Dieren

Het dorp Dieren toont zich van zijn mooiste kant vanaf de Doesburgsedijk of bij Olburgen aan de overkant van de IJssel. Net als Velp kent Dieren een duidelijke tweedeling tussen noord en zuid. Ten zuiden van de spoorweg Arnhem-Zutphen bevindt zich het oude Dieren, dat vroeger de kern van het dorp vormde. Die centrumfunctie is in de jaren zestig van de vorige eeuw overgenomen door het noordelijk van de spoorlijn gelegen Nieuw-Dieren met het Callunaplein en de Wilhelminaweg.

Parallel aan de spoorlijn ligt de Burgemeester de Bruinstraat, die een onderdeel vormt van de verbindingsweg tussen Arnhem en Zutphen, de N 348, waarover in venster 40 wordt uitgelegd waarom deze drukke verkeersroute het dorp Dieren nog steeds genadeloos doorsnijdt. Verwoede pogingen van gemeente en provincie om hier een tunnel aan te leggen en zo een nieuw hart van Dieren te creëren zijn in het recente verleden  gestrand door geldgebrek, oeverloze discussies en hardnekkige weerstand van bewoners. Onder de naam Traverse Dieren wordt nu geprobeerd om de verkeersproblemen definitief op te lossen.
De verplaatsing van de centrum- en winkelfunctie van Dieren-Zuid naar Dieren-Noord dreigde met de leegstand van winkelpanden ten koste te gaan van het oude dorp. Dankzij een ingrijpend dorpsvernieuwingtraject is het monumentale karakter behouden gebleven en kreeg dit deel van het dorp Dieren weer de allure, die het vroeger had. Naast het behoud van statige villa's en herenhuizen en enkele kleinschalige inbreidingsplannen is de vernieuwde Veerstoep daar een fraai voorbeeld van, evenals het horecapleintje en de recente restauratie van de Oranjerie in het pittoreske, maar enigszins verscholen Carolinapark. Het dorpsdeel Dieren-Zuid wordt terecht aangewezen als beschermd dorpsgezicht.

Ten noorden van de spoorlijn en de Burgemeester de Bruinstraat bevindt zich naast de nieuwbouwwijken, waarmee Dieren na de oorlog fors is uitgebreid, een tweetal zeer markante gebouwen, die dateren uit het begin van de vorige eeuw. Dit zijn het hoofdgebouw van de rijwielfabriek Gazelle aan de Wilhelminaweg en het bejaardenhofje, de Schweer bey der Beckehof, tegenover de oude algemene begraafplaats aan de Harderwijkerweg.