niet in het midden...
Werk aan het Spoel (Bron: www.culemborg.nl)
Werk aan het Spoel
<p>Tijdens de Hollandse Oorlog (1672-1678) werd op initiatief van de Staten van Holland voor het eerst een "Hollandse Waterlinie" in gereedheid gebracht. Deze waterlinie volgde...
De Waterpoort in Zaltbommel (Bron: Wikimedia, M.M.Minderhoud)
Vestingstad Zaltbommel
<p>Zaltbommel wordt omringd door vestingwerken: een brede, boomrijke gordel met wijde grachten en als bescherming, langs de noordzijde, de rivier de Waal. Enige modernisering vond...
Huis Lagenpoel in Rumpt © Historische Kring West-Betuwe
Huis Lagenpoel
<p>Rumpt kende twee kastelen. Het eerste is Huis Lagepoel (genoemd vanaf 1484), dat ten zuiden van de kerk lag. Van dit huis is weinig bekend.</p>
Hervormde kerk Maasbommel aan noord-oostzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalige Hervormde Kerk Maasbommel
Na de overdracht van de middeleeuwse kerk aan de katholieken hebben de hervormden van 1800 tot 1842 gebruikgemaakt van een kerkruimte aan de Raadhuisdijk. Op...
Gedenkplaat aan de Waalstraat te Tiel © Wikipedia Commons, CC2.5
Veertien burgers uit Wamel geëxecuteerd in Tiel
<p>In Tiel vond op 20 september 1944, tijdens Operatie Market Garden, een executie plaats. Bij deze executie werden veertien burgers uit Wamel door de Duitsers...
Band Kinkobra Appelpop 2011 © Jette Janssen, Erfgoed Gelderland CC-BY-SA
Het is het sfeertje wat 't em doet
<p>Appelpop is uitgegroeid tot het grootste popfestival in zijn soort. Appelpop is inmiddels een festival met nationale en zelfs internationale bekendheid. In 2001 bezochten naar...
Maarten van Rossum op het Duivelshuis, boven de bel-etage © Gelders Archief, PD
Gezichten op gevels
<p>Sinds een aantal jaren wordt onderzoek gedaan naar de gezichten op gevels. Inmiddels zijn er ongeveer tweehonderd zestig gebouwen onderzocht waarvan zeventien monumentale gebouwen in...
Een wiegje uit de jaren '50 van de vorige eeuw
Geboorte in Culemborg
"En d'r was dan vroeger niemand bij, net wat Jan Pronk zegt, gewoon mijn vader en de baker. En ze hadden voor mij ook geen...
De NederBetuwsche Beetwortelsuikerfabriek (jaar onbekend). Bron: Draak, J. den en J.E. van der Sleesen, Het archief van de Neder-Betuwsche beetwortelsuikerfabriek 1866-1919 (Arnhem, 1987).
De bietsuikerfabriek te Geldermalsen (1866-1919)
<p>Op 15 mei 1866 werd te Geldermalsen de NV Neder-Betuwsche Beetwortelsuikerfabriek (NBB) opgericht. De elfde bietsuikerfabriek in Nederland. De initiatiefnemers en investeerders van de NBB...
Huizen in de wijk Lanxmeer
Ecologische wijk Lanxmeer
<p>Direct tegenover het NS-station van Culemborg ligt de wijk Lanxmeer. Voor Nederland en daarbuiten een voorbeeld van 'duurzaam bouwen'.</p>
De Agnietenstraat in Tiel vormde een van de decors van de kwade Paasdag, 1378. ©
Partijstrijd: de Kwade Paasdag
<p>Veel Tielenaren denken, dat het rustiger zal worden na de overgang naar Gelre. Maar dat valt tegen: er breekt in 1350 een partijstrijd uit tussen...
Ingang van Het Plantsoen, ca. 1900. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Het Plantsoen
<p>Het Plantsoen is in Buren een begrip. Je kunt er tennissen, hutten bouwen tijdens de Burense speldagen en het is geliefd onder wandelaars. Bijzonder is...
Het voormalig weeshuis in Buren
Een verhaal van een weeskind
<p>Gerard van den Berg werd in 1935 als 1,5-jarige jongen opgenomen in het Koninklijk Weeshuis in Buren en woonde daar achttien jaar.</p>
Het verhaal van de viswijven op een deurkalf
Strijd om de mijter
<p>In de late middeleeuwen is de Utrechtse bisschop oppermachtig. In het omvangrijke bisdom heeft hij kerkelijke, maar ook wereldlijke macht. Een belangrijke en gewilde baan...
Een nederzetting uit de prehistorie
De eerste bewoners in de streek
<p>Het rivierengebied is van oudsher een streek met veel water. Het hoort bij de delta van de Rijn.</p>
Opoe Wiegertje © Privécollectie Van Wijk - Ermstrang
Brakel als 'Partizanennest'
<p>In september 1944, werd, mede door de Slag bij Arnhem, de S.S. nog fanatieker in de vervolging van jonge mannen, joden en verzetsstrijders. Het scheelde...
Sint Pietersgasthuis
Sint-Pietersgasthuis
<p>Aan de Achterstraat staat een fraai, oud pand met trapgevels. Eens was het deel van het Sint-Pietersgasthuis, een omvangrijk complex begrensd door Goilberdingerstraat, Achterstraat en...
Hendrik Megens © Tjits Puijker, alle rechten voorbehouden
15 cent per uur...deel 2
<p>Hendrik Megens (1933) uit Boven-Leeuwen vertelt over zijn werk in een van de vele meubelmakerijen in het land van Maas en Waal. </p>
Kaart met de weteringen in Maas en Waal uit 1818 ©  Gelders Archief, CC-BY2.0
Een goede afwatering
<p>In 1321 presenteert gravenzoon Reinald II zijn ‘Landtbrief’. Daarin staat dé oplossing tegen wateroverlast voor het hele Land tussen Maas en Waal. Verbindt natuurlijke waterlopen...
De Hoge Kuil april 2010
De Hoge Kuijl
<p>De Hoge Kuijl aan de Achterweg is het restant van een dertiende-eeuwse dijkdoorbraak. De Achterweg is in de middeleeuwen deel van de Lekdijk. Die moet...
Een deel van de Peutingerkaart, gebaseerd op een Romeinse wegenkaart. Rechtboven Noviomagi (Nijmegen), linksboven Ad Duodecumum (Alphen) © Expeditie Over De Maas, CC-BY-NC-SA
Romeinse nederzetting bij Moordhuizen
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Replica hoofd Meta uit Meteren met bijzondere sieraden uit de IJzertijd © bron: uitgave gemeente Geldermalsen, foto Floris Reijnen
Meta uit Meteren
<p>In de Brons- en IJzertijd kwamen er steeds meer mensen in het rivierengebied wonen. Tijdens opgravingen in de huidige woonwijk ‘De Plantage’ in Meteren troffen...
Romeinse villa bij Ewijk © Gemeente Beuningen
Grond in vreemde handen
<p>Vanaf 1600 tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden veel verarmde boeren in het gebied tussen Maas en Waal. Uitwonende grootgrondbezitters hebben deze verarming voor een...
Het plangebied (blauwe cirkel) op een kaart uit 1714. De kenmerkende langgerekte vorm van het stratenpatroon is goed zichtbaar. © Utrechts Archief
Volmiddeleeuwse bewoningssporen onder het gemeentehuis
<p>Het voormalige gemeentehuis van Geldermalsen aan het Kuipershof is verouderd en voldoet niet meer aan de wensen van de huidige tijd. De gemeente West...
Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend
Steden aan de Waal
<p>Nederlands oudste steden liggen aan de Waal: Nijmegen, met zijn Romeinse verleden, en Tiel, al een stad in de vroege middeleeuwen. De steden Nijmegen, Tiel...
Koning Willem I, J. Paelinck, 1819. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Bestuurlijke onzelfstandigheid
<p>Voor een eeuwenlang zelfstandige plaats als Buren is de hiërarchische bestuurlijke situatie sinds 1802 een ware beproeving. Steeds staat er een extra toezichthouder boven het...
Arnold van Egmond (r), oudste zoon van Maria van Arkel en Jan II van Egmond. Afgebeeld in zijn Breviarium, knielend bij St.Nicolaas © Publiek Domein
Maria van Arkel en Jan met de bellen verloven zich in 1400
<p>Jan met de bellen en Maria van Arkel - allebei tieners - verloven zich op kasteel Ammersoyen. Daarmee zou de Gelders-Gulikse dynastie gered kunnen worden,...
Westzijde van Huijs te Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Huijs te Leeuwen en de papenkelder
Aan de Waalbandijk 7 te Boven-Leeuwen staan de overblijfselen van het adellijk Huijs te Leeuwen. Het bestaat uit het zeventiende-eeuwse poortgebouw...
Distels
De proefboerderij
Sinds 1960 mag Cees van der Plaat zichzelf Enspijker noemen. In dat jaar trouwde hij met Geertje van Mourik. Haar ouders woonden aan de Molenkampstraat,...
Slot Loevestein ©
Grensgevallen Gelderse kastelen
<p>Kastelen hebben nogal eens met grenzen te maken. Vaak is de oorsprong van een kasteel de verdedigingsfunctie of strategische ligging. Daarnaast spelen grensconflicten vaak een...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl