Naar de dorpsschool in de jaren vijftig

Samen op de fiets naar school

“In Hurwenen had meester Groentjes alle leerlingen van de school in z'n klas. Mijn vader en moeder vonden dat kennelijk niet voldoende. Daar kwam bij dat de kinderen van de buurman ook in  Rossum naar school gingen. En de zoon van Vink, de politieagent, ook. We wachtten 's morgens op de dijk. Alle Hurnse kinderen die naar Rossum gingen, sloten zich bij ons aan. Dan fietsten we met z'n allen naar school. We woonden op de grens van Rossum en Hurwenen. Eerst liepen we naar school. Al vrij snel ging ik met de fiets; tussen de middag thuis een broodje eten en dan weer terug. Want om twee uur moest je weer op school zijn. Later, toen we wat ouder waren, ging je na schooltijd  met vriendjes spelen.

De klassen

We hadden in Rossum vier klassen en je kwam met zo'n 20, 25 man in de eerste klas. Daar stond een aardige juffrouw voor de klas, waar je goed les van kreeg. Taal en al die dingen. De tweede en de derde klas was wel een dubbele klas. Vier en vijf was bij meester Maat, en zes was alleen bij de hoofdonderwijzer Verpoorte. Ik keek niet echt ergens naar uit op school. Ik moest wel lezen leren en zo. Maar thuis heb ik meer met de Meccano-doos en de figuurzaag gespeeld. Ik was graag aan het knutselen. Er hingen wel interessante schoolplaten in de klas en ook in de hal. Zoals van dieren en met die veldslagen van Michiel de Ruyter met dat grote schip. Zo eentje had ik er later wel willen hebben.

Vloeren afspijkeren als bijbaantje

Bij mij in de klas zat mijn vriend Miel. Hij deed af en toe een karweitje voor z'n vader. Hij moest dan vloeren afspijkeren. Ik mocht meehelpen en kreeg een gulden voor een hele kamer afspijkeren. De timmerman legde de planken op de balken. Elke plank is twee spijkers, op elke balk, daar was dus heel wat af te timmeren. En, oh wee je gebeente, als je een spijker krom sloeg en je de vloer beschadigde of de laatste slag te hard sloeg, waardoor je er een deuk in de vloer kwam. Je moest die spijker er met de laatste slag net niet helemaal in slaan. Naderhand kreeg je er een drijver voor, om de spijker het laatste tikkie te geven. 

Op de bankrekening

Het geld dat ik verdiende moest ik meestal afgeven. Soms kreeg ik wel een kwartje of zo, om een ijsje te halen. Of het moest op het spaarbankboekje. Dan ging het in de spaarpot, een echt spaarvarken. Als dat ding vol zat, ging je ermee naar het postkantoor. Daar werd je spaarpot geleegd. Op je bankrekening stond dan drie en een half, vier, misschien vijf gulden. 

De technische school en brandweerwagens maken

Na de basisschool ging ik naar de technische school. Ik koos voor de metaalkant. Omdat ik nog te jong was heb ik eerst één jaar op de mulo in Bommel gezeten. Na de technische school ben ik bij Kronenburg in Hedel gaan werken, voor een uurloon van 49 centen per uur. Ze maakten er brandweerwagens. Het was een leuke werkgever en een goed bedrijf. Ik heb er veel geleerd. Van alles, van plaatwerk, lassen, tot solderen en rondsolderen. Ik was toen net vijftien en mocht dus nog niet op de brommer naar Hedel. Ik moest dus heel die tien kilometer heen en weer terug fietsen van Hurne naar Hedel en terug, twintig kilometer per dag. Maar je wordt handig. Ik had een oude brommer op de kop getikt, die ik opvoerde.

Gereedschapsmaker bij Philips

Toen ik bijna 20 was, wilde ik naar de machinale afdeling, zagerij en frezen. Ik had het allemaal een beetje gezien in die drieëneenhalf jaar dat ik bij Kronenburg werkte. Maar dat lukte er niet. Toen vroegen ze bij de firma Philips in Zaltbommel gereedschapsmakers. Je kreeg daar in Eindhoven een opleiding voor. Ik ben driekwart jaar in Eindhoven geweest, in opleiding voor gereedschapsmaker. Zodoende ben ik in de fijn-metaal terecht gekomen."

Rechten

Hans ter Heege, 2024, Regionaal Archief Rivierenland, CC-BY-SA