Kastelen

Ben jij een echte kasteelliefhebber? Van ruïnes tot trekpleisters, kom van alles te weten over de kastelen in Gelderland!

Lees intro

151 verhalen
Bekijk volledige kaart

Of je nu gefascineerd bent door imposante ruïnes of bestaande trekpleisters, deze route neemt je mee op een boeiende reis langs diverse kastelen in de regio. Verdiep je in de verhalen die deze majestueuze bouwwerken omringen en vergaar kennis over de intrigerende geschiedenis van kastelen en landhuizen in Gelderland.

Havezate Mensink op een schets van Jacobus Stellingwerff © Atlas van Mattheus Brouërius van Nidek, deel 20, PD
Havezate Mensink bij Geesteren
<p>Behalve het esdorp Geesteren in de gemeente Tubbergen in de provincie Overijssel ligt er een Geesteren in de provincie Gelderland. Dat dorp bij Borculo in...
Familiewapen van de familie Van der Capellen © Arch CC0, Wikimedia
Huis de Boedelhof in Eefde
<p>De Boedelhof wordt gesticht in de tweede helft van de veertiende eeuw. In de tachtigjarige oorlog verwoesten de Spaanse troepen de Boedelhof. Tijdens de belegering...
Huis Schaffelaar © GLK – Ton Rothengatter, cc-by
Huis Schaffelaar
<p>Het kasteelachtige huis Schaffelaar dateert uit 1852 en valt meteen op door zijn afwijkende vormgeving. Het is een zeldzaam voorbeeld is van een buitenhuis in...
Kasteel Buren, prent uit 1612. © Onbekend, PD.
Het verdwenen kasteel van Buren
<p>Tegenwoordig is er niets meer van te zien, maar vele eeuwen lang heeft Buren een indrukwekkend kasteel.</p>
Kasteel Wijchen door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Een kasteel voor een paarlen halssnoer
<p>De beroemdste bewoners van het kasteel te Wijchen zijn Emilia van Oranje-Nassau, dochter van Willem van Oranje, en haar echtgenoot Emanuel van Portugal. Emilia's broer...
Aanzicht van Het Tolhuis te Lobith (1649) © Gelders Achierf, 1551 - 1895, C.J. Visscher, PD
Tolhuis-Lobith in Rijnwaarden
<p>De grenzen van de gemeente Rijnwaarden zijn in 1985 gevormd door samenvoeging van Herwen, Aerdt en Pannerden. Dit zogenaamde Gelders Eiland wordt al eeuwen omstroomd...
Een olieverfschilderij van Hof Borculo in de achttiende eeuw, door een anonieme schilder © Stedelijk Museum Zutphen, PD
Kasteel Borculo in Berkelland
<p>De stad Borculo heeft weinig betekenis gehad zonder haar kasteel. Op de voorburcht vindt in 1337 de stichting plaats van de St. Joriskapel. Er ontstaat...
De Ehze in Almen in 2004 © Peter van der Wielen, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Landgoed De Ehze in Almen
<p>Ten oosten van het dorp Almen ligt landgoed De Ehze met een in 1918 gebouwde villa in Engelse landhuisstijl. Aan deze villa ging een ouder...
Huis Laag Helbergen, de voormalige havezate (1966) © H.P.R. Rosenberg/Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed CC BY-SA-3.0
Huis Laag Helbergen bij Brummen
<p>Langs de IJssel ligt in Cortenoever in een laaggelegen gebied ten noordoosten van Brummen huis Laag Helbergen. De naam verwijst naar een hoogte (berg) midden...
Palmestein te Deil, getekend door Paula van Mook naar een pentekening van J. Stellingwerf, 1653 © Collectie A.F. Verstegen cc-by
Bakerbosch en Rhijnestein in Deil
<p>Al in de Bronstijd wonen er mensen op de hoger gelegen gronden rond Deil. In 978 vermelden oude geschriften landerijen te “Daile”. Het dorp zelf...
't Kasteel Bronkhorst van voren, 1730-1731 © Gelders Archief PD
Kasteel te Bronkhorst
<p>De heren van Bronckhorst zetelen vanaf de twaalfde eeuw op de heuvel ten westen van Bronkhorst. Dit stadje ontstaat als nederzetting op de voorburcht van...
Kasteel De Essenburgh van binnen © PD
Kasteel De Essenburgh bij Harderwijk
<p>Dichtbij de Zuiderzee ligt op de noordrand van de Veluwse zandgronden vanaf de tiende eeuw het brinkdorp Nunspeet. Vanaf de middeleeuwen ontstaan er op de...
Huis Leemcuyl getekend op een kaart van 1776, getekend door Johann Heinrich Merner © Gelders Archief CC BY 1.0
Huis Leemcuyl in Oud-Zevenaar
<p>Een oorkonde van keizer Hendrik III van het Heilige Roomse Rijk vermeldt in 1050 de vesting Oud-Zevenaar. Daar krijgt een van de grootste havezaten van...
Kasteel De Kelder na de brand in 1656, getekend door Hendrik de Winter ©
Huis De Kelder in Doetinchem
<p>Door zijn ligging op een hoge oeverwal aan de Oude IJssel profiteert kasteel De Kelder van de vruchtbare grond rond de rivier. Akkers en weilanden...
Huis te Hoevelaken getekend door Cornelis Pronk tussen 1731-1784 © Rijksmuseum, PDM
Kasteel Hoevelaken in Nijkerk
<p>Het grensstadje Nijkerk krijgt in 1413 stadsrechten. Hertog Arnoud van Gelre laat een blokhuis bouwen om de strategisch gelegen plaats te verdedigen tegen aanvallen uit...
De Motte van de burcht Mergelp op de Duivelsberg © Romaine CC0
De Duivelsberg te Ubbergen
<p>Langs de strategisch gelegen Nijmeegse stuwwal aan de Waal worden rond het jaar 1000 twee mottes (verdedigingsheuvels) aangelegd. In de middeleeuwen vormt Ubbergen een grensgebied...
Kasteel Bloemestein bij Culemborg toegeschreven aan Antonina Houbraken 1700-1724 © Antonina Houbraken (1700-1724), RKD, cc-by
Kasteel Bloemestein
<p>Bij de rivier de Lek is aan de verhoogde oeverwal van het riviertje de Meer de stad Culemborg ontstaan als een handelsnederzetting. Op deze economisch...
Havezate Zwanenburg bij Vorchten zijaanzicht © Gelders Archief
Huis Zwanenburg in Vorchten bij Heerde
<p>Bij de IJssel aan de rand van de Veluwe brengen eerst kloosterbroeders de vruchtbare gronden in cultuur. Daarna ontstaan er ook enkele versterkte huizen met...
Muurschildering van de Kleine Ham, zonder jaartal © In copyright, via Milly Westerhuis
Kleine Ham of Ruitenbergs Ham
<p>Het 'buitengoed den Ruitenbergs Ham' was van oorsprong een boerderij. De naam Kleine Ham doet vermoeden dat het een kleine boerderij is geweest maar deze...
Het kasteel en de dorpskerk afgebeeld op de boskaart van Thomas Witteroos, getekend in 1570. © Heemkundekring Groesbeek, CC-BY-NC
Het kasteel van de Heren van Groesbeek
<p>In de kom van het Groesbeekse dorp, bij de Hoflaan, heeft een klein kasteel gestaan. Door opgravingen zijn we veel te weten gekomen.</p>
Het Huis in Oosterhout, 1649. © Fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen, publiek domein.
Kasteel Notenstein en huis Oosterholt in Oosterhout
<p>De strategische ligging van Nijmegen tegen de helling aan de zuidzijde van de rivier de Waal levert bewoning op door onder anderen de Romeinen en...
Hoofdgebouw van Huis de Parckelaer © Kasteelbeer CC-BY-SA
Huis de Parckelaer in Voorst
<p>In een ontginningsgebied van broeklanden ligt ten noordoosten van Twello het huis De Parckelaer. Het eerste huis is waarschijnlijk in de tweede helft van de...
Het huis Ampsen bij Lochem getekend door Jan de Beijer tussen 1741 en 1749. © Jan de Beijer, RKD - Nederland Instituut voor Kunstgeschiedenis, PD
Huis Oud-Ampsen bij Lochem
<p>Oostelijk van de huidige boerderij Olden Ampsen heeft op het erf van een boerderij aan de Bouwdijk 2 te Lochem het versterkte huis Oud Ampsen...
Arent thoe Boecophuis te Elburg © Bron: Nationaal Orgelmuseum
Arent thoe Boecophuis in Elburg
<p>In de veertiende eeuw heeft Elburg aan de Zuiderzee veel last van overstromingen. De Gelderse hertog Willem van Gulik laat zijn rentmeester Arent thoe Boecop...
Historische tuin- en parkaanleg bij kasteel de Wiersse © Peter van der Wielen, CC BY-SA
De Wiersse bij Vorden
<p>Tot de belangrijke middeleeuwse families in de huidige gemeente Bronckhorst behoorden de grootgrondbezitters Van Vorden. Naast Huis Vorden kreeg de familie een deel van De...
De Grote Sleeburg van de familie Van der Groes met gevelsteen uit 1855 © Werkgroep Historie Worsum
Kasteel Sleeburg in Overasselt
<p>In de dertiende eeuw worden er al ridders van Heumen genoemd als ministerialen van kloosters. Kloostergoederen van de abdij Saint-Valéery-sur-Somme en van het klooster Graefenthal...
Boerderij Het Woolbeek bij Laren in 1970, ongeveer op dezelfde plaats als het middeleeuwse huis Woolbeek. © J. Harenburg, via CollectieGelderland, Regionaal Archief Zupthen
Huis Woolbeek bij Laren
<p>Rond Lochem liggen in de middeleeuwen langs de rivier de Berkel veel kastelen en havezaten. In de bosrijke gebieden van Almen en Verwolde worden al...
Kasteel Poederoyen tussen 1600 en 1672. © Gelders Archief, PD
Kasteel Poederoyen
<p>Ingeklemd tussen Holland en Brabant is het gebied van de Bommelerwaard strategisch steeds van groot belang geweest. Er wordt beweerd dat de heer van Heusden...
Barlham op een tekening uit 1743 © CC0
Het verdwenen kasteel Barlham
<p>Een van de oudste kastelen rond Doetinchem waarvan niet meer dan een heuvel met een gracht bij een boerderij over is, is Barlham. De boerderij...
Huis de Voorst bij Zutphen © CC0
Van Keppel geeft huis De Voorst allure
<p>Huis De Voorst behoorde tot een ring van havezates rond Zutphen, maar was lange tijd van geringe betekenis. Daar kwam verandering in toen het in...
De huidige boerderij Blankenberg op het landgoed Verwolde te Laren, waar de resten liggen van de Blankenborg. © Eduard Camping, kijkdaar.blogspot.nl
Huis de Blankenborg bij Laren
<p>Het versterkte huis de Blankenborg is vermoedelijk gesticht in de tweede helft van de vijftiende eeuw. Het wordt in de zeventiende eeuw door een huwelijk...
Havezate Camphuysen, achterzijde met slotgracht © Wikipedia.commons.org CC-BY-SA 3.0
Havezate Camphuysen in Babberich
<p>Rond 1533 verschijnt een lijst met bekende havezaten, een versterkt huis of hofstede, waarop de naam Camphuysen staat, dat als ‘adelyk getimmer’ wordt aangeduid. Twee...
Het huidige Holthuis © John Wennips www.kasteleninnederland.nl
Het Holthuis in Twello
<p>Ten noordoosten van het dorp Twello ligt het Holthuis. In de achttiende en negentiende eeuw is een rechthoekig landhuis van baksteen gebouwd, waarschijnlijk op de...
Huis de Hees, door Jacobus Stellingwerf naar Maximiliaan de Raedt (1721) © PD
Havezate de Hees bij Zevenaar
<p>Dideric van Ulft koopt in 1370 van de heer van Bergh landerijen die in de buurschap Waverlo liggen, tussen Zevenaar en Didam. Daar hoort de...
Potloodtekening huis 't Oye © via CollectieGelderland Stedelijk museum Zutphen
Huis ’t Oye bij Zutphen
<p>De Sint-Walburgiskerk in Zutphen bezit in de veertiende eeuw in de voormalige buurtschap Eme verschillende goederen waaronder ’t Oye. Op een kleine heuvel wordt later...
Kasteel den Bramel te Vorden © Peter van der Wielen CC BY-SA 3.0 NL
Buitenplaats Den Bramel bij Vorden
<p>In de middeleeuwen heeft er ten noorden van Vorden waarschijnlijk een eenvoudige versterkte woning gestaan te midden van het ‘Hoff te Bramel’ dat in 1396...
Kasteel Palmesteyn in Deil - Tekening van Jacob Stellingwerf, 1653 © Jacob Stellingwerf, PD
Huis Palmestein in Deil
<p>Deil kent in de middeleeuwen zeven adellijke huizen. Zes behoren tot het vorstendom Gelre en het graafschap Zutphen, behalve Palmestein dat tevens een van de...
Tekening van Abraham Rademaker uit de periode 1718-1730 van Plekenpol © Gelders Archief, PD
Kasteel Plekenpol in Winterswijk
<p>Van de vier havezaten, versterkte huizen of hoeven, die er in de gemeente Winterswijk liggen is kasteel Plekenpol er één van. Alle Winterswijkse havezaten komen...
Kasteel Waardenburg © Bert Kaufmann cc-by
Faust op kasteel Waardenburg
<p>Kasteel Waardenburg werd gesticht op 2 augustus 1265. Graaf Otto van Gelre gaf toen Rudolf de Cocq toestemming om op deze plaats een toren te...
't Huys en havezaat Medler, 15 augustus 1766 © Gelders Archief PD
Huis Medler in Vorden
<p>De regionale elite rond Vorden bouwt in de middeleeuwen edelmanswoningen. Ze profiteren van de vruchtbare gronden langs de IJssel en Oude IJssel en de...
Een kaart van Nicolaes van Geelkercken uit 1642 met huis Mallum ('Malden') en een dubbele watermolen. © Gelders Archief, PD
Havezate Mallum bij Eibergen
<p>In hetzelfde jaar 1188 waarin de naam Eibergen voor het eerst als zelfstandige parochie ‘Ecberghe’ opduikt, vermeldt een leenregister het huis Mallum. In de vijftiende...
Het begin van kasteel Heumen rond 1200. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1188-1585
<p>Even ten zuiden van Nijmegen in de heerlijkheid Heumen lag aan de Maas een imposante waterburcht. Door zijn strategische ligging op de grens van Gelderland...
Huis Swanepol bij Zevenaar, voor de sloop © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY 4.0
Huis Swanepol in Zevenaar
<p>Zevenaar is vanwege zijn strategische ligging belangrijk voor de hertogen van Gelre en Kleef. Vanaf 1355 is Zevenaar in Kleefse handen en pas na het...
Kasteel Merckenburg
Burcht Merckenburg in Heukelum
<p>Kasteel Heukelum, vanouds genaamd Merckenburg, is gelegen buiten het oude vestingstadje Heukelum op de grens van Gelderland en Zuid-Holland. Het was de roemruchte familie van...
Ansichtkaart van Huize Muiswinkel Ravenswaaij. De boer zit met zijn gezin op de bank voor de boerderij met schuur en hooiberg. © Gelderland in Beeld, 40811.
Hofstede Muiswinkel bij Ravenswaaij-Buren
<p>Aan de Korne, een zijriviertje van de Linge, ontstaat Buren, dat belangrijk wordt door het huwelijk van Anna van Egmond met Willem van Oranje in...
Huis Scherpenzeel in 1749 getekend door Pieter Jan van Liender. De woontoren uit de veertiende eeuw is in het midden nog duidelijk te herkennen aan de hoger geplaatst kap en de torentjes. © Rijksmuseum
Huis Scherpenzeel
<p>De plaatsnaam ‘Scarpenzele’ komt voor in een oorkonde uit 1254, waarbij ‘zeel’ in dit geval ‘huis’ kan betekenen. Gelegen in het grensgebied van de bisschoppen...
Kasteel Ruurlo
Steven van Roderlo en kasteel Ruurlo
<p>In het leenregister van de hertog van Gelre komt in 1326 een vermelding van de 'hoff te Roderlo' voor.</p>
Kasteel Engelenburg in de achttiende eeuw (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk) ©
Kasteel Engelenburg bij Herwijnen
<p>Tussen Gelre en Holland ligt in de Middeleeuwen een omstreden grensgebied. Vanaf de elfde eeuw worden er al versterkte huizen en kastelen gebouwd door de...
Huis Landfort bij Megchelen, Oude IJsselstreek, 2010 © Ziko van Dijk cc-by-sa
Kasteel Landfort in de Oude IJsselstreek
<p>Uit de gemeenten Wisch en Gendringen ontstaat in 2005 de gemeente Oude IJsselstreek. In dit gebied langs de Oude IJssel worden in de middeleeuwen veel...
'T huis te 'Seventer' door Jan de Beijer, 1745 © Via Wikipedia, Publiek Domein
Huis Sevenaer in Zevenaar
<p>In 1414 krijgt Derick II Smullinck toestemming van de heer van Kleef om dichtbij het kasteel Sevenaer iets te ‘timmeren’. Waarschijnlijk betreft het de...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl