Hertog Willem I van Gelre-Gulik (1363-1402)

Opvolgingsstrijd

Vaak is de opvolging aanleiding voor conflicten. Na de dood van Reinald II breekt er een gewelddadige opvolgingsstrijd uit, de Heeckerense en Bronkhorster twisten. Willem I, de zoon van de hertog van Gulik, wordt in 1371 door keizer Karel IV aangesteld als hertog van Gelre. Dit als ‘beloning’ voor de vrijlating van de broer van de keizer, hertog Wenceslaus van Brabant, uit de Gulikse gevangenschap. De vader van Willem I heeft dan de voogdijschap over de achtjarige Willem. 

Erkend als hertog

In 1377 gaat Willem het hertogdom Gelre en de graafschap Zutphen zelfstandig besturen. In 1379 lukt het hem door alle Gelderse partijen als hertog te worden erkend. Nadat zijn vader overlijd wordt hij ook hertog van Gulik. Door zich boven alle partijen te verheffen lukt het hem om goede relaties op te bouwen. Hij ontwikkelt een goed functionerend bestuurlijk systeem. Nijmegen wordt een belangrijke bestuurlijke stad.

Vechtersjas 

Willem is vechtlustig. Zo gaat hij de strijd aan met de Franse koning, de hertogen van Bourgondië en Brabant, de aartsbisschop van Keulen en de stad Keulen. Met deze gewapende conflicten weet hij zijn gebied uit te breiden met Grave en de heerlijkheid Cuyk. In 1375 sluit Willem met alle partijen een landvrede, vooral om handelswegen veiliger te maken. Dit brengt hem in conflict met veel edelen, die vanuit hun royale huizen rooftochten ondernemen.  

Huwelijk en ‘nalatenschap”

In 1379 treedt Willem in Geertruidenberg in het huwelijk met Catherina van Beieren-Holland (1358-1400), de ‘nagelaten’ bruid van zijn oom, hertog Eduard van Gelre (1336-1371). In 1400 overlijdt Catherina kinderloos. In 1402 overlijdt ook Willem I. Hij wordt begraven bij het klooster in Monnikenhuizen. Hij laat in ieder geval zeven bastaardkinderen achter, die vanwege het ontbreken van een wettelijke basis geen aanspraak kunnen maken op het hertogdom. Zijn broer Reinald IV volgt hem in 1402 op als nieuwe hertog Gelre-Gulik.

Bron: 

• I.D. Jacobs (red.), Het hertogdom Gelre, geschiedenis, kunst en cultuur tussen Maas, Rijn en IJssel (uitgeverij Matrijs, 2003).

Rechten

Olga Spekman, CC-BY