Archeokroniek

In deze special staan nieuwe archeologische bevindingen uit de Gelderse Archeologische Kroniek.

Lees intro

94 verhalen

In deze special staan nieuwe archeologische bevindingen uit de Gelderse Archeologische Kroniek. De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019 verschijnt de kroniek alleen digitaal op mijnGelderland.

Door te klikken op het jaartal, spring je naar de overzichtspagina's van de kronieken 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 en 2021.

Betrokken organisaties

Opgraving in context. Ter hoogte van de hoogspanningsmasten hebben de Amerikanen op 20 september 1944 met kleine roeiboten een stormaanval over de rivier uitgevoerd. Dit staat nu bekend als ‘de Oversteek'. © P. Franzen

Nijmegen – Landtong Oosterhoutse waarden, opgraving 2014

Tijdens de archeologische begeleiding van een munitiesanering ter hoogte van de landtong tegenover de monding van het Maas-Waalkanaal in de Waal werd in de zomer...

Bodemscan van het onderzochte deel van de Bijland © Rijkswaterstaat, bewerkt door J Verhagen (Kroniek 2015), CC-BY4.0

Mysterie onder water

In 2014 zijn door de AWN-afdeling Zuid-Veluwe en Oost-Gelderland samen met de Landelijke Werkgroep Archeologie Onder Water inspectieonderzoeken uitgevoerd naar de Romeinse resten in de...

Resten van kasteel Brakel na de aanval van Franse troepen in 1672. © Gelders Archief, 1551 - 3432, PD

Een ruïne, een steenoven en een neergestort vliegtuig

Landgoed Brakel ligt in de gemeente Zaltbommel aan de oostkant van het dorpje Brakel. Het is een rijksmonumentaal landgoed met een zeer hoge archeologische verwachting....

Onder grote belangstelling van burgers en bestuurders werd in een dag een werkput aangelegd en weer dichtgemaakt © Paul Franzen

Romeinse haven te Ubbergen

Op de noordrand van de Nijmeegse stuwwal ligt een serie Romeinse forten en militaire installaties. Deze zijn niet allemaal gelijktijdig in gebruik geweest, maar volgen...

De situatie in Lochem © Synthegra Archeologie

Proefsleuvenonderzoek in Lochem

De energietransitie stelt ons voor grote opgaves, vooral ruimtelijk gezien. Een van de meest voorkomende oplossingen tot nu toe is de aanleg van zonneparken, waaronder...

Detail van de stadsplattegrond uit 1649, Blaeu © Gelders Archief, CC 1.0

Een onderzoek naar de brug voor de Lekpoort

Onder de weg van de Havendijk liggen de overblijfselen van een brug die ooit voor de Lekpoort lag. Dit was een van de stadspoorten van...

Engelenburg omstreeks 1750, aan de linkerkant is het kasteel op de hoofdburcht te zien met aan de rechterkant de voorburcht. © J. de Beijer/PD

Herwijnen – een bodemonderzoek op kasteelterrein Engelenburg

Op het terrein van het voormalige kasteel Engelenburg heeft in de periode november 2019 t/m februari 2020 een interessant bodemonderzoek plaatsgevonden. Archeologisch adviesbureau RAAP en...

Een intacte Siegburg kan wordt geborgen uit één van de waterputten. © Archol

Opgravingen in Smachtenburg

In de zomer van 2017 is door Archol het laatste deel uitgevoerd van een langlopende opgraving in de nieuwbouwwijk Smachtenburg, gelegen tussen de Dorpsstraat en...

Tekening van een beker met een dubbele wand (70-120 n.Chr.), afkomstig uit de pottenbakkerij op De Holdeurn © Gelders Archeologisch Centrum Museum G.M. Kam

Holdeurns aardewerk

In september (2015, red) kwamen in het Gelders Archeologisch Centrum Museum G.M. Kam honderdveertig specialisten op het gebied van het Romeins aardewerk bijeen ter gelegenheid...

Tekening van de armenschool, gemaakt door Arie Lieman in de periode 1850-1860 © CODA, GA-016554, PD

Graven naar een werkhuis en een armenschool

In januari en februari 2021 heeft het archeologisch bedrijf Greenhouse Advies bv een proefsleuvenonderzoek en een opgraving uitgevoerd in het plangebied De Vlijt 1b in...

Er is een coupe door de resten van een hutkom gezet. © VUhbs Archeologie

Opgravingen op de Ericahorst in Ede

In het voorjaar van 2017 heeft VUhbs archeologie een opgraving uitgevoerd op de locatie van de oude, inmiddels gesloopte, Ericaschool op de hoek van de...

Inhoud van een kuil: ijzeren helm van het type Weisenau, een ijzeren schildknop en een bronzen huidschraper. © Ronny Meijer/Museum Het Valkhof CC-BY-NC

Romeinse militaire uitrusting en paardentuig van de Hunerberg te Nijmegen

Gedurende de laatste 70 jaar zijn op de Hunerberg te Nijmegen grote delen opgegraven van het legerkamp uit de Augusteïsche periode (19 tot 16/12 v....

De zuidoostelijke kasteeltoren met aansluitend de oostelijke kasteel-/stadsmuur © Synthegra CC-BY-NC

Restanten van zestiende-eeuws kasteel van Wageningen teruggevonden

In het Bowlespark stond in de zestiende eeuw het kasteel van Wageningen. Deze versterking werd in 1526 door de hertog van Gelre gebouwd in de...

Het wrak in het Zwarte Schaar bij laag water © Archeologie Zutphen CC-BY-NC

Scheepswrak gevonden in Doesburg

In 2015 werd door de archeologen van de gemeente Zutphen een scheepswrak gedocumenteerd dat grotendeels vrij op de drooggevallen oever van het Zwarte Schaar in...

De locatie, naast de brug © Leo Smole/Gemeente Arnhem CC BY NC

The Bridge too Far

In februari 2018 heeft Team Archeologie van gemeente Arnhem op het Coberco-terrein een archeologisch proefsleuvenonderzoek verricht. Daarbij zijn onder andere resten van de Rietgracht en...

Standbeeld van de hertog van Gelre kijkt naar de opgraving van de Jansplaats. © H. Eggink

Een achthoekig gebouw op de Jansplaats

Rond de jaarwisseling van 2020-2021 heeft Team Archeologie van de gemeente Arnhem waarnemingen uitgevoerd op de Jansplaats. Het betrof de vervanging van een riool. De...

Gelderse Archeologische Kroniek 2017

De Gelderse Archeologische Kroniek 2017 is in eerste instantie op papier uitgebracht in Bijdragen en Mededelingen Gelre van de Vereniging Gelre. Naderhand is een groot...

Gelderse Archeologische Kroniek 2021

De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019...

Gelderse Archeologische Kroniek 2015

De Gelderse Archeologische Kroniek 2015 is in eerste instantie op papier uitgebracht in Bijdragen en Mededelingen van de Vereniging Gelre. Naderhand is een groot deel...

Huis Hamerden, 1968 © G. Dekkers/RCE, CC-BY 4.0

Proefsleuvenonderzoek te Westervoort

Op het terrein van de voormalige havezate Huis Hamerden is in 2016 een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd. De resultaten van het onderzoek bevestigen de verwachting dat er...

Mesheft met messingbeslag uit de zestiende eeuw © Gemeente Zutphen

Opgraving in Doesburg, 2014

Het verzorgingshuis St. Elisabeth in Doesburg wordt in verschillende fasen gesloopt en herbouwd. De eerste fase vond plaats in 2014. De oudste archeologische vondsten die...

De in proefsleuf 4 aangetroffen rail van de smalspoorlijn © RAAP bv

Proefsleuven bij de Geldersche Toren

In opdracht van Rijkswaterstaat realiseerde Waterschap Vallei en Veluwe in 2018 veertien geulen, verspreid langs de IJssel, waaronder het tracédeel Geldersche Toren.

Filmdoosje van Moerman met vondsten uit het Spelderholt © AWA, H. Schotman, CC-BY-SA 4.0

Het Grote Zand

Tot het begin van de twintigste eeuw lag tussen Beekbergen en Hoenderloo het ‘Grote Zand’, een enorme zandverstuiving waarover de dominees O.H. Heldring en R.H....

Fragmenten van hakzilver, gevonden bij het onderzoek van de vindplaats Tiel-Passewaaij. Datering: 350-450 n.Chr. © Vrije Universiteit / Stijn Heeren

De zilverschat van Tiel – Passewaaij

In verband met onderzoek naar een schatvondst uit de vijfde eeuw bij Pey (gemeente Echt-Susteren, Limburg) heeft archeoloog Stijn Heeren in 2014 ook nieuw onderzoek...

Het opgraven van een kuil met runderkadavers. © Gemeente Zutphen

Noorderhaven, Zutphen

In de nieuwbouwwijk ‘Noorderhaven’ ten noorden van het stationsgebied van Zutphen is in 2019 een groot molencomplex onderzocht. Tijdens het archeologisch onderzoek zijn de...

Detail uit een 3D-scan van een klop van de Romeinse veldheer Varus © Collectie Landesmuseum Mainz; scan en ren- dering Th. Reuter/LfA Sachsen, Dresden CC-BY-NC

Onderzoek naar munten met een klop van VARus

In 9 na Christus werden drie Romeinse legioenen onder het bevel van commandant Publius Quinctilius Varus in het Teutoburgerwoud compleet vernietigd. Over de precieze ligging...

De zuidelijke binnenstad op de kaart van Blaeu, 1649 © Gelders Archief, PD

Een oud stuk Arnhem in een modern jasje

Wie nu de zuidelijke binnenstad van Arnhem bezoekt, ziet een nieuw stadsdeel. Na de oorlog vond hier wederopbouw plaats en ook tijdens de afgelopen tien...

De contouren van een van de middeleeuwse boerderijen met palissade of bijgebouwen tekenen zich af © Van Uffelen Multimedia CC-BY-NC

De Graaf van Gelre en wildfosters in middeleeuws Barneveld

Voorafgaand aan de bouw van het bedrijventerrein Harselaar Zuid werd in 2015 in opdracht van de gemeente Barneveld een opgraving uitgevoerd. Op basis van een...

Een van de vondsten: de kaasvorm © Team Archeologie, Gemeente Zutphen, CC-BY-NC-SA

Een bijl, een Vikingnaald en oude kaas op de Holsterkamp (Zutphen)

In juni 2020 heeft Team Archeologie van de gemeente Zutphen een opgraving uitgevoerd in het wegcunet van een nieuw aan te leggen verbindingsweg vanaf de...

In 2018 in de tuin van het klooster Berchmanianum gevonden oorlogsgeld. © Rob Mols, Gemeente Nijmegen

In de oorlogsjaren achtergehouden munten

Op 10 mei 1940 wordt Nijmegen als een van de eerste steden in Nederland bezet. Voor de inwoners verandert er in het dagelijks leven niet...

De depressie in het zuidoostelijke deel van het plangebied wordt onderzocht. © RAAP

Het verhaal van Huis Schoonbroek bovengronds

In opdracht van de gemeente Apeldoorn heeft het archeologisch bedrijf RAAP in de periode november – december 2021 een proefsleuvenonderzoek en opgraving uitgevoerd in het...

Verbrand graan © G. Bovenberg, Valkhof Museum - CC-BY-NC-SA

Kleine vondsten ontdekt bij de ArcheoHotspot in Nijmegen

Sinds 2016 bestaat in het Valkhof Museum in Nijmegen de ArcheoHotspot, als zogenaamd ‘citizen science’ project. De ArcheoHotspot wordt bemenst door vrijwilligers en iedereen kan...

Vondsten © Foto: Lourens van der Feijst, ADC

Een romeins grafveld in Huissen

Tussen 29 augustus en 9 oktober 2014 is door het ADC, in samenwerking met de AWN (Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie), een Romeins grafveld...

Romeinse sporen in de Schuytgraaf

Tussen 20 en 23 augustus 2019 is een opgraving uitgevoerd op een bouwveld in de Arnhemse wijk Schuytgraaf. Het veldwerk werd uitgevoerd door Team Archeologie...

Uitsnede van het sporenoverzicht van de Kelfkensbos-opgraving met de natuurstenen kelder. © A. den Braven CC-BY-NC-ND

Datering Middeleeuwse kelder Kelfkensbos ontrafeld

Tussen 1996 en 1998 heeft de gemeente Nijmegen, voorafgaand aan de bouw van Museum Het Valkhof, opgravingen verricht op het Kelfkensbos. Het onderzoek bracht veel...

Beker van gebronsd aardewerk © Ronny Meijer / Museum het Valkhof

Nijmegen, stempels op gebronsd aardewerk

In de Romeinse nederzettingen en legerplaatsen van Nijmegen is een kleine hoeveelheid van het zogenaamde ‘gebronsde aardewerk’ gevonden. Het oppervlak van deze bekers en kommen...

'Pig Sticker' bajonet, gereinigd © Leo Smole/Gemeente Arnhem CC BY NC

Vroeg middeleeuwse sporen in de Schuytgraaf, Arnhem

In oktober 2020 is onder leiding van Team Archeologie van gemeente Arnhem een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op Bouwveld 1 in de Schuytgraaf. Daarbij is een ...

Vlakfoto van structuur 2 © BAAC, CC-BY-NC

Dorpsstraat 56, proefsleuvenonderzoek in Hall

In de eerste drie maanden van 2019 werden op de es van Hall, een archeologisch monument, proefsleuven aangelegd door BAAC in verband met de toekomstige...

Opgravingsput voor de Eusebiuskerk © Archeologisch Rapport Arnhem 110

Opgraven om te herbegraven

In mei 2019 heeft Team Archeologie van gemeente Arnhem een opgraving uitgevoerd ten westen van de toreningang van de grote Eusebiuskerk. De aanleiding tot dit...

Zilveren lepel van Kops Plateau © G. Bovenberg, Museum Het Valkhof - CC-BY-NC-SA

Romeinse lepels van het Kops Plateau bij Nijmegen, eten of meten?

In het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten van Gelderland in Nijmegen is nog veel te ontdekken. In het kader van een stage zijn onlangs elf Romeinse,...

Hof van Holland: nauwkeurige documentatie van de profielen © Paul Franzen

Hof van Holland in Nijmegen-Noord

In het kader van de ontwikkeling van Nijmegen-Noord wordt regelmatig archeologisch onderzoek uitgevoerd. In 2016 is begonnen met de ontwikkeling van plangebied Hof van Holland,...

Grote Boel: nederzetting uit de ijzertijd en nieuwbouw © Paul Franzen

Plangebied Grote Boel in Nijmegen

Het plangebied Grote Boel is gelegen binnen een zone, waar minstens vanaf het middenneolithicum bewoning is geweest. Dit plangebied wordt gefaseerd ontwikkeld. Gezien de kans...

Boorpuntenkaart voor de Abraham Kuyperstraat en Troelstralaan, inclusief aangetroffen bodemhorizonten © RAAP Archeologie

Booronderzoek in Twello

Hoewel gravend onderzoek voor veel mensen ‘echte’ archeologie is, moet niet worden vergeten dat juist de archeologische bureau- en booronderzoeken de basis vormen van menig...

Opgraving Hengelo Winkelskamp Grafveld © Archol CC-BY-NC

Erven, wandgreppelhuis en grafveld gevonden in Hengelo

Eén van de meest interessante opgravingen uit 2015 in de Achterhoek is het archeologisch onderzoek in het gebied Winkelskamp Oost in Hengelo. Al in 2010...

Penning uit Roskilde, veertiende eeuw © Archeologie Zutphen CC-BY-NC

Bijzondere vroegmiddeleeuwse vondsten in Zutphen

De Groenmarkt is in de periode 2014-2016 flink op de schop gegaan. Deze herinrichting is uiteraard archeologisch begeleid. De markt is direct te verbinden met...

Verschillende mesolithische vuurstenen pijlpunten © Gemeente Zutphen

Vitensterrein, ‘Hoge West’ te Zutphen

Het Hoge West is een rivierduin langs de IJssel, ten zuiden van de stad Zutphen. De naam slaat op het hoge deel van...

Keizershoeve in Ewijk

In het kader van de aanleg van de ontsluitingsweg voor de wijk Keizershoeve III in Ewijk is archeologisch onderzoek uitgevoerd door RAAP. Uit dit onderzoek...

Voorbeeldfoto van een proefsleuf © Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY 1.0

Proefsleuvenonderzoek bij de Willem III-kazerne

Op het terrein van de Koning Willem III-kazerne was men van plan drie keerwanden aan te leggen en de hindernisbaan te vernieuwen. Omdat hier het...

Aardewerk, zogenaamde Belgische waar uit de Romeinse tijd, gevonden aan de zuidkant van het legerkamp op het Kops Plateau © Museum Het Valkhof

Opgravingen op het Kops Plateau

In een samenwerkingsverband van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, nwo-Geesteswetenschappen en Erfgoed Nederland is in 2008 het zogeheten Odyssee-programma opgezet. Dit had het...

Het plangebied (blauwe cirkel) op een kaart uit 1714. De kenmerkende langgerekte vorm van het stratenpatroon is goed zichtbaar. © Utrechts Archief

Volmiddeleeuwse bewoningssporen onder het gemeentehuis

Het voormalige gemeentehuis van Geldermalsen aan het Kuipershof is verouderd en voldoet niet meer aan de wensen van de huidige tijd. De gemeente West...