Rivierengebied

Lees intro

671 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Natuurgebied De Meren © John Raggers
De laatste ruilverkaveling
<p>Het westen van Maas en Waal is in de jaren vijftig al compleet op de schop gegaan. Maar in 1989 wordt daar, met de instelling...
Boerderij op een terp © Jan Reijnen
Geïsoleerd wonen op een terp
<p>Voor de komst van de stoomgemalen in het land van Maas en Waal werd bij langdurig hoogwater in de Maas de natuurlijke lozing van deze...
Verwoesting van Tiel: Een bordje met doodshoofd waarschuwt voor niet-ontplofte oorlogsmaterialen
Frontstad Tiel
<p>De geallieerde luchtlandingen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem op 17 september 1944 vormden een keerpunt in de oorlog. De Engelsen namen het Land van Maas...
Markt in Culemborg © G. Lanting via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Culemborg als toeristische trekpleister
Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos voor een standplek buiten...
Achterzijde van de statige woonboerderij Dorpsstraat 84-86 Wamel © Gerard Kouwenberg, 2014
Historische bebouwing in de Dorpsstraat in Wamel
<p>In Wamel vindt men de meest historisch interessante bebouwing aan de Dorpsstraat en de uitlopers daarvan aan de Kerkstraat en de Waalbandijk. In de Dorpsstraat,...
In Brakel moest in 1975 onder meer het voormalige gemeentehuis voor dijkversterking wijken. Sinds 1980 staat op de plek van het gemeentehuis het Vrouwtje van Brakel, dat zorgelijk over de Waal tuurt. © Via Collectie Gelderland, Gelderland in Beeld, gemeente Zaltbommel
Van dijkversterking naar Ruimte voor de Rivier
<p>Na de Watersnoodramp van 1953 moesten eveneens de dijken in het rivierengebied versterkt worden. De rigoureuze aanpak daarvan leidde tot veel protest. Ondertussen ontstonden in...
1811 Tiel krijgt een rechtbank
Tiel krijgt een rechtbank
<p>Eeuwenlang hoorde Tiel bij het Kwartier van Nijmegen. Maar nadat Nijmegen en Tiel in 1810 Frans zijn geworden, gaan ze bij verschillende departementen horen.</p>
St. Martinuskerk in Velddriel
De Gemeente Gods
<p>Sipke Vrieswijk is jarenlang de charismatische leider van een religieuze beweging, de Gemeente Gods. Wat begint als een religieuze gemeenschap groeit onder zijn leiding uit...
Fietsen in het rivierengebied © Onbekend
Wat nu, wat nu, piesje cru?
Wanneer er een verrekijker zou bestaan waarmee we behalve over het landschap van nu, ook uit zouden kunnen kijken dwars door de tijd; naar het...
1974 Tolbrug
Prins Willem Alexanderbrug
<p>Door de toenemende scheepvaart op de Waal wordt het steeds moeilijker voor de veerponten te Tiel en Ochten om de Waal over te steken. Vooral...
Gezicht op kasteel Waddestein te Asperen door Jacobus Schijnvoet naar een tekening van Roelant Roghman, 1711 - 1774 © PD
Kasteel Waddestein in Asperen
<p>Asperen ligt in een gebied dat de Vijfherenlanden wordt genoemd en waarin elk dorp in de middeleeuwen zijn eigen kasteel heeft. Het zijn weerbare bouwwerken...
Verhuizing naar het nieuwe archiefgebouw, 1982. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Openbaar stadsarchief
<p>'Ook het raadhuis vertoont zich niet onaanzienlijk, maar iets bijzonders wordt er niet bewaard. Het rijke archief, dat er had kunnen zijn, is reeds sedert...
De Burensche Kistenfabriek, ca. 1912. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Begin van de moderne tijd
<p>Afgezien van de steenfabriek die een oude geschiedenis kent, heeft Buren in de 19e eeuw maar weinig industrie. Op de valreep komen enkele initiatieven tot...
Vuurstenen bijlen uit de Midden-Steentijd gevonden bij Nunspeet, vergelijkbaar met die gevonden op Goilberdingen. © Rijkmuseum voor Oudheden, CC0
Eerste bewoners van Culemborg
<p>André Molenaar (14 jaar) vindt in 1971 op Goilberdingen een vuurstenen bijl. Dit is de oudste soort bijl, vrij ruw, maar met een scherp, afgeslagen...
Kerkbanken
Kerken in westelijk Gelderland
<p>Een zondagochtend in Opheusden. Grote gezinnen in donkere kleding lopen richting de kerk. De mannen dragen zwarte pakken, de vrouwen en meisjes dragen lange rokken...
Kaart van het Land van Maas en Waal (ca.1818), vervaardigd door M.J. De Man en M.A. Snoek en gegraveerd door C. van Baarsel © Gelders Archief/CC 1.0
'De maat van ons ongeluk is vol'
<p>Eeuwenlang werd het Gelderse rivierengebied geplaagd door armoede. Met name in Het Land van Maas en Waal was de situatie schrijnend. Tot de zeventiger jaren...
Kaart van Tiel, gemaakt door Jacob van Deventer in 1557. Het onderzoeksgebied is met stippellijnen weergegeven. © Bewerking VUhbs CC-BY-NC
Middeleeuwse nederzetting Zandwijk
<p>In 2014 zijn bij een archeologische opgraving resten van het middeleeuwse dorp Zandwijk aangetroffen. Het onderzoeksgebied ligt op een steenworp afstand ten noordoosten van het...
Egbert Ausems bij het reclamebord voor Oranjeboom Bier © Elisabeth Weeshuis Museum. Foto: Roelien van Neck
Bierreclame uit bekend Culemborgs café
<p>Egbert en Anja Ausems schonken in 2017 een bijzonder reclamebord aan het Culemborgse Elisabeth Weeshuis Museum. Het handgeschilderde bord is afkomstig uit het café-restaurant van...
1174 Heilige Roomse Rijk
De tol van Tiel verdwijnt
<p>De Duitse keizers hebben een belangrijke reden om Tiel te beschermen: de kooplieden die er komen en voorbijvaren moeten hen tol betalen. Maar vanaf 1020...
Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
De Aldenborch van Rhenoy
<p>Het burchtterrein van de Oudenborch is nog steeds goed te herkennen op luchtfoto's. Het dorp was ooit verenigd met Beesd in 'Het Ambt van Beesd...
Kasteel Merckenburg
Burcht Merckenburg in Heukelum
<p>Kasteel Heukelum, vanouds genaamd Merckenburg, is gelegen buiten het oude vestingstadje Heukelum op de grens van Gelderland en Zuid-Holland. Het was de roemruchte familie van...
Ridders vechten om de burcht in de 13e eeuw
De burcht bij Tiel wordt verwoest
<p>Aan het einde van de twaalfde eeuw is Tiel in het bezit gekomen van de hertogen van Brabant. Die hebben hun machtsgebied rond Leuven en...
De Hoge Kuil april 2010
De Hoge Kuijl
<p>De Hoge Kuijl aan de Achterweg is het restant van een dertiende-eeuwse dijkdoorbraak. De Achterweg is in de middeleeuwen deel van de Lekdijk. Die moet...
Huizen in de wijk Lanxmeer
Ecologische wijk Lanxmeer
<p>Direct tegenover het NS-station van Culemborg ligt de wijk Lanxmeer. Voor Nederland en daarbuiten een voorbeeld van 'duurzaam bouwen'.</p>
Alem © Vincent van Zeijst vai Wikimedia Commons, CC BY-SA
Alem in de Bommelerwaard
Gerrit Verkuil (81 jaar) is geboren en getogen in Bruchem, een klein dorpje (een dorpje of een klein dorp) ten zuidwesten van Zaltbommel. Hij is...
Kaart van Tiel ©  Frederick de Wit (ca 1668), Gelders Archief RAG-0963-86, PDM
De stad Tiel en ambtman Claes Vijgh in 1572
<p>Op 1 april 1572 werd per ongeluk Den Briel ingenomen door de Geuzen. Dat werd gevolgd door een golf van steden die naar Oranje overgingen,...
Graafschap Buren, 1880. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Tot rijksgraafschap verheven
<p>Voor de geschiedenis van Buren is 1498 een belangrijk jaar. Als heerlijkheid maakt Buren eerst nog deel uit van het hertogdom Gelre, een van de...
Schilderij 'Nachtelijke brand in een dorp' van Adam Colonia (1685)
Dorpsbranden in de Bommelerwaard
<p>Dorpsbranden kwamen in vroeger tijden vele malen vaker voor dan tegenwoordig. Oorzaken waren de noodzaak van het veelvuldig gebruik van vuur in huis én het...
De verplaatsing van de molen in 1963
Molen Tot Voordeel en Genoegen, verplaatst en gerestaureerd
<p>De korenmolen Tot Voordeel en Genoegen in Alphen aan de Maas kwam in 1963 in het nieuws, omdat hij in zijn geheel 25 meter werd...
Burgemeester Cambier van Nooten houdt een toespraak bij de realisering van de 50.000ste naoorlogse woning in Nederland. Het huis staat in de Gasthuisstraat
De 50.000ste woning in de Gasthuisstraat
<p>Mei 1945 is Tiel door oorlogsgeweld voor een groot gedeelte vernield. Dat betekent puin ruimen en opbouwen.</p>
Een kerk in Opheusden
Over overlijden in Opheusden
"De naaste familie, als de laatste adem uitgeblazen werd, was de naaste familie erbij, tenminste als die er was zo veel mogelijk. Ja en als...
Schoolfeest Tricht, eind 19e eeuw © PD
Wintervogels
<p>De schoolopziener van het district Tiel, waaronder ook een groot deel de West Betuwe viel, klaagde in 1897: ‘Alleen de kinderen van meer gegoede ouders...
Vuursteengeweer vervaardigd in Culemborg
's Lands geweerfabriek
<p>In 1759 verrijst een geweerfabriek op het voormalige kasteelterrein. Er werken zeventig mensen. Zij smeden en slijpen geweerlopen en bajonetten, maken sloten, laden en beslag,...
Een oude foto van de lantaarn in Lienden
Een gedenkteken voor een Liendense burgervader
<p>In 1909 biedt de burgerij van Lienden, Ingeren en Ommeren haar burgemeester een monumentale lantaarn op een sokkel aan. Op een bronzen plaat staat dat...
Stoomgemaal De Tuut in Appeltern © Gerard Kouwenberg CC-BY
Stoomgemaal de Tuut
<p>De Tuut bij Appeltern is het enige stoomgemaal van het Gelders rivierengebied. Het werd in 1917 gebouwd voor de bemaling van de Nieuwe wetering. Een...
1009 Noormannen plunderen Tiel
Noormannen plunderen Tiel
<p>Rijkdom trekt rovers aan. Al vanaf 820 wordt West-Europa regelmatig overvallen door plunderaars. Het zijn krijgslieden uit Scandinavië, die Noormannen of Vikingen worden genoemd.</p>
Feestelijke molentaal op Molen De Wielewaal in 1975. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Windkorenmolen De Wielewaal en de molentaal
<p>Aan de Zandstraat in Beneden-Leeuwen staat windkorenmolen De Wielewaal gebouwd in 1857 volgens de sluitsteen boven de toegangsdeur. Het is een stellingmolen met zes verdiepingen,...
Koperen plaatje met de tekst:' Jacob Cornelis Carl Baron Bieck, gebore den 30 decemb 1737 gestorwen in Den Haag den 19 augustus 1743' © Museum het Valkhof
Ongelukkig geslacht
<p>Het zoontje van Willem Hendrik Pieck, die in de Nederlandse Republiek vele hoge functies had, overleed vroegtijdig op zesjarige leeftijd. Zijn naambordje werd gegraveerd door...
Jan de Beijer © Cornelis Pronk / Beeldbank Stadsarchief Amsterdam PD
Tekentalent in Gelderland
<p>Jan de Beijer wordt geboren in het Zwitserse Aarau, maar verhuist al op jonge leeftijd naar Emmerik in Duitsland. In 1722 trekt hij naar Amsterdam...
1850 van alles te koop
Van alles te koop
<p>In de negentiende eeuw ontwikkelt Tiel zich tot een belangrijke centrumplaats voor de handel in vee en agrarische gewassen.</p>
De dijken worden verzwaard in 1996 © Foto: Jan Rikken
Zware dijken, ruimte voor de rivier
<p>Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Op deze foto uit 1967 protesteren jongeren tegen het vervuilde rivierwater van het rivierbad van Tiel. “Geen woorden, maar baden.” © via Collectie Gelderland, Flipje en Streekmuseum Tiel
Van beteugeling naar ruimte geven
<p>Vanaf 1850 werkte Rijkswaterstaat aan de normalisatie van de Waal. In honderd jaar tijd werd de rivier met dijken en kribben beteugeld. In de tweede...
Mandenmakerij Van Eldijk (1) © Collectie Peter Deurloo
Buffen, schillen en blind buffelen
<p>In het westelijk deel van het Land tussen Maas en Waal zijn bufovens in het begin van de twintigste eeuw bekende bouwsels. Tientallen staan er....
Huis Bulkestein, 1728. © CC0
De ziel verkocht aan de duivel
<p>Niet alleen Faust verkocht zijn ziel aan de duivel. Volgens een sage verkocht ook heer Willem van Tuyll van Bulckestein zijn ziel.</p>
De pomp in Tiel
De pomp op de Tielse Markt
<p>Over de geschiedenis van de omgang met water in Tiel is maar weinig bekend. Onderzoek naar die geschiedenis, van regen tot kraanwater, geeft een interessant...
Burense jeugd in de weer met pinksterpoppen. Foto: Fotopersburo William Hoogteyling, Buren
Pinksterpoppen
<p>'Zulk een meisje vindt op die morgen een pop van stro of andere misselijke figuur op het hek, dat zij doormoet', vertelt een reiziger die...
Kind en moeder leven als jager-verzamelaars © Hans Splinter/PD
Kamp Mariënberg aan de Overijsselse Vecht
<p>Aan de Overijsselse Vecht zijn tussen 1975 en 1985 laat-mesolithische grafkuilen aangetroffen. Ze worden gedateerd op 5100 v.C. Ze geven enig inzicht in de cultuur...
Meersloot in Ammerzoden © Ninane via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Ammerooie
<p>Het Gelderse Waterlinielandschap heeft mensen ook muzikaal geïnspireerd. Bij deze tekst vind je bijvoorbeeld het lied van Ton den Dekker: 'Ammerooie'. Het is uitgebracht door...
Naar de A2
Culemborg aan de A2
<p>Sinds 1936 ligt Culemborg bij de nieuwe noord-zuidverbinding, de Rijksweg A2. Na het schip en de trein is de auto het belangrijkste transportmiddel geworden. De...
Huis te Appeltern, 1732
Huis te Appeltern, met vermaarde bewoner
<p>De heerlijkheid Appeltern, waarvan de belening van huis en hofstad met toebehoren bekend is vanaf het jaar 1379, was aan het einde van de veertiende...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl