Wederopbouw in de Achterhoek
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Achterhoek weer opgebouwd.
Lees intro 
93 verhalen
Bekijk volledige kaart
Tegelijkertijd deden veel vernieuwingen hun intrede in het dagelijks leven. Hoe beleefden inwoners van de Achterhoek deze periode en wat zijn de belangrijkste herinneringen aan deze tijd? Voor het project ‘Een nieuwe tijd! Wederopbouw in de Achterhoek’ vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in de Achterhoek in de periode 1940-1965. Het project is een initiatief van elf Achterhoekse gemeenten, uitgevoerd door Gelders Genootschap en Erfgoed Gelderland.
Naar school in de jaren veertig
Eduard Riewald (1939) kijkt terug op zijn schooltijd in Doesburg direct na de Tweede Wereldoorlog. Het is een tijd met strenge winters en weinig brandstof....
Tien typemachines in de achterkamer
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) werkte na het succesvol afronden van de middelbare school kort bij weekblad De Bazuin in Amsterdam. Dat blad werd in de oorlog...
‘Geen hof en ook geen beesten’
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze haalt herinneringen...
Legervoertuigen in de schuur en broers in Indonesië
Mevrouw Lurvink-Boschker (1937) was nog maar een klein meisje in de oorlog. Ze weet er niet meer veel van, maar de bevrijding van Lichtenvoorde staat...
Je moest het maar doen zoals het het beste ging
Ouderwetse houten wc’s, wasbeurten in een zinken teil waar zijn ouders zich ook in wasten, drinkwater uit een open put: de heer B. Venderbosch (1930)...
Vrije Tijd
Joke Bennink is geboren in 1939 in Terborg. Zij is opgegroeid in een winkeliersgezin en heeft een gelukkige jeugd beleefd. Zij vertelt over kamperen, de...
Een vluchtkoffertje stond klaar
Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
‘In de slaapkamer stond een opklapbed’
Wegens het 1000-jarig bestaan van Lichtenvoorde in 1946 was er een dansavond in Hotel Industrie aan de Dijkstraat. Mevrouw Wekking-Idskes (1926) kwam daarvoor vanuit Amsterdam...
De buurt hielp elkaar
Mientje Rouwenhorst (1928) is tegenwoordig nog steeds actief. Ze doet de tuin (in de linkerhand de rollator en in de rechterhand het harkje) en ze...
Rijksdaalders uit de kassa
De heer B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent zag zijn eerste televisie-uitzending in Nijmegen. Hij was daar in militaire dienst. Een leverancier van tv-toestellen en radio’s...
Het café ingeruild voor de officiersmess
Voor Gerrit Scholten was er nooit twijfel over de toekomst. Hij zou het café van zijn vader overnemen. Van een officiële horeca-opleiding is het niet...
Op een nacht zagen we ons eigen huis afbranden
Piet Fontein (1932) vertelt over de heftige laatste oorlogsdagen in zijn geboortedorp Rha, dat zwaar onder vuur kwam te liggen. Hij en zijn familie verloren...
Het leven op de boerderij in de jaren ‘50
Ineke is in mei 1947 geboren als eerste kind van haar ouders op het platteland, zo’n zes kilometer van het dorp Winterswijk. Ze groeide op...
Bij ons naast, daar zat de Ortskommandant
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) kan zich geen nare dingen herinneren van de oorlog. Ze was vijf jaar toen de oorlog begon en vertelt over...
Kerk, knikkeren en kwade zusters
Als kleuter ging mevrouw Lurvink-Boschker (1937) naar de bewaarschool in Lichtenvoorde. Daarna ging ze naar de St.-Jozefschool, die inmiddels afgebroken is. De St.-Jozefschool grensde aan...
Je kreeg niets zonder distributiebon
Al vóór de oorlog kwamen er goederen op de bon. Niet alleen lastig voor de consument, maar ook voor de winkeliers! Dat ondervond de heer...
Kermis, kaarten en breien
Lichtenvoorde staat bekend om het prachtige bloemencorso, dat al sinds 1929 bestaat. Het fleurige corso is het startsein voor de driedaagse kermis in het centrum....
Varkensvoer, vuile was en vuur
Toen mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) klein was, maakte haar vader het houtgestookte fornuis altijd aan. Door zijn slechte longen zat hij veel op de stoel....
Toen de postbode meer deed dan post bezorgen
Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Er was geen stroom en stromend water
Bennie te Roller, geboren op 20 januari 1935, is opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. De oorlog zelf was voor hem min...
Loon afgeven en thuis verder werken
Na de basisschool ging mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) drie jaar naar de naaischool in Aalten. Ze haalde haar diploma voor costumière en coupeuse. Voor ze...
‘Mijn moeder stond buiten al te wachten’
Mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) uit Lichtenvoorde ontmoette haar man Jan voor het eerst op 27 mei 1957 op de kermis in Lievelde. Ze kon zich...
Douchen bij de buren
Omdat mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) in 1960 ging trouwen, moest er woonruimte gevonden worden. Haar toekomstige man Jan had zijn oog op het middelste van...
Groot huishouden
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Na haar volgden...
Hoe we met weinig tot niets toch veel konden doen
Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
‘Maar dat waren allemaal NSB-ers’
Wim Elferink werd net na de oorlog geboren maar kreeg van zijn ouders veel te horen over de oorlog. Hij vertelt hier over wat er...
Visite op de boerderij
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze herinnert zich...
Wijwater en jassen delen
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Haar ouders hadden...
Opgroeien zonder moeder
Toen de lang verlangde bevrijding daar was moesten de meeste landbouwwerktuigen hun intrede nog doen. Bennie Ankersmit (1945) vertelt over het boerderijleven van na de...
Kunst in een nieuwe tijd
Joop Kruip (1935-2016) was kunstenaar in de periode van Wederopbouw. Zijn vrouw Minnie Kruip haalt herinneringen op aan hun leven samen.
We hadden twee voorkamers
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is geboren op de Nieuwe Weg in Lochem. Haar ouders hadden daar een boerderij. Ze vertelt over het leven op...
Na de oorlog niet doorleren
Thijs Wentink werd geboren op 6 december 1932. Het waren de crisisjaren. Er was niets, maar dat was bij iedereen zo, dus het was gewoon....
Een groot gezin
Op 23 september 2019 zit ik aan tafel bij mevrouw Alie Faas-Tragter (1935), geboren en getogen in Borculo. Ze vertelt over haar herinneringen aan de...
Ik heb het niet verder gebracht dan de MULO
Op 1 september 1944 begon de heer B. Venderbosch (1930) op de MULO in Lichtenvoorde. Die was in de Franciscusschool aan de Patronaatsstraat, waar nu...
Een nieuwe start
Gelderland werd bevrijd en ook voor Vierakker was de oorlog voorbij. “Het gewone leven ging weer verder,” stelt Dick Groot-Obbink (1936).
Honkvast...en...onderweg
Herman Regelink is geboren op 20 december 1944 en overleed plotseling op 2 januari 2020. Hij bleef enig kind en woonde zijn hele leven op...
Een passie voor vliegen
Piet Fontein (1932) ging na afloop van de oorlog bij de Luchtmacht, gedreven door een passie voor vliegtuigen.
‘Iedereen was een hele week druk’
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Haar ouders hadden...
De Tommy’s stoat op de komme
Het was tweede Paasdag 1945 in Vierakker, toen geallieerde troepen arriveerden. Even later vonden verderop zware gevechten plaats met het verliezende Duitse leger. Dick Groot...
Weer een vader die ook Hunteler heette
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is twee jaar als haar vader overlijdt. Ze vertelt over hoe ze een tweede vader kreeg en over haar jeugd.
Roomse ringen van een niet-roomse juwelier
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) kwam na haar huwelijk in 1951 in Lichtenvoorde wonen. Dat je als katholiek niet bij een protestants kerkkoor ging, begreep ze wel....
Nooit vooraan in de trein zitten
Ina Groot Enzerink is in december 1952 in Vorden geboren. Haar ouders waren kosters van de gereformeerde kerk. Ze hadden een rijwielzaak en werkplaats. Ina...
Mijn oudste herinnering
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
Smullen van Lichtenvoords zwartbrood in Amsterdam
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) woont al sinds haar huwelijk in 1951 in Lichtenvoorde. Maar ze groeide op in Amsterdam. Daar maakte ze de oorlog mee. Haar...
Nooit meer honger
De vader van de heer Venderbosch (1930) was bakker in Zieuwent. Zijn moeder en zijn tante verzorgden de levensmiddelenwinkel in het voorhuis. Achter de bakkerij...
De dure wederopbouw
Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Mijmeringen over de schouwburg
Maran Olthoff is in 1942 geboren aan de Bosweg in Lochem. De Schouwburg vond ze een magisch gebouw met die grote donkere zaal vol sombere...
"Verdomme, wat is dat toch mooi hè."
Toon Klaver werd in 1933 geboren in Hengeveld. Hij was goed in tekenen en bezocht de ambachtsschool in Enschede. Die carrière bracht hem ver buiten...
Van boerderij naar huishoudschool naar verpleging
Henny Hamer-Jansen is geboren op 14 december 1945 in Warken. Voor de oorlog telde het gezin vier kinderen. Henny kwam net na de oorlog, haar...
Langzamerhand werd het leven iets luxer
Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Naar school in de jaren veertig
Eduard Riewald (1939) kijkt terug op zijn schooltijd in Doesburg direct na de Tweede Wereldoorlog. Het is een tijd met strenge winters en weinig brandstof....
Tien typemachines in de achterkamer
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) werkte na het succesvol afronden van de middelbare school kort bij weekblad De Bazuin in Amsterdam. Dat blad werd in de oorlog...
‘Geen hof en ook geen beesten’
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze haalt herinneringen...
Legervoertuigen in de schuur en broers in Indonesië
Mevrouw Lurvink-Boschker (1937) was nog maar een klein meisje in de oorlog. Ze weet er niet meer veel van, maar de bevrijding van Lichtenvoorde staat...
Je moest het maar doen zoals het het beste ging
Ouderwetse houten wc’s, wasbeurten in een zinken teil waar zijn ouders zich ook in wasten, drinkwater uit een open put: de heer B. Venderbosch (1930)...
Vrije Tijd
Joke Bennink is geboren in 1939 in Terborg. Zij is opgegroeid in een winkeliersgezin en heeft een gelukkige jeugd beleefd. Zij vertelt over kamperen, de...
Een vluchtkoffertje stond klaar
Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
‘In de slaapkamer stond een opklapbed’
Wegens het 1000-jarig bestaan van Lichtenvoorde in 1946 was er een dansavond in Hotel Industrie aan de Dijkstraat. Mevrouw Wekking-Idskes (1926) kwam daarvoor vanuit Amsterdam...
De buurt hielp elkaar
Mientje Rouwenhorst (1928) is tegenwoordig nog steeds actief. Ze doet de tuin (in de linkerhand de rollator en in de rechterhand het harkje) en ze...
Rijksdaalders uit de kassa
De heer B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent zag zijn eerste televisie-uitzending in Nijmegen. Hij was daar in militaire dienst. Een leverancier van tv-toestellen en radio’s...
Het café ingeruild voor de officiersmess
Voor Gerrit Scholten was er nooit twijfel over de toekomst. Hij zou het café van zijn vader overnemen. Van een officiële horeca-opleiding is het niet...
Op een nacht zagen we ons eigen huis afbranden
Piet Fontein (1932) vertelt over de heftige laatste oorlogsdagen in zijn geboortedorp Rha, dat zwaar onder vuur kwam te liggen. Hij en zijn familie verloren...
Het leven op de boerderij in de jaren ‘50
Ineke is in mei 1947 geboren als eerste kind van haar ouders op het platteland, zo’n zes kilometer van het dorp Winterswijk. Ze groeide op...
Bij ons naast, daar zat de Ortskommandant
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) kan zich geen nare dingen herinneren van de oorlog. Ze was vijf jaar toen de oorlog begon en vertelt over...
Kerk, knikkeren en kwade zusters
Als kleuter ging mevrouw Lurvink-Boschker (1937) naar de bewaarschool in Lichtenvoorde. Daarna ging ze naar de St.-Jozefschool, die inmiddels afgebroken is. De St.-Jozefschool grensde aan...
Je kreeg niets zonder distributiebon
Al vóór de oorlog kwamen er goederen op de bon. Niet alleen lastig voor de consument, maar ook voor de winkeliers! Dat ondervond de heer...
Kermis, kaarten en breien
Lichtenvoorde staat bekend om het prachtige bloemencorso, dat al sinds 1929 bestaat. Het fleurige corso is het startsein voor de driedaagse kermis in het centrum....
Varkensvoer, vuile was en vuur
Toen mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) klein was, maakte haar vader het houtgestookte fornuis altijd aan. Door zijn slechte longen zat hij veel op de stoel....
Toen de postbode meer deed dan post bezorgen
Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Er was geen stroom en stromend water
Bennie te Roller, geboren op 20 januari 1935, is opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. De oorlog zelf was voor hem min...
Loon afgeven en thuis verder werken
Na de basisschool ging mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) drie jaar naar de naaischool in Aalten. Ze haalde haar diploma voor costumière en coupeuse. Voor ze...
‘Mijn moeder stond buiten al te wachten’
Mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) uit Lichtenvoorde ontmoette haar man Jan voor het eerst op 27 mei 1957 op de kermis in Lievelde. Ze kon zich...
Douchen bij de buren
Omdat mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) in 1960 ging trouwen, moest er woonruimte gevonden worden. Haar toekomstige man Jan had zijn oog op het middelste van...
Groot huishouden
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Na haar volgden...
Hoe we met weinig tot niets toch veel konden doen
Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
‘Maar dat waren allemaal NSB-ers’
Wim Elferink werd net na de oorlog geboren maar kreeg van zijn ouders veel te horen over de oorlog. Hij vertelt hier over wat er...
Visite op de boerderij
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze herinnert zich...
Wijwater en jassen delen
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Haar ouders hadden...
Opgroeien zonder moeder
Toen de lang verlangde bevrijding daar was moesten de meeste landbouwwerktuigen hun intrede nog doen. Bennie Ankersmit (1945) vertelt over het boerderijleven van na de...
Kunst in een nieuwe tijd
Joop Kruip (1935-2016) was kunstenaar in de periode van Wederopbouw. Zijn vrouw Minnie Kruip haalt herinneringen op aan hun leven samen.
We hadden twee voorkamers
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is geboren op de Nieuwe Weg in Lochem. Haar ouders hadden daar een boerderij. Ze vertelt over het leven op...
Na de oorlog niet doorleren
Thijs Wentink werd geboren op 6 december 1932. Het waren de crisisjaren. Er was niets, maar dat was bij iedereen zo, dus het was gewoon....
Een groot gezin
Op 23 september 2019 zit ik aan tafel bij mevrouw Alie Faas-Tragter (1935), geboren en getogen in Borculo. Ze vertelt over haar herinneringen aan de...
Ik heb het niet verder gebracht dan de MULO
Op 1 september 1944 begon de heer B. Venderbosch (1930) op de MULO in Lichtenvoorde. Die was in de Franciscusschool aan de Patronaatsstraat, waar nu...
Een nieuwe start
Gelderland werd bevrijd en ook voor Vierakker was de oorlog voorbij. “Het gewone leven ging weer verder,” stelt Dick Groot-Obbink (1936).
Honkvast...en...onderweg
Herman Regelink is geboren op 20 december 1944 en overleed plotseling op 2 januari 2020. Hij bleef enig kind en woonde zijn hele leven op...
Een passie voor vliegen
Piet Fontein (1932) ging na afloop van de oorlog bij de Luchtmacht, gedreven door een passie voor vliegtuigen.
‘Iedereen was een hele week druk’
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Haar ouders hadden...
De Tommy’s stoat op de komme
Het was tweede Paasdag 1945 in Vierakker, toen geallieerde troepen arriveerden. Even later vonden verderop zware gevechten plaats met het verliezende Duitse leger. Dick Groot...
Weer een vader die ook Hunteler heette
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is twee jaar als haar vader overlijdt. Ze vertelt over hoe ze een tweede vader kreeg en over haar jeugd.
Roomse ringen van een niet-roomse juwelier
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) kwam na haar huwelijk in 1951 in Lichtenvoorde wonen. Dat je als katholiek niet bij een protestants kerkkoor ging, begreep ze wel....
Nooit vooraan in de trein zitten
Ina Groot Enzerink is in december 1952 in Vorden geboren. Haar ouders waren kosters van de gereformeerde kerk. Ze hadden een rijwielzaak en werkplaats. Ina...
Mijn oudste herinnering
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
Smullen van Lichtenvoords zwartbrood in Amsterdam
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) woont al sinds haar huwelijk in 1951 in Lichtenvoorde. Maar ze groeide op in Amsterdam. Daar maakte ze de oorlog mee. Haar...
Nooit meer honger
De vader van de heer Venderbosch (1930) was bakker in Zieuwent. Zijn moeder en zijn tante verzorgden de levensmiddelenwinkel in het voorhuis. Achter de bakkerij...
De dure wederopbouw
Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Mijmeringen over de schouwburg
Maran Olthoff is in 1942 geboren aan de Bosweg in Lochem. De Schouwburg vond ze een magisch gebouw met die grote donkere zaal vol sombere...
"Verdomme, wat is dat toch mooi hè."
Toon Klaver werd in 1933 geboren in Hengeveld. Hij was goed in tekenen en bezocht de ambachtsschool in Enschede. Die carrière bracht hem ver buiten...
Van boerderij naar huishoudschool naar verpleging
Henny Hamer-Jansen is geboren op 14 december 1945 in Warken. Voor de oorlog telde het gezin vier kinderen. Henny kwam net na de oorlog, haar...
Langzamerhand werd het leven iets luxer
Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
