'Bewustwording van je eigen verleden is voor iedereen relevant'

Een nieuwe omgeving 

“Het was een hele ervaring om aan te komen in Amsterdam. Ik herinner mij vooral de haven nog goed, de uitbundige neonreclame op het Leidseplein en de bebouwing. Dat maakte indruk, net als de eerste keer sneeuw. In Suriname heb je geen sneeuw,” vertelt John over zijn eerste herinneringen aan Nederland. Heimwee had hij echter niet. “Er was zoveel nieuws dat ik daar helemaal niet mee bezig was.” Daarnaast werd John in Suriname al langer voorbereid op de reis naar Nederland, iets wat volgens hem een normaal onderdeel van de Surinaamse opvoeding was in deze tijd. “Er werd ontzettend opgekeken naar Nederland, het moederland. Die directe vorm van kolonialisme was daar in de jaren zestig tot aan de onafhankelijkheid in 1975 nog altijd aanwezig. Op school was de voertaal Nederlands en het lesmateriaal kwam uit Nederland. Het werd over het algemeen zelfs gezien als ongepast om Surinaams te spreken.” 

Het begin van een zoektocht 

Eenmaal in Nederland was snel aanpassen de belangrijkste taak. “Je was anders dan de Nederlandse kinderen, dat wist je wel, maar op je veertiende ben je daar gelukkig niet echt mee bezig. Ik stelde dan ook geen vragen toen ik in Nederland op de mavo geplaatst werd terwijl ik in Suriname nog het atheneum deed.” Binnenshuis waren de Surinaamse cultuur en geschiedenis nooit ver weg. “Verhalen werden altijd wel gedeeld over de oma’s en tantes.” Die verhalen maakten John nieuwsgierig, hij ging op zoek naar de bewijsstukken van het leven van zijn voorouders, in die tijd nog lastig te vinden. 

Eerste resultaten 

Via het Centraal Bureau voor Burgerzaken kreeg John een lijst in handen met alle namen in de familie Hoogwoud vanaf 1863, het jaar van de afschaffing van de slavernij in Suriname. “De namen van voor die tijd waren natuurlijk lastig te achterhalen, maar uiteindelijk heb ik veel gevonden in de journalen die op de plantage Vossenburg werden bijgehouden.” John’s betovergrootmoeder Christina was in 1803 in slavernij geboren en haar moeder heette Antje. “De periode voor 1803 is helaas minder goed te reconstrueren. Er is ook over Vossenburg geschreven. Ik ben gemotiveerd om  verder te zoeken.” 

Verbinding 

De naam ‘Hoogwoud’ doet John veel. Hij ziet zijn achternaam niet alleen als een door de kolonisatoren/plantage-eigenaren toegewezen naam. De naam staat ook voor de krachtige zelfstandige vrouwen uit de familie die hun naam doorgaven aan hun kinderen, en niet die van de vader. Ondanks het feit dat het vanaf 2020 voor nazaten van tot slaaf gemaakten gemakkelijker is gemaakt om hun achternaam te veranderen zou John dit niet willen doen: “Ik heb er weleens over nagedacht, maar dat wil ik niet. Het is mijn overgrootmoeders achternaam. Zij heeft er bewust voor gekozen om deze naam door te geven. Daarom draag ik die naam Hoogwoud met  trots.” 

Vandaag de dag is er fysiek niets meer van de plantage Vossenburg over. “Ik voel mij door alle verhalen en het onderzoek verbonden met de plantage. Dit verleden gebruik ik niet alleen als inspiratie voor mijzelf, maar ook voor anderen.” Nu John gepensioneerd is heeft hij meer tijd om zich in te zetten voor zijn onderzoek. “Er is gelukkig al meer aandacht voor het slavernijverleden, maar we zijn er nog niet. Er is nog steeds sprake van institutioneel racisme. Bewustwording van je eigen verleden is voor iedereen relevant. Herdenking en herinnering kunnen hier een belangrijke rol in spelen. En daar blijf ik mij graag voor inzetten.”