Opgravingen op het Kops Plateau

Onderzoeksrapporten

Rapport 1 geeft een overzicht van de onderzoekgeschiedenis van de vindplaats. Hiernaast is de bewoningsgeschiedenis van de laat-Romeinse tijd tot in de tijd na de Tweede Wereldoorlog gepresenteerd. Rapport 2 bevat materiaalstudies over de fibulae, het handgevormde prehistorische en Romeinse aardewerk, de gestempelde sigillata, het geverfd aardewerk en het middeleeuws en post-middeleeuws aardewerk. De fibulae beklemtonen de militaire context van de legerkampen. Daarnaast zijn er ook fibulae uit de andere periodes aanwezig, zoals de late ijzertijd, de midden-Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen. 

Prehistorisch aardewerk

Het prehistorisch aardewerk van het Kops Plateau is voornamelijk afkomstig uit graven en heeft vooral te maken met de begrafenisplechtigheden vanaf het neolithicum tot de ijzertijd. Opvallend is dat uit de periode tussen de late ijzertijd en de eerste Romeinse bezetting van het Kops Plateau nauwelijks keramiek gevonden is, wat erop wijst dat het gebied in die periode niet of nauwelijks bewoond was. Het handgevormd aardewerk geeft niet alleen een kleurig beeld van wat lokaal is geproduceerd, maar ook van wat er van elders werd ingevoerd. Zo treffen we handgevormd aardewerk aan uit het huidige Noord-Frankrijk, België en Noord-Holland en zelfs uit de Rhônedelta.

Nieuwe begindatering

Een vergelijking van de stempels op de terra sigillata van het Kops Plateau met die van andere vindplaatsen geeft een nieuwe begindatering voor de Romeinse aanwezigheid daar, rond 13/12 vóór Christus. De stempels wijzen er verder op dat een deel van de troepen uit Italië, Spanje en Portugal afkomstig was. Het onderzoek van het middeleeuwse en post-middeleeuwse aardewerk leverde vooral informatie op over de ontginning van het gebied, die kennelijk al in de Merovingische periode begon. Verder kwam men ook meer te weten over het verwijderen van stadsafval in de middeleeuwen en nieuwe tijd. E. Stoffels heeft het aardewerk uit de Romeinse pottenbakkersovens uit de opgravingen van het Kops Plateau uitgewerkt en beschreven. De pottenbakkersovens van het Kops Plateau dateren uit de augustëische periode en horen tot de vroegste in Romeins Nederland.

Een podcast over o.a. fibulae is te beluisteren via Romeinse Limes Nederland.

Dit verhaal is afkomstig uit de Gelderse Archeologische Kroniek 2015.

Auteur: Stephan Weiß-König

Bronnen:

-H. van Enckevort (red.), Odyssee op het Kops Plateau 1. Honderd jaar archeologische onderzoek in Nijmegen-Oost (1914-2014), Archeologische Berichten Nijmegen – Rapport 46 (Nijmegen 2014).

- H. van Enckevort (red.), Odyssee op het Kops Plateau 2. Aardewerk en fibulae, Archeologische Berichten Nijmegen – Rapport 47 (Nijmegen 2014).

- E. Stoffels, ‘Two pottery kilns at the Kops Plateau’, in: Liesen (red.), Römische Keramik in Niedergermanien. Produktion – Handel – Gebrauch, Xantener Berichte 27 (Darmstadt 2014), p. 15-35,

Rechten

© Stephan Weiß-König