Rivierenland

Lees intro

108 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland; een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.

Schoonheid is niet het enige kenmerk dat opvalt aan het rivierenlandschap. Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek en dat merkt u overal waar u komt in Rivierenland. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken niet zelden duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren. Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Ook voor de cultuurminnende mens is een uitstapje veelbelovend. Rivierenland heeft een schat aan informatie, cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Deze bronzen kokerbijl uit circa 1000 voor Christus is in 2004 gevonden bij Tiel. © Museum het Valkhof
Een Drentse bijl in Tiel
<p>Rond 1000 voor Christus ontstond in Noordoost-Nederland een bronsindustrie, ondanks het feit dat de materialen waar brons van wordt gemaakt niet in Nederlandse bodem te...
Bommenregen in Lienden tijdens inundatie Betuwe
Plan Ooievaar in de Betuwe
<p>Nadat het Betuwefront zich had gevormd na operatie Market Garden, vreesden de Duitsers dat de geallieerden zouden doorstoten naar het IJsselmeer om hen in Holland...
Het Tielse stadhuis aan de Vleesstraat
Plooierijen
<p>Als in 1702 stadhouder-koning Willem III kinderloos overlijdt, denken de grote Tielse regentenfamilies weer alle macht in de stad naar zich toe te kunnen trekken.</p>
Kaart door Jacob van Deventer, 1560. Hierop zijn onder meer Tiel, Zandwijk, de Linge en Westroijen te zien.
De Linge wordt afgedamd
<p>De rivieren konden tot 1100 elk jaar grote delen van de Betuwe onder water zetten. Tegen die tijd begint de bouw van dijken.</p>
De schilder Jan Toorop woonde tussen 1908 en 1916 in Nijmegen. Hij schilderde er weinig, maar maakte wel dit Gezicht op Ooy en de Waal, gezien vanaf de Batavierenweg. © Museum het Valkhof
De Waal als inspiratiebron
<p>Rivieren hebben niet alleen betekenis als grens, als handelsader, als visleverancier of als dreigend gevaar. Als duizenden jaren lang hebben rivieren ook een ‘hogere’ betekenis.</p>
Burgemeester Cambier van Nooten houdt een toespraak bij de realisering van de 50.000ste naoorlogse woning in Nederland. Het huis staat in de Gasthuisstraat
De 50.000ste woning in de Gasthuisstraat
<p>Mei 1945 is Tiel door oorlogsgeweld voor een groot gedeelte vernield. Dat betekent puin ruimen en opbouwen.</p>
Winand Logister © privécollectie, alle rechten voorbehouden
'De grote vrijheid die je had'
<p>Winand Logister (1941) werkte zijn hele leven in de binnenvaart. Tussen 1976 en 1984 was hij riviermeester op de Waal bij Tiel. Met zijn patrouilleboot...
1995 hoe hoog komt het water
Hoe hoog komt het water
<p>Eind januari 1995 stijgt het water in de Waal tot een angstig hoog peil. Enkele dijken dreigen te bezwijken.</p>
Steenfabriek Vogelensangh in Deest © Onbekend
Industrie in het Rivierengebied
<p>Na de Tweede Wereldoorlog waren de verwachtingen ten aanzien van de sociaaleconomische ontwikkeling van het Rivierengebied hoog gespannen. De regio zou door een goede infrastructuur...
Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003
Boerderijen, kerken en dorpen vanaf de middeleeuwen
<p>Het huidige Waallandschap, hangt samen met de landbouw die zich vanaf de middeleeuwen op de oeverwallen en komgronden ontwikkelde. Ook de dorpen hebben hun oorsprong...
1887 het Spaarbankgebouw
Spaarbankgebouw
<p>Al in de negentiende eeuw heeft Tiel een schouwburg in de oude middeleeuwse Sint-Agnietenkapel. Deze schouwburg wordt echter in 1883 op last van de brandweer...
De Linge tussen Rumpt en Beesd © Michiel Verbeek via Wikimedia Commons, CC BY-SA
De Betuwe
<p>De Betuwe ligt tussen de rivieren de Waal in het zuiden en de Nederrijn en de Lek in het noorden. Het bestaat uit drie delen:...
Fruitcorso Tiel, 2018 © Kattiel/Wikipedia, CC-BY 4.0
Het eerste fruitcorso
<p>De Betuwe en fruit zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Deze relatie vormt de basis voor het jaarlijkse oogstfruitcorso dat dit jaar voor de eerste maal...
De Verzoeking van de heilige Antonius. © PD.
Museumschat in Flipje en Streekmuseum Tiel
<p>Het drieluik, ook wel triptiek, 'De Verzoeking van de heilige Antonius' is qua afbeelding, herkomst en schilder een opmerkelijk schilderij.</p>
Kerk en klooster van St. Walburg. Detail uit de kaart van Joh. Blaeu, ca 1650
Het klooster van Sint-Walburg
<p>Rond het jaar 900 is Tiel in het bezit van graaf Waltger van Teisterbant. Hij sticht een kerk en een klooster. Deze worden toegewijd aan...
Het statige pand van de Groote Sociëteit. © Alle rechten voorbehouden
Oprichting van de Groote Sociëteit
<p>Vanaf het midden van de achttiende eeuw doet de krant in Nederland zijn intrede. Het zijn maar kleine blaadjes van één of enkele bladzijden en...
Een bronzen 'pen', gevonden in Tiel © Museum het Valkhof
Ingekrast, uitgewist
<p>Ook in het schrijven van teksten waren de Romeinen vooruitstrevend. Zo maakten zij gebruik van een houten plankje met bijenwas waarop zij met een puntige...
Peter Kars © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
Appeltjes pikken deden we daar wel
<p>“Ik ben Peter Kars. Geboren 20 april 1951. Ik groeide op in Tiel in en rondom de fruitveiling met de naam Tiel en Omstreken. Dat...
Harry de Beer © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
Met Klutz het hele land door
<p>Het verschijnsel ‘popband’ is ontstaan in de jaren 60. Met uitzicht op de geschilderde skyline van Tiel* vertelt Harry de Beer (Tiel, 1953) over zijn...
De Linge
De Linge
<p>Waar nu Tiel ligt, was er tussen 200 en 1300 een splitsing tussen de Waal en de Linge. Van die laatste rivier is bij Tiel...
Lithografie, voorstellende de Waterpoort te Tiel vanaf het Plein, 1980. Collectie Flipje en Streekmuseum Tiel
Waterpoort in Tiel
<p>De Gelderse plaats Tiel is gelegen aan de Waal. Net als alle grote plaatsen langs de rivieren beschikt ook deze stad over een haven. In...
Altaar van kalksteen uit de Romeinse tijd, voor Hurstrga, ca. 150-250. Gevonden in Tiel-Bergakker © Collectie Valkhof Museum, bruikleen RCE, publiek domein.
Altaar ter ere van de inheemse godin Hurstrga
<p>Museum Het Valkhof in Nijmegen heeft een bijzondere gedenksteen in zijn collectie. De steen, niet meer dan 30 cm hoog, is in 1955 gevonden ten...
Het Koggeschip © RBT rivierenland
Tiel als Hanzestad
<p>Tiel was ver voor hun Hanzelidmaatschap, rond het jaar 1000, al een zeer belangrijke handelsstad. De stad had al tolrecht en een eigen munt. Steden...
Een Tielse kermiskoek ©
Tielsche kermiskoek
<p>De Tielsche Kermiskoek, is een honingkoek die volgens een oud recept bereid wordt. Deze kermiskoek wordt alleen in de derde week van oktober verkocht tijdens...
1450 Bladzijde uit het Chronicon Tielense
Chronicon Tielense
<p>Rond 1450 is een belangrijk boek geschreven over de geschiedenis van de omgeving. Wie de schrijver was, weten we niet.</p>
Johan Romijn © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
De partners van medewerkers kwamen doppen wassen
<p>“Ik ben Johan Romijn. Ik ben op 17 maart 1940 geboren in Tiel. Ons gezin bestond naast vader en moeder uit 6 kinderen. Na de...
Een werknemer vertelt © Flipje en Streekmuseum Tiel CC-BY-NC-ND
We voelen ons zo welkom
<p>In de jaren vijftig van de vorige eeuw trekt jamfabriek ‘De Betuwe’ uit Tiel gastarbeiders aan. De fabriek draait in die jaren zo goed dat...
Arrondisementsrechtbank in Tiel © Rijksvastgoed
Rechters Rink en Spiering
<p>Vanaf 1838 was er een arrondissementsrechtbank in Tiel, dit gebouw dateert van rond 1880. Bij de afschaffing van de slavernij in 1863 kregen meer dan...
1935 de geboorte van Flipje
De geboorte van Flipje
<p>Jamfabriek De Betuwe (opgericht in 1885) heeft begin jaren dertig last van concurrentie die op hun etiketten de naam 'Betuwe' vermelden.</p>
Jomanda
Jomanda: gebedsgenezeres of charlatan?
<p>Jomanda wordt op 5 mei 1948 in Deventer geboren als Johanna Wilhelmina Pertronella Damman. Ze blijkt een getalenteerd danseres, maar huidproblemen dwingen haar te stoppen....
George Harteman © privécollectie George Harteman, alle rechten voorbehouden
Daalderop was hét bij ons thuis
<p>De vader van George Harteman (1957) was loonadministrateur bij de Tielse Metaalwarenfabriek Daalderop. Bekend van de tinnen serviezen, potten, en borden. Het bedrijf maakte ook...
De Waal ©
De Spookpaarden
<p>Iedereen die woont achter de dijk, die weet het. De Waal is niet te vertrouwen. ‘s Zomers kan-ie traag door ’t oneindig laagland gaan, maar...
De pomp in Tiel
De pomp op de Tielse Markt
<p>Het is net zo gewoon als ademhalen: het gebruikmaken van drinkwater uit de kraan. Maar is het wel zo gewoon en vanzelfsprekend? Langzaam maar zeker...
Vic Latumahina ©
Muziekkollektief Tiel
<p>‘Creatief’ werd ‘kreatief’ en als je wilde vragen of het goed ging, zei je ‘alles kits?’ In de jaren 70 en 80 was Jongerencentrum De...
1174 Heilige Roomse Rijk
De tol van Tiel verdwijnt
<p>De Duitse keizers hebben een belangrijke reden om Tiel te beschermen: de kooplieden die er komen en voorbijvaren moeten hen tol betalen. Maar vanaf 1020...
Gezusters Spiering © Regionaal Archief Rivierenland
Gezusters Spiering
<p>Dat ook filantropische instellingen in Nederland profiteren van gedwongen arbeid van Afrikanen en Aziaten in de koloniën, blijkt uit het verhaal van de zusters Johanna...
Beeldenstormers houden huis in een kerk
Ketterse predikanten in Tiel
<p>Tot ongeveer 1540 is het katholicisme vrijwel de enige Godsdienst in de Nederlanden. Daarna 'bekeren' velen zich tot het protestantisme. Dat is niet zonder risico.</p>
IJzeren tang gebruikt door de Bataven, waarschijnlijk een hulpmiddel van de veearts. © Museum het Valkhof
Bataafse veearts?
<p>De Bataven stonden in de eerste eeuw vóór Christus bekend als zeer goede ruiters. In de grote Bataafse nederzetting die bij Tiel-Passewaaij werd opgegraven, vonden...
Hoogstam fruitbomen met rondscharrelende varkens in Tiel (ca. 1940) © Fotocollectie Regionaal Archief Rivierenland (0670-M1020)
Ontwikkeling van de fruitteelt in het rivierengebied
<p>In de zeventiende eeuw werd de Betuwe de 'gemeyne appelkelder van Holland en Vriesland' genoemd. In 1897 werd deze streek in een tuinbouwblad betiteld als...
Fruitcorso in Tiel
Het Tielse fruitcorso
<p>Het woord 'monument' suggereert meestal een gebouw, maar ook een traditie kan monumentaal zijn, namelijk 'de moeite waard om te behouden'. Dit geldt zeker voor...
Gedenkplaat aan de Waalstraat te Tiel © Wikipedia Commons, CC2.5
Veertien burgers uit Wamel geëxecuteerd in Tiel
<p>In Tiel vond op 20 september 1944, tijdens Operatie Market Garden, een executie plaats. Bij deze executie werden veertien burgers uit Wamel door de Duitsers...
Sleutel uit Passewaay
Bataven in Passewaaij
<p>Vanaf 400 v. Chr. wonen er Kelten in onze omgeving. Ergens tussen 50 en 12 v. Chr. is de stam van de Bataven hier binnengekomen.</p>
Inhoudsopgave uit 1857, nr. 18 Strohalm, Kohle und Bohne uit Kinder- und Hausmärchen dat werd opgetekend door de gebroeders Grimm
Een sprookje uit Tiel
Er waren eens een strohalm, een kooltje vuur en een boontje. Ze zouden samen eens gaan wandelen. Toen zij een heel eind...
1811 Tiel krijgt een rechtbank
Tiel krijgt een rechtbank
<p>Eeuwenlang hoorde Tiel bij het Kwartier van Nijmegen. Maar nadat Nijmegen en Tiel in 1810 Frans zijn geworden, gaan ze bij verschillende departementen horen.</p>
Luchtfoto van Tiel in 1946 (Bron: Tiel 1945, http://udowa.home.xs4all.nl/Tiel/Tiel%20Oorlog.htm)
Een nieuwe los- en laadplaats in Tiel
<p>Op de winderige ochtend van maandag 24 oktober in 1949 begeeft commissaris van de koningin, jhr. C.G.C. Quarles van Ufford, zich via de kronkelige dijken...
1672 dwangleveranties aan Fransen
Het rampjaar
<p>In 1672 raakt de Republiek der Zeven Vereenigde Nederlanden in oorlog met Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen. Juni dat jaar trekken Franse troepen over de...
Jan van Kuilenburg, oud Dijkgraaf Tieler- en Culemborgerwaarden © Jan van de Lagemaat
Van onveilig naar veilig gebied in de Culemborger- en Tielerwaarden
<p>'Wanneer je goede ambtenaren hebt, dan kan iedereen dijkgraaf zijn', stelt de oud dijkgraaf van de Culemborger- en Tielerwaarden. Daar was hij vanaf 1981 heemraad...
Koningin Juliana bij het 25-jarig jubileum van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, naast haar (waarschijnlijk) Van Selms © PD, via Wikipedia
Geerda van Beekhoff – van Selms
<p>In de jaren vijftig en zestig was mevrouw Geerda van Beekhoff – van Selms uit Gelderland actief in internationale organisaties, die zich bezighielden met de...
Het inundatiekanaal bij Tiel
Het inundatiekanaal bij Tiel
<p>In april 1870 werd het gemeentebestuur van Tiel benaderd met het plan om een inlaatsluis in Tiel te bouwen. De verhoogde stand van het Lingewater...
Portret van Jacob Mom, door Crispijn van de Passe (1574 - 1637) © Rijksmuseum/CC 1.0
Jacob Mom als landverrader?
<p>Jacob Mom werd in 1569 geboren in Puiflijk. In 1588 werd hij op negentienjarige leeftijd Ambtman van Maas en Waal. Met zijn benoeming trad...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl