Bourgonjetoren

De Bourgondische hertogen streefden ernaar om alle Nederlandse gebieden te veroveren. Gelre en Zutphen waren voor hen echter moeilijk in handen te krijgen. Om zich tegen de Bourgoniërs te verdedigen bouwde Zutphen deze verdedigingstoren en deze heeft daarom de naam Bourgonjetoren gekregen.

Verdediging

In de vijftiende eeuw werden in Gelre voor het eerst kanonnen gebruikt bij oorlogsvoering. De Bourgonjetoren werd in 1457 gebouwd om de vijand af te schrikken en de haven te verdedigen. De verdedigingstoren is uitgerust met kanonnen en gebouwd op de plek waar tot die tijd de oude Veerpoort heeft gestaan. De stadsmuur die nu bij de toren te zien is, is ongeveer tweehonderd jaar ouder dan de toren.

Kanonnen

In de toren zijn in totaal acht schietgaten te zien. Drie op de begane grond en vijf op de eerste verdieping. Achter deze gaten stonden kanonnen, het grootste kanon was vijf meter lang en woog met het onderstel erbij meer dan tienduizend kilo. Voor zover bekend is het kanon echter nooit gebruikt. Toen de Bourgondische hertog Karel de Stoute in 1473 Gelre veroverde was de strijd al beslist voordat zijn troepen bij Zutphen waren. Karel de Stoute was echter wel onder de indruk van het kanon en nam het in beslag.

Dikke muren

Om ervoor te zorgen dat vijandelijke kanonnen de toren niet zomaar konden verwoesten kreeg de toren muren van wel vier meter dik. Om de toren nu nog te vernietigen heb je wel erg zwaar geschut nodig. De dikke muren vormen samen met de brede gracht die om de toren heeft gelegen een goede verdediging van de toren zelf.

Koepeltje

Het koepeltje dat nu bovenop de toren staat is in 1741 toegevoegd. Baron van Heeckeren, die in het grote huis ’t Waliën direct achter de toren woonde, kreeg toestemming om een theekoepeltje op de toren te bouwen. Vanuit het koepeltje had hij dan uitzicht over de IJssel. De toren had toen al geen militair nut meer. Huis ’t Waliën is in de Tweede Wereldoorlog vernietigd, het koepeltje raakte beschadigd maar de dikke muren van de Bourgonjetoren hebben stand gehouden.

Bron: ‘Informatiekaart Bourgonjetoren’ van de Werkgroep Bouwhistorie Zutphen onderdeel van de Historische Vereniging Zutphen.