Dicht bij de weg van Voorst naar Zutphen wordt omstreeks 1550 het adellijk huis Empe gebouwd. Bijna drie eeuwen later, rond 1825, verbouwt men het huis in classicistische stijl. Weer een eeuw later, in 1930, vindt de ingrijpendste gedaanteverandering plaats.
Thomas van Boerloo komt door zijn huwelijk in bezit van de grond van de Hof te Empe en bouwt daar rond 1550 een versterkt huis op en noemt het ‘Op Bo(e)rl’. Hij bezit dan al huizen in Zutphen, waar hij afwisselend burgemeester, schepen of ‘olderman’ is. Het huis blijft in handen van dit Zutphens geslacht tot 1710, wanneer het verkocht wordt aan Barthold van Diemen, burgemeester van Zutphen. Zijn dochter Aleida trouwt in bij de familie Van Hasselt en het blijft daarna bezit van deze familie.
De oudst bekende tekening van het huis Empe laat in 1573 een woontoren met kantelen en een aangebouwde vleugel zien. Ondanks het versterkt karakter ligt het huis niet strategisch, maar bezit wel hoeven en visgebieden. Diverse leden van de familie Van Hasselt bekleden tijdens hun leven hoge functies in het openbaar bestuur en in het bedrijfsleven. Op het einde van de achttiende eeuw laat mr. Willem Hendrik van Hasselt bij het huis Empe drieduizend moerbeibomen planten en houdt zich bezig met de zijdeteelt.
Het versterkt huis Empe wordt begin zeventiende eeuw uitgebreid met een L-vormig huis met zadeldaken en met drie verdiepingen, toepasselijk het ‘Hooge Huys’ genoemd. In de negentiende eeuw vinden diverse verbouwingen plaats, te beginnen in classicistische stijl. De gracht wordt gedempt en het huis wordt vergroot met de aanbouw van diverse vleugels. Twee Haagse architecten veranderen in 1930 ingrijpend de zuid- en westgevel. De laatste Van Hasselt laat in 1950 het oostelijk deel van het huis verbouwen tot woning voor de predikant van Voorst. Dit deel is van buiten nog classicistisch. Intern zijn er nog kelders met tongewelven uit de zestiende en kelders met kruisgewelven uit de zeventiende eeuw aanwezig. Het geslacht Van Hasselt blijft tot 1983 eigenaar van Huis Empe en richt dan de Stichting Huis Empe op. Op die manier blijft het hele bezit met het park één geheel. Tegenwoordig is het herenhuis in vier en het koetshuis in twee wooneenheden gesplitst.
Bron:
Ben Boersema, Erfgoed Gelderland, CC-BY