![](http://mijngelderland.nl/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3640/watersnood-1855-jdc-veltens-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?anchor=center&mode=crop&width=160&height=160&rnd=131323345660000000)
Verbeelding van de Waal
Verbeelding van de Waal laat letterlijk alle aspecten van de Waal zien. Vooral in beeld, maar ook in woord.
Lees introDe special is thematisch opgebouwd:
Verbeelding van de Waal is een samenwerkingsproject tussen De Bastei, Museum Het Valkhof, Erfgoed Gelderland, Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, gemeente Nijmegen en Overland. Financieel mogelijk gemaakt door de provincie Gelderland.
Betrokken organisaties
-
Erfgoed Gelderland
Samen verleden toekomst gevenErfgoed Gelderland is een coöperatie van en voor erfgoedorganisaties....
-
De Bastei
Centrum voor natuur en cultuurhistorieEen dagje uit in de natuur bij Nijmegen start hier! In dit interactieve...
-
Valkhof Museum
Kunst en archeologieIn het Valkhof Museum vindt u een topcollectie Romeinse archeologie,...
![Waaldijk met kerkje van Hien. Het water rechts van de dijk is een strang, een overblijfsel van de Waal dat de dijk ooit bedreigde. (ongedateerd) © C.J. Steenberg, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3511/kerkje-hien-rce.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze afbeelding van de Sint Elisabethsvloed (1421) is mogelijk een van de eerste schilderijen waarop de Waal staat afgebeeld (linksboven). Het een altaarstukpaneel van een onbekende meester (1490-1495). © Rijksmuseum PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3630/sint-elizabethsvloed-1421-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3642/baggermolen-waal-gn15567.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dit schilderij van J.D.C. Veltens laat de watersnood van 1855 als een soort stripverhaal zien met het kruiende ijs, de dijkdoorbraak en het ondergelopen land. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3640/watersnood-1855-jdc-veltens-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In het kader van een lobby voor een Waalbrug bij Nijmegen werd in 1909 deze kaart uitgegeven, met de nog niet bestaande nieuwe brug als ontbrekende schakel © Museum het Valkhof, I. Jansz, 1909](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3371/kaart-toekomstige-waalbrug-uit-1909-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Het door de Spanjaarden gebouwde fort ‘oud’ Sint-Andries ligt strategisch op een landtong tussen Maas en Waal. Kaart van Blaeu, 1649. © Universiteit Utrecht, Toonneel der Steden, Joan Blaeu](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3475/fort-st-andries-universiteit-utrecht-toonneel-der-steden-joan-blaeu-1649.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Jan van Goyen – die dit gezicht op de Waal en Valkhofburcht in 1641 schilderde - inspireerde veel schilders met zijn sfeervolle beelden van de brede rivier waaraan de middeleeuwse burcht monumentaal oprijst. © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3622/nijmegen-jan-van-goyen-1641-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitsnede van kaart uit 1631 van de omgeving van de Ronduit in Bemmel. Naast de redoute ligt een gevaarlijke schaardijk. © Nico van Geelkercken, 1631, Bron: Gelders Archief, PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6354/uitsnede-5152-1636-1-0008-kopie.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De schilder Jan Toorop woonde tussen 1908 en 1916 in Nijmegen. Hij schilderde er weinig, maar maakte wel dit Gezicht op Ooy en de Waal, gezien vanaf de Batavierenweg. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3627/ooy-jan-toorop-1908-16-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Herstel van de Waalbrug, door de Duitsers in maart 1941. © Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3368/herstel-waalbrug-1941-beelbank-rijkswaterstaat.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In het Weurtsch Straatje zijn autochtone bomen en struiken gevonden – zoals deze Spaanse Aken - die karakteristiek zijn voor de oorspronkelijke ooibossen in de uiterwaarden. © Robert Ceelen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3552/weurtsch-straatje-robert-ceelen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gezicht op de Ooijpolder vanaf de Holleweg bij Berg en Dal, omstreeks 1860. Rivierzanden liggen op de stuwwal hoog boven de huidige rivier. © Museum het Valkhof, Willen Carel Nakken](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3119/gezicht-op-de-ooijpolder-ca-1860-museum-het-valkhof-wc-nakken.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail geschetste kaart van Johan van Gielis uit 1552 (noord onder). Commissarissen van het Hof van Gelre testten de stroom (stippellijn). © Johan van Gielis, Hof van Gelre en Zutphen, Gelders Archief, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3508/gielis-ingezoomd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn Bemmel in 2016. © Foto: Pieter Delicaat, september 2016. Wikicommons, CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6348/k-bemmel_-lingewaard-_dijkmagazijn_pm16-1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Tussen Heerewaarden en Rossum zijn nog de resten te zien van Nieuw Fort Sint Andries. Op de achtergrond de sluizen tussen Waal en Maas, die het fort ooit verdedigde. © René V. - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3484/heerewaarden-2010-06-27-restanten_nieuw_fort_st_andries-rené-v-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn Beuningen in 2010. © Foto: Havang(nl) - September 2010 - CC-BY-SA-3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6347/k-800px-beuningen_rijksmonument_523168_dijkmagazijn_dijk_41.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3240/zaltbommel-ongedateerd-via-cg-stadskasteel-zaltbommel.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De kraanpoort aan de Waalkade in Nijmegen omstreeks 1750. De Waal bracht economische activiteit in de vorm van visserij, bedrijvigheid en handel. © Bron: Regionaal Archief Nijmegen CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2796/de-kraanpoort-met-galerij-aan-de-waalkade-f5626.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Op deze pentekening uit 1827 is te zien dat de Waal bij Nijmegen ondiepten en zandbanken kent. Op de achtergrond de Gierpont met drijvers aan de kabel. © Museum Het Valkhof, pentekening van Balthazar Jooss](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3374/nijmegen-1827-museum-het-valkhof-balthazar-jooss.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Belegering Zaltbommel door de Spanjaarden op een kaart van 1599. Noord is onder. De schipbrug over de Waal is te zien. Links het Spaanse leger. © Rijksmuseum, maker anoniem - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3472/belegering-zaltbommel-1599-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vismarkt aan de Waal in Nijmegen in de negentiende eeuw. © Regionaal Archief Nijmegen, via CollectieGelderland.nl CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2816/vismarkt-aan-de-waal-bij-nijmegen-ran-cc0.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rivierkribben zijn net als steenfabrieken onderdeel van het Waallandschap, hier omstreeks 1836 vastgelegd door de kunstenares Adriana Diderika van Houweninge © Adriana Diderika van Houweninge, Collectie Het Valkhof, PD.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3152/rivierkribben-omstreeks-1836-valkhof-adriana-diderika-van-houweninge.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Pelgrimage naar de Keulse domkerk was al vanaf de middeleeuwen populier. Pelgrims konden als souvenier een Driekoningeninsigne kopen, zoals deze uit circa 1400. © collectie Museum Het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3715/01-driekoningeninsigne.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Waalhaven van Nijmegen was tot de jaren ’80 een belangrijk industriegebied; daarna nam het belang van de industrie en de haven voor de oude Waalsteden af © Beeldbank Rijkswaterstaat, Henri Cormont](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3537/scheepvaart-op-de-waal-bij-nijmegen-beeldbank-rijkswaterstaat-henri-cormont.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![“Toen wij bij Lent afscheid van onzen voerman namen, zagen wij Nijmegen in een soort van Amphitheater voor ons uitgespreid, met de brede Waal voor dezelve,” schreef Willem de Clercq in 1815. © Aquarel Paulus van Liender, 1752, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3716/05-toen-we-bij-lent.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Splitsingspunt van Rijn en Waal bij de Schenkenschans omstreeks 1640. De Waal was toen al een grotere tak dan de Rijn. Rond het splitsingspunt liggen veel fortificaties. Noord is onder. © Atlas van Loon, Joh. Jacobi Schort, ca. 1640](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3132/splitsing-rijn-waal-1640-met-schenkenschans-atlas-van-loon-jj-schort.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitsnede van een rivierkaart van omstreeks 1830, met het wiel, de nieuwe dijk erachter en daar weer achter de kwelkade. Rivierkaarten geven honderden wielen aan met steeds het jaartal van de bijbehorende dijkdoorbraak, voor zover bekend. © Rivierkaarten, 1e druk, serie 1, 1830-1832](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6351/k-rivierkaart-bemmel-1830.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3228/oeverwal-bij-heeselt-jan-neefjes-overland.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Waaldijk bij Heesselt met peilschaal op 1 februari 1995 © Henri Comront, beeldbank Rijkswaterstaat CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3426/peilschaal-heesselt-1995.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6346/vluchtheuvelstraat-dreumel-dijkmagazijn-1995-rce-p-van-gal.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Grafsteen met vermelding van de dam en het Carvium © Museum Het Valkhof, cc-by-sa](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3884/grafsteen-met-dam-en-carvium-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De ondergang van Herwen in de Waal inspireerde kunstenaar Alphons ter Avest tot het kunstwerk Tuimelende Huizen © Alphons ter Avest, project Verdronken dorpen 2011](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3504/kltuimelende-huizen-alphons-ter-avest2.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Globale indicatie van de inundatiegebieden en belangrijkste versterkingen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. © Niels Bosboom CC-SA 3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3489/nieuwe_hollandse_waterlinie-niels-bosboom-cc-sa-30.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vernielde Waalbrug bij Nijmegen. De Waalbrug werd op 10 Mei 1940 opgeblazen vlak voor Duitse troepen de brug konden bereiken. © Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3496/waalbrug-nijmegen-10-05-1940-beeldbank-rijkswaterstaat.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gehucht Kerkwijk in de Bommelerwaard, voorbeeld van een woerd © Jan Neefjes, Overland, CHW Gelderland 539, 2003 CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3274/kerkwijk-jan-neefjes.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Veel kunstenaars legden de weidsheid van het rivierenlandschap vast, vaak vanwege het landschap zelf, maar op deze ets om de fortificaties rond Nijmegen in beeld te brengen (Mattheus Berkenboom, 1705). © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3619/nijmegen-mattheus-berkenboom-1705-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In 1816 voer het eerste stoomschip over de Waal, en al gauw was de raderboot een vertrouwd beeld. Op de voorgrond van deze tekening uit 1828 van Peter Franciscus Peters is een raderboot te zien. © via Collectie Gelderland Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3707/tekening-uit-1828-van-raderboot-door-peter-franciscus-peters-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Koning Lodewijk Napoleon bezoekt in 1809 Dalem aan de Waaldijk in de Tielerwaard © Reinier Vinkeles. Collectie Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3425/vinkeles-koning-lodewijk.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gezichtshelm van ijzer, bekleed met verzilverd brons van tussen 50 en 100 na Chr., gevonden in de Waal bij Nijmegen. De uitdrukkingsloze gelaatstrekken moesten, zo nemen we aan, angst aanjagen bij de tegenstander. © collectie Museum Het Valkhof, Nijmegen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3480/gezichtshelm-van-ijzer-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail van aquarel van Jan van den Call (1656-1706) van het Valkhof en omgeving. Bij de Veerpoort een schipmolen. © Jan van den Call, dianegatief, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3668/van-call-nijmegen-schipmolen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Verburgtskolk gezien vanaf de Waaldijk © Google Streetview](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3210/verburgtskolk-gezien-vanaf-de-waaldijk-google-streetview.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Restanten van een veldoven aan de Ooijse Bandijk in Groenlanden. © Hylke Roodenburg, CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3654/veldoven-hylke-roodenburg.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Bakstenen tegel uit tweede of derde eeuw na Chr. gevonden bij Romeinse steenbakkerij bij De Holdeurn. © Museum Het Valkhof, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3643/bakstenen-tegel-romeins-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Boerderij Den Hoek te Gameren is gebouwd op een terp © Eduard van Iersel, cc-by-sa](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3273/boerderij_den_hoek_te_gameren-klein.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Op deze ets van Jan Caspar Philips uit 1741 zijn links van de aanlegsteiger van de gierpont baders te zien. © Jan Caspar Philips, 1741, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3730/16-ets-philips-1741-mhv.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Maurits van Oranje op een schilderij van Michiel van Mierevelt (ca. 1620 – 1630) was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. © Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3488/michiel_jansz_van_mierevelt_-_maurits_prins_van_oranje-edit_1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Steur was de grootste vis in Nederlandse wateren. Vrouwelijke steuren konden tot vier meter lang worden. Kuit was lekkernij (peelmoes, later kaviaar). © Bron: Universiteit van Amsterdam, Iconographia Zoölogica, 1700-1800. CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2804/steur-urn-gvn-uba01-iz14400025-d02-large.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3122/hoogwater-1993-bij-beuningen-rijkswaterstaat-bart-van-eyck.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Grenspaal tussen Hellouw en Haaften © Rien de Schipper, Overzicht Grenspalen in Nederland, Gelderland 1](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3149/grenspaal-hellouw-en-haaften-rien-de-schipper-overzicht-grenspalen-nl-gld-1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Waaldijk met kerkje van Hien. Het water rechts van de dijk is een strang, een overblijfsel van de Waal dat de dijk ooit bedreigde. (ongedateerd) © C.J. Steenberg, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3511/kerkje-hien-rce.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Deze afbeelding van de Sint Elisabethsvloed (1421) is mogelijk een van de eerste schilderijen waarop de Waal staat afgebeeld (linksboven). Het een altaarstukpaneel van een onbekende meester (1490-1495). © Rijksmuseum PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3630/sint-elizabethsvloed-1421-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3642/baggermolen-waal-gn15567.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dit schilderij van J.D.C. Veltens laat de watersnood van 1855 als een soort stripverhaal zien met het kruiende ijs, de dijkdoorbraak en het ondergelopen land. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3640/watersnood-1855-jdc-veltens-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In het kader van een lobby voor een Waalbrug bij Nijmegen werd in 1909 deze kaart uitgegeven, met de nog niet bestaande nieuwe brug als ontbrekende schakel © Museum het Valkhof, I. Jansz, 1909](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3371/kaart-toekomstige-waalbrug-uit-1909-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Het door de Spanjaarden gebouwde fort ‘oud’ Sint-Andries ligt strategisch op een landtong tussen Maas en Waal. Kaart van Blaeu, 1649. © Universiteit Utrecht, Toonneel der Steden, Joan Blaeu](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3475/fort-st-andries-universiteit-utrecht-toonneel-der-steden-joan-blaeu-1649.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Jan van Goyen – die dit gezicht op de Waal en Valkhofburcht in 1641 schilderde - inspireerde veel schilders met zijn sfeervolle beelden van de brede rivier waaraan de middeleeuwse burcht monumentaal oprijst. © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3622/nijmegen-jan-van-goyen-1641-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitsnede van kaart uit 1631 van de omgeving van de Ronduit in Bemmel. Naast de redoute ligt een gevaarlijke schaardijk. © Nico van Geelkercken, 1631, Bron: Gelders Archief, PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6354/uitsnede-5152-1636-1-0008-kopie.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De schilder Jan Toorop woonde tussen 1908 en 1916 in Nijmegen. Hij schilderde er weinig, maar maakte wel dit Gezicht op Ooy en de Waal, gezien vanaf de Batavierenweg. © Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3627/ooy-jan-toorop-1908-16-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Herstel van de Waalbrug, door de Duitsers in maart 1941. © Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3368/herstel-waalbrug-1941-beelbank-rijkswaterstaat.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In het Weurtsch Straatje zijn autochtone bomen en struiken gevonden – zoals deze Spaanse Aken - die karakteristiek zijn voor de oorspronkelijke ooibossen in de uiterwaarden. © Robert Ceelen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3552/weurtsch-straatje-robert-ceelen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gezicht op de Ooijpolder vanaf de Holleweg bij Berg en Dal, omstreeks 1860. Rivierzanden liggen op de stuwwal hoog boven de huidige rivier. © Museum het Valkhof, Willen Carel Nakken](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3119/gezicht-op-de-ooijpolder-ca-1860-museum-het-valkhof-wc-nakken.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail geschetste kaart van Johan van Gielis uit 1552 (noord onder). Commissarissen van het Hof van Gelre testten de stroom (stippellijn). © Johan van Gielis, Hof van Gelre en Zutphen, Gelders Archief, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3508/gielis-ingezoomd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn Bemmel in 2016. © Foto: Pieter Delicaat, september 2016. Wikicommons, CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6348/k-bemmel_-lingewaard-_dijkmagazijn_pm16-1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Tussen Heerewaarden en Rossum zijn nog de resten te zien van Nieuw Fort Sint Andries. Op de achtergrond de sluizen tussen Waal en Maas, die het fort ooit verdedigde. © René V. - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3484/heerewaarden-2010-06-27-restanten_nieuw_fort_st_andries-rené-v-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn Beuningen in 2010. © Foto: Havang(nl) - September 2010 - CC-BY-SA-3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6347/k-800px-beuningen_rijksmonument_523168_dijkmagazijn_dijk_41.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3240/zaltbommel-ongedateerd-via-cg-stadskasteel-zaltbommel.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De kraanpoort aan de Waalkade in Nijmegen omstreeks 1750. De Waal bracht economische activiteit in de vorm van visserij, bedrijvigheid en handel. © Bron: Regionaal Archief Nijmegen CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2796/de-kraanpoort-met-galerij-aan-de-waalkade-f5626.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Op deze pentekening uit 1827 is te zien dat de Waal bij Nijmegen ondiepten en zandbanken kent. Op de achtergrond de Gierpont met drijvers aan de kabel. © Museum Het Valkhof, pentekening van Balthazar Jooss](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3374/nijmegen-1827-museum-het-valkhof-balthazar-jooss.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Belegering Zaltbommel door de Spanjaarden op een kaart van 1599. Noord is onder. De schipbrug over de Waal is te zien. Links het Spaanse leger. © Rijksmuseum, maker anoniem - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3472/belegering-zaltbommel-1599-rijksmuseum-pd.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vismarkt aan de Waal in Nijmegen in de negentiende eeuw. © Regionaal Archief Nijmegen, via CollectieGelderland.nl CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2816/vismarkt-aan-de-waal-bij-nijmegen-ran-cc0.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Rivierkribben zijn net als steenfabrieken onderdeel van het Waallandschap, hier omstreeks 1836 vastgelegd door de kunstenares Adriana Diderika van Houweninge © Adriana Diderika van Houweninge, Collectie Het Valkhof, PD.](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3152/rivierkribben-omstreeks-1836-valkhof-adriana-diderika-van-houweninge.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Pelgrimage naar de Keulse domkerk was al vanaf de middeleeuwen populier. Pelgrims konden als souvenier een Driekoningeninsigne kopen, zoals deze uit circa 1400. © collectie Museum Het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3715/01-driekoningeninsigne.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Waalhaven van Nijmegen was tot de jaren ’80 een belangrijk industriegebied; daarna nam het belang van de industrie en de haven voor de oude Waalsteden af © Beeldbank Rijkswaterstaat, Henri Cormont](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3537/scheepvaart-op-de-waal-bij-nijmegen-beeldbank-rijkswaterstaat-henri-cormont.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![“Toen wij bij Lent afscheid van onzen voerman namen, zagen wij Nijmegen in een soort van Amphitheater voor ons uitgespreid, met de brede Waal voor dezelve,” schreef Willem de Clercq in 1815. © Aquarel Paulus van Liender, 1752, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3716/05-toen-we-bij-lent.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Splitsingspunt van Rijn en Waal bij de Schenkenschans omstreeks 1640. De Waal was toen al een grotere tak dan de Rijn. Rond het splitsingspunt liggen veel fortificaties. Noord is onder. © Atlas van Loon, Joh. Jacobi Schort, ca. 1640](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3132/splitsing-rijn-waal-1640-met-schenkenschans-atlas-van-loon-jj-schort.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Uitsnede van een rivierkaart van omstreeks 1830, met het wiel, de nieuwe dijk erachter en daar weer achter de kwelkade. Rivierkaarten geven honderden wielen aan met steeds het jaartal van de bijbehorende dijkdoorbraak, voor zover bekend. © Rivierkaarten, 1e druk, serie 1, 1830-1832](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6351/k-rivierkaart-bemmel-1830.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3228/oeverwal-bij-heeselt-jan-neefjes-overland.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De Waaldijk bij Heesselt met peilschaal op 1 februari 1995 © Henri Comront, beeldbank Rijkswaterstaat CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3426/peilschaal-heesselt-1995.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Dijkmagazijn aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/6346/vluchtheuvelstraat-dreumel-dijkmagazijn-1995-rce-p-van-gal.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Grafsteen met vermelding van de dam en het Carvium © Museum Het Valkhof, cc-by-sa](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3884/grafsteen-met-dam-en-carvium-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De ondergang van Herwen in de Waal inspireerde kunstenaar Alphons ter Avest tot het kunstwerk Tuimelende Huizen © Alphons ter Avest, project Verdronken dorpen 2011](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3504/kltuimelende-huizen-alphons-ter-avest2.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Globale indicatie van de inundatiegebieden en belangrijkste versterkingen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. © Niels Bosboom CC-SA 3.0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3489/nieuwe_hollandse_waterlinie-niels-bosboom-cc-sa-30.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Vernielde Waalbrug bij Nijmegen. De Waalbrug werd op 10 Mei 1940 opgeblazen vlak voor Duitse troepen de brug konden bereiken. © Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3496/waalbrug-nijmegen-10-05-1940-beeldbank-rijkswaterstaat.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gehucht Kerkwijk in de Bommelerwaard, voorbeeld van een woerd © Jan Neefjes, Overland, CHW Gelderland 539, 2003 CC-by](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3274/kerkwijk-jan-neefjes.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Veel kunstenaars legden de weidsheid van het rivierenlandschap vast, vaak vanwege het landschap zelf, maar op deze ets om de fortificaties rond Nijmegen in beeld te brengen (Mattheus Berkenboom, 1705). © via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3619/nijmegen-mattheus-berkenboom-1705-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![In 1816 voer het eerste stoomschip over de Waal, en al gauw was de raderboot een vertrouwd beeld. Op de voorgrond van deze tekening uit 1828 van Peter Franciscus Peters is een raderboot te zien. © via Collectie Gelderland Museum het Valkhof](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3707/tekening-uit-1828-van-raderboot-door-peter-franciscus-peters-via-cg-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Koning Lodewijk Napoleon bezoekt in 1809 Dalem aan de Waaldijk in de Tielerwaard © Reinier Vinkeles. Collectie Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3425/vinkeles-koning-lodewijk.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Gezichtshelm van ijzer, bekleed met verzilverd brons van tussen 50 en 100 na Chr., gevonden in de Waal bij Nijmegen. De uitdrukkingsloze gelaatstrekken moesten, zo nemen we aan, angst aanjagen bij de tegenstander. © collectie Museum Het Valkhof, Nijmegen](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3480/gezichtshelm-van-ijzer-museum-het-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Detail van aquarel van Jan van den Call (1656-1706) van het Valkhof en omgeving. Bij de Veerpoort een schipmolen. © Jan van den Call, dianegatief, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3668/van-call-nijmegen-schipmolen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Verburgtskolk gezien vanaf de Waaldijk © Google Streetview](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3210/verburgtskolk-gezien-vanaf-de-waaldijk-google-streetview.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Restanten van een veldoven aan de Ooijse Bandijk in Groenlanden. © Hylke Roodenburg, CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3654/veldoven-hylke-roodenburg.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Bakstenen tegel uit tweede of derde eeuw na Chr. gevonden bij Romeinse steenbakkerij bij De Holdeurn. © Museum Het Valkhof, CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3643/bakstenen-tegel-romeins-valkhof.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Boerderij Den Hoek te Gameren is gebouwd op een terp © Eduard van Iersel, cc-by-sa](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3273/boerderij_den_hoek_te_gameren-klein.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Op deze ets van Jan Caspar Philips uit 1741 zijn links van de aanlegsteiger van de gierpont baders te zien. © Jan Caspar Philips, 1741, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3730/16-ets-philips-1741-mhv.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Maurits van Oranje op een schilderij van Michiel van Mierevelt (ca. 1620 – 1630) was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. © Rijksmuseum - PD](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3488/michiel_jansz_van_mierevelt_-_maurits_prins_van_oranje-edit_1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Steur was de grootste vis in Nederlandse wateren. Vrouwelijke steuren konden tot vier meter lang worden. Kuit was lekkernij (peelmoes, later kaviaar). © Bron: Universiteit van Amsterdam, Iconographia Zoölogica, 1700-1800. CC0](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/2804/steur-urn-gvn-uba01-iz14400025-d02-large.jpeg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3122/hoogwater-1993-bij-beuningen-rijkswaterstaat-bart-van-eyck.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
![Grenspaal tussen Hellouw en Haaften © Rien de Schipper, Overzicht Grenspalen in Nederland, Gelderland 1](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/3149/grenspaal-hellouw-en-haaften-rien-de-schipper-overzicht-grenspalen-nl-gld-1.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)