Kasteel Hackfort bij Vorden

Van middeleeuws naar neo-renaissance huis

Kasteel Hackfort te Vorden in 1743

Foto 1/4

Berend van Hackfort (1475-1557)

Huis Hackfort ligt in de veertiende eeuw aan een voorde in de Hackfortse Beek. Een voorde bestaat uit een ondiep gedeelte op de kruising van een weg met een beek of rivier en maakt het oversteken daarvan mogelijk. Het dorp Vorden ontleent zijn naam waarschijnlijk ook aan zijn ligging bij een doorwaadbare plaats.

Familie ontleent naam aan landgoed

Het leen ‘goet to Hackforte’ wordt in 1324 gekocht van de familie Van Bronckhorst door Jacob van der Welle, afkomstig uit Baak. Deze familie neemt de naam aan van het landgoed en verwerft onder de naam Van Hackfort door belangrijke ambten aanzien in de streek. Gerrit van Hackfort laat vanaf 1367 een versterkt huis bouwen dat in 1392 voorzien wordt van een voorburcht. Het huis wordt een eeuw later uitgebreid en begin van de zestiende eeuw worden er torens toegevoegd. De gracht krijgt haar water van de Hackfortse Beek. Berend van Hackfort is in de eerste helft van de zestiende eeuw eerst een belangrijke steunpilaar van hertog Karel van Gelre en treedt daarna in 1543 in dienst van Keizer Karel V.

Meer macht dankzij verandering van geloof

De familie Van Westerholt neemt rond 1600 huis Hackfort over en Borchard van Westerholt herstelt de schade die het huis heeft opgelopen in 1586 tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De familie verliest aanzien omdat ze katholiek blijft, maar wordt omstreeks 1660 Nederlands Gereformeerd om lid te kunnen worden van de ridderschap van het Kwartier van Zutphen. Bovendien lukt het hen daarna hun bezittingen aanzienlijk uit te breiden. De familie blijft ook actief op bestuurlijk niveau met als resultaat dat koning Willem I in 1814 een lid van de familie Van Westerholt van Hackfort tot baron verheft.

Bestuurlijke functies beperkt tot Vorden

Na de modernisering van Hackfort in 1788 en het dempen van de grachten wordt het interieur van het huis in 1893 verbouwd in neo-renaissancestijl. De familie beperkt zich in bestuurlijk opzicht tijdens de negentiende en twintigste eeuw tot Vorden en omstreken en houdt zich vooral bezig met het beheer van het landgoed.

Per testament van de laatste leden van de familie Van Westerholt komt Hackfort in 1981 onder beheer van de Vereniging Natuurmonumenten. Het uiterlijk van het huis is sinds het einde van de achttiende eeuw nauwelijks veranderd. Intern zijn appartementen gerealiseerd en ruimten met een culturele functie. Het park rond Hackfort is voor publiek toegankelijk.

Auteur: Ben Boersema

Bronnen:

- Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2013, p. 149-152.

- Kastelen in Gelderland: Kasteel Hackfort