De Wildenborch is in vroeger tijden een geduchte burcht van waaruit roofridders de strijd aangaan met het wettige gezag om hen heen. Het is nu een landhuis en in het bezit van de familie Staring met als bekendste lid de romantische dichter Anthony C.W. Staring.
Sweder van Wisch wordt in 1372 genoemd als eigenaar van kasteel Wildenborch, dat al bestaat onder de naam ‘Berchvrede’. Deze naam lijkt ironisch, want Sweder is vooral bekend als de roofridder Royebaert, wiens kasteel vanaf het einde van de vijftiende en het begin van de zestiende eeuw voortdurend wordt aangevallen. Met name de hertog van Gelre, de officiële leenheer van het geslacht Van Wisch, belegert het kasteel zonder resultaat.
In 1512 lijkt de geschiedenis van de roofburcht Wildenborch te eindigen, omdat Johan van Wisch zich overgeeft. Er komt in 1523 een permanente bezetting van de hertog op het kasteel, nadat kleinzoon Joachim van Wisch weer als roofridder opereert.
Rond 1530 wordt het kasteel omgeven door een dubbele gracht met bakstenen versterking. Daarachter ligt een derde gracht met de eigenlijke Wildenborch.
Het geslacht Van Wisch verdwijnt in de loop van de zeventiende eeuw van het kasteel, wanneer Herman Georg van Limburg Stirum de Wildenborch erft van Ermgard van Wisch. Door sloop na 1670 van bijna alle gebouwen verliest de Wildenborch zijn functie van verdedigingsburcht. Tussen 1700 en 1757 volgen verschillende geslachten elkaar op als bewoners van de Wildenborch vanwege vererving in de vrouwelijke lijn. De familienaam blijft echter dezelfde, namelijk Van Limburg Stirum.
Damiaan Hugo Staring koopt in 1780 de Wildenborch en laat twee vleugels aanbouwen die in hoofdlijnen de huidige vorm bepalen. Zijn als dichter bekende zoon Anthony C.W. Staring laat de omgeving in Engelse landschapsstijl aanleggen. Hij is actief als bosbouwer en laat de omgeving van zijn landgoed ontginnen ten behoeve van de landbouw. De kleinzoon van de dichter, Jan Isaac Brants erft de Wildenborch, laat de ronde toren verhogen en aan de tuinzijde een achthoekige aanbouw toevoegen.
De familie Brants blijft tot 1931 de eigenaar, maar dan komt de familie Staring weer in het bezit van de Wildenborch en blijft er tot op heden wonen. De Stichting De Wildenborch beheert vanaf 1976 het huis en het park, dat periodiek wordt opengesteld.
Bronnen:
- Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Utrecht: Uitgeverij Matrijs 2013, p. 169-171.
- Historie bewoners Wildenborch.
Ben Boersema, Erfgoed Gelderland, CC-BY