Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Vuursteengeweer vervaardigd in Culemborg
's Lands geweerfabriek
<p>In 1759 verrijst een geweerfabriek op het voormalige kasteelterrein. Er werken zeventig mensen. Zij smeden en slijpen geweerlopen en bajonetten, maken sloten, laden en beslag,...
Portret van prins Maurits, gemaakt door Cornelis Dircksz. Boissens (circa 1620 1625). © Rijksmuseum, CC0
Fort Voorne
<p>Fort Voorne wordt in 1588 gebouwd in opdracht prins Maurits van Oranje, stadhouder en legeraanvoerder van de Staatsen in de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden....
Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
Kasteel Oudenborgh in Rhenoy
<p>De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis...
Maquette van de voormalige slavenloge in Kaapstad © Jnanaranjan Sahu, CC BY-SA
Komst van slavernij naar de Kaap de Goede Hoop
<p>De samenlevingen van Khoikhoi en San in Zuidelijk Afrika kenden geen slavernij. Het is de Gelderlander Jan van Riebeeck die van de VOC-bewindhebbers uiteindelijk toestemming...
Rumpt Boutensteinse Sluis
De Boutensteinse Sluis
<p>De Boutensteinse Sluis vormt een onderdeel van de Boutensteinse Wetering, gegraven in 1316. Dit was een complex netwerk van watergangen, waardoor de stad Zaltbommel in...
Wapen van Van Delen © Wikimedia Commons CC-BY4.0
Jonkers nemen het stokje over van de oude adel
<p>In de geschiedenis van het Land tussen Maas en Waal, net als in de rest van Gelderland, speelt de adel een belangrijke rol. De adel...
Batenburg, kerktoren en molen en nieuwe riviernatuur voor de deur © Peter Deurloo CC-BY-NC
Toekomstperspectief
<p>Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
S. Jans Poort te Arnhem, 1745 door Jan de Beijer en Hendrik Spilman © Gelders Archief
Jan de Beijer
<p>De in Zwitserland geboren Jan de Beijer was een begenadigd tekenaar van stads- en dorpsgezichten. Als kind verhuisde hij naar het Duitse Emmerik (Nijmegen) en...
Fré de Jong in het uniform van de Stoottroepen © Privé Arjen de Jong (via Johan Rombout)
Verzetsman Fré de Jong
<p>Fré de Jong werd geboren in Spijk, maar groeide op in Asperen. Daar woonde hij ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte deel uit van...
De Harmonie © KTSM
Koninklijke Vereniging 'Het Tielsch Stedelijk Muziekcorps'
<p>Een aantal vooraanstaande personen in Tiel hebben in 1895 ervoor gezorgd dat er weer een muziekkorps kwam na de opheffing van het Muziekcorps der Dienstdoende...
De katholieke kerk in Ammerzoden
Geloven in de Bommelerwaard
<p>Amper 50.000 inwoners telt de Bommelerwaard. Maar het gebied tussen Maas en Waal bleek, vanwege het geloof, niet onder te brengen in één gemeente.</p>
Een kerk in Opheusden
Over overlijden in Opheusden
"De naaste familie, als de laatste adem uitgeblazen werd, was de naaste familie erbij, tenminste als die er was zo veel mogelijk. Ja en als...
Heilige Barbara in de oud-katholieke kerk te Culemborg ©
Barbara
<p>Culemborg heeft een band met de heilige Barbara, die teruggaat tot de middeleeuwen. Zij is lange tijd de beschermheilige van de stad. Dat is nog...
Secco: Sint Jacobus met schelp op voorhoofd © PD
De verborgen secco’s van Buurmalsen
<p>In de Hervormde kerk van Buurmalsen zijn bij restauratiewerkzaamheden (1982-1988) 500 jaar oude muurschilderingen tevoorschijn gekomen. Het gaat om secco’s, muurschilderingen op een droge ondergrond/pleisterlaag....
Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen
Zandwinning bij de Waal
<p>In het rivierengebied wordt niet alleen klei, maar ook veel zand gewonnen. Het wordt gebruikt als bouwmateriaal in cement, bijgemengd met klei voor baksteen en...
Rusten na zware arbeid © Heidemij
Een eigenaardig volkje
<p>De riviervissers ontwikkelen door de eeuwen heen een eigen cultuur. Met een eigen ‘visserslatijn’, een taal die vaak niet te begrijpen is voor buitenstaanders, eigen...
Koning Willem I, J. Paelinck, 1819. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Bestuurlijke onzelfstandigheid
<p>Voor een eeuwenlang zelfstandige plaats als Buren is de hiërarchische bestuurlijke situatie sinds 1802 een ware beproeving. Steeds staat er een extra toezichthouder boven het...
Vogelpopulatie op de Heesseltsche uiterwaarden © Anton Lemmers
De Heesseltsche Uiterwaarden
<p>De Heesseltsche Uiterwaarden liggen buitendijks tussen de dorpen Heesselt en Opijnen. Het fungeert als overloopgebied van de Waal. Dat betekent dat bij hoog water het...
Nieuwe ruilverkavelingsboerderij bij Tiel © Fotocollectie Regionaal Archief Rivierenland (0670-M7335)
Revolutionaire streekverbetering in het Rivierengebied na de oorlog
<p>Direct na de Tweede Wereldoorlog startte een revolutionaire streekverbetering in het Rivierengebied. Deze werd gevoed door wederopbouw, ruilverkaveling en aandacht voor welzijn en opleiding van...
Well (rechts) vanaf de dijk bij Ammerzoden
Onderwijs in Well
<p>Het onderwijs in Well in de Bommelerwaard heeft altijd een de bredere betekenis voor het dorp gehad.</p>
Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend
Steden aan de Waal
<p>Nederlands oudste steden liggen aan de Waal: Nijmegen, met zijn Romeinse verleden, en Tiel, al een stad in de vroege middeleeuwen. De steden Nijmegen, Tiel...
Bommelerwaard
Toerisme in de Bommelerwaard
Gerrit Verkuil (81 jaar) is geboren en getogen in Bruchem, een klein dorpje (een dorpje of een klein dorp) ten zuidwesten...
Het stadhuis voor de verbouwing in 1739. Hendrik Spilman, 1757. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Stadhuis
<p>Op 22 januari 1554 kopen de burgemeesters van Buren voor 525 gulden een vierkant woonhuis tegenover de kerk. Vijftig jaar later verbouwt architect en beeldhouwer...
Kaart grondsoorten Land Tussen Maas en Waal © Uit: 'Grote werken', door Maarten Slooves
Boeren op slechte gronden
<p>Behalve het feit dat de kleine boeren uitgebuit worden wat betreft de pacht, zitten ze ook veelal op de slechtste gronden. Eerst de geologische redenen...
Fakir op de kermis ©
Kermis in Ingen
"Maar het bijzondere in Ingen was, dat de kermis en vooral de draaimolen is heel lang uit een familie kwamen die jaar op jaar in...
Jean de Luxembourg - Elisabeth van Culemborg © CC0
Het Elisabeth Weeshuis
<p>In Culemborg werd in 1560 een gloednieuw huis gebouwd voor de wezen in de stad. Dat was heel bijzonder, want meestal werden weeshuizen gevestigd in...
Stadhuis Culemborg. © CC0
De paardenmeter
<p>Het stadhuis in Culemborg is een bijzonder monument. Het staat al sinds de 15e eeuw op dezelfde plek.</p>
Boerderij Den Hoek te Gameren is gebouwd op een terp © Eduard van Iersel, cc-by-sa
Het gevaar van dijken
<p>De sluitende bedijking in de middeleeuwen betekende helaas niet dat het voor de bewoners langs de rivieren veiliger was geworden. Integendeel. Doordat het overstromingsgebied bij...
Het watersnoodmonument op de Waaldijk in Beneden-Leeuwen met een tekst gewijd aan Hanneke van Beek © John Raggers CC-BY-NC-SA
Een traan in het oog van de koning
<p>Na de zeer onstuimige achttiende eeuw met maar liefst negen complete overstromingen van het Land tussen Maas en Waal en bijna vier keer zoveel dijkdoorbraken,...
Rijn bij Driel © Michiel Verbeek via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Oorlog om een dijkje
In de Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland wordt het verhaal verteld over de ruzie om een dijk bij Driel in 1446. "Maar in...
Reconstructie van de verstopplek op Ridderstraat 29 bis (Culemborg) © Elisabeth Weeshuis Museum, Culemborg
Onderduiken in Culemborg - Ridderstraat 29 bis
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Een kaart uit 1657 met de Waal nabij Varik, tussen de Zennewijnse waard en het fort St. Andries, met oude en nieuwe reduijt © Maker: J. Tijnagel, 1657, Website Varik.nl
Tachtigjarige Oorlog: Mauritstorens
<p>In de Tachtigjarige Oorlog waren de grote rivieren een belangrijk onderdeel van de verdediging van de Republiek. Ze vormden een barrière voor Spaanse troepen. Langs...
Vloedschuur aan de Kornedijk. Bij dreigende overstromingen wordt het vee hier ondergebracht. Foto: Fotopersburo William Hoogteyling, Buren
Rampzalige overstroming
<p>De sinds de 14e eeuw aangelegde dijken kunnen in de eeuwen daarna niet altijd een overstroming voorkomen. Nadat in november 1783 de winter is ingetreden...
Ifonne Matulessy © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
De verbindende juf in Terweijde
<p>Ifonne Matulessy (1952) is geboren in kamp Vught. Ze woont sinds 1988 met haar man Henk in Culemborg en heeft twee zonen. Rond Oud en...
Het familiebedrijf (Bron: Levenlangsdelinie.nl)
Werken in Culemborg
<p>Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos voor een standplek buiten...
Huis van Zoelen in 1728 © Wikipedia Commons/PD
Dirck Vijgh (1531-1615)
<p>Dirck Vijgh werd in 1531 geboren als oudste zoon van Claes Vijgh en Anna van Gelder. Van vaderszijde stamde hij uit een oud aanzienlijk riddermatig...
Flipje van Tiel (Bron: Wikimedia)
Jamfabriek De Betuwe
In 1830/1835 wordt de azijnfabriek 'De Haas' opgericht. Zij maken onder andere wijn- en bierazijn.&nbsp;In de jaren tot 1873 komt er...
Molen De Hoop
Weg met de molenkar!
<p>De Culemborgers laten hun graan malen in de twee windmolens van de stad. Ze halen en brengen de zakken zelf bij de molen. Als betaling...
De Leeuw en dhr. Roseboom © Gelderse Komgrondcommissie/Gelders Archief, CC-BY-NC
De Leeuw van Maas en Waal
<p>Johannes G. (Johan) de Leeuw wordt op 17 augustus 1884 geboren in Alphen als oudste zoon van burgemeester P.G. de Leeuw, in een gezin met...
Sint Pietersgasthuis
Sint-Pietersgasthuis
<p>Aan de Achterstraat staat een fraai, oud pand met trapgevels. Eens was het deel van het Sint-Pietersgasthuis, een omvangrijk complex begrensd door Goilberdingerstraat, Achterstraat en...
Kasteel Ammersoyen, 1884, Topografisch Historische Atlas Gelderland. © Pieter Schipperus, publiek domein.
De list met de rosmolen
<p>Het imposante kasteel Ammersoyen ligt in de Bommelerwaard, tussen Maas en Waal. De rivieren maakten dat het kasteel beter te verdedigen was. Maar onneembaar was...
Fort Asperen
De strenge mobilisatiewinter
<p>Hoewel de regering in Den Haag regelmatig verontruste boodschappen van de attaché uit Berlijn kreeg, merkten de soldaten in Asperen nauwelijks iets van de oorlogsdreiging.</p>
Rien Schutterhoef © Hans ter Heege, alle rechten voorbehouden
Naar de dorpsschool in de jaren vijftig
<p>De ouders van Rien van Schutterhoef uit Hurwenen besloten hun zoon naar de lagere school in het naastgelegen dorp Rossum te sturen. Na de lagere...
Het WO2 en Vliegeniersmuseum is gevestigd in Fort Vuren © Erfgoed Gelderland 2021, CC-BY-SA
Fort Vuren
<p>Fort Vuren is een fort dat onderdeel uitmaakte van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, en is gelegen in Vuren in de gemeente Lingewaal. Het fort werd...
St.Jan de Doperkerk in Echteld, met begraafplaats
Over overlijden in Echteld
"De directe buren waren vrienden, de directe buren, maar vier aan weerzijden werden verplicht om de kist te dragen, dat waren de dragers. Maar de...
Huis Djoerang tegenwoordig, bewoond door Huib van Everdingen, indirecte nazaat van C.J. Hasselman. © Wikipedia Commons/MHB Verkuijlen CC BY 3.0
Djoerang: een Gelderse onderneming op Java
<p>In de Gelderse plaats Zoelen bevindt zich de buitenplaats Djoerang, oorspronkelijk gebouwd in 1823 als Nieuwe-Wadestein.(1) Deze buitenplaats komt omstreeks 1850 in bezit van...
Poldermolen en visserij in Holland. ca. 1600 © Rijksmuseum, Claes Jansz. Visscher (II), 1608 – 1610, PD
De Waardenburgse poldermolen
<p>In de tweede helft van de zeventiende eeuw vond er in de West-Betuwe een continu gevecht tegen het water en de elementen plaats. Stormen, overstromingen,...
m37_kasteelloenen1732.jpg ©
Egbert van Loenen
<p>Niet ver van de Waal stond vroeger in de Betuwe een machtig slot dat eigendom was van ridder Egbert van Loenen. Egbert was dapper en...
Kaart van Kaap de Goede Hoop, circa 1682 © Koninklijke Bibliotheek Den Haag, PD
Van Riebeeck en Van Rensselaer
<p>Hoewel overzeese handelsactiviteiten vooral werden aangestuurd vanuit de Hollandse en Zeeuwse steden die van nature een gunstige verbinding met de Noordzee hadden, kende Gelderland wel...
De Waaldijk bij Heesselt met peilschaal op 1 februari 1995. © Henri Cormont, beeldbank Rijkswaterstaat CC-BY.
De bijna-ramp 1995
<p>In de jaren negentig waren we in Nederland de mogelijkheden van watersnood bijna vergeten. Na 1926 hadden zich in het rivierengebied geen grote overstromingen meer...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl