Kastelen

Ben jij een echte kasteelliefhebber? Van ruïnes tot trekpleisters, kom van alles te weten over de kastelen in Gelderland!

Lees intro

151 verhalen
Bekijk volledige kaart

Of je nu gefascineerd bent door imposante ruïnes of bestaande trekpleisters, deze route neemt je mee op een boeiende reis langs diverse kastelen in de regio. Verdiep je in de verhalen die deze majestueuze bouwwerken omringen en vergaar kennis over de intrigerende geschiedenis van kastelen en landhuizen in Gelderland.

Huis Molecaten © M. Van de Leeuw, Wikimedia, CC-BY-SA 3.0
Huis en landgoed Molecaten bij Hattem
<p>Rond Hattem, het meest noordoostelijke punt van de Veluwe, is het landschap ontstaan in de ijstijd toen het dooiwater beekjes veroorzaakte in de stuwwallen. Molecaten...
Het huis Ampsen bij Lochem getekend door Jan de Beijer tussen 1741 en 1749. © Jan de Beijer, RKD - Nederland Instituut voor Kunstgeschiedenis, PD
Huis Oud-Ampsen bij Lochem
<p>Oostelijk van de huidige boerderij Olden Ampsen heeft op het erf van een boerderij aan de Bouwdijk 2 te Lochem het versterkte huis Oud Ampsen...
Zicht op de stad Wageningen met links het kasteel. Tekening uit 1730 © Het Gelders Archief PDM
Kasteel Wageningen
<p>Op de Veluwezoom langs de Rijn en grenzend aan Het Sticht van de bisschop van Utrecht ligt Wageningen. Deze plek is zo strategisch dat Karel...
Kasteel De Kelder na de brand in 1656, getekend door Hendrik de Winter ©
Huis De Kelder in Doetinchem
<p>Door zijn ligging op een hoge oeverwal aan de Oude IJssel profiteert kasteel De Kelder van de vruchtbare grond rond de rivier. Akkers en weilanden...
Het huidige Huis de Beerenclaauw na 1899 gebouwd op middeleeuwse fundamenten. © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0
Huis de Beerenclaauw in Groessen
<p>Bij de herkomst van de streeknaam ‘Liemers’ wordt getwijfeld tussen een verwijzing naar de Romeinse grensnaam ‘limes’ of de afwatering van de beek ‘Ly’ via...
Zijaanzicht huis Spijk in Spijk © Roelant Roghman, 1646-1647
Huis Spijk te Spijk
<p>Geografisch behoort Spijk bij de Gelderse Tielerwaard. Bestuurlijk ligt het ingewikkelder. Vóór 1800 bestaat de grensplaats Spijk uit de heerlijkheid Nedereinde die onder Holland valt,...
De Ehze in Almen in 2004 © Peter van der Wielen, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Landgoed De Ehze in Almen
<p>Ten oosten van het dorp Almen ligt landgoed De Ehze met een in 1918 gebouwde villa in Engelse landhuisstijl. Aan deze villa ging een ouder...
Het wapen van de familie van Arkel en het Land van Arkel © PD
Huis Vuren of de Tumelenburg te Vuren
<p>Op een westelijke punt van de Vijfheerenlanden ontstaat langs de Waal rond 900 de vesting Vuren. Het betekent ‘vooraangelegen’, zoals de plaatsen Voorne en Veurne....
Links het kasteel van Zevenaar op een prent uit 1577 © Via Wikipedia, Publiek Domein
Kasteel Sevenaer in Zevenaar
<p>In het gebied dat de Liemers heet, ligt Zevenaar strategisch als twistappel tussen de hertogen van Gelre en Kleef. De middeleeuwse burcht Sevenaer wordt gebouwd...
Kasteel Wijchen door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Een kasteel voor een paarlen halssnoer
<p>De beroemdste bewoners van het kasteel te Wijchen zijn Emilia van Oranje-Nassau, dochter van Willem van Oranje, en haar echtgenoot Emanuel van Portugal. Emilia's broer...
Kasteel Engelenburg in de achttiende eeuw (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk) ©
Kasteel Engelenburg bij Herwijnen
<p>Tussen Gelre en Holland ligt in de Middeleeuwen een omstreden grensgebied. Vanaf de elfde eeuw worden er al versterkte huizen en kastelen gebouwd door de...
Huis Scherpenzeel in 1749 getekend door Pieter Jan van Liender. De woontoren uit de veertiende eeuw is in het midden nog duidelijk te herkennen aan de hoger geplaatst kap en de torentjes. © Rijksmuseum
Huis Scherpenzeel
<p>De plaatsnaam ‘Scarpenzele’ komt voor in een oorkonde uit 1254, waarbij ‘zeel’ in dit geval ‘huis’ kan betekenen. Gelegen in het grensgebied van de bisschoppen...
Het Huis in Oosterhout, 1649. © Fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen, publiek domein.
Kasteel Notenstein en huis Oosterholt in Oosterhout
<p>De strategische ligging van Nijmegen tegen de helling aan de zuidzijde van de rivier de Waal levert bewoning op door onder anderen de Romeinen en...
Aanzicht van Het Tolhuis te Lobith (1649) © Gelders Achierf, 1551 - 1895, C.J. Visscher, PD
Tolhuis-Lobith in Rijnwaarden
<p>De grenzen van de gemeente Rijnwaarden zijn in 1985 gevormd door samenvoeging van Herwen, Aerdt en Pannerden. Dit zogenaamde Gelders Eiland wordt al eeuwen omstroomd...
Huys te Rhenoy, ca. 1910. © Collectie A.F. Verstegen
Huys te Rhenoy
<p>In Rhenoy stond het kasteel de Aldenboch, een ringburcht aan de oostkant, en het Huis te Rhenoy aan de westkant.</p>
Kasteel Ruurlo
Steven van Roderlo en kasteel Ruurlo
<p>In het leenregister van de hertog van Gelre komt in 1326 een vermelding van de 'hoff te Roderlo' voor.</p>
Kasteel Poederoyen tussen 1600 en 1672. © Gelders Archief, PD
Kasteel Poederoyen
<p>Ingeklemd tussen Holland en Brabant is het gebied van de Bommelerwaard strategisch steeds van groot belang geweest. Er wordt beweerd dat de heer van Heusden...
't Huys en havezaat Medler, 15 augustus 1766 © Gelders Archief PD
Huis Medler in Vorden
<p>De regionale elite rond Vorden bouwt in de middeleeuwen edelmanswoningen. Ze profiteren van de vruchtbare gronden langs de IJssel en Oude IJssel en de...
Barlham op een tekening uit 1743 © CC0
Het verdwenen kasteel Barlham
<p>Een van de oudste kastelen rond Doetinchem waarvan niet meer dan een heuvel met een gracht bij een boerderij over is, is Barlham. De boerderij...
Huis Poelwijk door Jan de Beijer (1742) © PD
Huis Poelwijck in Oud-Zevenaar
<p>De vroegere rivier de Rijn zette aan beide zijden van zijn stroombed grond af. Deze oeverwallen boden door hun hoogte een goede vestigingsplaats voor permanente...
Hoofdgebouw van Huis de Parckelaer © Kasteelbeer CC-BY-SA
Huis de Parckelaer in Voorst
<p>In een ontginningsgebied van broeklanden ligt ten noordoosten van Twello het huis De Parckelaer. Het eerste huis is waarschijnlijk in de tweede helft van de...
ir PJ van Voorst Vader eigenaar van landgoed De Bockhorst in 1906 Collectie Belangenvereniging Spankeren
Eigenaren van De Bockhorst van Middeleeuwen tot heden
<p>De Bockhorst wordt voor het eerst genoemd in een samenvatting van een koopakte uit 1456. Op 4 april 1456 verkopen de gebroeders Gerrid en Derck...
Havezate Zwanenburg bij Vorchten zijaanzicht © Gelders Archief
Huis Zwanenburg in Vorchten bij Heerde
<p>Bij de IJssel aan de rand van de Veluwe brengen eerst kloosterbroeders de vruchtbare gronden in cultuur. Daarna ontstaan er ook enkele versterkte huizen met...
Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
Kasteel Oudenborgh in Rhenoy
<p>De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis...
Het begin van kasteel Heumen rond 1200. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1188-1585
<p>Even ten zuiden van Nijmegen in de heerlijkheid Heumen lag aan de Maas een imposante waterburcht. Door zijn strategische ligging op de grens van Gelderland...
Huis Kervel bij Hengelo in 1995 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed CC BY-SA 4.0
Huis Kervel bij Hengelo
<p>In de veertiende eeuw ligt ten westen van Hengelo een huis met de naam Meijerink. Van dit oorspronkelijke huis is weinig bekend, alleen wordt in...
Otto Howen, ingang van het Slot Doornenburg: in de Over-Betuwe, 1838. © Gelders Archief, publiek domein
Kasteel Doornenburg in de Overbetuwe
<p>Eind negende eeuw is er een vermelding van een “villa Doronburc”. Dit wijst op een versterkt woonhuis (burc), voorzien van doornstruiken (doron). Op 1 mei...
't Huis Rijswijk en het Dorp Groussen. 1742/1774 © Gelders Archief PD
Huis Rijswijk bij Groessen
<p>De gemeente Duiven waartoe ook Groessen behoort, is de laatste eeuwen aanzienlijk van gezicht veranderd. Aanpassingen van de loop van de rivier de Rijn, het...
De Cloese met brug over de Berkel in neonrenaissancestijl na de verbouwing in 1886 door het echtpaar Sickesz-Van Harlingen. © Dickelbers, Wikimedia CC-BY-SA 3.0
Kasteel De Cloese in Lochem
<p>Ten oosten van Lochem ligt het kasteel De Cloese aan de noordoever van het riviertje de Berkel. Deze ontspringt in Duitsland en loopt door de...
Schets van het kasteel-landhuis in de achttiende eeuw. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1355-heden
<p>De familie Van Groesbeek is vanaf 1335 ruim drie eeuwen lang heer en meester in de heerlijkheid Heumen. Zij bouwt een donjon van de ridders...
Kasteel Hackfort te Vorden in 1743 © RKD, Jan de Beijer PD
Kasteel Hackfort bij Vorden
<p>Huis Hackfort ligt in de veertiende eeuw aan een voorde in de Hackfortse Beek. Een voorde bestaat uit een ondiep gedeelte op de kruising van...
Een kaart van Nicolaes van Geelkercken uit 1642 met huis Mallum ('Malden') en een dubbele watermolen. © Gelders Archief, PD
Havezate Mallum bij Eibergen
<p>In hetzelfde jaar 1188 waarin de naam Eibergen voor het eerst als zelfstandige parochie ‘Ecberghe’ opduikt, vermeldt een leenregister het huis Mallum. In de vijftiende...
Huis Duistervoorde vóór de verbouwing te zien vanaf de visvijver © Via Collectie Gelderland Gelderland in Beeld
Huis Duistervoorde in Twello
<p>Tussen de wegen naar Zutphen en Deventer ligt Huis Duistervoorde. Het dorp Voorst langs de westoever van de IJssel wordt in 893 voor de eerste...
Kasteel Swanenburg © Tekening Abraham de Haen, gravure Hendrik Spilman.
Kasteel Swanenburg in de Oude IJsselstreek
<p>Tussen Gendringen en Megchelen in de gemeente Oude IJsselstreek ligt in een weiland nog het overblijfsel van de onderbouw van een ronde toren. Ooit was...
De brand in de voorgebouwen van Walien, getekend circa 1759 © RKD Nederland Instituut voor Kunstgeschiedenis, PD
Havezate Walien te Winterswijk
<p>Alles wat rest van de rijke woon- en bouwgeschiedenis van de havezate Waliën is een keldermuur met een ingemetselde schoorsteenfries uit de zestiende eeuw en...
Jan de Beijer, Crayenstein (1750) © PD
Huis Crayestein in Tricht
<p>Op de vruchtbare gronden langs de Linge liggen in de middeleeuwen veel kastelen en adellijke huizen. Ze overleven het oorlogsgeweld door de eeuwen heen niet...
Bij de vijver van het Sweerts de Landaspark heeft tot 1810 het kasteel Quickborn gestaan, waar de familie Domseler generaties lang heeft gewoond.
Huis Quickborn in Epe
<p>In het parkje dat wordt omsloten door de Quickbornlaan, Wilhelm Tellstraat, Wheemeweg en Polweg, stond twee eeuwen geleden het kasteel de Quickborn. De bouwdatum is...
Huis de Kieftskamp (Bron: Peter van der Wielen)
Huis de Kieftskamp
<p>Het tegenwoordige huis de Kieftskamp of Kieftenkamp in de buurt van Vorden werd gebouwd in 1776. Hiermee is het een van de jongste landhuizen in...
Kasteel Oud Spaensweert op de kaart "Den Ysselstroom van Isseloort tot voor de stad Deventer" (1719) © Gelders Archief PD
Kasteel Oud Spaensweert bij Steenderen
<p>Aan beide zijden van de toenmalige loop van de IJssel, bij Steenderen en Brummen, strekt zich in de middeleeuwen het goed Spaensweert uit. Het goed...
Paul(us) van Liender tekende in 1750 dit aanzicht van het Huis te Geldermalsen. © Gelders Archief, PD
Kastelen te Malsen en Geldermalsen
<p>In een oorkonde uit 850 is sprake van Uberan Malsna, later Bovenmalsen en Buurmalsen genoemd. Ten zuiden van de Linge moet er dan een Nedermalsen...
Tekening van Abraham Rademaker uit de periode 1718-1730 van Plekenpol © Gelders Archief, PD
Kasteel Plekenpol in Winterswijk
<p>Van de vier havezaten, versterkte huizen of hoeven, die er in de gemeente Winterswijk liggen is kasteel Plekenpol er één van. Alle Winterswijkse havezaten komen...
Historische tuin- en parkaanleg bij kasteel de Wiersse © Peter van der Wielen, CC BY-SA
De Wiersse bij Vorden
<p>Tot de belangrijke middeleeuwse families in de huidige gemeente Bronckhorst behoorden de grootgrondbezitters Van Vorden. Naast Huis Vorden kreeg de familie een deel van De...
Kasteel Buren, prent uit 1612. © Onbekend, PD.
Het verdwenen kasteel van Buren
<p>Tegenwoordig is er niets meer van te zien, maar vele eeuwen lang heeft Buren een indrukwekkend kasteel.</p>
Huize Nergena in 1731 door Cornelis Pronk. © Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD), publiek domein.
Kasteel en landgoed Nergena bij Bennekom
<p>Tussen de heuvels en het lage land op de westflank van de Veluwe ligt Bennekom. Op de daar in de middeleeuwen gelegen kastelen speelt de...
Fantasietekening van het slot Hulkestein bij Nijkerk, 1854. © Gelders Archief, publiek domein.
Kasteel Hulkestein in Nijkerk
<p>Het grensstadje Nijkerk ligt in de vijftiende eeuw strategisch aan de Zuiderzee, maar ook op de grens met het Sticht, waar de Utrechtse bisschop zijn...
Huis Babberich (Bron: Huis Babberich)
Huis Babberich
<p>Huis Babberich staat ook bekend onder de naam Halsaf. Die naam zou afkomstig zijn van een legende waarin de dienstmeid van Babberich zes rovers onthoofdde...
Vue de Wildenborch prov. de Gueldres, 1827-1829 © Gelders Archief PD
Kasteel Wildenborch bij Vorden
<p>De Wildenborch is in vroeger tijden een geduchte burcht van waaruit roofridders de strijd aangaan met het wettige gezag om hen heen. Het is nu...
Broekhuizen © Joost Postma, CC BY-SA
Havezate Broekhuizen bij Wehl
<p>Het kasteel Broekhuizen ten noorden van Wehl valt in de veertiende eeuw nog onder Gelderse invloed. Vlak daarna, in 1406, komt Wehl onder Kleefs bestuur...
Palmestein te Deil, getekend door Paula van Mook naar een pentekening van J. Stellingwerf, 1653 © Collectie A.F. Verstegen cc-by
Bakerbosch en Rhijnestein in Deil
<p>Al in de Bronstijd wonen er mensen op de hoger gelegen gronden rond Deil. In 978 vermelden oude geschriften landerijen te “Daile”. Het dorp zelf...
Kasteel Palmesteyn in Deil - Tekening van Jacob Stellingwerf, 1653 © Jacob Stellingwerf, PD
Huis Palmestein in Deil
<p>Deil kent in de middeleeuwen zeven adellijke huizen. Zes behoren tot het vorstendom Gelre en het graafschap Zutphen, behalve Palmestein dat tevens een van de...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl