Dinxperlo en de mensen aan de grens

De Heelweg tijdens WO II; helemaal rechts zien we café Stolte en verder links een Duits douanekantoor

Prikkeldraad scheidt twee meisjes van hun buurmannen

Dinxperlo, een dorp aan de Nederlands-Duitse grens, wordt slechts door een straat, de Heelweg/Hellweg, gescheiden van de aangrenzende Duitse gemeente Suderwick. De grens speelde geen grote rol voor de bewoners van beide plaatsen. Eeuwenlang trouwden ze over de grens heen en weer. Dus eigenlijk had elke inwoner van de twee plaatsen familieleden in het respectievelijke buurland. Het lokale dialect verschilt slechts in kleine nuances, zodat het gemakkelijk was om te communiceren.

Eerste Wereldoorlog in Dinxperlo

Dit vreedzame samenleven werd in 1914 plotseling onderbroken toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Duitsland ging ten oorlog terwijl Nederland neutraal bleef en zijn grenzen sloot. De Nederlanders plaatsten een prikkeldraadversperring langs de Heelweg op de Nederlandse kant van de Heelweg om smokkel en ongewenste immigratie te voorkomen. De prikkeldraadversperring stond tot 1918 en sneed de bewoners af van hun familieleden in het buurland.

Tweede grenshek in 1939

In 1939 werd het tweede grenshek opgericht - dit keer door de Duitse Wehrmacht aan de Suderwickse kant van de Heelweg. Dit prikkeldraad moest voorkomen dat vervolgde mensen naar Nederland zouden vluchten. Maar opnieuw scheidde het hekwerk families aan beide kanten van de grens. De bezetting van Nederland door de Duitse Wehrmacht op 10 mei 1940 en de daaropvolgende maatregelen van het naziregime in bezet Nederland splitsten weer de families van de grensbewoners en leidden tot veel strijd, haat en wraakgedachten aan Nederlandse zijde. Het tweede grenshek werd pas vernietigd tijdens de hevige gevechten aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Iedereen die geloofde dat nu opnieuw een normaal contact met de familieleden over de grens zou mogelijk zijn, werd bitter teleurgesteld, omdat de zegevierende geallieerden een circa een kilometer breed niemandsland aan de Duitse kant langs de grens creëerden. De afstand tussen de families aan weerszijden van de grens werd groter in plaats van kleiner!

Derde grenshek na de oorlog

Bovendien herbouwden de geallieerden de prikkeldraadversperring. Hoewel de Duitse inwoners na ongeveer 6 maanden mochten terugkeren naar het Duitse grensgebied, werd dit derde grenshek pas in 1949 verwijderd, toen Suderwick-West onder Nederlands contractbeheer kwam te staan als vergoeding voor oorlogsschade en zo onderdeel werd van Dinxperlo. Families van hier en daar konden elkaar eindelijk weer ontmoeten, maar de sfeer werd lange tijd vergiftigd door de nazi-ideologie en de propaganda ervan. De Duitse inwoners van Suderwick-West waren Nederland erg dankbaar dat innovaties zoals riolering en afvalverwerking ook in het geannexeerde gebied werden geïntroduceerd en probeerden te de-escaleren.

Bi-nationaal tweelingdorp

Nadat Nederland en Duitsland de herstelbetalingen contractueel hadden geregeld en de annexatie van Suderwick-West in 1963 werd teruggedraaid, kwamen de Dinxperloser en de Suderwickse bevolking gelukkig weer dichter bij elkaar. Inmiddels zijn beide plaatsen aan elkaar gegroeid tot een bi-nationaal tweelingdorp, dat de bewoners liefkozend "Dinxperwick" noemen. Niet alleen het kerkkoor, de tennis- of voetbalclub, maar ook de brandweer, die samen op brand gaat, de ambulance, Café Taverne, dat een Duitse en een Nederlandse seniorenvoorziening verbindt, het Duits-Nederlandse politiebureau en vele anderen handelen grensoverschrijdend.