Steenfabriek De Bovenste Polder

De klei uit de uiterwaarden die in de steenfabriek werd verwerkt bleek uitermate geschikt te zijn voor de vervaardiging van harde straatstenen. In 1923 werden deze ovens gesloopt en liet eigenaar L.J. Duijs ovenbouwer ir J.J. Wentink een verbeterde ring- of zigzagoven op vierkante grondslag ontwerpen. De huidige steenfabriek, heeft 16 poorten, een grondoppervlak van 735 vierkante meter en een centraal geplaatste schoorsteen.

Protest

Aan de productie van bakstenen kwam in 1965 een einde, toen de gemeente De Bovenste Polder opkocht ten behoeve van een stadsuitbreiding in de uiterwaarden. Maar tegen deze plannen kwam veel verzet, omdat men vond dat het unieke landschap niet verloren mocht gaan. De Raad van State keurde weliswaar de plannen goed maar minister J.P.A. Gruijters hield de uitvoer tegen. De fabriek kwam in eigendom van Staatsbosbeheer.

Kunstenaars en muzikanten

In de jaren '80 werd door een groep jonge mensen de 'Vereniging tot Behoud van De Bovenste Polder' opgericht. Zij vonden de fabriek een beeldbepalend industrieel monument en wilden er een nieuwe functie aan geven. Pas in 1996 startte de langverwachte restauratie. Op de bovenverdieping kwamen een woonruimte voor de beheerders en diverse ateliers. Sinds eind 1997 wordt er gewoond in de steenfabriek en vinden ook diverse kunstenaars en muzikanten hier hun onderkomen.

Industrieel erfgoed

De provincie Gelderland beschouwt de steenfabriek de Bovenste Polder als een belangrijk historisch element dat kenmerkend is voor het Gelders landschap. Het eigendom van de steenfabriek is per 1 april 2003 overgegaan naar BOEi. BOEi is een non-profit organisatie die zich bezighoudt met het herbestemmen van industrieel, religieus en agrarisch erfgoed. De organisatie verbindt zich aan een groot aantal erfgoedprojecten in Gelderland, waaronder de DRU-fabriek in Ulft en de voormalige textielfabriek ENKA in Ede. Sinds 2003 is de schoorsteen opgeknapt en is het gebouw beter geïsoleerd. In 2013 heeft de schoorsteen zijn oorspronkelijke hoogte van 48 meter weer teruggekregen. In de nabije toekomst worden de buitenruimtes van de Bovenste Polder opnieuw ingericht in harmonie met het omliggende natuurgebied.

Deze tekst is verzorgd door BOEi.