“Kunt u voor mijn papegaai zorgen?”

De papegaai die de oorlog overleefde - deel 1

Mijn opa en oma Steven en Maria van der Sluis woonden met hun gezin met 5 kinderen aan het eind van de oorlog op het adres Stroolaan 16 in Schaarsbergen, bij Arnhem. Aan het eind van de mislukte Slag om Arnhem vond de evacuatie plaats.

Ontruiming in Arnhem

Heel Arnhem ten zuiden van de Schelmseweg werd ontruimd. Woonde men ten noorden van de Schelmseweg, dan hoefde men niet te vertrekken. Zo is bijvoorbeeld Burgers Dierenpark nooit geëvacueerd. Ook de Stroolaan is niet ontruimd omdat deze ten noorden van de Schelmseweg lag.

Bovendien deed mijn opa als boer werk dat belangrijk was voor de voedselvoorziening. En zo gebeurde het dat na de Slag een eindeloze stoet van evacués door de Stroolaan trok. Eerst naar het noorden richting Apeldoorn en van daar uit ook verder.

Een lange logeerpartij

Bij die stoet liep ook een man met een papegaai op zijn schouder. Jammer genoeg zijn er geen foto's van dit dier, maar volgens de overlevering moet het een vrij grote vogel geweest zijn. Met de woorden: 'Kunt u voor mijn papegaai zorgen? Als over veertien dagen de oorlog afgelopen is, haal ik hem weer op', duwde die meneer zijn papegaai in de handen van mijn verbouwereerde opa. Op dat moment verwachtte iedereen nog dat de oorlog snel afgelopen zou zijn. Het liep echter geheel anders. In plaats van veertien dagen zou de logeerpartij van onze papegaai duren tot in juni 1945.

'Dat valse kreng'

Mijn oma was bepaald niet blij met haar nieuwe huisdier. Helemaal niet toen onze papegaai, wellicht zwaar getraumatiseerd door alles wat hem was overkomen, aanvankelijk naar alles en iedereen bleek te bijten. Vooral oma zelf was het slachtoffer want op een onoplettend moment beet hij een flink stuk uit haar wang. Het litteken was zelfs in 1960 nog heel goed zichtbaar. Als oma het nog wel eens over de papegaai had, ging het steevast over 'dat valse kreng'.

Liefde en aandacht

Toch wende het dier geleidelijk aan en na enige tijd werd het geliefd binnen het gezin. Misschien door alle aandacht die het kreeg ging deze vogel zich steeds meer thuis voelen. Hij (of zij) liet aaien toe, werd gevoerd en leerde zelfs 'lorre' zeggen. Het was een lichtpuntje in het donkere voorjaar van 1945.

Hereniging

Ongeveer een maand na de bevrijding kwam de rechtmatige eigenaar van de papegaai terug. Hij was erg blij zijn papegaai weer te zien. Dat genoegen leek niet wederzijds want de papegaai gaf er geen blijk van zijn oude baasje te herkennen. Tot verdriet van het gezin (uitgezonderd oma) vertrok onze papegaai met zijn baas naar zijn oude adres.

Een allemansvriend

Aanvankelijk was oma boos dat meneer zelfs maar zonder te bedanken zijn papegaai had meegenomen. Gelukkig kwam de eigenaar een week later nog een keer langs. Nu bedankte hij wel heel uitvoerig. Daarbij vertelde hij dat hij erg blij was geweest zijn oude huisdier weer te zien, maar ook verbaasd dat de papegaai nu een allemansvriend was geworden dat hij zelfs even twijfelde of dit wel zijn papegaai was. We hebben ons als familie altijd afgevraagd hoe het verder met de papegaai is gegaan...

Lees deel 2 over een 'oorlogspapegaai' hier.

Dit verhaal is opgehaald bij het WO2-café in Cultura Ede op 5 maart 2020. De WO2-cafés werden georganiseerd door Erfgoed Gelderland, WO2GLD, Omroep Gelderland en Rijnbrink, met steun van Gelderland Herdenkt.