Bommelerwaard na de Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog heeft over dit gedeelte van Nederland een zware wissel getrokken. De regio is zwaar getroffen door beschietingen door de geallieerden, die lange tijd aan de zuidkant van de Maas waren gelegerd. De opmars van de geallieerden stokte in september 1944 bij de Maas. Aanvankelijk was er voldoende voedsel maar de oorlog had toch ook in De Bommelerwaard niet langer moeten duren.

Zwaar getroffen

Veel mensen zijn destijds uit het gebied geëvacueerd. Kortom, een groot gedeelte van de Bommelerwaard, en zeker ook Alem, was een zwaar getroffen gebied dat na de oorlog hulp nodig had om er weer bovenop te komen. De plannen voor verbetering van het gebied dateren al van de jaren '30 van de twintigste eeuw. Echter de Tweede Wereldoorlog belemmerde de uitvoering van deze plannen.

Ruilverkaveling

De Marshall hulp en later de ruilverkaveling, die mede ook is opgestart naar aanleiding van de gevolgen van de oorlog, zorgden voor een ware gedaanteverandering van het gebied. In het kader van de wederopbouw en vernieuwing wilde de regering kwaliteit van leven en werken in het rivierenland verbeteren. De daadwerkelijke veranderingen werden eind jaren zestig echt zichtbaar.

Tuinbouw

Een ontwikkeling die ongeveer gelijktijdig met de ruilverkaveling opkwam, was de omslag die veel kleine boeren in de regio maakten van landbouw naar tuinbouw. Er heeft zich een ware explosie van glastuinbouwbedrijven voorgedaan. Een ontwikkeling die volgens Gerrit niet door iedereen gewaardeerd kon worden. "Sommige mensen vinden de kassen een doorn in het oog die het landschap verpesten. Anderen erkennen de noodzaak ervan, omdat de boeren de omslag naar tuinbouw moesten maken om te kunnen overleven. De champignonteelt stond een tijdje bekend als het 'witte' goud van de regio. Deze is in de loop der jaren voor een belangrijk deel verhuisd naar het Oostblok."

Glastuinbouw: breekbare natuur

Gerrit ergert zich niet aan de glastuinbouw in zijn omgeving. "Maar er moet wel goede regulatie komen voor wat betreft hoeveel en waar nieuwe bedrijven gesticht mogen worden. Men moet oppassen voor wildgroei. Vanuit landschappelijk oogpunt zijn deze bedrijven bepaald niet altijd een meerwaarde voor het gebied. Vanuit economisch oogpunt zijn ze echter noodzakelijk. De Bommelerwaard is een coulisselandschap. En dat maakt de regio bijzonder." Een coulisselandschap is een halfopen landschap dat door de beplanting en bebouwing het karakter van een toneel met coulissen heeft.

Meihoornhagen

"De meidoornhagen zijn een tijdje geleden weer in ere hersteld; als deze in het voorjaar bloeien is dat een prachtig gezicht. De meidoornhagen werden vroeger gebruikt als natuurlijke grensmarkeringen tussen de percelen van de boeren. Zo zie je hoe landbouw, landschap, natuur en recreatie uitstekend samen kunnen gaan."

Lees ook deel 1, 2, 3 en 5 van Gerrit Verkuils verhaal.