Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Protestantse Kerk Wamel vanaf de oostzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Protestantse Kerk Wamel, wisselende eigenaren en bedienaren
De huidige Protestantse Kerk is een van de blikvangers van de Dorpsstraat. Wie nu deze kerk bekijkt, ziet slechts een flauwe...
Romeinse vondst Ekershof - insigne. Bron: Stichting Tremele
Ekershof
In 2011 werden op de Ekershof tijdens de aanleg van het nieuwe dorpshart zeer bijzondere archeologische vondsten gedaan. De oudste vondst is een scharnier...
Luchtfoto kasteel Leyenburg in Vuren, 1964 © collectie KLM Aerocarto, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Kasteel Leyenburg in de Lingewaal
<p>De in 1986 gevormde gemeente Lingewaal bestaat uit een in de middeleeuwen omstreden grensgebied tussen Gelre en Holland. Verschillende takken van de familie Van Arkel...
S. Jans Poort te Arnhem, 1745 door Jan de Beijer en Hendrik Spilman © Gelders Archief
Jan de Beijer
<p>De in Zwitserland geboren Jan de Beijer was een begenadigd tekenaar van stads- en dorpsgezichten. Als kind verhuisde hij naar het Duitse Emmerik (Nijmegen) en...
1009 Noormannen plunderen Tiel
Noormannen plunderen Tiel
<p>Rijkdom trekt rovers aan. Al vanaf 820 wordt West-Europa regelmatig overvallen door plunderaars. Het zijn krijgslieden uit Scandinavië, die Noormannen of Vikingen worden genoemd.</p>
De Voorn en (oud) Fort Sint-Andries rond 1600 (Bron: Wikimedia)
Het dorp Heerwaarden
Het kleine dorp Heerewaarden ligt op een unieke locatie: op een smalle strook land tussen de Waal en de Maas. Beide rivieren...
Aafje Ippel © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Joepie, we gaan weer!
<p>Aafje Ippel vertelt hoe ze al bijna 40 jaar de kleding verzorgt voor grote amateur-theaterproducties in het Rivierengebied.</p>
Jan Streeff © Still uit animatiefilm Elisabeth Weeshuis in Culemborg CC-BY-NC-ND
Culemborgse weesjongen naar Rusland
<p>Jan Streeff is een weesjongen. Hij woont in het Elisabeth Weeshuis in Culemborg. Sinds 1806 worden hij en de andere weesjongens beschermd door de protectoren...
In Amsterdam zamelen Achterhoekse vrouwen met het verkopen van bloemen geld in voor de slachtoffers van een tornado in Borculo uit 1925 © Bron: Nationaal Archief Den Haag, maker onbekend, alle rechten voorbehouden
Structurele hulpverlening bij rampen
<p>Niet alleen noodhulp, maar ook structurele hulpverlening was na de zo rampzalige watersnood noodzakelijk. De schade was enorm, vooral in het Land van Maas en...
Kaart van het Land van Maas en Waal (ca.1818), vervaardigd door M.J. De Man en M.A. Snoek en gegraveerd door C. van Baarsel © Gelders Archief/CC 1.0
'De maat van ons ongeluk is vol'
<p>Eeuwenlang werd het Gelderse rivierengebied geplaagd door armoede. Met name in Het Land van Maas en Waal was de situatie schrijnend. Tot de zeventiger jaren...
Joan Derk Van der Capellen tot den Pol © Wim Kattenberg, CC-BY-NC
Joan Derk van der Capellen tot den Pol
<p>Aan het eind van de achttiende eeuw bevindt de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zich op de rand van een burgeroorlog. Het gaat niet goed...
Vissers zetten hun netten uit, Jan van Goyen (1638). © PD
In eigen netten verstrikt
<p>Eeuwenlang leeft heel Heerewaarden van de riviervisserij. Het is lange tijd de grootste riviervissersplaats van Gelderland. Er zijn op het hoogtepunt circa vijftig vissers lid...
De stuw bij Lith in aanbouw in 1936. © Collectie Peter Deurloo
De Maas recht, maar de rug krom
<p>De Maas is een grillige rivier die in de loop van de geschiedenis haar loop diverse malen heeft verlegd, soms op natuurlijke wijze, soms door...
Paus Pius IX, paus van 1846 tot en met 1878
Een Tielenaar in dienst van de paus
<p>Lambertus van Haaf wordt in 1840 in Tiel geboren als zoon van een eenvoudige kleermaker. In 1863 verhuist hij naar Arnhem om handelsreiziger in lakens...
De eerste leraren van de Theologische School te Kampen, 1854 © Gemeentearchief Kampen, PD
De Bible belt
<p>In de Bataafs-Franse tijd (1795-1813) kwam een einde aan de bevoorrechte positie van de Hervormde Kerk. Binnen de denkbeelden van de Verlichting en de Franse...
Noord-west zijde van de Protestantse Kerk in Boven-Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Getouwtrek om de Protestantse Kerk
De Protestantse Kerk aan de Waalbandijk 19 te Boven-Leeuwen, benedendijks, ten oosten van de grote Wiel bij de Molenstraat, is in...
Portret van Jan van Riebeeck (1619-77), anoniem, ca. 1660 © Rijksmuseum, PD
Jan van Riebeeck – Culemborgers aan de Kaap
<p>Culemborger Jan van Riebeeck wordt door de VOC uitgestuurd om aan de Kaap de Goede Hoop een verversingsstation te vestigen. Onder zijn verantwoordelijkheid worden kolonisten-boeren...
Heilige Gregoriuskerk in 2014. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Heilige Gregoriuskerk
<p>In 1885 ontvangt pastoor Miltenburg van de Erven Tukker een gedeelte van de Princentuin om een nieuwe kerk en pastorie te bouwen. Dit is niet...
Opening van het gemaal © Screenshot video Tweestromenland in Beeld en Geluid
Jan van Welie
<p>Jan van Welie zit jaren in de raad van (de toen nog zelfstandige) gemeente Dreumel en is een kwart eeuw lang voorzitter van de kring...
Albertine A.L. vanKessel (1831-1920), Rumpt © foto 1920, collectie Paul van Mook
De bouw van dorpshuis Albertine te Rumpt
<p>Muziekvereniging Voorwaarts, opgericht in 1901, repeteerde en gaf uitvoeringen in café ‘De Gouden Leeuw’ in Rumpt. De dorpelingen vermaakten zich daar uitstekend en genoten van...
De kersenpluk, aan de dis met hoenderik en bussel - 1940 (Bron: Enspijk.info)
Kersenindustrie in Enspijk
<p>Sinds 1960 mag Cees van der Plaat zichzelf Enspijker noemen. In dat jaar trouwde hij met Geertje van Mourik. Haar ouders woonden aan de Molenkampstraat,...
Graafschap Buren, 1880. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Tot rijksgraafschap verheven
<p>Voor de geschiedenis van Buren is 1498 een belangrijk jaar. Als heerlijkheid maakt Buren eerst nog deel uit van het hertogdom Gelre, een van de...
Schilderij Anne de Bye met zwarte bediende, ca 1690 © Wikimedia Commons, CC0
Zwarte bediende van Anne de Bye
<p>Nicolaas van Ravesteijn (1661-1750) schilderde rond 1690 Anna de Bye (1636-1713), vrouwe van Wayestein (Wadestein), die net als hij in Zaltbommel woonde. Naast haar is...
De streektaalkoffer. © Erfgoedcentrum Achterhoek & Liemers, PD.
Sinterklaas in Ingen
"En je ging geen schoen zetten, maar de klomp zetten, dat mocht je ook bij opa en oma doen en ook thuis. Ja en dat...
Huis Pollenstein Dreumel © Wim Kattenberg CC-BY-NC-SA
Neerslag in adellijke behuizingen
<p>Huis te Appeltern: nadat het eeuwenlang in handen is geweest van het geslacht Van Appeltern komt het in 1733 via een erfenis in handen van...
Onze Lieve Vrouwe in Maastricht, 'westwerk' © Wim Kattenberg, CC-BY-NC-SA
De keizer en de kerkbouw
<p>In de strijd met de paus ontwikkelen de Duitse keizers hun eigen variant aan kerkgebouwen. Er ontstaan daardoor twee hoofdstromingen in de rooms-katholieke kerkbouw,...
Ifonne Matulessy © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
De verbindende juf in Terweijde
<p>Ifonne Matulessy (1952) is geboren in kamp Vught. Ze woont sinds 1988 met haar man Henk in Culemborg en heeft twee zonen. Rond Oud en...
Voormalige Hervormde Kerk Altforst vanaf de zuidzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalige Hervormde Kerk Altforst
Aan de Kerkstraat nr.21 in Altforst staat het sinds 1970 buiten gebruik gestelde kerkgebouw van de Nederlands Hervormde Kringgemeente. Een driezijdig...
Band Kinkobra Appelpop 2011 © Jette Janssen, Erfgoed Gelderland CC-BY-SA
Het is het sfeertje wat 't em doet
<p>Appelpop is uitgegroeid tot het grootste popfestival in zijn soort. Appelpop is inmiddels een festival met nationale en zelfs internationale bekendheid. In 2001 bezochten naar...
Engelenburg omstreeks 1750, aan de linkerkant is het kasteel op de hoofdburcht te zien met aan de rechterkant de voorburcht. © J. de Beijer/PD
Herwijnen – een bodemonderzoek op kasteelterrein Engelenburg
<p>Op het terrein van het voormalige kasteel Engelenburg heeft in de periode november 2019 t/m februari 2020 een interessant bodemonderzoek plaatsgevonden. Archeologisch adviesbureau RAAP en...
Een tekening van Frissestein in 1680 (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk)
Kastelen Frissestein en Engelenburg
<p>Het kasteelterrein van het voormalig kasteel Frissestein is buitendijks gelegen. Het wordt ook wel het 'Huis te Herwijnen' genoemd.</p>
Serie vpro over Culemborg
Geboren en getogen
De vrpo heeft een serie gemaakt over het lief en leed in kleine Nederlandse steden. Op 18 februari 1975 maakten ze de...
Willem Sandberg, veertien dagen Vredestein © Regionaal Archief Rivierenland CC BY NC
Onderduikers in Kerk-Avezaath
<p>75 jaar geleden ontving de familie Van Mourik twee bonnen. Een van Muh Dresden voor tien kuikens (als er weer eten en een hok is)...
Gezusters Spiering © Regionaal Archief Rivierenland
Gezusters Spiering
<p>Dat ook filantropische instellingen in Nederland profiteren van gedwongen arbeid van Afrikanen en Aziaten in de koloniën, blijkt uit het verhaal van de zusters Johanna...
1402 koggeschip
Tiel wordt Hanzestad
<p>Steden in Noord-Duitsland en rond de Oostzee hadden zich in de dertiende en veertiende eeuw verenigd in de Hanze. Zij beschermden zo hun eigen handelsbelangen.</p>
Het verhaal van de viswijven op een deurkalf
Strijd om de mijter
<p>In de late middeleeuwen is de Utrechtse bisschop oppermachtig. In het omvangrijke bisdom heeft hij kerkelijke, maar ook wereldlijke macht. Een belangrijke en gewilde baan...
Moderne raadzaal in het oude stadhuis
Het huis van de stad
<p>Het oude Culemborgse stadhuis krijgt weer een functie als 'huis van de stad'. Een plek om te werken, te vergaderen, te trouwen of op...
Distels
De proefboerderij
Sinds 1960 mag Cees van der Plaat zichzelf Enspijker noemen. In dat jaar trouwde hij met Geertje van Mourik. Haar ouders woonden aan de Molenkampstraat,...
Huis van Zoelen in 1728 © Wikipedia Commons/PD
Dirck Vijgh (1531-1615)
<p>Dirck Vijgh werd in 1531 geboren als oudste zoon van Claes Vijgh en Anna van Gelder. Van vaderszijde stamde hij uit een oud aanzienlijk riddermatig...
Bouw van de verkeersbrug bij Zaltbommel
Het eiland ontsloten: zes bruggen voor de Bommelerwaard
<p>Eeuwenlang werd de Bommelerwaard geheel omsloten door het water van de Waal en Maas. De komst van spoor- en verkeersbruggen bracht daar verandering in. De...
Het embleem van de open granaat. © Koninklijk Marechausseemuseum, alle rechten voorbehouden.
Granaatembleem Koninklijke Marechaussee
<p>Op 26 oktober 1814 ondertekende Koning Willem I het besluit om een 'Corps Maréchaussee' op te richten. Bij de vorming van dit korps stond de...
De gedenksteen in Tiel voor de gefusilleerde mannen © Wikipedia Commons CC2.5
Bevrijd maar nog niet veilig
<p>Hoewel het gebied tussen Maas en Waal al in september 1944 is bevrijd, voelen de mensen zich in de frontlinie nog niet veilig. Ook is...
Bij de toren van de Hervormde Kerk staat de bakstenen pomp (Foto: John Scholte)
De stadspomp in Buren
<p>Goede watervoorziening is voor de stad Buren in de achttiende eeuw van levensbelang.</p>
De Burense paardenmarkt, ca. 1905. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Laatste Burense paardenmarkt
<p>Als in 1395 heer Allard van Buren de poorters van Buren stadsrechten verleent, wordt daarin het recht tot het houden van een 'van ouds bestaande'...
Het Voorburg
Herenhuizen in het groen
<p>Culemborg is rond 1900 een industriestad van achtduizend inwoners. Rondom het oude centrum staan veel arbeidershuisjes in sloppen en stegen. Zowel in de huizen als...
De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen
Inbraakkolken
<p>Vroegere dijkdoorbraken hebben hun sporen nagelaten in het landschap. Bij een doorbraak schuurt het binnenstromende water een gat in de bodem. Die gaten zien we...
Geboorteplaats van President van Buren in Kinderhook © J.W. Barber, 1861 PD
Betovergrootvader van Amerikaanse president
<p>Cornelis Maessen wordt waarschijnlijk in 1606 geboren in het dorpje Buurmalsen. Hij emigreert ruim dertig jaar later naar de Verenigde Staten en settelt zich met...
Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC
Voorbeeld, de ramp van 1855
<p>Sinds de bedijking is het rivierengebied geteisterd door honderden overstromingen, de ene ernstiger dan de andere. Er bestaan verslagen van de grotere rampen. Die werden...
Deze ets van Mattheus Berkenboom uit 1705 laat niet alleen de verdedigingswerken van Generaal Coehoorn zien, maar ook de bedrijvigheid op de Waal. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof
Opkomst en bloei van de Hanze
<p>In de middeleeuwen ontwikkelde de handel in onze contreien zich sterk. Ook de handel over de Rijn en de Waal bloeide. Gelderse steden als Nijmegen,...
Notarishuis Rumpt © Historische Kring West-Betuwe cc-by
Notarishuis in Rumpt
<p>Een opvallend gebouw langs de dijk is het voormalige Notarishuis, een villa in Chalet-stijl.</p>

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl