Kastelen

Ben jij een echte kasteelliefhebber? Van ruïnes tot trekpleisters, kom van alles te weten over de kastelen in Gelderland! Lees intro

144 verhalen
Bekijk volledige kaart

Of je nu gefascineerd bent door imposante ruïnes of bestaande trekpleisters, deze route neemt je mee op een boeiende reis langs diverse kastelen in de regio. Verdiep je in de verhalen die deze majestueuze bouwwerken omringen en vergaar kennis over de intrigerende geschiedenis van kastelen en landhuizen in Gelderland.

't Kasteel Bronkhorst van voren, 1730-1731 © Gelders Archief PD
Kasteel te Bronkhorst
De heren van Bronckhorst zetelen vanaf de twaalfde eeuw op de heuvel ten westen van Bronkhorst. Dit stadje ontstaat als nederzetting op de voorburcht van...
Huis Boetselaersborg in 's-Heerenberg © Pieter Delicaat
Huis Boetselaersborg in Montferland
Sinds 2015 zijn de grenzen van de gemeenten Bergh en Didam omgevormd tot de gemeente Montferland. Tot aan de Franse tijd behoort dit gebied bij...
Huis Dorth in 1726 door Abraham de Haen © Wikimedia - PD
Huis Dorth in Lochem
Op de grens met Overijssel ligt in het noorden van de Achterhoek de gemeente Lochem. Rond 900 bevindt zich daar al een nederzetting met een...
Kasteel Vosbergen in 1980 © RCE, fotograaf AJ van der Wal CC-BY-SA
Huis Vosbergen in Heerde
Op vruchtbare gronden aan de IJssel aan de noordoostelijke rand van de Veluwe brengen vanaf 1407 broeders van het Fraterhuis Hulsbergen de gronden in cultuur....
Kasteel den Bramel te Vorden © Peter van der Wielen CC BY-SA 3.0 NL
Buitenplaats Den Bramel bij Vorden
In de middeleeuwen heeft er ten noorden van Vorden waarschijnlijk een eenvoudige versterkte woning gestaan te midden van het ‘Hoff te Bramel’ dat in 1396...
Het huidige Huis de Beerenclaauw na 1899 gebouwd op middeleeuwse fundamenten. © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0
Huis de Beerenclaauw in Groessen
Bij de herkomst van de streeknaam ‘Liemers’ wordt getwijfeld tussen een verwijzing naar de Romeinse grensnaam ‘limes’ of de afwatering van de beek ‘Ly’ via...
Het Kasteel te Vorden in 1743 © Alexander ver Huell PD
Huis Vorden
Aan de oever van de Vordense Beek ligt bij het dorp Vorden het gelijknamige huis Vorden, tegenwoordig ook Kasteel Vorden genoemd. De havezate is in...
Het hoofdgebouw van slot Well in 2014. © Monique van der Steen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed via CollectieGelderland
Slot Well in Maasdriel
De loop van de rivier de Maas in de Bommelerwaard verandert in de middeleeuwen regelmatig. De afzetting van vruchtbare grond en landwinning, maar ook overstromingen...
Een olieverfschilderij van Hof Borculo in de achttiende eeuw, door een anonieme schilder © Stedelijk Museum Zutphen, PD
Kasteel Borculo in Berkelland
De stad Borculo heeft weinig betekenis gehad zonder haar kasteel. Op de voorburcht vindt in 1337 de stichting plaats van de St. Joriskapel. Er ontstaat...
Huis Schaffelaar © GLK – Ton Rothengatter, cc-by
Huis Schaffelaar
Het kasteelachtige huis Schaffelaar dateert uit 1852 en valt meteen op door zijn afwijkende vormgeving. Het is een zeldzaam voorbeeld is van een buitenhuis in...
Huis Swanepol bij Zevenaar, voor de sloop © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY 4.0
Huis Swanepol in Zevenaar
Zevenaar is vanwege zijn strategische ligging belangrijk voor de hertogen van Gelre en Kleef. Vanaf 1355 is Zevenaar in Kleefse handen en pas na het...
Huis te Eerbeek. © Geldersch Landschap & Kasteelen, cc-by
Huis te Eerbeek
De naam Eerbeek duikt in de elfde eeuw voor het eerst in geschriften op. Het landgoed Huis te Eerbeek is aangelegd op de grens van...
Broekhuizen © Joost Postma, CC BY-SA
Havezate Broekhuizen bij Wehl
Het kasteel Broekhuizen ten noorden van Wehl valt in de veertiende eeuw nog onder Gelderse invloed. Vlak daarna, in 1406, komt Wehl onder Kleefs bestuur...
Huis Aerdt © Omroep Gelderland CCO
Huis Aerdt
Ten noordoosten van het dorp Herwen in de gemeente Rijnwaarden wordt in het rivierenlandschap van de oude Rijn rond 1300 het middeleeuws slot Ter Cluse...
Barlham door Jan de Beijer in 1743
Kasteel Barlham in Doetinchem
Graaf Otto II van Gelre verleent de negende-eeuwse nederzetting Doetinchem in 1236 stadsrechten. Dat levert ook stemrecht op als een van de vijf steden in...
De ruïne van kasteel Brakel (Bron: Peter van der Wielen)
De overblijfselen van kasteel Brakel
Het dorp Brakel is oorspronkelijk een esdorp met verspreide bebouwing rond een groot aantal brinken. In de loop van de tijd concentreerde het dorp zich...
Huis Leemcuyl getekend op een kaart van 1776, getekend door Johann Heinrich Merner © Gelders Archief CC BY 1.0
Huis Leemcuyl in Oud-Zevenaar
Een oorkonde van keizer Hendrik III van het Heilige Roomse Rijk vermeldt in 1050 de vesting Oud-Zevenaar. Daar krijgt een van de grootste havezaten van...
Paleis Het Loo. © Alex Hoekerd, PD.
Paleis Het Loo, een machtig jachtpaleis
Wat veel mensen waarschijnlijk niet weten, is dat Paleis Het Loo voornamelijk werd gebouwd als jachtpaleis. Stadhouder Willem III (1650-1702) vond de zandgronden van de...
Kasteel Keppel in Laag-Keppel 1743 © Tekening Jan de Beijer. Beeldbank Nederlandse Kastelenstichting.
Kasteel Keppel in de gemeente Bronckhorst
In de Achterhoek zijn in 2005 zes gemeenten samengevoegd onder de naam Bronckhorst. In de middeleeuwen worden in dat gebied een groot aantal kastelen gesticht...
Hoofdgebouw van Huis de Parckelaer © Kasteelbeer CC-BY-SA
Huis de Parckelaer in Voorst
In een ontginningsgebied van broeklanden ligt ten noordoosten van Twello het huis De Parckelaer. Het eerste huis is waarschijnlijk in de tweede helft van de...
Huis de Ulenpas (Chateau d'Ulenpas, Province de Gueldre) 1827-1829 © Gelders Archief PD
Huis de Ulenpas in Hoog-Keppel
In de veertiende eeuw bezit Diederik van Bake de Ulenpas als leen van het in de nabijheid gelegen kasteel Keppel. In de naam Ulenpas betekent...
Havezate Mensink op een schets van Jacobus Stellingwerff © Atlas van Mattheus Brouërius van Nidek, deel 20, PD
Havezate Mensink bij Geesteren
Behalve het esdorp Geesteren in de gemeente Tubbergen in de provincie Overijssel ligt er een Geesteren in de provincie Gelderland. Dat dorp bij Borculo in...
Op dit schilderij wordt het verhaal van Fulco van Berne in 1132 afgebeeld. © Museum voor Religieuze Kunst, PD
Kasteel Bern
In het westen van Gelderland ligt de Bommelerwaard in de huidige gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Door de ligging bij Holland en Brabant worden in dit...
Zijaanzicht Kasteel De Rees, circa 1750 © Topografisch-Historische Atlas, Stedelijk Museum Zutphen via CollectieGelderland
Huis De Rees
Oorspronkelijk als havezate, – een versterkt huis of hoeve -, gesticht in het begin van de vijftiende eeuw ligt De Rees tussen Brummen en Leuvenheim...
De Antoniuskapel in Sinderen
Voormalig kasteel Sinderen
Kasteel Sinderen is waarschijnlijk in de dertiende eeuw gesticht. In 1251 treedt Rudolf van Sinderen op als 'advocatus' van Sinderen. Mogelijk is hij de bouwheer...
Gravure van  Kasteel Slangenburg © Collectie Gelderland in Beeld, GDC007000334
Kasteel Slangenburg bij Doetinchem
Halverwege de veertiende eeuw komt voor het eerst Slangenburg in beeld onder eigenaar Thomas van Baer. De naam lijkt een verbastering van ‘Slingeburcht’ omdat het...
Voorzijde van huis 't Velde © Wikimedia
Huis het Velde
't Velde is te vinden bij de splitsing van de wegen naar Lochem en Vorden. Het huis zelf ligt binnen de oude grachten, die verder...
Paul(us) van Liender tekende in 1750 dit aanzicht van het Huis te Geldermalsen. © Gelders Archief, PD
Kastelen te Malsen en Geldermalsen
In een oorkonde uit 850 is sprake van Uberan Malsna, later Bovenmalsen en Buurmalsen genoemd. Ten zuiden van de Linge moet er dan een Nedermalsen...
't Huys en havezaat Medler, 15 augustus 1766 © Gelders Archief PD
Huis Medler in Vorden
De regionale elite rond Vorden bouwt in de middeleeuwen edelmanswoningen. Ze profiteren van de vruchtbare gronden langs de IJssel en Oude IJssel en de...
Boerderij Het Woolbeek bij Laren in 1970, ongeveer op dezelfde plaats als het middeleeuwse huis Woolbeek. © J. Harenburg, via CollectieGelderland, Regionaal Archief Zupthen
Huis Woolbeek bij Laren
Rond Lochem liggen in de middeleeuwen langs de rivier de Berkel veel kastelen en havezaten. In de bosrijke gebieden van Almen en Verwolde worden al...
Het wapen van de familie van Arkel en het Land van Arkel © PD
Huis Vuren of de Tumelenburg te Vuren
Op een westelijke punt van de Vijfheerenlanden ontstaat langs de Waal rond 900 de vesting Vuren. Het betekent ‘vooraangelegen’, zoals de plaatsen Voorne en Veurne....
Schets van het kasteel-landhuis in de achttiende eeuw. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1355-heden
De familie Van Groesbeek is vanaf 1335 ruim drie eeuwen lang heer en meester in de heerlijkheid Heumen. Zij bouwt een donjon van de ridders...
Vue de Wildenborch prov. de Gueldres, 1827-1829 © Gelders Archief PD
Kasteel Wildenborch bij Vorden
De Wildenborch is in vroeger tijden een geduchte burcht van waaruit roofridders de strijd aangaan met het wettige gezag om hen heen. Het is nu...
Vooraanzicht Kasteel Middachten met brug over de binnengracht in de achttiende eeuw © Jan de Beijer, Collectie Gelders Archief, PD
Nieuwe parkaanleg bij Huis Middachten rond 1700
Aan het einde van de zeventiende eeuw lieten de nieuwe bewoners van Middachten, Godard van Reede en zijn echtgenote Ursula van Raesfelt (en later Reinhard...
Coldenhove, getekend door Jacobus Stellingwerf © Via KastelenInNederland.nl
Coldenhove bij Eerbeek
Het jachtrecht hoorde evenals het visrecht tot de heerlijke rechten. De bezitter kon deze rechten ook verpachten en er inkomsten uithalen. Veel kasteelheren beoefenden de...
Huis Molecaten © M. Van de Leeuw, Wikimedia, CC-BY-SA 3.0
Huis en landgoed Molecaten bij Hattem
Rond Hattem, het meest noordoostelijke punt van de Veluwe, is het landschap ontstaan in de ijstijd toen het dooiwater beekjes veroorzaakte in de stuwwallen. Molecaten...
Havezate Zwanenburg bij Vorchten zijaanzicht © Gelders Archief
Huis Zwanenburg in Vorchten bij Heerde
Bij de IJssel aan de rand van de Veluwe brengen eerst kloosterbroeders de vruchtbare gronden in cultuur. Daarna ontstaan er ook enkele versterkte huizen met...
Huis Laag Helbergen, de voormalige havezate (1966) © H.P.R. Rosenberg/Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed CC BY-SA-3.0
Huis Laag Helbergen bij Brummen
Langs de IJssel ligt in Cortenoever in een laaggelegen gebied ten noordoosten van Brummen huis Laag Helbergen. De naam verwijst naar een hoogte (berg) midden...
Kasteel Swanenburg © Tekening Abraham de Haen, gravure Hendrik Spilman.
Kasteel Swanenburg in de Oude IJsselstreek
Tussen Gendringen en Megchelen in de gemeente Oude IJsselstreek ligt in een weiland nog het overblijfsel van de onderbouw van een ronde toren. Ooit was...
Kasteel Buren, prent uit 1612. © Onbekend, PD.
Het verdwenen kasteel van Buren
Tegenwoordig is er niets meer van te zien, maar vele eeuwen lang heeft Buren een indrukwekkend kasteel.
Dikke Tinne enige overgebleven resten
Burcht de Dikke Tinne in Hattem
De voormalige burcht de Dikke Tinne was strategisch gesitueerd in het noordelijkste punt aan het Gelderse deel van de IJssel. Nu nog zijn in Hattem...
De geometrische tuin van Huis Vierakker op een kaart van omstreeks 1800. © Gelders Archief, 0509 - 562-0001, PD
Huis Vierakker
In het gebied rond Bronkhorst is in de middeleeuwen een groot aantal kastelen gesticht. De vruchtbare gronden langs de IJssel, de Oude IJssel en de...
Kasteel Poederoyen tussen 1600 en 1672. © Gelders Archief, PD
Kasteel Poederoyen
Ingeklemd tussen Holland en Brabant is het gebied van de Bommelerwaard strategisch steeds van groot belang geweest. Er wordt beweerd dat de heer van Heusden...
De Motte van de burcht Mergelp op de Duivelsberg © Romaine CC0
De Duivelsberg te Ubbergen
Langs de strategisch gelegen Nijmeegse stuwwal aan de Waal worden rond het jaar 1000 twee mottes (verdedigingsheuvels) aangelegd. In de middeleeuwen vormt Ubbergen een grensgebied...
De brand in de voorgebouwen van Walien, getekend circa 1759 © RKD Nederland Instituut voor Kunstgeschiedenis, PD
Havezate Walien te Winterswijk
Alles wat rest van de rijke woon- en bouwgeschiedenis van de havezate Waliën is een keldermuur met een ingemetselde schoorsteenfries uit de zestiende eeuw en...
Kasteel Ter Horst bij Loenen
Kasteel Ter Horst
Wijnand Hackfort, burgemeester van Arnhem, liet nabij het dorp Loenen in 1557 een kasteel bouwen. De neo-classicistische gevel aan de ingangszijde werd eind 18e eeuw...
Arent thoe Boecophuis te Elburg © Bron: Nationaal Orgelmuseum
Arent thoe Boecophuis in Elburg
In de veertiende eeuw heeft Elburg aan de Zuiderzee veel last van overstromingen. De Gelderse hertog Willem van Gulik laat zijn rentmeester Arent thoe Boecop...
Tekening van Abraham Rademaker uit de periode 1718-1730 van Plekenpol © Gelders Archief, PD
Kasteel Plekenpol in Winterswijk
Van de vier havezaten, versterkte huizen of hoeven, die er in de gemeente Winterswijk liggen is kasteel Plekenpol er één van. Alle Winterswijkse havezaten komen...
Het begin van kasteel Heumen rond 1200. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1188-1585
Even ten zuiden van Nijmegen in de heerlijkheid Heumen lag aan de Maas een imposante waterburcht. Door zijn strategische ligging op de grens van Gelderland...
Beek en waterwerken bij de Gelderse Toren. Foto Marianne Poorthuis
Waterpartijen op het landgoed van De Geldersche Toren
In de jaren 1844-46 toen Hendrik van Lunteren, samen met zijn zoon Samuel, ontwerpen maakte voor de tuinaanleg bij de Gelderse Toren namen ze de...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl