Gängeskes in Aalten

Historisch netwerk van paden

Aalten wordt gekenmerkt door zeven glooiingen, die nog uit de ijstijd stammen. Bovendien stroomt de fraaie beek ‘De Slinge’ door het centrum. Op deze plek ontstond lang geleden het agrarisch esdorp, waarvan de naam verwijst naar het Latijnse woord Altus, dat hoogte betekent.

Het dorp Aalten bezit sinds de late middeleeuwen een bijzonder patroon van historisch gegroeide ‘gängeskes’. De huizen en boerderijen in het agrarische esdorp stonden verspreid langs een aantal uitvalswegen. Daartussen lagen dan de ‘gaorden’, de moestuinen van de inwoners. De gängeskes zijn van oudsher de verbindingspaadjes tussen deze dorpsstraten en tuinen. Ze zijn meestal zodanig breed, dat twee mensen met kruiwagens elkaar net kunnen passeren. Via deze paden werden de huizen bevoorraad met verse producten. Ook boden deze slingerende paadjes de mogelijkheid voor een snel bezoekje van de een aan de ander en kinderen liepen zo naar school. Veel dorpen in de Achterhoek hadden dergelijke gängeskes.

In de vorige eeuw zijn helaas veel gängeskes verdwenen, ze werden veelal bij de tuinen getrokken. In Aalten echter bleef het oude patroon als belangrijk erfgoed bewaard. Het padennetwerk is in 2011 voorzien van namen. Sommige paden van het in totaal 2,5 kilometer lange stelsel hebben nog de oorspronkelijke naam en andere kregen een naam, die aan de activiteiten van vroeger herinnert. Het Frerikspad, Klokkenpad, Armenpad en andere paden leiden de bezoeker langs de fraaiste plekjes van Aalten en bieden een kijkje in de geschiedenis van dit dorp. Voor kinderen is er een leuke speurtocht, zodat ook zij spelenderwijs genieten van de wandeling door het centrum.

Ina Brethouwer, Aaltense Musea