Ik heb het niet verder gebracht dan de MULO

Verder studeren was voor velen te duur

De oven van de voormalige bakkerij Venderbosch

Op 1 september 1944 begon de heer B. Venderbosch (1930) op de MULO in Lichtenvoorde. Die was in de Franciscusschool aan de Patronaatsstraat, waar nu de muziekschool in zit. In het najaar van 1944 werd deze school in beslag genomen door de Duitsers. Hij moest toen naar school in het oude café van Willem Kruip. Daarna kreeg hij onderwijs in een zaaltje van hotel Westerman op de markt. Na de bevrijding kon hij terug naar de Franciscusschool.

“De Duitsers hadden er echt een boeltje van gemaakt. Het interesseerde ze niet dat het pand ooit weer als school gebruikt moest worden. Alles moest eerst van boven tot onder worden schoongemaakt en hersteld.

’s Nachts huiswerk maken

In de oorlog zaten de Duitsers altijd zonder vervoer en daarom pakten ze iedereen de fiets af. Ik moest daarom, met mijn zware boekentas, vanuit Zieuwent naar school lopen. Als ik thuiskwam, ging ik met mijn moeder in de bakkerij aan het werk, omdat mijn vader en broer moesten onderduiken wegens de Arbeitseinsatz. ’s Avonds moest ik dan nog huiswerk maken, soms tot midden in de nacht. Om zes uur moest ik alweer op. Dan maakte ik het laatste huiswerk af en dan gauw naar school. Maar ik heb mijn A-diploma gehaald! Een jaar later haalde ik mijn B-diploma, voor de vakken algebra, meetkunde en natuur- en scheikunde.

Niet te betalen

Men wilde mij wel verderop laten gaan naar meerdere scholen, want ik was altijd de beste op school. Ik wilde zelf ook graag verder studeren, maar ik wist dat mijn ouders dat niet konden betalen. Studiebeurzen waren er toen nog niet. Daarom heb ik er ook nooit bij mijn ouders op aangedrongen: ik wilde ze niet in verlegenheid brengen. Helaas heb ik het niet verder gebracht dan de MULO en nog wat cursussen op administratief gebied.

Meneer Bruins, het hoofd van de MULO, wilde mij naar de HBS in Winterswijk sturen. Dat kon toen niet om een of andere reden. Openbaar vervoer was er niet, dus ik zou elke dag naar Winterswijk moeten fietsen. Dat viel niet te combineren met het vele huiswerk en het werk in onze bakkerij.

Militaire dienst

Ik was 18 jaar toen ik van school kwam. Overal waar ik solliciteerde was de eerste vraag: “Ben je al gekeurd voor de militaire dienst?” Dat was ik en ik was ook goedgekeurd. Daarom konden ze mij niet gebruiken. Want als ik ingewerkt zou zijn, zou ik in dienst moeten. Ook dachten ze dat ik na dienst ergens anders werk zou zoeken."

Voor ‘Een nieuwe tijd! Wederopbouw in de Achterhoek’ vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in de Achterhoek in de periode 1940-1965. Dit verhaal over de heer B. Venderbosch is geschreven door Anja Driessen, op basis van een oral history-interview afgenomen door Anja Driessen in oktober 2019.  Dit verhaal is geredigeerd door Marja Zandberg en Kees Huntink.