Getuigen van de oorlog
In maart 2020 heeft Erfgoed Gelderland samen met Rijnbrink, Omroep Gelderland en de Gelderse bibliotheken een aantal WO2-cafés georganiseerd. Bezoekers konden hier hun voorwerpen uit de oorlogstijd mee naar toe nemen en met elkaar in gesprek gaan. Ook was er ruimte om de oorlogsverhalen aan mijnGelderland te vertellen. In deze special zijn zowel de verhalen achter de voorwerpen, als de oorlogsverhalen verzameld. Het zijn persoonlijke verhalen, soms gaan ze over de mensen zelf, en soms over een nabij familielid.
De special is aangevuld met verhalen die buiten de WO2-cafés zijn verzameld, bijvoorbeeld door de Werkgroep Oral History van Erfgoed Gelderland. Daarnaast is het project in maart 2021 als online project, 'WO2-verhaal gezocht', opgepakt nadat het in 2020 voortijdig afgebroken moest worden door de coronamaatregelen. Bekijk ook de filmpjes die Bas Steman maakte bij een aantal bijzondere opgehaalde verhalen.
Betrokken organisaties
Het oorlogsdagboek van Egbert Schretlen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde Egbert Schretlen met zijn familie op de Kopse Hof in Nijmegen-Oost. In het Regionaal Archief Nijmegen liggen van Egbert een...
Herinneringen van een Dinxperse jongen in oorlogstijd
Theo Schuurman, geboren in Dinxperlo (1936) vertelt ons hoe hij de Tweede Wereldoorlog als jonge jongen in Dinxperlo heeft beleefd.
Oorlogsherinneringen van Teunis Jacobus Burgers
Teunis Jacobus Burgers vertrouwt in 1982 zijn oorlogsherinneringen aan het papier toe. Hij schrijft: 'Als ik dit opschrijf, ga ik er van uit dat de...
Tante Willy 'eat the piepers'
Mijn tante Willy Houterman, een oudere zus van mijn moeder, kon héérlijk vertellen. Ik hing vroeger aan haar lippen als ze vertelde. Ze had ook...
Twaalf dagen schuilen in de IJskelder bij Mariëndaal (Oosterbeek)
Henk Weltje schrijft ons het volgende: ''Mijn moeder Jansje Weltje-Braafhart is in 2013 overleden maar heeft haar verhaal nog wel opgeschreven. Zij woonde met ouders...
Opvang in Steenfabriek de Panoven
Na een vermoeiende tocht vanuit Angeren bereikte de familie Kleberg uit Arnhem uitgeput een boerderij in Lathum. De familie, bestaande uit zeven personen met een...
Onderduikers in Kerk-Avezaath
75 jaar geleden ontving de familie Van Mourik twee bonnen. Een van Muh Dresden voor tien kuikens (als er weer eten en een hok is)...
Fosforgranaat fataal op laatste oorlogsdag in De Hoven
Nadat Zutphen op 8 april 1945 was bevrijd van het oorlogsjuk, werd in De Hoven nog een week lang gestreden. 14 april, de laatste dag,...
“Kunt u voor mijn papegaai zorgen?”
Mijn opa en oma Steven en Maria van der Sluis woonden met hun gezin met 5 kinderen aan het eind van de oorlog op het...
Belevenissen van een tien-vijftienjarige jongen in de oorlog
Aart van de Peut deelt het verslag van Gerrit (Gert) van de Peut. (16-10-1930 – 4-9-2018), Scherpenzeel, over de eerste en de laatste oorlogsdagen.
Brieven uit Westerbork
De ouders van Alice Garritsen ontvingen in de Tweede Wereldoorlog brieven van een bevriend joods gezin. Het echtpaar Salomon Vromen en Mietje Vromen-Kannewasser, en hun...
Gedicht 'De Helm'
Jacolien van Zutphen vertelt ons over haar vader W.J. van Zutphen, geboren te Wageningen: 'dit gedicht is tevoorschijn gekomen uit dagboekje van mijn vader van...
Hoe ik aan de dood ontsnapte, maar Annie het leven liet
De heer Victor (Vic) Ritschie stuurde ons zijn herinneringen, over de gebeurtenissen rond het bombardement op NIjmegen. 'Kun je als zesjarig jongentje al verliefd zijn?...
Verzetsman Fré de Jong
Fré de Jong werd geboren in Spijk, maar groeide op in Asperen. Daar woonde hij ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte deel uit van...
'We moeten eruit, want anders gaat het niet goed'
Tijdens de luchtlanding van Market Garden landden glijders op het land van de boerderij waar Steven Dorrestijn (1921) opgroeide. Steven vertelt over de eerste drie...
De laatste oorlogsdagen en de bevrijding in Laren
Els Dijkerman schrijft ons het volgende: 'mijn overleden vader, Henk Dijkerman uit Laren, heeft in de laatste dagen van de oorlog en de hierop volgende...
Portemonnee met brief
Op zondagavond 10 december 1944 werden vader Eibert Spaan en zijn zoon Willem met een aantal buurtgenoten bij de boerderij van de familie Bouw op...
Een bijzonder radio-dagboek uit de Tweede Wereldoorlog
Vanaf eind 1943 waren Wim de Gunst (1928-2006) en Freek Broekhuizen actief in het verzet. Bij de familie De Gunst aan de Beekstraat luisterden de...
Herinneringen aan de laatste oorlogsfase
Begin 1945 staken Canadese troepen de IJssel over en trokken richting de Veluwe. Zij kwamen ook langs boerderij Struikjesveen, Struikenveenweg 3, Klarenbeek. Daaraan hadden zowel...
Een Canadese soldaat als vader
In augustus 1945 waren nog veel Canadese soldaten in Nederland. De jongens waren, na soms jaren strijd, wel toe aan een verzetje en er werden,...
De oorlog van Johan Hartgers – deel één
Johan Hartgers (1918) werd als tweede kind van Cornelis Hartgers en Maartje Klapwijk geboren op het adres Ede Ea. 80 (Grootestraat). Daar runden zijn ouders...
Wat ik me nog herinner van de oorlog - Kees van der Weyde
In mei 1942 werd ik geboren in een boerderijtje aan de Grolweg bij het Apeldoorns-Dierens kanaal. Tegen het eind van de oorlog was er een...
Een aanpassing van het monument bij Katerveer?
Dick Breedijk schrijft ons over het oorlogsmonument bij Katerveer. 'Er staat bij de Geldersedijk te Hattem, tussen de Zuiderzeestraatweg en de A28, op de driehoek...
De Treffers en Operation Veritable
Op 8 februari 1945 begon Operation Veritable, de grootste militaire aanval ooit in Nederland. De eerste beschietingen waren vanaf het voetbalveld van De Treffers in...
De oorlog door de ogen van een kind
Joop Onnekink vertelt ons zijn oorlogsverhaal: "Ons gezin woonde met vier kinderen in het 'Gouverneurshuisje' in Park Zypendaal in Arnhem. Ik was de oudste en...
De opluchting van de bevrijding op alle fronten
Ton Smits vertelt ons: '10 mei 1940. Ik was vijf toen de oorlog uitbrak. Door het keukenraam zag ik die morgen druk pratende buurtbewoners die...
De oorlogservaringen van mijn ouders
Ab de Haas vertelt ons over oorlogservaringen van zijn ouders: 'mijn vader was hoofdmonteur bij de toenmalige PGEM in Ede. Mijn ouders bewoonden een dienstwoning...
De bevrijding van Voorst beleefd vanaf de Posterenk
Aan de Enkweg op de Posterenk (gemeente Voorst) woonde Dirrie ter Mate met haar ouders en broer Ernst op de boerderij, die bereikbaar was via...
Onbekend slachtoffer in een wrede oorlog
Eind jaren vijftig, begin jaren zestig groeide ik (Stef Looijen) op in Heveadorp, dat tegen Doorwerth aan ligt. Mijn vader was werkzaam op de Heveafabriek....
Onderduiken in Culemborg - Ridderstraat 29 bis
In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Indrukwekkende toespraak bevrijders Beusichemse Markt gevonden
Op donderdag 31 mei 1945, op de Markt in Beusichem, hielden enkele honderden Britse soldaten een indrukwekkende parade. Zo namen de bevrijders afscheid van de...
De laatste reis van de ‘Elisabeth’
Het vrachtschip ‘Elisabeth’ van Jacob Panjer en zijn broer Klaas lag in 1944 klaar om vanuit Apeldoorn naar Haarlem te varen, toen het samen met...
De kaarten van Operatie Pegasus
Na het mislukken van operatie Market Garden werden de geallieerde piloten door het verzet geholpen om te ontsnappen aan de Duitsers. Het oversteken van de...
Vriendschap door De H.A.R.K.
De familie van Hannie van Wijk – Ermstrang heeft, door een paar witte schoenen, een bijzondere relatie gekregen met John, Laura en Bob in Amerika....
Henk, het bevrijdingskind
Henk Alards is nog steeds heel emotioneel als hij vertelt over de laatste 1,5 jaar van zijn 75-jarige leven. Na een jarenlange zoektocht weet hij...
Schuilen bij de organist
Bij het WO2-café in Ede deelde Hennie Kohut-van Eerten (geb. 1950) het verhaal van haar oom en tante. 'Mijn oom en tante Chris en Herta...
Onderduikers en onwelkome gasten in Apeldoorn
Daisy Juncker was zestien jaar toen de oorlog uitbrak. In 1998 heeft zij haar herinneringen over de oorlogsjaren in Apeldoorn op papier gezet. Mevrouw Juncker...
De Joodse familie Schäfer
In Wenum Wiesel worden vijf gedenkstenen gelegd in het plaveisel voor villa De Beukenhorst aan de Zwolseweg 526. Dit ter herinnering aan het Joodse gezin...
De oorlog van Johan Hartgers - deel twee
Johan Hartgers (1918) kwam met een aantal mede-PTT’ers op 10 juni 1943 aan in Kreuzburg. Ze waren gedwongen in dienst bij de Duitsers. De Duitsers...
Wiardus Rengers Hora Siccama (1916-1945)
Wiardus Jacob Hendrik Duco Rengers Hora Siccama werd geboren op 15 maart 1916 te Düsseldorf. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Utrecht, kwam tijdens...
De laatste dagen van Bennie Polman, 13 – 17 november 1944
In de Achterhoek was een kleine groep van Jehovah’s Getuigen actief. Ze wilden Hitler Duitsland niet ondersteunen maar ze gingen ook niet in verzet. De...
Mijn moeder, een medisch wonder
Hoewel wij kinderen waren van de vijftiger en zestiger jaren, heeft de Tweede Wereldoorlog in onze jeugd een beste rol van betekenis gespeeld. Wij groeiden...
Leven en overleven in oorlogstijd
Leven en overleven in oorlogstijd ‘Waren we maar thuisgebleven.’ Woorden van haar moeder die Dicky zich herinnert als de dag van gisteren. ‘Ik was nog...
Strijd om de bevrijding in de Posterenk
In de Withagen (Wilp, gemeente Voorst) woonden de gebroeders De Croon. De fietsenmaker Bernard de Croon bezat een radio. Vele avonden luisterden ze naar het...
Herinneringen aan Kerstmis 1944
Gerrit Verkuil vertelt ons over zijn oorlogsherinneringen. 'Kerstmis 1944 beleefde ik als vijftienjarige jongen op de boerderij van mijn ouders in Bruchem. Behalve evacuees uit...
De couveuse van Henk en Bertus Klein
Op donderdag 21 december 1944 werd bij het echtpaar Aart Klein (1918-2005) en Maria van ’t Goor (1924-2016) een tweeling geboren. Het jonge echtpaar woonde...
Een bijzondere parachute
Na de luchtlandingen op de Ginkelse Heide op 18 september 1944 vond de opa van Remco Methorst een intacte parachute. De meeste parachutes werden in...
Koerierster voor het Zutphense verzet
Frans Rozendal uit Zutphen vertelt voor het project 'WO2-verhaal Gezocht' over de oorlogsgeschiedenis van zijn familie. Zijn moeder was koerierster voor het verzet. Ze bracht...
Kind in oorlogstijd
"In mei 1940 zijn we naar Welsum verhuisd en hebben bij mijn Opoe ingewoond. Na ongeveer acht maanden zijn we naar Terwolde verhuisd. Toen was...
Duitse krijgsgevangenen in Wijchen en Alverna
In Wijchen woonden vanaf het najaar van 1944 veel evacués. Zo ook Cea van Dillen-Janssen en haar familie, die vanuit de Ooijpolder naar een veiliger...
Het oorlogsdagboek van Egbert Schretlen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde Egbert Schretlen met zijn familie op de Kopse Hof in Nijmegen-Oost. In het Regionaal Archief Nijmegen liggen van Egbert een...
Herinneringen van een Dinxperse jongen in oorlogstijd
Theo Schuurman, geboren in Dinxperlo (1936) vertelt ons hoe hij de Tweede Wereldoorlog als jonge jongen in Dinxperlo heeft beleefd.
Oorlogsherinneringen van Teunis Jacobus Burgers
Teunis Jacobus Burgers vertrouwt in 1982 zijn oorlogsherinneringen aan het papier toe. Hij schrijft: 'Als ik dit opschrijf, ga ik er van uit dat de...
Tante Willy 'eat the piepers'
Mijn tante Willy Houterman, een oudere zus van mijn moeder, kon héérlijk vertellen. Ik hing vroeger aan haar lippen als ze vertelde. Ze had ook...
Twaalf dagen schuilen in de IJskelder bij Mariëndaal (Oosterbeek)
Henk Weltje schrijft ons het volgende: ''Mijn moeder Jansje Weltje-Braafhart is in 2013 overleden maar heeft haar verhaal nog wel opgeschreven. Zij woonde met ouders...
Opvang in Steenfabriek de Panoven
Na een vermoeiende tocht vanuit Angeren bereikte de familie Kleberg uit Arnhem uitgeput een boerderij in Lathum. De familie, bestaande uit zeven personen met een...
Onderduikers in Kerk-Avezaath
75 jaar geleden ontving de familie Van Mourik twee bonnen. Een van Muh Dresden voor tien kuikens (als er weer eten en een hok is)...
Fosforgranaat fataal op laatste oorlogsdag in De Hoven
Nadat Zutphen op 8 april 1945 was bevrijd van het oorlogsjuk, werd in De Hoven nog een week lang gestreden. 14 april, de laatste dag,...
“Kunt u voor mijn papegaai zorgen?”
Mijn opa en oma Steven en Maria van der Sluis woonden met hun gezin met 5 kinderen aan het eind van de oorlog op het...
Belevenissen van een tien-vijftienjarige jongen in de oorlog
Aart van de Peut deelt het verslag van Gerrit (Gert) van de Peut. (16-10-1930 – 4-9-2018), Scherpenzeel, over de eerste en de laatste oorlogsdagen.
Brieven uit Westerbork
De ouders van Alice Garritsen ontvingen in de Tweede Wereldoorlog brieven van een bevriend joods gezin. Het echtpaar Salomon Vromen en Mietje Vromen-Kannewasser, en hun...
Gedicht 'De Helm'
Jacolien van Zutphen vertelt ons over haar vader W.J. van Zutphen, geboren te Wageningen: 'dit gedicht is tevoorschijn gekomen uit dagboekje van mijn vader van...
Hoe ik aan de dood ontsnapte, maar Annie het leven liet
De heer Victor (Vic) Ritschie stuurde ons zijn herinneringen, over de gebeurtenissen rond het bombardement op NIjmegen. 'Kun je als zesjarig jongentje al verliefd zijn?...
Verzetsman Fré de Jong
Fré de Jong werd geboren in Spijk, maar groeide op in Asperen. Daar woonde hij ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte deel uit van...
'We moeten eruit, want anders gaat het niet goed'
Tijdens de luchtlanding van Market Garden landden glijders op het land van de boerderij waar Steven Dorrestijn (1921) opgroeide. Steven vertelt over de eerste drie...
De laatste oorlogsdagen en de bevrijding in Laren
Els Dijkerman schrijft ons het volgende: 'mijn overleden vader, Henk Dijkerman uit Laren, heeft in de laatste dagen van de oorlog en de hierop volgende...
Portemonnee met brief
Op zondagavond 10 december 1944 werden vader Eibert Spaan en zijn zoon Willem met een aantal buurtgenoten bij de boerderij van de familie Bouw op...
Een bijzonder radio-dagboek uit de Tweede Wereldoorlog
Vanaf eind 1943 waren Wim de Gunst (1928-2006) en Freek Broekhuizen actief in het verzet. Bij de familie De Gunst aan de Beekstraat luisterden de...
Herinneringen aan de laatste oorlogsfase
Begin 1945 staken Canadese troepen de IJssel over en trokken richting de Veluwe. Zij kwamen ook langs boerderij Struikjesveen, Struikenveenweg 3, Klarenbeek. Daaraan hadden zowel...
Een Canadese soldaat als vader
In augustus 1945 waren nog veel Canadese soldaten in Nederland. De jongens waren, na soms jaren strijd, wel toe aan een verzetje en er werden,...
De oorlog van Johan Hartgers – deel één
Johan Hartgers (1918) werd als tweede kind van Cornelis Hartgers en Maartje Klapwijk geboren op het adres Ede Ea. 80 (Grootestraat). Daar runden zijn ouders...
Wat ik me nog herinner van de oorlog - Kees van der Weyde
In mei 1942 werd ik geboren in een boerderijtje aan de Grolweg bij het Apeldoorns-Dierens kanaal. Tegen het eind van de oorlog was er een...
Een aanpassing van het monument bij Katerveer?
Dick Breedijk schrijft ons over het oorlogsmonument bij Katerveer. 'Er staat bij de Geldersedijk te Hattem, tussen de Zuiderzeestraatweg en de A28, op de driehoek...
De Treffers en Operation Veritable
Op 8 februari 1945 begon Operation Veritable, de grootste militaire aanval ooit in Nederland. De eerste beschietingen waren vanaf het voetbalveld van De Treffers in...
De oorlog door de ogen van een kind
Joop Onnekink vertelt ons zijn oorlogsverhaal: "Ons gezin woonde met vier kinderen in het 'Gouverneurshuisje' in Park Zypendaal in Arnhem. Ik was de oudste en...
De opluchting van de bevrijding op alle fronten
Ton Smits vertelt ons: '10 mei 1940. Ik was vijf toen de oorlog uitbrak. Door het keukenraam zag ik die morgen druk pratende buurtbewoners die...
De oorlogservaringen van mijn ouders
Ab de Haas vertelt ons over oorlogservaringen van zijn ouders: 'mijn vader was hoofdmonteur bij de toenmalige PGEM in Ede. Mijn ouders bewoonden een dienstwoning...
De bevrijding van Voorst beleefd vanaf de Posterenk
Aan de Enkweg op de Posterenk (gemeente Voorst) woonde Dirrie ter Mate met haar ouders en broer Ernst op de boerderij, die bereikbaar was via...
Onbekend slachtoffer in een wrede oorlog
Eind jaren vijftig, begin jaren zestig groeide ik (Stef Looijen) op in Heveadorp, dat tegen Doorwerth aan ligt. Mijn vader was werkzaam op de Heveafabriek....
Onderduiken in Culemborg - Ridderstraat 29 bis
In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Indrukwekkende toespraak bevrijders Beusichemse Markt gevonden
Op donderdag 31 mei 1945, op de Markt in Beusichem, hielden enkele honderden Britse soldaten een indrukwekkende parade. Zo namen de bevrijders afscheid van de...
De laatste reis van de ‘Elisabeth’
Het vrachtschip ‘Elisabeth’ van Jacob Panjer en zijn broer Klaas lag in 1944 klaar om vanuit Apeldoorn naar Haarlem te varen, toen het samen met...
De kaarten van Operatie Pegasus
Na het mislukken van operatie Market Garden werden de geallieerde piloten door het verzet geholpen om te ontsnappen aan de Duitsers. Het oversteken van de...
Vriendschap door De H.A.R.K.
De familie van Hannie van Wijk – Ermstrang heeft, door een paar witte schoenen, een bijzondere relatie gekregen met John, Laura en Bob in Amerika....
Henk, het bevrijdingskind
Henk Alards is nog steeds heel emotioneel als hij vertelt over de laatste 1,5 jaar van zijn 75-jarige leven. Na een jarenlange zoektocht weet hij...
Schuilen bij de organist
Bij het WO2-café in Ede deelde Hennie Kohut-van Eerten (geb. 1950) het verhaal van haar oom en tante. 'Mijn oom en tante Chris en Herta...
Onderduikers en onwelkome gasten in Apeldoorn
Daisy Juncker was zestien jaar toen de oorlog uitbrak. In 1998 heeft zij haar herinneringen over de oorlogsjaren in Apeldoorn op papier gezet. Mevrouw Juncker...
De Joodse familie Schäfer
In Wenum Wiesel worden vijf gedenkstenen gelegd in het plaveisel voor villa De Beukenhorst aan de Zwolseweg 526. Dit ter herinnering aan het Joodse gezin...
De oorlog van Johan Hartgers - deel twee
Johan Hartgers (1918) kwam met een aantal mede-PTT’ers op 10 juni 1943 aan in Kreuzburg. Ze waren gedwongen in dienst bij de Duitsers. De Duitsers...
Wiardus Rengers Hora Siccama (1916-1945)
Wiardus Jacob Hendrik Duco Rengers Hora Siccama werd geboren op 15 maart 1916 te Düsseldorf. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Utrecht, kwam tijdens...
De laatste dagen van Bennie Polman, 13 – 17 november 1944
In de Achterhoek was een kleine groep van Jehovah’s Getuigen actief. Ze wilden Hitler Duitsland niet ondersteunen maar ze gingen ook niet in verzet. De...
Mijn moeder, een medisch wonder
Hoewel wij kinderen waren van de vijftiger en zestiger jaren, heeft de Tweede Wereldoorlog in onze jeugd een beste rol van betekenis gespeeld. Wij groeiden...
Leven en overleven in oorlogstijd
Leven en overleven in oorlogstijd ‘Waren we maar thuisgebleven.’ Woorden van haar moeder die Dicky zich herinnert als de dag van gisteren. ‘Ik was nog...
Strijd om de bevrijding in de Posterenk
In de Withagen (Wilp, gemeente Voorst) woonden de gebroeders De Croon. De fietsenmaker Bernard de Croon bezat een radio. Vele avonden luisterden ze naar het...
Herinneringen aan Kerstmis 1944
Gerrit Verkuil vertelt ons over zijn oorlogsherinneringen. 'Kerstmis 1944 beleefde ik als vijftienjarige jongen op de boerderij van mijn ouders in Bruchem. Behalve evacuees uit...
De couveuse van Henk en Bertus Klein
Op donderdag 21 december 1944 werd bij het echtpaar Aart Klein (1918-2005) en Maria van ’t Goor (1924-2016) een tweeling geboren. Het jonge echtpaar woonde...
Een bijzondere parachute
Na de luchtlandingen op de Ginkelse Heide op 18 september 1944 vond de opa van Remco Methorst een intacte parachute. De meeste parachutes werden in...
Koerierster voor het Zutphense verzet
Frans Rozendal uit Zutphen vertelt voor het project 'WO2-verhaal Gezocht' over de oorlogsgeschiedenis van zijn familie. Zijn moeder was koerierster voor het verzet. Ze bracht...
Kind in oorlogstijd
"In mei 1940 zijn we naar Welsum verhuisd en hebben bij mijn Opoe ingewoond. Na ongeveer acht maanden zijn we naar Terwolde verhuisd. Toen was...
Duitse krijgsgevangenen in Wijchen en Alverna
In Wijchen woonden vanaf het najaar van 1944 veel evacués. Zo ook Cea van Dillen-Janssen en haar familie, die vanuit de Ooijpolder naar een veiliger...
