Huis Olde Spijker in Vierakker

Van graanopslagplaats tot adellijke woning

Het Spieker (Spijker, Spiker) aan de Heerlerweg

Een spieker of spijker is in de middeleeuwen een opslagplaats voor gedorst graan. De naam is afgeleid van ‘spicarium’, dat in het Latijn naar ‘spicae’, korenaren, verwijst. In de late middeleeuwen, vooral in de zestiende eeuw, worden een aantal van deze graanopslagplaatsen verbouwd tot stenen woningen voor edelen. Het huis Olde Spijker in Vierakker is daar een goed voorbeeld van.

Een leen dat van hand tot hand gaat

Vanaf 1326 wordt het goed Wissink vermeld in de Gelderse leenakten, omdat Hugo Wissinck het te leen krijgt als dienstman. Via Rutger van Heeckeren komt het goed in 1380 als Zutphens leen in zijn familie, maar Reinier van Heeckeren krijgt schulden. Als onderpand ontvangt Otto van Hoeckelum het goed Wissink in 1501, maar tien jaar later is de schuld afbetaald en is het goed weer in handen van de familie Van Heeckeren. In datzelfde jaar 1511 wordt Andries Obbekinck echter al met Wissink beleend.

De bouw van een massieve spijker

De familie Obbekinck laat in de tweede helft van de zestiende eeuw het huidige huis bouwen. Om het rechthoekige bouwsel wordt een gracht gegraven en het zand wordt als een heuvel tegen het huis opgeworpen. Zo ontstaat als onderbouw een kelder met muren van kloostermoppen die een dikte van 110 centimeter hebben. De bovenbouw bestaat uit één verdieping en een zolder met minder dikke muren.

Scheiding tussen goed en spijker

De familie Louwerman verwerft het goed Wissink in 1595 en via erfenis komt het goed in 1659 in bezit van het echtpaar Van Eck. Dr. Arnolt van Eck is dan burgemeester van Arnhem. Hun zoon heeft zes neven en nichten als erfgenamen uit de families Van Essen en Op ten Noort. Tenslotte krijgt Geertruyd op ten Noort in 1768 Wissink als leen, maar het wordt in 1803 in delen verkocht. Olde Spijker wordt gescheiden van Wissink en verkocht aan Steven Smeenk.

Verval en restauratie

Aan het einde van de negentiende eeuw komt door een huwelijk de Olde Spijker in handen van de familie Borgman. Rond 1960 is het huis vervallen, maar de toenmalige eigenaar spant zich in om met hulp van de gemeente Warnsveld het gebouw te restaureren. Sindsdien is de Olde Spijker geschikt voor dubbele bewoning en particulier bezit en is niet toegankelijk voor het publiek. Vanaf de openbare weg is het pand wel goed zichtbaar.

Bronnen:

- Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2013, p. 161-162.

- Kastelen in Gelderland: Kastelen Vierakker