Wederopbouw in de Achterhoek
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Achterhoek weer opgebouwd. Tegelijkertijd deden veel vernieuwingen hun intrede in het dagelijks leven. Hoe beleefden inwoners van de Achterhoek deze periode en wat zijn de belangrijkste herinneringen aan deze tijd? Voor het project ‘Een nieuwe tijd! Wederopbouw in de Achterhoek’ vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in de Achterhoek in de periode 1940-1965. Het project is een initiatief van elf Achterhoekse gemeenten, uitgevoerd door Gelders Genootschap en Erfgoed Gelderland
Betrokken organisaties
Je moest het maar doen zoals het het beste ging
Ouderwetse houten wc’s, wasbeurten in een zinken teil waar zijn ouders zich ook in wasten, drinkwater uit een open put: de heer B. Venderbosch (1930)...
Op naar Indië
Na de oorlog ging Wim Leijzer al snel aan de slag als onderwijzer in Braamt. Toen hij daar net een halfjaar was, werd hij opgeroepen...
Staat mijn strik rechtop?
Henny Kapper-Wenneker is geboren op 22 maart 1946 en kreeg 2 broertjes. Haar ouders hadden een klein gemengd bedrijf op Veldwijk 57 tussen Warken en...
Opgroeien zonder moeder
Toen de lang verlangde bevrijding daar was moesten de meeste landbouwwerktuigen hun intrede nog doen. Bennie Ankersmit (1945) vertelt over het boerderijleven van na de...
Van zandbak tot voetbalveld
Anton Bernard Ruesink (1946) werd geboren in Ulft. In 1948 verhuisde het gezin naar Oosseld, een nieuwe wijk van Doetinchem, waar zijn vader ging werken...
‘Dus wij zijn bankstel geworden’
Anton Bernard Ruesink (1946), geboren in Ulft, groeide op tijdens de wederopbouw. Hij had een fijne jeugd. Vervolgens studeerde hij en ging daarna aan het...
Tien typemachines in de achterkamer
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) werkte na het succesvol afronden van de middelbare school kort bij weekblad De Bazuin in Amsterdam. Dat blad werd in de oorlog...
‘In de slaapkamer stond een opklapbed’
Wegens het 1000-jarig bestaan van Lichtenvoorde in 1946 was er een dansavond in Hotel Industrie aan de Dijkstraat. Mevrouw Wekking-Idskes (1926) kwam daarvoor vanuit Amsterdam...
Toen de postbode meer deed dan post bezorgen
Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Kunst in een nieuwe tijd
Joop Kruip (1935-2016) was kunstenaar in de periode van Wederopbouw. Zijn vrouw Minnie Kruip haalt herinneringen op aan hun leven samen.
Grootouders als toevluchtsoord
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
Etten bevrijd!
Etten werd bevrijd op 31 maart 1945. Wim Leijzer zat in de laatste fase ondergedoken bij zijn oom en tante om de Duitse arbeidsplicht te...
Vijand op de koffie
Tijdens de oorlog waren in veel plaatsen in de omgeving scholen in beslag genomen. Deze werden gebruikt voor Duitsers, die een paar weken weg mochten...
Mijmeringen over de schouwburg
Maran Olthoff is in 1942 geboren aan de Bosweg in Lochem. De Schouwburg vond ze een magisch gebouw met die grote donkere zaal vol sombere...
Naar school in de jaren veertig
Eduard Riewald (1939) kijkt terug op zijn schooltijd in Doesburg direct na de Tweede Wereldoorlog. Het is een tijd met strenge winters en weinig brandstof....
Hoe we met weinig tot niets toch veel konden doen
Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
Kermis, kaarten en breien
Lichtenvoorde staat bekend om het prachtige bloemencorso, dat al sinds 1929 bestaat. Het fleurige corso is het startsein voor de driedaagse kermis in het centrum....
Postbezorging in het Zieuwent van vlak na de oorlog
Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Sportcentrale Pacelli
Na de oorlog had Zieuwent een kapelaan die gek op sport was. Hij heeft de overkoepelende organisatie van de sportverenigingen opgericht: Pacelli. Deze naam wordt...
Feestdagen bij de familie Bennink
Joke Bennink is geboren in 1939 in Terborg. Zij is opgegroeid in een winkeliersgezin en heeft een gelukkige jeugd beleefd. Zij vertelt hoe de feestdagen...
Varkensvoer, vuile was en vuur
Toen mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) klein was, maakte haar vader het houtgestookte fornuis altijd aan. Door zijn slechte longen zat hij veel op de stoel....
Het café ingeruild voor de officiersmess
Voor Gerrit Scholten was er nooit twijfel over de toekomst. Hij zou het café van zijn vader overnemen. Van een officiële horeca-opleiding is het niet...
Meteen na de oorlog naar school
Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Niet denken maar doen
Een diploma had ze niet, maar ze voelde zich op haar plek en was goed in wat ze deed. Oud-kleuterleidster Dirkje Wagenvoort (1929) vertelt over...
Verliefd, verloofd, getrouwd en verder
Bennie te Roller (1935) en Paulien te Roller-klein Goldewijk (1937) zijn opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. Ze groeien op in een...
Legervoertuigen in de schuur en broers in Indonesië
Mevrouw Lurvink-Boschker (1937) was nog maar een klein meisje in de oorlog. Ze weet er niet meer veel van, maar de bevrijding van Lichtenvoorde staat...
‘Maar dat waren allemaal NSB-ers’
Wim Elferink werd net na de oorlog geboren maar kreeg van zijn ouders veel te horen over de oorlog. Hij vertelt hier over wat er...
De Moezeköttel
Augustus Johannes Roes (1933), in Megchelen beter bekend als Goes Roes, werd geboren in Gendringen. Hij was het 13e kind uit een gezin van 18....
Terugkeer in Vierakker
De oorlog was voorbij, de wederopbouw nog in volle gang. Dick Groot Obbink (1936) ging aanvankelijk in militaire dienst, maar ging daarna studeren en werken....
Op een nacht zagen we ons eigen huis afbranden
Piet Fontein (1932) vertelt over de heftige laatste oorlogsdagen in zijn geboortedorp Rha, dat zwaar onder vuur kwam te liggen. Hij en zijn familie verloren...
Een passie voor vliegen
Piet Fontein (1932) ging na afloop van de oorlog bij de Luchtmacht, gedreven door een passie voor vliegtuigen.
Dan was je een hele dag in ’n kippenschuur
Anton Metz (1936) is geboren op boerderij Dijkakkers te Olburgen. Hij was dierenarts te Zeddam van 1962 tot 1996 en vertelt over het reilen en...
Koffie bij de bakker na de vroegmis
Voor ontspanning hoefde de heer B. Venderbosch (1930) niet ver van huis. Zijn vader was bakker en op zondag kwamen de boeren hun brood ophalen...
Bij ons naast, daar zat de Ortskommandant
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) kan zich geen nare dingen herinneren van de oorlog. Ze was vijf jaar toen de oorlog begon en vertelt over...
Nooit meer honger
De vader van de heer Venderbosch (1930) was bakker in Zieuwent. Zijn moeder en zijn tante verzorgden de levensmiddelenwinkel in het voorhuis. Achter de bakkerij...
Een paar jaar van ons leven waren we kwijt
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) maakte de bevrijding mee toen ze nog in Amsterdam woonde. Ze kwam pas na haar trouwen in 1951 in Lichtenvoorde wonen. Maar...
Weer een vader die ook Hunteler heette
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is twee jaar als haar vader overlijdt. Ze vertelt over hoe ze een tweede vader kreeg en over haar jeugd.
Gezelligheid onder mekaar
Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942. Zij herinnert zich haar jeugd in de jaren na de oorlog als een gezellige tijd. Boeren...
Loon afgeven en thuis verder werken
Na de basisschool ging mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) drie jaar naar de naaischool in Aalten. Ze haalde haar diploma voor costumière en coupeuse. Voor ze...
Wonen in een kippenhok
Jan van Hal (1941) maakte als klein kind de oorlog van zeer dichtbij mee. Met de bevrijding waren de moeilijkheden nog niet voorbij. Hij vertelt...
De dure wederopbouw
Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Verzet en herdenken
Op 23 september 2019 zit ik aan tafel bij mevrouw Alie Faas-Tragter (1935), geboren en getogen in Borculo. Ze vertelt me haar herinneringen aan de...
Meisjes moesten naar de huishoudschool
Siet Halbersma-Petri (1934) is geboren op de Tusseler in Lochem. Haar officiële naam is Marietje maar haar jongste broertje kon geen Rietje zeggen. Die zei...
Visite op de boerderij
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze herinnert zich...
De Soldoatenkiste
Jan Groot Roessink (1927) liet samen met zijn vrouw Hermien het boerenleven uit Hengelo achter zich om af te reizen naar Nederlands-Indië. Openhartig vertelt hij...
Een groot gezin
Op 23 september 2019 zit ik aan tafel bij mevrouw Alie Faas-Tragter (1935), geboren en getogen in Borculo. Ze vertelt over haar herinneringen aan de...
Van boerderij naar huishoudschool naar verpleging
Henny Hamer-Jansen is geboren op 14 december 1945 in Warken. Voor de oorlog telde het gezin vier kinderen. Henny kwam net na de oorlog, haar...
Een leven lang in Lochem
Wim Elferink is 73 jaar oud en werd geboren aan de Goorseweg 45 in Lochem. Hij groeide op tijdens de wederopbouw. Hij vertelt over het...
Smullen van Lichtenvoords zwartbrood in Amsterdam
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) woont al sinds haar huwelijk in 1951 in Lichtenvoorde. Maar ze groeide op in Amsterdam. Daar maakte ze de oorlog mee. Haar...
Schrale tijden
Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942 in de Molenstraat. Haar vader was manufacturier. Hij maakte kleingoed, zoals ondergoed, jurken, korsetten, beha’s, wol...
Je moest het maar doen zoals het het beste ging
Ouderwetse houten wc’s, wasbeurten in een zinken teil waar zijn ouders zich ook in wasten, drinkwater uit een open put: de heer B. Venderbosch (1930)...
Op naar Indië
Na de oorlog ging Wim Leijzer al snel aan de slag als onderwijzer in Braamt. Toen hij daar net een halfjaar was, werd hij opgeroepen...
Staat mijn strik rechtop?
Henny Kapper-Wenneker is geboren op 22 maart 1946 en kreeg 2 broertjes. Haar ouders hadden een klein gemengd bedrijf op Veldwijk 57 tussen Warken en...
Opgroeien zonder moeder
Toen de lang verlangde bevrijding daar was moesten de meeste landbouwwerktuigen hun intrede nog doen. Bennie Ankersmit (1945) vertelt over het boerderijleven van na de...
Van zandbak tot voetbalveld
Anton Bernard Ruesink (1946) werd geboren in Ulft. In 1948 verhuisde het gezin naar Oosseld, een nieuwe wijk van Doetinchem, waar zijn vader ging werken...
‘Dus wij zijn bankstel geworden’
Anton Bernard Ruesink (1946), geboren in Ulft, groeide op tijdens de wederopbouw. Hij had een fijne jeugd. Vervolgens studeerde hij en ging daarna aan het...
Tien typemachines in de achterkamer
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) werkte na het succesvol afronden van de middelbare school kort bij weekblad De Bazuin in Amsterdam. Dat blad werd in de oorlog...
‘In de slaapkamer stond een opklapbed’
Wegens het 1000-jarig bestaan van Lichtenvoorde in 1946 was er een dansavond in Hotel Industrie aan de Dijkstraat. Mevrouw Wekking-Idskes (1926) kwam daarvoor vanuit Amsterdam...
Toen de postbode meer deed dan post bezorgen
Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Kunst in een nieuwe tijd
Joop Kruip (1935-2016) was kunstenaar in de periode van Wederopbouw. Zijn vrouw Minnie Kruip haalt herinneringen op aan hun leven samen.
Grootouders als toevluchtsoord
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
Etten bevrijd!
Etten werd bevrijd op 31 maart 1945. Wim Leijzer zat in de laatste fase ondergedoken bij zijn oom en tante om de Duitse arbeidsplicht te...
Vijand op de koffie
Tijdens de oorlog waren in veel plaatsen in de omgeving scholen in beslag genomen. Deze werden gebruikt voor Duitsers, die een paar weken weg mochten...
Mijmeringen over de schouwburg
Maran Olthoff is in 1942 geboren aan de Bosweg in Lochem. De Schouwburg vond ze een magisch gebouw met die grote donkere zaal vol sombere...
Naar school in de jaren veertig
Eduard Riewald (1939) kijkt terug op zijn schooltijd in Doesburg direct na de Tweede Wereldoorlog. Het is een tijd met strenge winters en weinig brandstof....
Hoe we met weinig tot niets toch veel konden doen
Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
Kermis, kaarten en breien
Lichtenvoorde staat bekend om het prachtige bloemencorso, dat al sinds 1929 bestaat. Het fleurige corso is het startsein voor de driedaagse kermis in het centrum....
Postbezorging in het Zieuwent van vlak na de oorlog
Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Sportcentrale Pacelli
Na de oorlog had Zieuwent een kapelaan die gek op sport was. Hij heeft de overkoepelende organisatie van de sportverenigingen opgericht: Pacelli. Deze naam wordt...
Feestdagen bij de familie Bennink
Joke Bennink is geboren in 1939 in Terborg. Zij is opgegroeid in een winkeliersgezin en heeft een gelukkige jeugd beleefd. Zij vertelt hoe de feestdagen...
Varkensvoer, vuile was en vuur
Toen mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) klein was, maakte haar vader het houtgestookte fornuis altijd aan. Door zijn slechte longen zat hij veel op de stoel....
Het café ingeruild voor de officiersmess
Voor Gerrit Scholten was er nooit twijfel over de toekomst. Hij zou het café van zijn vader overnemen. Van een officiële horeca-opleiding is het niet...
Meteen na de oorlog naar school
Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Niet denken maar doen
Een diploma had ze niet, maar ze voelde zich op haar plek en was goed in wat ze deed. Oud-kleuterleidster Dirkje Wagenvoort (1929) vertelt over...
Verliefd, verloofd, getrouwd en verder
Bennie te Roller (1935) en Paulien te Roller-klein Goldewijk (1937) zijn opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. Ze groeien op in een...
Legervoertuigen in de schuur en broers in Indonesië
Mevrouw Lurvink-Boschker (1937) was nog maar een klein meisje in de oorlog. Ze weet er niet meer veel van, maar de bevrijding van Lichtenvoorde staat...
‘Maar dat waren allemaal NSB-ers’
Wim Elferink werd net na de oorlog geboren maar kreeg van zijn ouders veel te horen over de oorlog. Hij vertelt hier over wat er...
De Moezeköttel
Augustus Johannes Roes (1933), in Megchelen beter bekend als Goes Roes, werd geboren in Gendringen. Hij was het 13e kind uit een gezin van 18....
Terugkeer in Vierakker
De oorlog was voorbij, de wederopbouw nog in volle gang. Dick Groot Obbink (1936) ging aanvankelijk in militaire dienst, maar ging daarna studeren en werken....
Op een nacht zagen we ons eigen huis afbranden
Piet Fontein (1932) vertelt over de heftige laatste oorlogsdagen in zijn geboortedorp Rha, dat zwaar onder vuur kwam te liggen. Hij en zijn familie verloren...
Een passie voor vliegen
Piet Fontein (1932) ging na afloop van de oorlog bij de Luchtmacht, gedreven door een passie voor vliegtuigen.
Dan was je een hele dag in ’n kippenschuur
Anton Metz (1936) is geboren op boerderij Dijkakkers te Olburgen. Hij was dierenarts te Zeddam van 1962 tot 1996 en vertelt over het reilen en...
Koffie bij de bakker na de vroegmis
Voor ontspanning hoefde de heer B. Venderbosch (1930) niet ver van huis. Zijn vader was bakker en op zondag kwamen de boeren hun brood ophalen...
Bij ons naast, daar zat de Ortskommandant
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) kan zich geen nare dingen herinneren van de oorlog. Ze was vijf jaar toen de oorlog begon en vertelt over...
Nooit meer honger
De vader van de heer Venderbosch (1930) was bakker in Zieuwent. Zijn moeder en zijn tante verzorgden de levensmiddelenwinkel in het voorhuis. Achter de bakkerij...
Een paar jaar van ons leven waren we kwijt
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) maakte de bevrijding mee toen ze nog in Amsterdam woonde. Ze kwam pas na haar trouwen in 1951 in Lichtenvoorde wonen. Maar...
Weer een vader die ook Hunteler heette
Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is twee jaar als haar vader overlijdt. Ze vertelt over hoe ze een tweede vader kreeg en over haar jeugd.
Gezelligheid onder mekaar
Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942. Zij herinnert zich haar jeugd in de jaren na de oorlog als een gezellige tijd. Boeren...
Loon afgeven en thuis verder werken
Na de basisschool ging mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) drie jaar naar de naaischool in Aalten. Ze haalde haar diploma voor costumière en coupeuse. Voor ze...
Wonen in een kippenhok
Jan van Hal (1941) maakte als klein kind de oorlog van zeer dichtbij mee. Met de bevrijding waren de moeilijkheden nog niet voorbij. Hij vertelt...
De dure wederopbouw
Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Verzet en herdenken
Op 23 september 2019 zit ik aan tafel bij mevrouw Alie Faas-Tragter (1935), geboren en getogen in Borculo. Ze vertelt me haar herinneringen aan de...
Meisjes moesten naar de huishoudschool
Siet Halbersma-Petri (1934) is geboren op de Tusseler in Lochem. Haar officiële naam is Marietje maar haar jongste broertje kon geen Rietje zeggen. Die zei...
Visite op de boerderij
Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Ze is de oudste in een gezin met zeven kinderen. Ze herinnert zich...
De Soldoatenkiste
Jan Groot Roessink (1927) liet samen met zijn vrouw Hermien het boerenleven uit Hengelo achter zich om af te reizen naar Nederlands-Indië. Openhartig vertelt hij...
Een groot gezin
Op 23 september 2019 zit ik aan tafel bij mevrouw Alie Faas-Tragter (1935), geboren en getogen in Borculo. Ze vertelt over haar herinneringen aan de...
Van boerderij naar huishoudschool naar verpleging
Henny Hamer-Jansen is geboren op 14 december 1945 in Warken. Voor de oorlog telde het gezin vier kinderen. Henny kwam net na de oorlog, haar...
Een leven lang in Lochem
Wim Elferink is 73 jaar oud en werd geboren aan de Goorseweg 45 in Lochem. Hij groeide op tijdens de wederopbouw. Hij vertelt over het...
Smullen van Lichtenvoords zwartbrood in Amsterdam
Mevrouw Wekking-Idskes (1926) woont al sinds haar huwelijk in 1951 in Lichtenvoorde. Maar ze groeide op in Amsterdam. Daar maakte ze de oorlog mee. Haar...
Schrale tijden
Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942 in de Molenstraat. Haar vader was manufacturier. Hij maakte kleingoed, zoals ondergoed, jurken, korsetten, beha’s, wol...
