Een aanpassing van het monument bij Katerveer?

De gebeurtenissen tijdens de oorlog

'Op 10 april 1945, werden die avond tien gijzelaars geboeid in een autobus geladen vanuit de gevangenis te Zwolle, zonder dat er ook enige vorm van rechtspraak was geweest, zij werden afgevoerd naar de loswal aan de IJssel, tegenover Katerveer, te Hattemerbroek, gemeente Oldebroek. Om rond half negen in de avond opende het vuurpeloton onder leiding van de Sicherheits Polizei Zwolle het vuur op de tien man die langs het water stonden. Een deel viel in het water, de andere werden er ingegooid. Een man had geluk en overleefde deze fusillade!

Hun namen waren: S.J. Baarsma, Dalfsen /  F. Beke, Gent, België / A. Fros, Den Haag / A. Geerts, Olst / R.A. Holvoet, Kortrijk, België / A. Nijboer, Wilsum / Ph.W. Pander, Wassenaar / E.J.J. aan het Rot, Zwolle / F. Wierda, Leeuwarden / J.J. Lamarche, Zwolle - dit was de enige overlevende die zich gelijktijdig met het schot in het water liet vallen en wel gewond raakte, maar toch wist te overleven.

Lamarche

Lamarche, Belgische vluchteling van de Eerste Wereldoorlog sinds 1917 in Nederland wonend, was opgepakt omdat hij de, van de SS gedeserteerde Florimont Beke, onderdak had verschaft. Hij was smid en woonde in Zwolle.

Eerste monument

Hij maakte kort na de oorlog een gedenkteken en plaatste die op de plaats van de misdaad. Met als opschrift HERINNERING AAN MIJN VRIENDEN GEFUSILLEERD 10 4 45. Rond 1970 is dat gebied over gegaan naar Hattem.

Tweede monument

Florimont Beke was een Belgische jongen die op veertienjarige leeftijd lid was geworden van de SS te Brussel. Voordat België bevrijd werd is hij overgeplaatst naar de SD in Steenwijk. Hij is daarvan gedeserteerd op 16-jarige leeftijd, en ondergedoken, bij Lamarche, alvorens te worden gearresteerd. In België werd hij in eerste instantie bij verstek veroordeeld tot 5 jaar, maar deze beslissing werd in 1962 nietig verklaard. Op 4 mei 1980, werd er een nieuw monumentje onthuld, met helaas maar acht namen er op. De tekst van het monumentje is GEFUSILLEERDEN OP 10 APRIL 1945 NABIJ IJSSELBRUG (KATERVEER).

Florimont Beke is niet op het monument geplaatst, terwijl hij daar wel gefusilleerd is. Hij zou als negende slachtoffer ook opgenomen moeten worden.'

Dit verhaal is ingestuurd door Dick Breedijk in het kader van het project ‘WO2-verhaal gezocht’. Lees de andere ingestuurde oorlogsverhalen in de special 'Getuigen van de Oorlog'.

Verder lezen:

• Ook in het Reformatorisch Dagblad werd al eens gepleit voor het opnemen van Beke op het monument: 'Het meest treurige verhaal is dat van de 16-jarige Florimond Beke uit het Belgische Gent, een puber die op zijn 14e wegloopt en via een Vlaams jongerenkorps bij de SS wordt ingelijfd, „meer uit branie dan uit overtuiging.” Florimond deserteert twee keer, wordt opgepakt en belandt in de gevangenis in Zwolle. Zijn naam staat op geen van beide monumenten. Noordman: „Ik hoop dat deze fout ooit wordt rechtgezet.”' ; In 1982 deden de nabestaanden van de op het monument genoemde slachtoffers ook een oproep.

Bronnen:

• Rapporten Gemeente Oldebroek & Archief Gemeente Oldebroek.
• Zie ook deze Google-site.
• Informatie justitie via stadsbestuur Gent (België).

Rechten

Dick Breedijk, CC-BY-NC