Stilzwijgend staan de drie voormalige militaire tehuizen aan de Graaf Reinoldweg in 't Harde. Aan de overkant van de Eperweg ligt de reden van hun ontstaan: de uit 1952 stammende luitenant-kolonel Tonnetkazerne. In de hoogtijdagen van de Koude Oorlog bood de kazerne onderdak aan 3000 militairen en voor hen werden zoals overal elders in Nederland vlak buiten de poort militaire tehuizen gebouwd.
Militaire tehuizen ontstonden eind 19e eeuw vanuit protestantse en katholieke bewegingen die het welzijn van soldaten aan het hart ging. Men wilde een alternatief bieden voor leegloop die tot drankgebruik leidde. Het moest er gezellig zijn, buiten de kazerne maar toch onder elkaar. Behalve ontspanning bestond er de mogelijkheid om met de legerpredikant of aalmoezenier in contact te komen.
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Landmacht sterk uitgebreid, er kwamen nieuwe kazernes en de aantallen militaire tehuizen groeiden mee. Er kwam voor de onkerkelijken de mogelijkheid naar de humanistisch raadsman te gaan en er werden ook een klein aantal humanistische militaire tehuizen geopend, waaronder een in 't Harde.
Met het einde van de Koude Oorlog in 1990 kromp het leger sterk, vele kazernes werden gesloten en dienstplichtigen verdwenen uit de organisatie. De bestaansgrond voor de meeste militaire tehuizen verviel en ook financieel kreeg men problemen. De verschillende organisaties achter de tehuizen gingen samenwerken en er volgden noodgedwongen sluitingen. Anno 2012 zijn er acht militaire tehuizen over in Nederland, acht.... van de ooit meer dan 100.
Frank Oosterboer, CC-BY-NC