Na de oorlog niet doorleren

Zo snel mogelijk een vak leren 

‘Mijn vader was schoenmaker. Hij had samen met zijn broer een schoenmakerij, een werkplaats en de winkel. Hij is een jaar na de bevrijding overleden, drie weken ná zijn broer. Mijn broer van 17 heeft toen de werkplaats overgenomen en mijn zus de winkel. Ik zat op de mulo, maar moest ermee stoppen. Eigenlijk zou ik naar de HTS gegaan zijn, maar nu werd het de ambachtsschool om zo snel mogelijk een vak te leren en aan het werk te kunnen gaan.  

Wederopbouw 

Ik heb zeven jaar bij een fabriek als elektricien en onderhoudsmonteur gewerkt. In die tijd werd je al aangenomen als je een combinatietang kon vasthouden. Om de combinatietang zat een stuk tuinslang aan beide kanten. Geïsoleerde tangen waren niet te koop. Het was hard werken: 48,5 uur in de week! Maar uitbetaald kregen we maar 43 uur. De rest ging naar de wederopbouw, onder andere voor de huizenbouw. Zo verdiende ik 17 gulden in de week. 

5 minuten werken en dan uitdampen 

Ik moest daar elektrische ovens repareren. Die waren van binnen 1100 graden. Vóór de reparatie werd de oven ´s avonds opengezet en er werd een grote ventilator voor geschoven. Als ik dan de volgende dag om 8.00 uur kwam, dan was de oven nog steeds heet! Ik kleedde me dan uit, deed een natte overall aan en dan 5 minuten werken en 20 minuten uitdampen. Zo ging dat de hele dag door.  

Dubbeltje boete 

Eén keer ging de stuurstroom kapot. Nou, dan ben je nog lang niet jarig, hoor! Toen ik ´s nachts om 1.00 uur eindelijk thuiskwam, viel ik bijna van mijn fiets van moeheid. Maar ja, na een paar uur slapen moest ik de volgende dag weer aan het werk. Als je te laat kwam, kreeg je een dubbeltje boete. Regelmatig werkten we ook op zaterdag en zondag. Alleen de zondag werd dan als overwerk gerekend. Dan kreeg ik misschien een kwartje in het uur. 

Doorleren 

's Avonds ben ik gaan leren bij het BBNA, het Bodemtechnisch Bureau Nederland Arnhem. Toen mocht ik mijzelf uiteindelijk electrotechnicus noemen. Dat was leuk! Ik ben toen van de fabriek overgestapt naar de Geldersche Energiemaatschappij (PGEM) als tekenaar. Daar verdiende ik meteen 45 gulden per maand méér! Daar heb ik me uiteindelijk opgewerkt tot leidinggevende.  

Stroomnet aanleggen 

Toen ik begon te werken bij PGEM, zo´n 12 jaar na de oorlog, begonnen we de bovengrondse stroomnetten af te breken. Er was een grote achterstand in de stroomvoorziening. Het was een hels karwei. Ik had twee aannemers in dienst, die alle kabels in de grond moesten leggen. Al dat kabelwerk moest op tekening gezet. Met behulp van Tine, mijn vrouw, ben ik al dat kabelwerk privé gaan archiveren en heb ik een archiefboek gemaakt.  

Nieuwe tekensystemen 

Later heb ik nieuwe tekensystemen bedacht om leidingen in te tekenen, die bestonden uit nieuwe kaarten in diverse schalen, zodat alle kaarten op elkaar aansloten. Dat was een heel werk, dat met behulp van twee tekenbureaus werd gedaan. Dit alles onder protest van de directie. Later zag men in dat het een goedlopend systeem was en kon ik er mee doorgaan.  

Vanuit dát boek ben ik begonnen met zeggen: ‘Jongens, het moet dus zus en zó!’ Ik heb alles zelf moeten uitvinden: het echte ingenieur-schap was er nog niet. Van het hoofdkantoor in Arnhem kwam later het bericht dat het een goedlopend systeem was.” 

Voor ‘Een nieuwe tijd! Wederopbouw in de Achterhoek’ vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in de Achterhoek in de periode 1940-1965. Dit verhaal over Thijs Wentink is geschreven door Bernadette Wedding, op basis van een oral history-interview afgenomen door Bernadette Wedding in september 2019. Dit verhaal is geredigeerd door Lisanne Vroomen.