Huis ’t Meyerink in Zutphen

Spieker, adellijk huis en boerderij

Huis 't Meyerink 27 dec 2010

Het Huis ’t Meyerink met zijn Gelderse gevel met vierkante pinakels na een uitbreiding in de zeventiende eeuw.

Conrad van Leesten is in 1378 volgens leenakten de oudst bekende eigenaar van een landgoed met een spieker, een graanopslagplaats, die later tot huis met gracht is omgebouwd. De wortels van het huis gaan op grond van archeologische gegevens terug tot rond 900 toen er enkele belangrijke boerderijen, waaronder ’t Meijerink en het nabij gelegen Jebbekinck (nu De Ploeg), worden gesticht die door dienstlieden (ministeriali) worden bewoond en eigendom waren van de Zutphense graven. Van Leesten is zo’n dienstmannengeslacht. In 1628 krijgt Huis ’t Meijerink een nieuwe voorgevel en een eeuw later wordt het als boerderij verpacht. Dan wordt het huis ook naar een van de pachters, Peters van ’t Klooster, ook wel De Jonkerboer genoemd, naar het voormalige adellijke huis.

Van spieker naar adellijk huis

In de tijd dat pacht nog in natura, vooral graan, wordt betaald is een spieker een opslagplaats, afgeleid van het woord spicarium dat verwijst naar spicae, het Latijnse woord voor korenaren. Boven de kelder staat een woonverdieping voor de beheerder. Daarboven nog graanzolders. Een spieker kan uitgroeien tot een kleine havezate (een adellijke omgrachte boerderij) zoals bij Huis ’t Meyerink. Vanaf 1472 wordt de vermogende Zutphense inwoner Kerstken Scherpinck vermeld als eigenaar van ’t Meyerink en niet meer de familie Van Leesten. In het begin van de zestiende eeuw wordt de familie De Rijcke de bezitter. Ruim een eeuw later, in 1628, wordt het huis door een huwelijk bezit van de familie Van Dordt die het huis het aanzien geven met de kenmerkende gevel met in- en uitzwenkende vorm met pinkels. De op ’t Meyerick wonende tak van deze familie sterft uit in 1715. Het huis wordt overgedragen aan een andere eigenaar, maar rond 1750 wordt de familie Van Dordt opnieuw eigenaar van ’t Meyerick.

Van adellijk huis naar boerderij

In 1757 wordt ’t Meyerink verpacht en het wordt dan omschreven als ‘ een gemeen landmanswoning en de gragten voor jaren geslegt”. Dat houdt in dat het als boerderij dient zonder gracht te midden van landerijen. Na verschillende adellijke eigenaren komt ’t Meyerick in 1938 weer in handen van een rechtstreekse afstammeling van de in 1847 overleden Reinier van Dordt. In 1969 wordt door restauratie het huis in oude luister voltooid en wordt de Zutphense wijk Leesten, vernoemd naar de eerste eigenaars van het landgoed, dicht bij ’t Meyerink aangelegd. Er bevindt zich nog een kelder onder het huidige woonhuis met graatgewelven die nog stamt uit de tijd dat het huis een spieker was. In 2011 vond de laatste restauratie plaats van dit rijksmonument, waarin momenteel een zorgboerderij is gevestigd.

Bronnen:

Kim van Straten & Bert Fermin: Het urnenveld van Leesten-Meijerink. Archeologisch onder zoek naar een ritueel landschap uit de ijzertijd en bewoningssporen uit de middeleeuwen en nieuwe tijd bij de erven Wekenstro en Meijerink bij Zutphen. Zutphense Archeologische Publicaties 70 (Zutphen 2012)
Daniël Scheeringa. Het Laatste van Leesten. Archeologisch en historisch onderzoek naar het vroeg-middeleeuwse erf Jebbekinck in de oude buurschap Leesten (gem. Zutphen). Zutphense Archeologische Publicaties 113. (Zutphen 2018)
Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2013, p. 538-539.
J. Harenberg: Het Meyerink te Leesten, in: Oud-Zutphen. Tijdschrift van de Historische Vereniging Zutphen, vijfde jaargang, nr. 3, september 1986.