Kasteel Poederoyen

Grensoverschrijdende plundertochten

Arnt van Poderoyen maakt in 1327 zijn kasteel tot een Gelders leen, dat het blijft tot 1458. Dan komt kasteel Poederoyen door huwelijk in handen van de familie Van Hemert. Deze familie steunt niet alleen de Bourgondische hertogen, maar rond 1490 heeft het kasteel de naam een broeinest van rovers te zijn. Het kasteel wordt als uitvalbasis gebruikt voor plundertochten in Brabant en Holland. Daardoor laat Karel van Gelre (1467-1538) het kasteel in 1493 door zijn troepen veroveren en leeg halen. In 1505 nemen de Bourgondiërs het kasteel en dorp in en kort daarna verovert Karel van Gelre het terug. Tot slot wordt kasteel Poederoyen in 1508 als vergelding voor Gelderse plundertochten verwoest door troepen uit Holland en ’s-Hertogenbosch.

Van verdedigingsburcht naar woonkasteel

Het kasteel en de heerlijkheid worden in 1518 beleend aan Maarten van Rossum (1490-1555), die het kasteel laat herstellen. Van Rossum is een beruchte in Zaltbommel geboren legeraanvoerder die gedurende dertig jaar de belangen dient van de Gelderse hertogen in hun strijd om eigen grenzen en onafhankelijkheid van Gelre. In 1528 wordt kasteel Poederoyen opnieuw verwoest en herbouwd, dit keer met het oog op bewoning. Dan wordt het kasteel verfraaid met veel vensters, dakkapellen en een toren tegen het midden van het hoofdgebouw.

Sloop als verdediging tegen de Fransen

In 1672 zijn de Franse troepen op zoek naar natuurlijke grenzen voor hun machtsuitbreiding. Om te voorkomen dat de Fransen zich in kasteel Poederoyen nestelen, wordt het kasteel afgebroken. Toch staan er in 1742 nog aanzienlijke resten van een eertijds voornaam kasteel, met name afbrokkelend muurwerk, drie ronde torens en een stenen brug.

Natuurlijke grenzen verplaatsen zich

Door de stroming van de rivier de Maas spoelt het terrein waarop de ruïnes van het kasteel Poederoyen staan, weg. Meer landinwaarts wordt een nieuw landhuis gebouwd. De nog gedeeltelijk zichtbare fundamenten zijn tijdens de dijkverzwaring aan het einde van de twintigste eeuw onderzocht.

Bronnen:

• Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2013, p. 521.

Rechten

Ben Boersema, Erfgoed Gelderland, CC-BY