Boeren en besturen

Gerrit Verkuil (81 jaar) is geboren en getogen in Bruchem, een klein dorpje (een dorpje of een klein dorp) ten zuidwesten van Zaltbommel. Hij is dus een kind van de regio. Gerrit woont sinds juli 1978 in Alem, een dorp met zo'n 633 inwoners gelegen op een stukje land tussen de Maas en de Waal.

Zijn jeugd bracht Gerrit door in het agrarische, natte landschap van de Bommelerwaard, een stuk land dat verdeeld werd onder een groot aantal kleine boeren en een klein aantal grotere. De effecten die deze verdeling op het landschap had, zijn nu nog steeds merkbaar en waarneembaar. De regio stond en staat nog steeds bekend als een gefragmenteerd gebied, een moeilijk bestuurbaar gebied met veel interne tegenstellingen. Dat is al zo sinds mensenheugenis.

Boerenbond

Gerrit heeft zich verdiept in de geschiedenis van zijn geboortegrond en is uiteraard met dit fenomeen bekend. Gerrit heeft enkele boeken op zijn naam staan over de geschiedenis van het gebied. Hij vertelt ook dat de kleine boeren niet veel in de melk te brokkelen hadden. De grote boeren hadden de macht, zij zaten in het bestuur van de gemeente, de polder, de Boerenbond en natuurlijk in het kerkbestuur. Kortom, de grote boeren hadden de touwtjes in handen. Dat is tegenwoordig anders.

Agrarische opleiding

Boerenbedrijven zijn nog steeds duidelijk aanwezig in het gebied. Gerrit vertelt hoe men vroeger gewoon boer werd omdat je vader het was, of omdat er gewoon geen andere mogelijkheden waren. De Bommelerwaard kende lange tijd geen agrarische beroepsopleiding. Dat was een groot tekort. "Als je een schop kon vasthouden, kon je bij wijze van spreke een tuinbouwbedrijf of landbouwbedrijf starten. De stichting van een neutrale agrarische school in Bruchem in 1943 vulde dit gat op. In Zaltbommel werd later ook een Protestant- Christelijke tuinbouwschool gesticht en in Kerkdriel een Rooms-Katholieke land-en tuinbouwschool. Nu zijn deze allemaal verdwenen. Tegenwoordig heb je naast een gedegen opleiding ook kapitaal nodig: er zijn heel veel euro's nodig voordat je überhaupt een bedrijf kan starten. Om wat te kunnen verdienen aan de tuinbouw en dat geldt ook voor de landbouw, moet je tegenwoordig een enorm grote productie draaien om als onderneming enigszins levensvatbaar te zijn."

Lees ook deel 1, 2, 4 en 5 van Gerrit Verkuils verhaal.